البته گفتمان انقلاب اسلامی ایران به‌واسطه قید اسلامی خود، جامعه سیاسی و اجتماعی ایده‌آل خود را «امت» تعریف می‌کند که مبتنی بر آرمان و فرهنگ خاص برآمده از اصول دین اسلام و به تعبیری ایدئولوژی است و خوانش‌های متعددی را به‌دنبال دارد که در دیدگاه‌های مطرح شده در این مستند نیز قابل بررسی است. برای مثال در یکی از گفت‌و‌گوهای مستند برزخی‌ها موضوعی توسط مهدی عبدخدایی مطرح می‌شود نظیر آنچه که گفته می‌شد چنانچه در صدر اسلام پیامبر، ابوسفیان را نمی‌پذیرفتند و او را حذف می‌کرد، شهادت امام حسین(ع) اتفاق نمی‌افتاد. این به نظر دیدگاه درستی نمی‌آید زیرا اگر پیامبر در صدر اسلام موفق شدند گفتمان اسلام را تبدیل به جامعه اسلامی و فراتر از آن امت اسلامی کنند که بعدها به دروازه‌های اروپا و سایر نقاط جهان برسد، ماحصل دیپلماسی ایشان بوده و دیپلماسی مبحث بسیار مهمی است کمااین‌که ما این تعبیر را به‌عنوان «نرمش قهرمانانه» از رهبر معظم انقلاب شنیده‌ایم که اگر بخواهیم دیدگاهی را فراگیر کنیم، نیاز به تعامل و سعه‌صدر با دنیا داریم. در حوزه علوم اجتماعی نیز توجه به «قشر خاکستری» تعیین‌کننده است. اگر به تاریخ تشیع توجه کنیم، شخصیت حر که خود عامل وقوع حادثه کربلاست، در یک تصمیم از جرگه اشقیا به اولیا می‌پیوندد و به یکی از اسوه‌های شیعه تبدیل می‌شود و این نشان‌دهنده ضرورت توجه به قشر خاکستری در هر زمان و جامعه‌ای است؛ در غیر این صورت آسیب‌هایی را به دنبال خواهد داشت.
نکته حائز اهمیت در این میان این است اگر خواسته باشیم به تمدن‌سازی نوین اسلامی و مفهوم امت برآمده از گفتمان انقلاب در سطح بین‌الملل بیندیشیم، باید یک نوع دیپلماسی و  روش متعادل و معقول را در پیش بگیریم و متوجه قشر خاکستری باشیم. حال اگر به رفتارهای افراط‌گرایانه مشابه تصمیمات دولتمردان وقت درباره فیلم برزخی‌ها برسیم، جامعه به ناهنجاری دچار می‌شود و ارزش‌های اجتماعی خدشه‌دار. همگرایی که به تعبیر اسلامی «تعاون» نام دارد، برای پیشرفت و توسعه جامعه اصل مهمی است و در کهن‌الگوهای خود نیز اسطوره سیمرغ را با این مفهوم داریم. 
مورد دیگر این‌که مفهوم سلبریتی‌ها که از صنعت سرگرمی معرفی شده است، مخالفان زیادی دارد اما به نظرم این مخالفت اشتباه است زیرا آنها یک فرصت برای جامعه هستند و طبق قاعده ائتلاف مرجع در ارتباطات که موفقیت را در گروی برقراری ارتباط با گروه‌های مرجع می‌داند، می‌توانیم از آنها کمک بگیریم. این روش در این روزگار پاسخگوست نه روشی که در دهه اکران برزخی‌ها و توقیف این فیلم رخ داد.
درباره مستند برزخی‌ها از منظری دیگر نیز می‌توان صحبت کرد. این‌که تلاش کرده موضع بی‌طرف بگیرد و معقول باشد. این‌که با همه طرف‌های درگیر با ماجرای توقیف برزخی‌ها وارد مصاحبه شده است و حتی کسانی که حاضر به مصاحبه نشده‌اند را نیز به‌نوعی لحاظ کرده است و از ویژگی بارز فیلم است. فیلمی که به‌اصطلاح به‌خوبی از آب و گل درآمده و مبتنی بر بی‌طرفی و ایجاد زمینه برای همه مواضع است و مخاطب را با مستند خوبی مواجه کرده که چفت و بست دارد و با توجه به مفهوم عمیقی که پشت این مصداق فیلم است، قرار دارد.

دکتر محسن سوهانی - کارشناس سینما