فقدان فقیه غیور

نگاهی به ابعاد شخصیتی آیت‌ا... محمد یزدی که پس از سال‌ها مجاهدت دیروز دار فانی را وداع گفت

فقدان فقیه غیور

آیت‌ا... محمد یزدی، عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم روز گذشته در 89 سالگی، دعوت حق را لبیک گفت. آیت‌ا... یزدی از فقهای باسابقه شورای نگهبان بود که آبان امسال به دلیل بیماری از این مسوولیت استعفا داد. یزدی سال 1310 در اصفهان دیده به جهان گشود و تحصیلات حوزوی را ابتدا در نزد پدر که از روحانیون معروف اصفهان بود فرا گرفت و بعد از حضور آیت‌ا...العظمی بروجردی در قم به شهر علم و اجتهاد آمد و تلاش علمی طلبه جوان آن روزها باعث شد وی بتواند از امام خمینی(ره) اجازه‌نامه اجتهاد دریافت کند. با شروع نهضت امام خمینی(ره)، آیت‌ا... یزدی از روحانیون پیشگام و مبارزی بود که بارها طعم زندان ساواک و تبعید به شهرهای دور افتاده را چشید. با پیروزی انقلاب اسلامی، آیت‌ا... یزدی با رای مردم به عضویت مجلس خبرگان قانون اساسی در آمد و دو دوره نیز با آرای مردم قم و تهران به مجلس شورای اسلامی راه یافت. با حکم امام خمینی(ره)، آیت‌ا... یزدی سال 67 به عضویت شورای نگهبان در آمد و وی 11 آبان امسال به دلیل بیماری از این سمت استعفا داد. ریاست قوه‌قضاییه به مدت 10سال و عضویت در دوره دوم تا پنجم مجلس خبرگان و ریاست آن بعد از ارتحال آیت‌ا... مهدوی‌کنی از سوابق آیت‌ا... یزدی بود. ریاست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضویت در شورای عالی حوزه‌های علمیه و دبیری این شورا از دیگر مسوولیت‌هایی است که در کارنامه کاری این عالم مجاهد مشاهد می‌شود. از آیت‌ا... محمد یزدی کتاب‌ها و مقالات مختلفی در زمینه‌های مختلف علوم اسلامی به یادگار مانده است. شجاعت، انقلابی‌بودن و حمایت صریح و بدون تعارف از آرمان‌های انقلاب و رهبری از خصوصیات بارز و برجسته آیت‌ا... یزدی بود. سرانجام این عالم ربانی بعد از عمری مجاهدت در راه اسلام و انقلاب اسلامی روز گذشته دعوت حق را لبیک گفت. پیکر آیت‌ا... یزدی، عصر دیروز در قم تشییع شد و پس از اقامه نماز توسط آیت‌ا... سبحانی در جوار بارگاه ملکوتی حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.

