اهمیت حفظ محققان در 30 سالگی رویان

اهمیت حفظ محققان در 30 سالگی رویان

حمیدرضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی

 احساس ما به‌عنوان دانش‌آموزان و دانشجویان قبل از انقلاب که مسائل سیاسی و توسعه ایران را پیگیری می‌کردیم، این بود کشور ما به لحاظ علمی و فناورانه و اقتصاد متکی بر دانش‌ملی به عمد عقب نگه داشته می‌شود. علت هم تقریبا مشخص بود؛ غرب به اهمیت توسعه‌علمی و فناورانه در ایجاد اقتداردفاعی و نظامی و اقتداراقتصادی پی برده‌بود و می‌خواست آن را در انحصار خود نگه دارد و در نهایت کشورهای جهان‌سوم اگر علاقه به پیشرفت و توسعه‌صنعتی دارند، توسعه‌صنعت آنها باید در قالب مونتاژ باشد که طراحی و تجهیزات آن را شرکت‌های غربی تأمین کنند.
پس از پیروزی انقلاب‌اسلامی ایران و دمیده‌شدن روحیه خودباوری در مردم به‌ویژه نسل جوان دانشجو و دانشگاهی، جهاددانشگاهی در 16مرداد 1359 تأسیس شد. یکی از اهداف اصلی تأسیس این نهاد، انجام تحقیقات کاربردی در تأمین نیازهای فناورانه امروز و فردای کشور بود تا ضمن حرکت در جهت نیل به خودکفایی، باعث ایجاد خودباوری‌واقعی و غرور ملی در کشور شود. در حوزه فنی و مهندسی و کشاورزی، بیشتر نگاه ما در جهاددانشگاهی با توجه به وابستگی و نیاز صنعت‌ها، تولید فناوری‌های روز و تجاری‌سازی آنها بود. در حوزه‌پزشکی و با درایت مرحوم دکتر کاظمی‌آشتیانی در جهاد علوم‌پزشکی ایران، نگاه به آینده علم‌پزشکی در دنیا و ضرورت پرداختن ما در جهاددانشگاهی به آن معطوف شد. موضوع مورد انتخاب هم بحث سلول‌درمانی یا طب بازساختی بود که به‌تازگی در دنیا مورد توجه قرار گرفته‌بود و ما در ایران و جهاددانشگاهی به موقع به آن پرداختیم و رویان متولد چنین طرز تفکری در نگاه درست به آینده پزشکی از سوی دکتر کاظمی و همکاران گرانقدر جهادی‌اش بود. من مهم‌ترین تأثیر رویان را در ایجاد خودباوری در نسل جوان دانشجو، استادان و محققان در ورود به بحث زیست‌فناوری می‌دانم. موفقیت در حرکت در مرزهای علم، تبدیل یافته‌های علمی به فناوری و آوردن فناوری به بالین برای مداوای مردم و کاهش آلام آنها بزرگ‌ترین خدمت در باور به انجام کارهای بزرگ علمی و فناورانه و به‌کارگیری آن در خدمت به مردم بوده‌است.
ادامه حمایت روحی از سوی مسؤولان ارشد نظام و به‌ویژه رهبر معظم انقلاب که تا به حال ادامه داشته‌است، فرهنگ‌جهادی و عشق به پیشرفت و توسعه‌جمهوری‌اسلامی انگیزه اصلی نگهداشت نیروهای توانمند این نهاد در ادامه فعالیت‌هایشان بوده‌است. نکته‌ای که در این سال‌ها به‌ویژه سال گذشته و امسال ما را در حفظ نیروهای توانمند، دانشمند و فناور و جذب نیروهای نخبه جوان بسیار نگران کرده ، مسابقه حقوقی است که بین وزارت‌بهداشت و وزارت‌علوم به‌ویژه در سال گذشته و سال 1400 شکل گرفته‌است. به صورت طبیعی همیشه اختلاف حقوق بین 30تا 50درصد میان حقوق اعضای هیأت‌علمی و محققان فناور ما با اعضای هیأت‌علمی وزارتین وجود داشته‌است و آن را پذیرفته‌بودیم که در یک محیط فرهنگی علمی و جهادی و به‌رغم کار تمام‌وقت و پر دلهره در تجاری‌سازی فناوری در مقایسه با تدریس استادان محترم، قابل تحمل است. ولی از سال گذشته شرایط به‌گونه‌ای شکل گرفته‌است که فاصله به قدری دارد عمیق می‌شود که در حال شکل‌گیری یک مهاجرت معکوس افراد محقق و فناور خود به دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی وزارت‌علوم و بهداشت باشیم. تبدیل یک محقق فناور به یک مدرس صرف، ضایعه‌ای برای توسعه‌فناورانه کشور خواهد بود و تقاضا داریم مسؤولان در تصمیم‌گیری‌شان به این مسائل توجه کنند.
مسأله مهاجرت افراد متخصص چه در دانشگاه‌ها و مراکزتحقیقاتی و چه در بنگاه‌های تولیدی و خدماتی و شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ کشور مسأله‌ای است که به صورت کلان باید حل شود و شرایطی به وجود بیاید که ضرورت مهاجرت از ذهن برخی افراد از بین برود، حل این مشکل برای قشری خاص، باعث بروز مشکل در حوزه‌های دیگر می‌شود. امروز مؤسسات‌تحقیقاتی بزرگی مثل رویان و سایر مجموعه‌های مشابه در جهاددانشگاهی و مؤسسات مشابه در معرض خطر جدی در حفظ و جذب نیروهای توانمند هستند.