تجهیزات پزشكی بیمارستان كودكان مفید در 10 روز گذشته، بارها طعم خاموشی را چشیده‏ است. پرستار بخش اورژانس این بیمارستان می‏گوید برق این بیمارستان بارها رفته است. بعد از هر بار قطعی برق، دستگاه یوپی‏اس (‌برق اضطراری)‌ بیمارستان خودكار فعال می‌شود، اما تا دستگاه یو‌پی‌اس شروع به كار كند، چند ثانیه‏ای طول می‏كشد و این می‎تواند در روند درمان بخش اورژانس تاثیرگذار باشد. او می‏گوید: «هر زمانی كه برق می‏رود، تمام دستگاه‎ها و نمایشگرها خاموش می‎شود و اگر بیمار بدحالی داشته باشیم كه بدون دستگاه نتواند زنده بماند، روند درمان او با اختلال مواجه می‎شود.» خانم پرستار می‏گوید كه تا‌به‌حال مشكل حادی برای كودكانی كه در اورژانس بستری بوده‌اند پیش نیامده، چون دستگاه یو‎پی‎اس بیمارستان در كمتر از یك دقیقه وصل می‏شود.
اما پرستاران اورژانس بعد از این‌كه برق دوباره وصل شود، باید تنظیمات دستگاه‌ها را به‌روز كنند و اگر تعداد افراد بستری در بخش اورژانس زیاد باشد، این كار می‎تواند وقت زیادی از آنها بگیرد.
برای پرستار جوان بخش تنفسی اما شرایط ناگوارتر است‌. پرستار این بخش كه افراد مبتلا به كرونا هم در آن بستری هستند، می‏گوید كه اگر برق برود، مشكلات‌شان بیشتر می‏شود. برخی از كسانی كه در این بخش بستری هستند، با دستگاه ونتیلاتور نفس می‎كشند و با قطع برق حیات آنها بیشتر به خطر می‌افتد. دختر جوان می‏گوید: «اگر برق برود، ما نمی‎توانیم كاری انجام دهیم.» پرستار این بخش البته خاطره تلخی هم از قطعی برق‌ دارد. او تعریف می‏كند كه درست وسط عملیات احیای یك بیمار كه نفسش بند آمده بود، برق به یكباره رفت و نمایشگرها‌ خاموش شدند. آنجا بود كه تیم احیا شوكه شد، آنها مانده بودند كه چه كار كنند و تنفس با دستگاه دستی، تنها كاری بود كه آنها توانستند انجام دهند. پرستار جوان توضیح می‏دهد كه به بیمار دارو تزریق می‏كردند و به وسیله دستگاه دستی ‌به او تنفس می‏دادند تا این‌كه بعد از 30 ثانیه برق اضطراری وصل ‌شد و توانستند پروسه احیا را ‌روی صفحه نمایشگر دیده و جان بیمار را نجات دهند. او می‏گوید: «آن 30 ثانیه، پراضطراب‏ترین لحظات عمرم بود.»
مسؤول تاسیسات بیمارستان مفید هم از قطعی برق، دل پری دارد. او از مشكلات بی‌شمار قطعی برق در بیمارستان می‏گوید؛ از این‌كه دستگاه ‌تهویه هوای بیمارستان به دلیل خاموشی‏های مداوم سوخته است و بسیاری از اتصالات برق و دستگاه‎های سه‏راهی كامپیوترهای بیمارستان به خاطر نوسانات برقی از كار افتاده‏اند. این را كه می‏گوید، یكی دو نفر از كارمندانش، با كیف تجهیزات خود وارد می‎شوند و نوید می‏دهند: «مشكلات برق آزمایشگاه حل شد.» مسؤول تاسیسات بیمارستان توضیح می‏دهد: «نوسانات برق، حتی اگر در آن لحظه، دستگاهی را خراب نكند، در دراز مدت، می‏تواند عمر دستگاه را كوتاه یا قطعه‏ای از دستگاه را خراب كند.» اتفاقی كه البته با توجه به دستگاه‎های گرانقیمت و پرمصرف بیمارستانی، می‏تواند هزینه زیادی را به همراه داشته باشد و حتی بخشی را برای مدت‎ها تعطیل و بیماران را از پروسه درمان دور كند.
