سراب دموکراسی در واشنگتن

انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟

سراب دموکراسی در واشنگتن

انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا امروز (۸ نوامبر) برگزار می‌شود؛ درست یک روز پس از دومین سالگرد «انتخاب» جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور این کشور. اکنون پرسش داغ محافل سیاسی آمریکا این است که آیا جو بایدن می‌تواند اکثریت ضعیف خود را در کنگره حفظ کند یا با رایی که مردم به صندوق‌ها می‌ریزند، مجبور می‌شود کنترل سنا و مجلس نمایندگان را بار دیگر به جمهوریخواهان واگذار کند؟

نمایندگان کنگره آمریکا هر دو سال یک‌بار انتخاب می‌شوند و دوره فعالیت هر سناتور نیز شش سال است. به همین دلیل قرار است امروز بار دیگر سرنوشت ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان همچنین ۳۵ کرسی مجلس سنا (یک‌سوم از صد کرسی‌ سنا) مشخص شود. در انتخابات ۸ نوامبر، فرمانداران ۳۶ ایالت از ۵۰ ایالت آمریکا همچنین برخی اعضای شوراهای محلی نیز انتخاب خواهند شد؛ یعنی افرادی که قدرت قابل‌توجهی در تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری‌های ایالتی مثلا در موضوعاتی همچون سقط‌جنین و مقررات زیست‌محیطی دارند.

ماهیت انتخابات میاندوره‌ای کنگره 
واقعیت امر این است که برخلاف تبلیغات رسانه‌ای و تبلیغاتی صورت‌گرفته در آمریکا، نتایج انتخابات میاندوره‌ای، کمترین تاثیری در بهبود معادلات آشفته سیاسی، امنیتی و اقتصادی این کشور ندارد. گردش قدرت میان دموکرات‌ها و جمهوریخواهان، چه در انتخابات ریاست‌جمهوری و چه انتخابات میاندوره‌ای نتیجه‌ای جز حرکت مستمر واشنگتن و منابع قدرت آشکار و پنهان این کشور به سوی سقوط و تباهی نداشته است. در این معادله، تسخیر سنا، مجلس نمایندگان یا کاخ‌سفید، صرفا تاکتیک‌های اعمال سلطه داخلی و بین‌المللی مدعیان قدرت در آمریکا را تغییر می‌دهد و کمترین تاثیری بر استراتژی‌های مخرب و ثابت این کشور ندارد. براساس آخرین نظرسنجی‌ها، حزب اپوزیسیون جمهوریخواه شانس خوبی برای کسب دست‌کم ۱۰تا۲۵کرسی بیشتر در مجلس نمایندگان دارد؛ رقمی کافی برای این‌که بتواند اکثریت را در این مجلس در اختیار بگیرد. اگرچه نظرسنجی‌های مختلف درباره سرنوشت سنا در این انتخابات نتایج متفاوتی را منتشر کرده‌اند اما درمجموع پیش‌بینی می‌شود که در آنجا هم جمهوریخواهان به برتری برسند. برتری نسبی جمهوریخواهان در انتخابات کنگره، قطعا سطح منازعات داخلی میان دو حزب سنتی آمریکا و در نتیجه طرفداران آنها را نیز در جامعه آمریکا افزایش خواهد داد. انتخابات میاندوره‌ای کنگره که دو سال پس از انتخابات رئیس‌جمهور برگزار می‌شود را می‌توان نوعی «همه‌پرسی در مورد ساکنان کاخ‌سفید» دانست که در جریان آن و با رای و نظر مردم، یا موقعیت رئیس‌جمهور مستحکم می‌شود یا کفه ترازو به سمت حزب رقیب سنگین‌تر می‌گردد. در انتخابات امسال نیز اگرچه نام جو بایدن در برگه‌های رای نوشته نشده اما بسیاری از آمریکایی‌ها این انتخابات را آزمونی بزرگ برای ارزیابی عملکرد دوساله او، همچنین آزمونی برای سنجش آینده سیاسی دونالد ترامپ می‌دانند خود را به‌شدت درگیر کارزار انتخاباتی کرده و جلسات متعددی را در سراسر کشور برگزار کرده است.

