واکسن و پروتکل‌‌‌ با هم

واکسن و پروتکل‌‌‌ با هم

دکتر محمد پاک‌مهر نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان


با وجود آن‌كه روس‌ها دیروز اعلام كردند موفق به ساخت واكسن كرونا شدند، اما هنوز هیچ توافقی در سطح جهان درباره این واكسن شكل نگرفته است. زیرا همین واكسنی را كه روس‌ها ساخته‌اند، برخی كشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس پیش‌خرید كرده‌اند، اما در سوی مقابل اروپایی‌ها و آمریكایی‌ها ابهاماتی را درباره آن مطرح می‌كنند. همچنین به گفته خود روس‌ها، حداكثر دوره ایمنی‌زایی این واكسن 79 روز است و عملا هر‌كسی كه می‌خواهد با تزریق این واكسن در برابر كووید-19 ایمن شود، باید در طول سال حداقل چهار تا پنج مرتبه آن را دریافت كند. ضمن این كه وقتی می‌بینیم كسانی كه به كرونا مبتلا شده‌اند و بدن آنها به صورت طبیعی پادتن تولید كرده است، باز هم در برابر ابتلا به این ویروس مصون نیستند، پس نمی‌توان هیچ‌كدام از واكسن‌هایی را كه در جهان ساخته می‌شود، دارای ایمنی‌زایی صد‌در‌صدی دانست. نكته دیگر آن‌كه می‌دانیم ویروس كرونا رفتار متغیری دارد و مدام در حال جهش است، بنابراین اصلا بعید نیست كه جهش‌های آینده كرونا باعث شود تمام واكسن‌هایی كه در ماه‌های آتی برای ایمنی‌زایی در برابر كووید-19 ساخته می‌شود، نتواند در سال‌های آینده نقش موثری برای ایجاد مصونیت نسبت به این بیماری ایفا كند.  اصولا علم پزشكی، علمی تجربی است و تا زمانی كه عده زیادی از آحاد جامعه انسانی انواع واكسن‌هایی را كه در آینده برای ایمنی در برابر كووید-19 پیشنهاد می‌شود، تست نكنند، نمی‌توان گفت هركدام از این واكسن‌ها چه اثرات مطلوب یا مضری دارد.
با این حال، در كشور ما نیز مسیرهایی برای ساخت واكسن كرونا طی شده است و اما این امید وجود دارد كه وقتی ما توانسته‌ایم نسخه ایرانی داروهای مربوط به بیماری كووید-19 را تولید كنیم؛ پس ساخت واكسن كرونا نیز برایمان چندان دشوار نخواهد بود. ولی با توجه به این كه احتمالا هیچ‌گاه واكسنی كه بتواند بدن افراد را به‌طور كامل در برابر ابتلا به كرونا مصون كند، ساخته نخواهد شد، پس حتی روزی كه واكسن كرونا به‌طور كامل در دسترس شهروندان ما قرار بگیرد، بازهم نباید رعایت پروتكل‌های بهداشتی را كنار بگذاریم؛ ضمن این كه قطعا صرف‌نظر از بحث‌های علمی‌، مسائل سیاسی و تجاری نیز برای كشورهایی كه پیشتاز ساخت واكسن كرونا هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این شرایط، كشور ما نیز كه در سال‌های اخیر قدرت بالایی را در ساخت انواع واكسن و دارو پیدا كرده، نباید در این زمینه صحنه را به كشورهای دیگر واگذار كند. بنابراین مردم ما با توجه به همه ابهاماتی كه درباره واكسن‌های ساخته ‌شده در دیگر كشورها وجود دارد، باید با احتیاط به این واكسن‌ها بنگرند و همچنان برای ساخت واكسن ایرانی كرونا نیز صبوری لازم را به خرج دهند.