هزینه بالای برق اضطراری
برای كارمندان بیمارستان محب‏مهر قطعی برق این قدرها هم مشكل‎ساز نبوده است. مسؤول پذیرش این بیمارستان می‏گوید كه بعد از هر بار قطعی برق، دستگاه‏ها با برق اضطراری فعال می‌شوند و او می‏تواند دوباره كارش را از نو شروع كند. برای بخش‎ آنژیوگرافی هم انگار مساله خاموشی به یكباره برق، آن‌قدرها مهم نیست. مسؤول بخش آنژیوگرافی می‏گوید كه هر بار كه برق می‏رود، دستگاه با دستگاه یو‎پی‎اس دوباره می‏تواند كار كند. او می‏گوید: «اما امان از زمانی كه دستگاه یوپی‎اس از كار بیفتد.» مرد میانسال می‏گوید كه چند سال پیش، دستگاه یو‏پی‏اس آنها از كار افتاد و بخش آنها تا خرید دوباره دستگاه، دو ماه تعطیل بود. آن‌طور كه مسؤول بخش آنژیوگرافی توضیح می‌دهد‌، دستگاه یوپی‏اس صنعتی خیلی گران است و اگر خراب شود، بیمارستان‎ها باید برای راه‏اندازی دوباره آن تا چند صد میلیون تومان هزینه كنند.
واكسیناسیون زیر سایه خاموشی‌ها
 هم‏اكنون در تهران، 64 مركز تجمیعی واكسیناسیون فعال هستند كه هر كدام روزانه به حدود 1000 نفر واكسن تزریق می‎كنند، اما قطعی برق نه‌تنها در نگهداری واكسن و ایجاد زنجیره سرد، مشكل ایجاد می‌كند بلكه روند ثبت اطلاعات افرادی كه واكسن به آنها تزریق شده است هم مختل می‏شود و این ماجرا امكان بروز خطای انسانی را بالا می‏‎برد. ‌این روزها كه حدود 184 هزار دوز واكسن در روز تزریق می‎‏شود، هرگونه خللی در روند واكسیناسیون، می‎تواند روند ایمن‌سازی در برابر ویروس را با اخلال رو‌به‌رو كرده و شرایط را برای احتمال به وجود آمدن، پیك‎های بعدی كرونا مهیا كند. هرچند كه برخی از مراكز واكسیناسیون، ابتكاراتی به خرج داده‌اند.
مسؤول مركز سلامت ارشاد در حال بستن در خانه سلامت است، می‏گوید كه ساعت كاری مركز سلامت تمام شده. از حال و روز این روزهای واكسیناسیون كه می‎پرسیم، می‏گوید واكسیناسیون با نظم انجام می‏شود
اما با قطعی برق چطور می‎‎شود نگران اختلال در نظم واكسیناسیون نبود؟ سوال این است كه اگر برق خانه سلامت برود، آنها واكسن‎هایی را كه باید در محیط یخچال نگهداری شود، كجا نگهداری می‎كنند؟ مرد میانسال راه چاره‏ای دارد و از باكس‎های كوچك عایق‏بندی می‏گوید كه برای نگهداری واكسن‏ها ساخته‎اند. مسؤول مركز سلامت ارشاد توضیح می‏دهد كه بعد از هر بار قطعی برق، واكسن‌ها را سریع درون باكس‎های عایق‏بندی‌شده قرار می‎دهند و چند باكس یخ را می‏گذارند روی‌شان تا واكسن‎ها خراب نشوند. این مسؤول خانه سلامت ادامه می‎‏دهد كه این تنها چاره‏ای است كه در زمان قطعی برق به فكرشان رسیده است.
اما مشخص نیست كه اگر برق خارج از ساعت كاری پرسنل قطع شود، چه اتفاقی می‌افتد یا هنگام انتقال دستی واكسن‌ها اگر اتفاقی بیفتد، چه كسی سلامت واكسن‌ها را تضمین می‌كند.
 برای مركز واكسیناسیونی كه به‌تازگی در جنب حسینه ارشاد باز شده است اما راهكار برطرف كردن قطعی برق، چند موتوربرق است. یكی از پرسنل‌ این مركز به ما می‌گوید بعد از هر بار قطعی برق، موتوربرق را به‌راه می‏اندازند و به این ترتیب یخچال‌ها دوباره به كار می‌افتند. به نظر این كارمند جوان با این روش هیچ واكسنی خراب نمی‏شود. در این مركز البته به نگهداری واكسن‎ها در فضای یخچالی توجه می‏شود، در برخی از مراكز سلامت، بسیاری از مسؤولان تزریق واكسن، بدون توجه به نگهداری واكسن‎ها، محتویات واكسن‎ها را مدت‎ها در سرنگ تزریق آماده نگهداری می‌كنند تا به روند واكسیناسیون سرعت دهند، اتفاقی كه برای نمونه در تعدادی از مراکز سلامت می‏افتد. در اتاق‎های تزریق این مراکز، هیچ اثری از یخچال‎های كوچك یا باكس‎های نگهداری واكسن در فضای سرد دیده نمی‎شود.