آیت‌ا... یزدى با ورود به حوزه علمیه قم، مبارزه و درس را با هم شروع کرد و با شرکت در درس امام خمینى(ره) و جلسات عمومى و خصوصى ایشان، توانایى و عزم خود را براى پیگیرى جریان‌هاى سیاسى و پیروى از خط مشى امام(ره) اعلام کرد.
ارتباط وى با امام با حاضرشدن در درس خارج اصول ایشان در مسجد سلماسى و پرسش‌هاى علمى و سیاسى در پایان درس آغاز شد. در آن ایام، حضرت امام(ره) با توجه به برخی معضلات فرهنگی از تعدادی از طلاب خواسته بودند جلساتى را عصرهاى جمعه در شهرهای مختلف برقرار کنند. رساندن این پیام امام(ره) در برخى از شهرها به عهده آیت‌ا... یزدى قرار گرفت.
جلسه معروف مسجد امام حسن عسکرى(ع) واقع در قم نمونه‌ای از منبر و سخنرانی‌های وی است که هر یک از گویندگان به دستور امام راحل ده شب در آنجا به سخنرانى پرداختند. هنگامى که نوبت به آیت‌ا... یزدى رسید به جاى ده شب، بیست شب آن جلسه را اداره کرد. عنوان بحث‌هاى وى در آن بیست شب، «انقلاب‌هاى تاریک و روشن» بود که امام(ره) نیز یک شب به آن محفل آمده و تا پایان جلسه هم حضور داشتند.
ویژگى سخنرانی‌هاى آیت‌ا... یزدى این بود که در سخنرانى خود ضمن بیان مکتب و روش اهل‌بیت(ع) و نیز خط‌مشى دشمنان آنها، واقعیات مبارزه و مصداق‌هاى کنونى دشمنى با اهل بیت(ع) را بیان مى‏کرد؛ مثلا درباره نهضت امام‌حسین(ع) سخن مى‏گفت و بدى و پلیدى یزید و پیروانش را به مردم گوشزد کرده و سپس حسینیان زمان و یزیدیان این دوره را با ویژگی‌هاى آنها و با انطباق با صدر اسلام بیان می‌کرد. کتاب «حسین‌بن‌على را بهتر بشناسیم» حاصل این سخنرانی‌ها بود که چندبار، ساواک آن را از بازار جمع‏‌آورى کرد.
ساواک که این‌گونه افشاگری‌ها را برنمى‌تافت، آیت‌ا... یزدى را بارها دستگیر و ممنوع‌المنبر کرد؛ ازجمله دستگیرى بعد از 21 رمضان در مسجدجامع قم و پس از سخنرانى در منزل آیت‌ا...العظمی گلپایگانى را مى‏توان نام برد. ساواک بارها وی را تبعید کرد که طولانى‏ترین آنها پس از بندر لنگه و بوشهر، رودبار بود؛ اما یزدى در دوره تبعید نیز دست از مبارزه برنمى‌داشت و بارها به طور مخفیانه به تهران و قم مى‌آمد و در جریان امور قرار مى‌گرفت و اعلامیه‏‌هاى امام را براى مردم و علماى شهرها مى‏‌برد. وی در قم و تهران جلساتى را به‌صورت مخفى تشکیل مى‏‌داد و با افراد و جریان‌هاى گوناگون به تبادل نظر مى‏‌پرداخت که به جلسات زیرزمینى شهرت یافته بود.
از دیگر فعالیت‌هایى که در کارنامه سیاسى آیت‌ا... یزدى مى‏‌درخشد، پناه دادن به آن دسته از سربازان فرارى بود که پس از دستور امام(ره) و پیش از پیروزى انقلاب، از ارتش گریخته و به مردم پیوسته بودند. منزل او در آستانه پیروزى انقلاب مرکز تلاش‌ها و نیز حل‌وفصل بسیارى از امور جریان‌هاى انقلاب بود. همان منزلى که امام(ره) پس از پیروزى انقلاب و مراجعت به قم، در آن ساکن شدند.
پس از پیروزى انقلاب اسلامى، در اولین سخنرانى امام(ره) در فیضیه که شور و شوق فراوان و کثرت جمعیت مانع از انجام این سخنرانى بود حضرت امام(ره) به ایشان دستور مى‏‌فرمایند براى آرام کردن مردم ایراد سخن کند که خاطره این سخنرانی در اذهان حاضران در آن روز بزرگ باقى مانده است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از مراکز بسیار مهمى بود که در زمان رژیم طاغوت، خدمات شایانى را به مبارزات ملت ایران براى دستیابى به انقلاب اسلامى انجام داده است.
آیت‌ا... محمد یزدى، از آغازین روزهاى تأسیس این مرکز، با آن همکارى داشت و این همکارى تا پایان عمر ادامه یافت. وی درباره جامعه مدرسین گفته بود: «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در شمار مراکزى بود که توانست احترام توده مردم را نسبت به خود جلب کند. مردم اعضاى جامعه را افرادى متدین و فاضل یافته بودند و عمیقا به این باور رسیده بودند اینان کسانى نیستند که براى قصد و غرض دنیوى کارى انجام داده و سخنى بگویند و جز براى خیر و انجام وظیفه دینى و الهى خود کارى نمى‏کنند.


پیام تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت درگذشت آیت‌ا... یزدی
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در پیامی درگذشت عالم مجاهد و پارسا آیت‌ا... حاج شیخ محمد یزدی را تسلیت گفتند.
متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسم ا... الرحمن الرحیم
درگذشت عالم مجاهد و پارسا آیت‌ا... آقای حاج شیخ محمد یزدی رضوان‌ا...‌علیه را به حوزه‌ علمیه‌ معظم قم و مراجع عظام و علمای عالی‌مقام و جامعه‌ محترم مدرسین و به شاگردان و دوستان و ارادتمندان آن مرحوم و به‌طور ویژه به خاندان گرامی و همسر و فرزندان مکرم ایشان تسلیت عرض می‌کنم. سوابق انقلابی و مبارزات دوران طاغوت در کنار حضور پیوسته و همیشگی در همه‌ دوران‌های انقلاب و اشتغال به مسؤولیت‌های بزرگ در اداره کشور همچون ریاست قوه‌ قضاییه و عضویت در شورای نگهبان و مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی و در کنار فعالیت علمی و فقهی، شخصیتی جامع و اثرگذار از این عالم جلیل پدید آورده بود.  ایمان راسخ به مبانی انقلاب و استقامت در این راه و غیرت دینی و انقلابی، نشانه‌های بارز دیگری از این شخصیت مکرم بود. امید است این وزن سنگین ذخیره‌ معنوی مایه‌ علو درجات ایشان باشد.  از خداوند متعال رحمت و مغفرت و رضوان الهی را برای آن مرحوم مسألت می‌کنم.
سیدعلی خامنه‌ای
۱۹ آذر ۱۳۹۹



