محبوب‌های نوروزی تلویزیون

«نون خ»، عصر جدید، برنده باش و خندوانه در صدر نظرسنجی رسانه ملی

محبوب‌های نوروزی تلویزیون

مركز تحقیقات سازمان صدا و سیما روز گذشته نتایج نهایی نظرسنجی خود در خصوص پربیننده‌ترین برنامه‌های نمایشی و غیرنمایشی نوروز سیما و میزان استقبال مخاطبان از رسانه ملی در ایام عید را منتشر كرد. نظرسنجی‌ای كه نكات حائز اهمیت و قابل توجهی در آن نهفته است و به منزله نمره رد و قبولی مستقیم مخاطبان به برنامه‌ها محسوب می‌شود. این نظرسنجی و نتایج آن برای خود برنامه‌سازان و عوامل تولید آنان و نیز مدیران شبكه‌ها هم مهم است و می‌تواند نقشه راه یك‌سال آینده‌شان را ترسیم كند. در گزارش پیش رو نگاهی به نتایج و آمار منتشر شده در این نظرسنجی داریم و نیز در ادامه این نتایج را تحلیل و بررسی می‌كنیم تا با دلایل موفقیت و عدم موفقیت هر برنامه آشنا شویم.

«نون خ» پربیننده‌ترین اثر نمایشی،
«عصرجدید» پربیننده‌ترین برنامه غیرنمایشی
مركز تحقیقات سازمان صدا و سیما اعلام كرد: بر اساس تحقیقات صورت گرفته در خصوص برنامه‌های نوروز 98 تلویزیون، سریال نون خ شبكه یك سیما پربیننده‌ترین مجموعه نمایشی و برنامه عصر جدید شبكه سه پربیننده‌ترین برنامه غیرنمایشی سیما شناخته شدند و مردم استان‌های كردستان و قزوین، رتبه‌های اول و دوم و زنجان و كرمانشاه، به صورت مشترك رتبه سوم را در تماشای برنامه‌های نوروزی تلویزیون كسب كردند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی بر اساس این نظرسنجی بعد از سریال نون خ شبكه یك، دو مجموعه نمایشی
«زوج یا فرد» شبكه سه و «بر سر دوراهی» شبكه دو بیشترین مخاطب را پای خود نشانده‌اند.
با توجه به این‌كه نون خ نخستین سریالی است كه در شبكه‌ای ملی به زندگی مردم كردستان می‌پردازد، از این نظر برای مركز تحقیقات صدا و سیما بسیار مهم بود كه از میزان رضایت مردم این استان آگاه شود. بر همین اساس، تحقیقات ویژه‌ای در این زمینه صورت گرفت و مشخص شد میزان رضایت بینندگان این مجموعه نمایشی در استان كردستان حدود 87 درصد بوده است.در میان برنامه‌های غیرنمایشی سیما نیز بعد از عصر جدید شبكه سه، برنامه‌های «برنده باش» همین شبكه، «خندوانه»، «كودك شو» و «دورهمی» شبكه نسیم در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار گرفتند.
در میان شبكه‌های تلویزیونی استانی هم در ایام نوروز شبكه‌های تلویزیونی افلاك استان لرستان، كردستان استان كردستان و اشراق استان زنجان بیشترین بیننده را پای خود نشانده‌اند.
كردها به تماشای مجموعه‌ای با رنگ و بوی كردی
جای خالی مجموعه‌ای نمایشی كه بتواند با نهایت ظرافت به ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی و حتی عادات رفتاری مردمان ساكن در استان‌های كردزبان كشور بپردازد، مدت‌ها بود كه در رسانه ملی احساس می‌شد، تا این‌كه امسال نون خ این خلأ را پر كرد و در غیاب معمولی‌های علی‌آبادی مجموعه «پایتخت» كه چند سالی بود به نوروزهایمان رنگ و بویی شمالی بخشیده بودند، مخاطبان را به نمایش زیبایی‌های این استان سرسبز كشور نشاند. نكته قابل توجه در ساخت نون خ این بود كه كارگردان آن یعنی سعید آقاخانی، خود متولد یكی از همین استان‌های كردزبان است و آشنایی او با فرهنگ و آداب و رسوم این مناطق، به باورپذیری و ملموس شدن و نمایش تصویری دقیق‌تر از استان‌های كردی كمك كرد. از همین رو نون خ را به عنوان بهترین اثر تلویزیونی آقاخانی در طول این سال‌ها هم می‌توان عنوان كرد. نون خ گرچه قطره‌ای از دریای یك فرهنگ بود و بی‌شك نتوانسته تمامی ظرافت‌های فرهنگ و رسوم یك قوم را به تصویر بكشاند، با این حال باز مجموعه‌ای الوان و چشم‌نواز بود و بر همین اساس به دل مخاطبان هم نشست و نمره قبولی را از آنان كسب كرد.
تجربه ناموفق درام در نوروز
