هر  640 نفر یک صندلی!

اوضاع مجموعه‌های فرهنگی هنری در استان مازندران مطلوب نیست و کار را برای هنرمندان و مردم، دشوار کرده

هر ۶۴۰ نفر یک صندلی!

 ایران فقط تهران نیست، این نکته مهمی است که ما،  در جام‌جم همیشه مد‌نظر داشته و سعی کرده‌ایم هر‌قدر هم راه ما و شما از هم دور است، با همین نام جام‌جم همراه و همدل باشیم، دردها و دغدغه و کمبودهایمان مشترک باشد و جام‌جم وقتی به خانه‌تان می‌رسد، حرف‌هایی از همه ایران و البته شهر محل زندگی‌تان هم برایتان داشته باشد. علاوه بر انتشار هر‌روزه صفحه ایران تصمیم گرفتیم هر هفته به یکی از استان‌ها هم سری بزنیم و کمبودهای فرهنگی و هنری‌تان را در اینجا بنویسیم. در‌واقع قصد داریم هر هفته سه‌شنبه‌ها سری به گوشه و کنار ایران بزنیم و اوضاع فرهنگی و هنری استان‌ها را بررسی کنیم؛ بررسی‌هایی که طبعا می‌تواند نشان دهد هر استان از نظر اماکن فرهنگی و امکانات برگزاری رویدادهای هنری و فرهنگی چه ظرفیتی دارد. این هفته می‌رویم به یکی از استان‌های محبوب ایرانی‌ها که در جوار دریای خزر قرار گرفته و در هر تعطیلی کوچکی هم خیل مسافر است که روانه‌اش می‌شود؛ مازندران. قول می‌دهیم زود به استان محل زندگی شما هم سری بزنیم.
محرومیت فرهنگ در شهرهای پرگردشگر
سالن‌های فرهنگی و هنری نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد فضا برای برگزاری فعالیت‌های هنری دارند؛ در استان مازندران هم طبعا سالن‌ها می‌تواند به برگزاری این برنامه‌ها رونق بیشتری بدهد و حتی برای گردشگران بی‌شمار استان هم امکان حضور در چنین رویدادهایی را فراهم کند، هم ظرفیت فرهنگی استان را بالا ببرد هم به درآمدزایی بیشتر و بالاتر رفتن فرهنگ گردشگران بینجامد، حداقل این‌که امکان تفریح و سرگرمی سالم را پیش‌پایشان بگذارد. در این استان اما اوضاع مکان‌های فرهنگی مطلوب نبوده و به‌ازای هر ۶۴ نفر یک‌صندلی در سالن‌ها وجود دارد!
این وضعیت در شهرهای غربی مازندران بیشتر دیده می‌شود. رامسر‌، چالوس و تنکابن كه همه‌ساله پذيرای مسافران و گردشگران بسیاری است‌، از داشتن حتی یک مجتمع فرهنگی و هنری محروم است!
به گفته سید‌علی علوی، معاون هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران، هم‌اكنون ۱۸ مجتمع فرهنگی و هنری، ۳۴سالن نمایش ، ۱۲ سالن سينمای فعال و پنج سینمای سیار در استان وجود دارد که در مجموع ۴۹۷۰ صندلی را تشکیل می‌دهد.
مساحت مجتمع‌های فرهنگی و هنری موجود نیز بالغ بر ۵۰‌هزار متر مربع است که با تکمیل فضاهای در حال احداث،‌ ۱۸ هزار متر مربع دیگر به آن اضافه می‌شود. با احتساب جمعیت سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفری مازندران‌، به‌ازای هر نفر، دو سانتیمتر فضای فرهنگی وجود دارد و به هر  ۶۴۰ نفر یک‌صندلی می‌رسد!
البته برای محاسبه دقیق سرانه فرهنگی استان‌، باید کتابخانه‌های عمومی  موزه‌ها و فضاهای نمایشگاهی را هم در‌نظر گرفت. طبق استاندارد‌های جهانی‌، به‌ازای هر ده هزار نفر جمعیت حداقل یک سینما یا سالن نمایش باید وجود داشته باشد.
علاوه بر اینها پنج انجمن هنری در رشته‌های سینما‌، ‌نمایش‌، موسیقی‌، شعر و ادب فارسی‌ و هنرهای تجسمی در استان فعالیت می‌کنند که فقط در حوزه شعر و ادب ۳۰ انجمن به‌صورت متمرکز در نمایندگی‌ها کار می‌کنند، اما آن‌طور که هنرمندان استان می‌گویند اینها به‌هیچ‌وجه کافی نیست، آن‌هم برای استانی که دارای ۲۲‌شهرستان و ۵۶ منطقه شهری است.  
تلاش برای تغییر
اما آیا قرار است اوضاع بهتر شود یا همان يک صندلی می‌ماند ۶۴۰ شهروند که اگر بخواهند برای حضور در یک رویداد هنری تصاحبش کنند، باید با هم مسابقه بدهند؟ ‌عباس زارع، مدیر‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران در رابطه به جام‌جم ‌می‌گوید: قبول داریم که در برخی از شهرهای مازندران فضای فرهنگی بسیار ناکافی و محدود است؛ مثل چالوس‌، عباس‌آباد‌، کلاردشت‌، رامسر و قائمشهر، اما درصددیم در آینده‌ای نزدیک این شرایط را بهبود ببخشیم.
 زارع با بیان این‌که امروز سینما از اقبال عمومی گسترده‌ای برخوردار نیست و راه‌اندازی سالن‌های سینما توجیه اقتصادی ندارد، افزود: سالن‌های سینما امروز به سینمای دیجیتال تغییر چهره داده‌اند که اغلب توسط بخش خصوصی در دل پاساژها و مجتمع‌های تجاری گنجانده می‌شود.