مراكز درمانی آسیب‏پذیر
برای مسؤول حراست ساختمان پزشكانی كه در خیایان ولیعصر (عج) قرار دارد، ساعاتی كه برق می‏رود از عذاب‎آورترین لحظات است. او می‏گوید كه بسیاری از مراجعان این مركز افراد سالمندی هستند كه نمی‏توانند از پله‎ها استفاده كنند و هر بار كه برق می‏رود، او باید غرولندهای سالمندان عصبانی را به جان بخرد كه با آسانسور از كار افتاده روبه‎رو می‌شوند. مرد میانسال ادامه می‌دهد بعد از هر بار قطعی برق، پزشكان مطب را تعطیل می‏كنند و مراجعان تمام عصبانیت‌شان را به خاطر تعطیلی و نبود آسانسور دوباره‌ سر او خالی می‏كنند.
برای كلینیك‌های فیزیوتراپی و توانبخشی نیز قطعی برق كابوس است. مسؤول‌ كلینیكی كه در اطراف میدان ونك قرار دارد نیز از خاطره بدی می‏گوید؛ زمانی كه یكی از مراجعانش به خاطر قطعی برق، كارش نیمه تمام ماند و دچار بدن‌درد شدید شد. او عنوان می‏كند: «بعد از 10 دقیقه، یوپی‏اس برق را دوباره به دستگاه‏ها برمی‏گرداند، اما برخی از دستگاه‏های فیزیوتراپی برای كار كردن، ولتاژ زیادی نیاز دارند و یوپی‎اس كم‎توان این كلینیك، نمی‎تواند برق موردنیاز آنها را تامین كند.» به همین دلیل بسیاری از دستگاه‌های فیزیوتراپی با قطعی برق از كار می‏افتد.
مراكز تصویربرداری نیز با همین مشكل رو‌به‌رو هستند، مردی كه مسؤول یك مركز تصویربرداری در محدوده بلوار میرداماد است، از قطعی هرروزه برق كلافه است و از روزهایی می‏گوید كه با توان كم دستگاه یو‏پی‌اس، فقط دستگاه سونوگرافی می‎تواند كار كند و دستگاه‏های عكسبرداری از دندان و ریه عملا از كار می‏افتند. مرد جوان می‏گوید ‌قطعی برق سبب شده تا تعداد مراجعان مركز او‌ كاهش پیدا كند. او البته به آنها حق می‏دهد؛ انتظار سه ساعت برای این‌كه دستگاه رادیولوژی دوباره كار كند، می‎تواند برای همه امكانپذیر نباشد.
 یك كلینیك چشم‏پزشكی در خیابان گاندی اما راهكارهای متنوعی برای تامین برقش دارد. مسؤول تاسیسات این مركز از تامین برق اضطراری با به كارگیری دستگاه‏های یوپی‎اس به‌ همراه دستگاه‏های ژنراتور می‌گوید؛ راهكاری كه توانسته‏ مشكلات برقی را حل كند.
او توضیح می‌دهد كه عمل‎های جراحی چشم در این مركز انجام می‏شود و اگر برق برود، هم پزشكان و هم بیماران به مشكل برمی‎خورند، به همین دلیل استفاده از دستگاه‎های برق اضطراری تنها راه‌حل آنها برای حل مشكل است، راه‎حلی كه البته برای آنها حدود یك میلیارد تومان هزینه داشته است. مسؤول تاسیسات توضیح می‏دهد: «به این شكل هر زمانی كه برق برود، دیگر نگران از كار افتادن دستگاه‏ها نیستیم؛ در كمتر از یك دقیقه، دوباره برق وصل می‏شود.»


بعد از قطعی‎های روزانه برق، بسیاری از مدیران حوزه سلامت واكنش نشان دادند. علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با كرونا در كلانشهر تهران، درباره قطعی برق در حوزه بهداشت و درمان اظهار نگرانی كرد و گفت‌: «تعداد قابل‌توجهی از بیماران، نیازمند استفاده از دستگاه‌های اكسیژن‌ساز هستند كه این موضوع فشار مضاعفی را به بیمارستان‌ها تحمیل می‌كند.» او به برق اتاق‎های عمل و بخش‏های اورژانس اشاره كرد  و گفت‌ نوسانات برقی، دستگاه‎های گرانقیمت این مراکز را دچار مشكل می‎كند. زالی درباره تاثیر قطعی برق بر روند واكسیناسیون نیز گفت: «در حوزه واكسیناسیون زنجیره سرد از اهمیت به‌سزایی برخوردار است كه همین موضوع موجب نگرانی‌هایی شده و این نگرانی‌ها از طریق استاندار تهران به مسؤولان حوزه برق انتقال داده خواهد شد.» مصطفی قانعی، رئیس كمیته علمی ستاد مقابله با كرونا نیز درباره تاثیر برق بر روند زنجیره سرد و تولید واكسن به ایسنا گفت: «اگر قطعی برق طول بكشد و دما از حد مشخصی در یخچال فراتر رود، دیگر آن واكسن قابل استفاده نیست.» به گفته او قطعی برق این روزها به شكلی تنظیم شده كه زنجیره سرد دچار مشكل جدی نشود. قانعی ادامه داد: «اما در تولید مساله متفاوت است. در تولید باید زنجیره كاملا رعایت شود و اگر در وسط تولید ماشین خاموش شود، دیگر آن تولید به درد نمی‌خورد. باید از ابتدا تولید را آغاز كرد و ممكن است میلیون‌ها تومان دلار آسیب به تولیدكنندگان وارد شود.»