سراب آبی و سراب قرمز
در اینجا لازم است درباره دو اصطلاحی که در جریان برگزاری انتخابات آمریکا بسیار می‌شنویم، توضیحی داده شود: سراب آبی و سراب قرمز.براساس گزارش یورونیوز، «سراب آبی» معمولا پس از شمارش آرای ایالت‌هایی همچون فلوریدا و کارولینای شمالی به وجود می‌آید که به مقامات اجازه داده شده «پیش از روز انتخابات» برگه‌های رای را از پاکت‌های نامه درآورند و در دستگاه‌های شمارش آرا بگذارند. شمارش زودتر این آرای پستی، به معنای شمارش زودتر آرای عمدتا «دموکرات» است و به‌همین‌دلیل نیز اولین نتایجی که در این ایالت‌ها اعلام می‌شود، معمولا از برتری دموکرات‌ها حکایت دارد اما در ایالت‌هایی همچون پنسیلوانیا و ویسکانسین مقامات اجازه ندارند پاکت‌ها را قبل از «روز انتخابات» باز کنند. به این ترتیب در این ایالت‌ها، ابتدا رای‌هایی که مستقیم در روز انتخابات به صندوق‌ها ریخته شدند شمارش و سپس رأی‌های پستی خوانده می‌شوند؛ در نتیجه آرای جمهوریخواهان بیشتر به نظر می‌رسد و «سراب قرمز» به وجود می‌آید.

 سراب‌هایی که واقعی هستند! 
بدون‌شک، ترکیب سراب‌های آبی و قرمز صرفا معطوف به نتیجه انتخابات میاندوره‌ای کنگره در این کشور نیست. هر نتیجه‌ای که در این انتخابات حاصل شود، مترادف با خلق سرابی جدید در برابر دیدگان شهروندان ناراضی آمریکایی است. آخرین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که شهروندان آمریکایی نسبت به هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه دید منفی و بازدارنده‌ای داشته و خواستار ظهور جریانی سوم (جریان مستقل) هستند که حتی نسبت به بنیان‌ها و مبانی نظام لیبرال‌دموکرات ادعایی آمریکا نیز بی‌تفاوت یا حتی منتقد باشد. در چنین شرایطی اساسا دوگانه «بایدن - ترامپ»، «جمهوریخواه - دموکرات» یا «کاخ‌سفید - کنگره» اهمیتی برای عبور آمریکا از دریای بحران‌های کنونی ندارد.

وحشت بایدن از شکست 
جو بایدن در جریان سخنرانی‌های اخیر خود، بارها از آمریکایی‌ها خواست تا با دادن رای کافی به هم‌حزبی‌هایش، راه را برای تصویب قوانینی همچون قانونی‌کردن سقط‌جنین در سراسر کشور، ممنوعیت حمل تفنگ‌های تهاجمی همچنین بهبود سیستم بهداشت‌ودرمان هموار کنند. جمهوریخواهان نیز به نوبه خود وعده داده‌اند که درصورت داشتن برتری در کنگره آمریکا، برای حل مشکلاتی همچون تورم و مهاجرت مبارزه کنند. برخی نیز وعده کاهش کمک‌های آمریکا به اوکراین و پایان‌دادن به تحقیقات کنگره درباره نقش دونالد ترامپ و حامیانش در ماجرای حمله به کنگره آمریکا را داده‌اند. انتظار می‌رود که در ده‌ها حوزه انتخابی، رقابت میان نامزدها بسیار نزدیک باشد و در ایالت‌های کلیدی همچون پنسیلوانیا نیز از هم‌اکنون اعلام شده که شمارش برگه‌های رای احتمالا روزها طول می‌کشد. پیش‌بینی می‌شود که نتایج اولیه شمارش آرا با ادامه روند شمارش و دریافت گزارش از ایالت‌های بیشتر، تغییر کند. همچنین از آنجا که دموکرات‌ها معمولا بیشتر از جمهوریخواهان از طریق پست رای می‌دهند، احتمالا در ابتدا نتایج شمارش آرا در ایالت‌هایی اعلام می‌شود که مقامات اجازه دارند آرای پستی را «زودتر» بشمارند. به‌همین‌دلیل احتمالا در ابتدای کار، آرای دموکرات‌ها جلو خواهد افتاد اما به‌تدریج آمار جمهوریخواهان به این رقم اضافه خواهد شد و کفه ترازو به سمت رای آنها سنگینی خواهد کرد.

محمد علیزاده - گروه بین‌الملل