مستندسازی که سینمای اجتماعی را انتخاب کرد
سینمای بومی تونس در برابر هالیوود و بالیوود
صنعت سینمای تونس که چندان گسترده نیست، تلاش دارد در فضای سیاسی ــ اجتماعی جدید کشورش به تولید تعداد بیشتری فیلم سینمایی بپردازد و تماشاگران بومی را مشتاق دیدن تولیدات ملی و داخلی کند. درام اجتماعی و پرتنش «زیر درختان انجیر» یکی از همین محصولات جدید است که مورد توجه عموم منتقدان سینمایی تونسی و محافل مترقی کشور قرار گرفته است.
این فیلم داستانی بلند اولین ساخته اریگه سهیری است. او قبل از این در رشته مستندسازی فعالیت داشته و چند درام پرتنش سیاسی و اجتماعی درباره موضوعات مهمی ساخته که تونس با آنها طی یک دهه اخیر رودررو بوده است. تعدادی از کارگران معمولی باغ‌های میوه تونس، شخصیت‌های محوری زیر درختان انجیر هستند.
داستان فیلم در جنوب شرقی تونس و در منطقه‌ای روستایی رخ می‌دهد و فصل تابستان این روستا را به تصویر می‌کشد.ملک، شخصیت اصلی داستان، همراه دوستان و همکارانش در یک باغ بزرگ و پهناور میوه کار می‌کنند. بخش مهمی از فعالیت آنها جنبه کارآموزی دارد و به یادگیری نوع کار در این باغ‌های میوه اختصاص دارد. ملک در آستانه ازدواج است و باید کار کند تا بتواند کمک حال خانواده باشد. با وجود این، باغ بزرگ میوه نه تنها مکانی برای کار که محلی برای تجمع دوستانه، غیبت کردن پشت دیگران، توطئه‌چینی علیه مقامات رسمی محلی و تلاش برای کسب درآمد برابر با ملاکان است. باغ میوه به‌عنوان اشاره به کل کشور و جمعیت آن، بازتاب‌دهنده امیدها و آرزوهای مردم تونس برای خلق شرایطی بهتر معرفی می‌شود. داستان فیلم، بخش مهمی از ماجراهایش را به وضعیت زنان تونسی و مشکلات‌شان اختصاص داده است.
اریگه سهیری که در ساخته‌های قبلی خود از نابازیگران کمک گرفته، نقش‌های اصلی اولین فیلم داستانی‌اش را هم به همین نابازیگران و هنرمندان غیرحرفه‌ای داده است.
به گفته او: «وقتی فیلمی واقع‌گرا می‌سازید و می‌خواهید درباره مسائل و مشکلات جدی جامعه‌تان صحبت کنید، بهترین و شاید تنها راه استفاده از نابازیگران باشد. تماشاچی سینما معمولا بازیگران حرفه‌ای و مشهور را در قالب گروهی کارگر و کشاورز قبول نمی‌کند و همین نکته باعث می‌شود با داستان فیلم و ماجراهای آن احساس همذات‌پنداری نکند. بازیگران غیرحرفه‌ای خیلی بهتر و راحت‌تر در قالب مردم عادی و معمولی قرار می‌گیرند و بازی‌شان فارغ از اداهای رایجی است که بازیگران و ستارگان حرفه‌ای در مقابل دوربین درمی‌آورند.»
این فیلمساز و فعال مدنی، سابقه کار در زمینه مستندسازی را به‌عنوان کمکی بزرگ به کار در اولین فیلم داستانی‌اش معرفی کرده و ادامه می‌دهد: «البته در زیر درختان انجیر هم شما زمینه‌هایی از مستندسازی را خواهید دید و باید بگویم کار در سینمای مستند باعث شد تا درک بهتری از زندگی مردم جامعه داشته باشم. این نکته به‌خوبی در این فیلم داستانی دیده می‌شود.»
سهیری در همین حال به مشکلات سینمای بومی اشاره کرده و می‌گوید، محصولات تونسی باید همزمان با رقبایی مثل فیلم‌های هالیوودی، بالیوودی و حتی مصری رقابت کنند و به همین دلیل تماشاگران باید حامی سینمای ملی خود باشند تا این سینما سرپا بماند و به فعالیت‌هایش ادامه دهد./ ورایتی
کیکاوس زیاری - گروه فرهنگ و هنر
داستان فیلم در جنوب شرقی تونس و در منطقه‌ای روستایی رخ می‌دهد و فصل تابستان این روستا را به تصویر می‌کشد.ملک، شخصیت اصلی داستان، همراه دوستان و همکارانش در یک باغ بزرگ و پهناور میوه کار می‌کنند. بخش مهمی از فعالیت آنها جنبه کارآموزی دارد و به یادگیری نوع کار در این باغ‌های میوه اختصاص دارد. ملک در آستانه ازدواج است و باید کار کند تا بتواند کمک حال خانواده باشد. با وجود این، باغ بزرگ میوه نه تنها مکانی برای کار که محلی برای تجمع دوستانه، غیبت کردن پشت دیگران، توطئه‌چینی علیه مقامات رسمی محلی و تلاش برای کسب درآمد برابر با ملاکان است. باغ میوه به‌عنوان اشاره به کل کشور و جمعیت آن، بازتاب‌دهنده امیدها و آرزوهای مردم تونس برای خلق شرایطی بهتر معرفی می‌شود. داستان فیلم، بخش مهمی از ماجراهایش را به وضعیت زنان تونسی و مشکلات‌شان اختصاص داده است.
اریگه سهیری که در ساخته‌های قبلی خود از نابازیگران کمک گرفته، نقش‌های اصلی اولین فیلم داستانی‌اش را هم به همین نابازیگران و هنرمندان غیرحرفه‌ای داده است.
به گفته او: «وقتی فیلمی واقع‌گرا می‌سازید و می‌خواهید درباره مسائل و مشکلات جدی جامعه‌تان صحبت کنید، بهترین و شاید تنها راه استفاده از نابازیگران باشد. تماشاچی سینما معمولا بازیگران حرفه‌ای و مشهور را در قالب گروهی کارگر و کشاورز قبول نمی‌کند و همین نکته باعث می‌شود با داستان فیلم و ماجراهای آن احساس همذات‌پنداری نکند. بازیگران غیرحرفه‌ای خیلی بهتر و راحت‌تر در قالب مردم عادی و معمولی قرار می‌گیرند و بازی‌شان فارغ از اداهای رایجی است که بازیگران و ستارگان حرفه‌ای در مقابل دوربین درمی‌آورند.»
این فیلمساز و فعال مدنی، سابقه کار در زمینه مستندسازی را به‌عنوان کمکی بزرگ به کار در اولین فیلم داستانی‌اش معرفی کرده و ادامه می‌دهد: «البته در زیر درختان انجیر هم شما زمینه‌هایی از مستندسازی را خواهید دید و باید بگویم کار در سینمای مستند باعث شد تا درک بهتری از زندگی مردم جامعه داشته باشم. این نکته به‌خوبی در این فیلم داستانی دیده می‌شود.»
سهیری در همین حال به مشکلات سینمای بومی اشاره کرده و می‌گوید، محصولات تونسی باید همزمان با رقبایی مثل فیلم‌های هالیوودی، بالیوودی و حتی مصری رقابت کنند و به همین دلیل تماشاگران باید حامی سینمای ملی خود باشند تا این سینما سرپا بماند و به فعالیت‌هایش ادامه دهد./ ورایتی
کیکاوس زیاری - گروه فرهنگ و هنر
ضمیمه قاب کوچک