با این وجود اما محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره‌) درباره تأثیر قطعی برق روی واكسن‌های دپوشده، گفته است: «قطع شدن برق در روزهای اخیر تأثیری بر واكسن‌های انبارشده ندارد، چراكه در انبارها از ژنراتور جانبی استفاده می‌شود و به محض قطع شدن برق، برق انبارها از طریق این دستگاه‌ها تأمین می‌شود.»
برای حسین كرمانپور، مدیر بخش اورژانس بیمارستان سینا، قطعی برق، چالش بزرگی است: «برخلاف ادارات دولتی، نمی‌توان به بیمارستان گفت كه كولرها را خاموش كنند، زیرا در این صورت حرارت بدن بیمار بالا رفته و به بیمار ضربه می‌زند.» او توضیح داده كه در بیمارستان‎ها دمای هوا در حد متعارف ۲۴ درجه باید باشد و وجود تهویه در بیمارستان‎ها واجب است.


 داروخانه‏های بسیاری به خاطر قطعی برق، زخم خورده‏اند. مسؤول یكی از داروخانه‎ها در خیابان ولیعصر (عج) می‏گوید كه هر زمانی برق می‏رود، دست از كار می‏كشند و سه ساعت تمام همدیگر را نگاه می‏كنند. او می‏گوید كه قطعی برق در چند روز گذشته از نظر اقتصادی به آنها صدمات جبران‌نا‏پذیری زده است. مرد جوان توضیح می‏‎دهد: «با قطعی برق امكان این‌كه به مشتری‏های‌مان رسید بیمه بدهیم، وجود ندارد. در چنین شرایطی مراجعان نسخه را از ما می‏گیرند، خرید نمی‏كنند و می‏روند.» او می‏گوید كه بسیاری از داروهای یخچالی مانند انسولین كه در یخچال نگهداری می‏كنند، به دلیل قطعی برق خراب شده است. چراكه انسولین حدود یك ساعت بعد از قطع برق و خاموش شدن یخچال سالم می‏ماند و به همین دلیل‌ آنها بسیاری از داروهای‌ خود را به شركت توزیع‎كننده عودت داده‌اند.
 مدیر داروخانه دیگری كه در نزدیكی میدان ونك قرار دارد، می‏گوید كه كار كردن در زمان قطعی برق، تماما مصیبت است. زن میانسال‌‌ ادامه می‌دهد هر زمان‌ كه برق می‏رود، در محاسبه قیمت داروها دچار مشكل می‌شود و به همین دلیل‌ كارمندان او به داروخانه‏های دیگری كه برق آنها قطع نشده، زنگ می‏زنند تا قیمت دارویی كه می‌خواهند بفروشند را بپرسند. ابتكاری كه البته باعث شده آنها بتوانند تا حدودی فروش داروهای خود را انجام دهند و مشتری‏ها را نگه دارند. زن میانسال اما اضافه می‎كند كه بعد از قطعی برق، همه پزشكانی كه در اطراف داروخانه آنها مطب دارند، به خانه می‏روند و این بر تعداد مراجعان داروخانه تاثیر می‌گذارد.
مسؤول داروخانه‏ دیگری كه در بلوار میرداماد قرار دارد، نگران سلامت داروهایش است. او درباره سالم ماندن داروهای یخچالی‎اش اظهار بی‏اطلاعی می‏كند و می‏گوید: «ما نمی‌دانیم كه با قطعی برق، داروهای یخچالی سالم می‎ماند یا نه؟» مرد جوان توضیح می‏دهد، برای این‌كه مشخص شود دارو‌ سالم مانده یا نه، باید از آزمایشگاه كمك گرفت. كاری كه عموما در داروخانه‏ها انجام نمی‏شود و بدون اطلاع از سلامت دارو به مراجعه‏كننده‎ها فروخته می‏شود. او لیست بلندبالایی از داروهای یخچالی داروخانه‏ها دارد كه اتفاقا برخی از آنها خیلی هم پرمصرف هستند. داروهایی مانند: «لاتانوپروست ‌و كلوبیوتیك (قطره چشمی)، سینوپار (داروهای درمان پوكی استخوان) و بوتاكس».