از نون خ و تجربه موفق این مجموعه كه در تلویزیون بگذریم، در رتبه دوم پربیننده‌ترین سریال نوروزی به زوج یا فرد می‌رسیم؛ مجموعه‌ای با نام‌های پیشین «حوزه استحفاظی» و بعد «مر قانون» كه داستانی جدید و اجتماعی داشت. مهندس كمال شهری، شخصیت اصلی این مجموعه تلویزیونی با بازی هدایت هاشمی یك مقام سیاسی بود كه می‌كوشید با مردم همراه باشد و مادرش شهربانو با بازی خوب ناهید مسلمی هم دیگر صدای مردم و بیان‌كننده مشكلات‌شان در این مجموعه بود. زوج یا فرد البته اشارات و مضامین به روز سیاسی و بحث‌هایی چون ژن خوب و آقازادگی را هم در خود داشت و بیان صریح و البته طنز این موضوعات در رسانه ملی، توجه مردم را به خود جلب كرد.
جا دارد به دیگر مجموعه تلویزیونی نوروز امسال هم اشاره‌ای داشته باشیم كه به نسبت دیگر مجموعه‌های نمایشی نوروز امسال، كمتر دیده شد. بر سر دوراهی كاری از همان عوامل سازنده مجموعه «پدر» بود كه داستانی خانوادگی و اجتماعی را به تصویر می‌كشید. این مجموعه گرچه بازیگران شناخته‌شده‌ای چون حمید گودرزی، مهراوه شریفی‌نیا، بهنوش بختیاری، میترا حجار و بهرنگ علوی را دور هم جمع كرده بود و به لحاظ بیان و مضمون هم به موضوع تازه‌ای چون علاقه یك زن مسن به پسری جوان و خواستگاری كردن از او پرداخته بود، با این حال با توجه به درونمایه جدی‌اش چندان مناسب حال و هوای این تعطیلات نبود و كمتر هم دیده شد. مجموعه‌ای كه احتمالا در صورت قرار گرفتن در نوبت پخش عادی شبانه  یا ایام رمضان، می‌توانست مجموعه‌ای موفق باشد.
وقتی مردم استعدادها را می‌پسندند
نوروز امسال تقریبا به هركجا كه می‌رفتیم و سررشته صحبت‌های عید‌دیدنی‌های هر خانواده‌ای را كه دنبال می‌كردیم، در نهایت مقطعی از بحث به عصر جدید می‌كشید و هر كسی مدعی بود استعدادی دارد كه باید به عصر جدید ببرد و خودش را به معرض نمایش بگذارد! مسابقات استعدادیابی یا همان «تلنت‌شو»ها گرچه مدت‌هاست كه در سراسر دنیا رواج دارند، با این حال در رسانه ملی پدیده‌ای تازه محسوب می‌شوند و با این‌كه در یكی دو سال اخیر نمونه‌هایی از این برنامه‌ها روانه آنتن شبكه‌های مختلف شد، هیچ‌كدام نه به لحاظ مضمون و نه كیفیت نتوانستند به موفقیت عصر جدید برسند. برنامه‌ای كه البته بخشی از دیده شدن آن هم به مجری‌اش، احساس علیخانی برمی‌گردد. مخاطبانی كه سال‌ها به نمایش تصویر این مجری در «ماه عسل» و تماشای بغض‌ها و اشك‌های او عادت كرده بودند، حالا همه كنجكاو بودند ببینند علیخانی چطور از پس این برنامه برخواهد آمد. ساختار حرفه‌ای و دكور مجلل عصر جدید در كنار استعدادهای مختلفی كه به این برنامه آمدند، به پربیننده شدن آن كمك كرد و عصر جدید پربیننده‌ترین برنامه غیرنمایشی شب‌های نوروز سیما شد.
از وسوسه برنده شدن تا افت جوان
جدای از عصر جدید و موفقیت قابل توجهی كه برای خود رقم زد، دیگر برنامه‌های غیرنمایشی مختلف سیما كه در این نظرسنجی رتبه‌های برتر را کسب کردند، قابل بررسی هستند. امسال به نوعی سال پیشتازی شبكه سه در برنامه‌های مناسبتی بود و گرچه مدیریتش با حاشیه‌هایی چون به پایان رساندن پخش «نود» همراه بود، اما دیگر برنامه‌هایش از خجالت آمار درآمده و یكه‌تازی كردند. محمدرضا گلزار كه حالا مدتی است با مسابقه تلویزیونی برنده باش مهمان خانه‌هاست، دیگر چهره پرمخاطب نوروز امسال بود. مسابقه‌ای با رویكرد به چالش كشیدن اطلاعات عمومی افراد كه جوایز وسوسه‌كننده‌ای هم داشت و هر شب خیلی‌ها را به تماشای خود نشاند.
با این حال نكته‌ای هم قابل توجه است و آن، افت برنامه خندوانه در نظرسنجی‌هاست. خندوانه از جمله پدیده‌های سال‌های اخیر صدا و سیماست كه در مدت زمان پخش فصل‌های مختلف خود همواره از پربیننده‌ترین برنامه‌های سیما بوده است. با این وجود همان‌طور كه پیش از عید هم در گزارشی به آن اشاره كردیم، خندوانه در یكی دو فصل اخیر چندان نتوانسته حرف تازه‌ای برای مخاطبان داشته باشد. با این‌كه جناب خان هنوز جذاب است، اما روال دعوت از مهمانان و حتی مسابقاتی كه در این برنامه طراحی می‌شود برای مخاطبان تكراری شده و احتمالا بر همین اساس بینندگان تصمیم گرفتند امسال در همان ساعات عصر جدید و برنده باش را ببینند.