او بودجه سال گذشته اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران را یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان دانست و اظهار کرد: بودجه امسال هنوز اعلام نشده ولی امیدواریم نسبت به سال گذشته از افزایش نسبتا خوبی برخوردار باشد.
هر چند با وجود کمتر شدن بودجه بخش فرهنگ و هنر نمی‌توان چندان امیدوار بود که این اتفاق رخ دهد، اما می‌توان به مسؤولان یادآوری کرد این مردم هم حق داشتن امکانات فرهنگی کافی را دارند؛ آن هم در استانی که با ۶۱/۹۷ درصد جمعیت باسواد ، بالاترین نرخ سواد در کشور را به خود اختصاص داده و همچنین رتبه دوم تعداد نخبگان ملی کشور را دارد.
نبود سالن استاندارد اجرای موسیقی
استان مازندران بخش مهمی از نوازندگان موسیقی بومی ایران را در خود دارد، گروه‌ها و نوازنده‌هایی که در صورت وجود شرایط برای کار می‌توانند اجراهای خوبی را در استان‌هایشان روی صحنه ببرند، اما نبود سالن استاندارد اجرای موسیقی در این استان کار را دشوار کرده‌ است.
سید جلال محمدی، رئیس انجمن موسیقی مازندران و نوازنده با سابقه موسیقی فولکلور که بیش از ۳۰ سال سابقه نوازندگی و شرکت در کنسرت‌های داخلی و بین‌المللی را در کارنامه هنری خود دارد، به مشکلات بنیادی در فضای فرهنگی استان اشاره می‌کند و می‌گوید: در مازندران حتی یک سالن استاندارد برای برگزاری کنسرت وجود ندارد و آنهایی هم که هستند از ظرفیت و امکانات بسیار محدودی برخوردارند.
او یادآور می‌شود: نوازندگان موسیقی پاپ به دلیل مجهز‌ بودن به سیستم آکوستیک ، پلی‌بک و سیستم‌های صوتی قوی ، نیاز کمتری به سالن‌های مجهز دارند، اما در موسیقی فولکلور شنیدن صدای سازهای بومی و محلی، نیازمند امکانات بیشتر و تجهیزات مدرن‌تر است. اغلب کسانی که به موسیقی فولکلور علاقه‌مندند روستایی هستند و پول اندکی برای لذت بردن از موسیقی مورد علاقه‌شان دارند. ما همیشه با مشکل فروش بلیت روبه‌رو بودیم که با آمدن کرونا وضع بدتر هم شد. در حال حاضر بیش از ۱۴۰ گروه موسیقی در مازندران شناسایی و ساماندهی شدند که با آمدن کرونا همه بیکار شدند، تمام آموزشگاه‌های موسیقی تعطیل و همه کنسرت‌ها لغو شد. گروه‌های موسیقی که به همان سالن‌های کوچک و غیراستاندارد قانع بودند، حالا هیچ امکانی برای برگزاری کنسرت ندارند.  آن هم در حالی که با وجود پیگیری‌های اداره کل ارشاد و معاونت هنری این اداره، هنوز پروتکل‌های بهداشتی به آموزشگاه‌ها اعلام نشده و مدرسان رشته‌های مختلف موسیقی که از همین راه ارتزاق می‌کنند با مشکلات جدی معیشتی روبه‌رو هستند.
سالن برای تئاتر ندارند!
۳۰ گروه تئاتری در سراسر استان مازندران فعالند، از همان گروه‌هایی که باید گفت فقط به عشق تئاتر کار می‌کنند و ادامه می‌دهند، می‌دانید چرا؟ چون هیچ فضایی برای تمرین ندارند و نهادهای دولتی هم حاضر نیستند به آنها سالن بدهند.
یاسر محمودی برنتی، رئیس انجمن‌های نمایشی مازندران و کارشناس تئاتر حوزه هنری استان که بیش از دو دهه در این عرصه فعالیت می‌کند و سرپرستی  گروه تئاتر «تیرنگ» را هم بر عهده دارد در همین رابطه به جام‌جم گفت: تئاتر یک هنر جمعی است و تئاتر مازندران همواره به عنوان یکی از بهترین‌ها در سطوح مختلف ملی و بین‌المللی مطرح بوده‌است. هر سال حداقل دو گروه از تئاتر مازندران به جشنواره تئاتر فجر راه پیدا می‌کنند یا در عرصه‌های بین‌المللی شناخته می‌شوند.
او اظهار کرد: مشکل اصلی ما نداشتن سالن‌های نمایش استاندارد، مجهز به بلک باکس و نورپردازی و سایر امکانات سخت افزاری است. مجتمع‌های فرهنگی و هنری متعلق به اداره ارشاد از امکانات لازم برخوردار نیستند و سایر دستگاه‌های دولتی هم سالن‌هایشان را در اختیار گروه‌های تئاتری قرار نمی‌دهند. حتی به شرط دریافت بلیت رایگان!
حالا با آمدن کرونا و تعطیلی سالن‌های نمایشی، اجراهای موسیقی و دیگر رویدادهای هنری، بسیاری از فعالان این عرصه‌ها دچار مشکل معیشتی بیشتری شده و در انتظار حمایت دولت هستند و انتظار می‌رود که دولت ، بسته‌های حمایتی ویژه‌ای برای این گروه در نظر بگیرد.