روحانی: خدمات آیت ا... یزدی در خاطر مردم قدرشناس ایران باقی خواهد ماند
رئیس جمهوری در پیامی با تسلیت رحلت آیت ا... محمد یزدی، تاکید کرد: این عالم مجاهد و انقلابی و یار دیرین امام و انقلاب، عمر شریف خود را در دفاع و صیانت از آرمان‌های نظام اسلامی سپری کرد و خدمات ارزشمندی به یادگار گذاشت که یقینا در خاطر مردم قدرشناس ایران باقی خواهد ماند.  محمدباقر قالیباف رییس مجلس هم در پیام تسلیتی اظهار کرد: آیت‌ا... یزدی از شخصیت‌های مورد اعتماد و وثوق حضرت امام (ره) و مقام معظم‌ رهبری بودند و در مسؤولیت‌های متعدد و خطیر با اخلاص و دلسوزی به انجام امور اهتمام داشتند که کارنامه درخشان ایشان در سمت‌های متعدد داشتند. سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه هم در پیام تسلیتی نوشت: مرحوم یزدی که رسالت فقیه را علاوه بر درس و بحث، حضور فعال در مناسبات و مسائل مهم روز می دانست، با وجود ریاست بر تشکل ریشه دار جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای عالی حوزه های علمیه کشور، یکی از چهره های تاثیر گذار در عرصه های سیاسی کشور و یکی از استوانه های استوار و قابل اتکا در دفاع از رکن ولایت فقیه و مقام ولایت بوده و از بذل هیچ هزینه ای برای دفاع از انقلاب اسلامی دریغ نکرد تا جایی که آماج حمله های بدخواهان انقلاب قرار گرفت.



نگاهی به کارنامه  فعالیت‌های سیاسی آیت‌ا... یزدی
 ریاست دادگاه انقلاب اسلامى قم
 ریاست دفتر امام(ره) در قم
 نمایندگى مجلس خبرگان قانون اساسى
 نمایندگى مجلس شوراى اسلامى در دو دوره متوالى (دوره اول از قم و دوره دوم از تهران)
 نایب‌رئیس مجلس شوراى اسلامى
 عضویت در شوراى نگهبان پس از استعفاى آیت‌ا...العظمی صافى گلپایگانى
 عضویت در شوراى بازنگرى قانونى اساسى
 ریاست قوه قضاییه با حکم مقام معظم رهبرى در دو دوره پنج‌ساله
 نمایندگى رؤساى سه قوه در هیأت سه‌نفره حل اختلاف بین شهید رجایى و بنى‏‌صدر
 نمایندگى مجلس خبرگان رهبرى
 نایب‌رئیس و قائم‌مقام اجرایى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
 عضویت در دوره چهارم و پنجم شورای عالی حوزه‌های علمیه و رئیس دوره پنجم آن شورا



سرباز انقلاب
علیرضا یحیایی / مسؤول دفتر نمایندگی شورای عالی حوزه در هیات نظارت بر مطبوعات

عمر پربرکت حضرت آیت‌ا... شیخ محمد یزدی از ابتدای حضور مبارزاتی تا انتهای عمرشان صرف انقلاب اسلامی شد. ایشان در دوران قبل و بعد از انقلاب از یاران صدیق امام و از مبارزان خستگی‌ناپذیز انقلاب بودند و در دوران رهبری حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای نیز تا آخر عمرشان به عنوان یاری باوفا بر عهدشان برای حمایت از نظام و انقلاب پایبند بودند. صفحه عمرشان از ابتدا تا انتها بدون حتی یک لکه خاکستری است.
قبل از انقلاب به‌عنوان شاگرد و مبارز راه انقلاب در بیت‌امام(ع) فعالیت داشتند. حضرت آیت‌ا... یزدی بعد از انقلاب مناصب مختلفی را به عهده گرفتند ازجمله ریاست قوه قضاییه،‌ عضویت در شورای نگهبان،‌ ریاست جامعه مدرسین و ... و در طول این سال‌ها هر زمان که احساس می‌کردند انحرافی در حال شکل‌گیری است خیلی استوار در مقابل آن ایستادگی و به‌صورت صریح و آشکار در برابر منحرفان موضعگیری می‌کردند. موضعگیری ایشان در حوزه‌های مختلف به عنوان فصل‌الخطابی در بین اعضای جامعه مدرسین تلقی می‌شد.
اظهارات صریح و شفاف ایشان در مورد انقلاب و نظام شهرت دارد و همیشه به عنوان فردی پای کار و مدافع خط رهبری شناخته می‌شدند. در اواخر عمر حضرت آیت‌ا... یزدی، مستندی از ایشان از صداوسیما پخش شد با عنوان سرباز انقلاب که به‌واقع این عنوان کاملا برازنده این شخصیت بزرگ حوزه بود.  از دیگر ابعاد شخصیتی ایشان درجات بالای علمی در زمینه فقه است. تقریرات درس خارج ایشان هم  در حال تدوین است. ایشان در حوزه فقه شاگردان زیادی داشتند. هرچند مشغولیات ایشان در مسؤولیت‌های مدیریتی زیاد بود اما با این وصف درس و بحث ایشان تعطیل نشد. حضرت آیت‌ا... یزدی حتی منزل مسکونی خود را وقف حوزه کردند و با عنوان حوزه علمیه محمدی، تحویل حوزه علمیه قم دادند.




منصف و اخلاق مدار
سید محسن صالح / قائم مقام دبیرخانه علمی جامعه مدرسین

مرحوم آیت‌ا... یزدی از سجایای اخلاقی زیادی برخوردار بودند اما طی این سال‌ها مخالفان سعی کردند که چهره‌ای خشن از ایشان نشان دهند. یکی از سجایای اخلاقی ایشان آزادمنشی بود. به این معنا که وقتی در جلسه‌ای، جمع به نظری می‌رسید که مخالف نظر ایشان بود به آن احترام می‌گذاشت. حتی وقتی نظری را منطقی تشخیص می‌داد ابایی نداشت که از رای سابق خود برگردد. این مساله در مورد من هم اتفاق افتاد. من برای نگارش کتاب جامعه مدرسین خیلی دست باز عمل کردم و مطالبی در این کتاب آمده است که یک دهم آن را برخی از احزاب مدعی آزادی و آزاداندیشی و شفافیت در مورد سازمان و حزب متبوع خودشان منتشر نکردند اما در کتاب جامعه مدرسین سعی شده که گزارش منصفانه و بی‌طرفانه‌ای ارائه شود.
بعد از پایان تالیف این کتاب وقتی آن را خدمت آیت‌ا... یزدی فرستادم ایشان به‌جز حذف یک خط، تغییر دیگری در کتاب ندادند و حذف این یک خط هم نسبت به شخصی بود که در قید حیات بود و ایشان گفتند که شاید راضی نباشد. مرحوم آیت‌ا... یزدی، انسانی آزاده و مهذب بود و ساده‌زیستی و آزاداندیشی ایشان قبل و بعد از انقلاب، در بین طلبه‌ها زبانزد بود. تصویرسازی برخی عناصر افراطی از ایشان بسیار مخدوش است و این مساله را می‌توان از اظهار نظرهای افرادی که با ایشان ملاقات می‌کردند فهمید.
ایشان در عرصه موضعگیری در حوزه دفاع از انقلاب و رهبری بسیار صراحت داشت و در مقابل جریان مخالف ایستادگی می‌کرد اما در عین حال انسانی اخلاق‌مدار بود. در همان ماجرای فتنه، برخی از فعالان سیاسی خواهان لعن سران فتنه از سوی بزرگان حوزه و اعضای جامعه مدرسین بودند اما وقتی این موضوع با حضرت آیت‌ا... یزدی در میان گذاشته شد ایشان ناراحت شد و گفت مگر ما می توانیم یک مسلمان را لعن کنیم؟ درست است که
اختلاف نظر سیاسی با هم داریم اما دلیلی ندارد که آنها را لعن کنیم. در ماجراهای مربوط به آقای صانعی هم گروهی از فضلا و روحانیون، از جامعه مدرسین سؤال کردند و جامعه مدرسین نظر خود را اعلام کرد.
در عین حال عده‌ای خواهان اقدام جامعه مدرسین برای تعطیلی درس و بحث ایشان شدند اما آیت‌ا... یزدی شخصا مخالفت کرد و گفت که این بیانیه، به معنی تعطیلی درس و اظهار نظر آقای صانعی نیست. بنابراین رفتار ایشان تابع مبانی دینی و اخلاقی بود و اختلاف نظرهای سیاسی ایشان با افراد باعث نمی‌شد آیت‌ا... یزدی از دایره اخلاق خارج شوند.