گزارش جام جم از وضعیت حال حاضر بازارچه صنایع دستی عودلاجان که قراربود به این صنعت و این محله، رونق بدهد
خالی بازار
بازارچه عودلاجان كه از چند سال پیش با پیشنهاد و ورود معاونت صنایعدستی قرار بود به رقیبی بی همتا در فروش محصولات صنایعدستی در تهران تبدیل شود و جای خیابان نجاتاللهی را بگیرد، هنوز نتوانسته به اهداف مورد نظر خود دست یابد، گرچه نزدیك به دو ماه میشود كه بهرهبردار خصوصی بازارچه، با واگذاری میزهایی به صنایع دستیهای خانگی سعی كرده به پاخور این منطقه و آمد و شد و بازدید از بازارچه بیفزاید؛ طرحی كه شاید به شناسایی محله عودلاجان تا حدودی كمك كند، اما تا رسیدن به محلی برای فروش و پاتوقی برای حضور گردشگران فاصله زیادی دارد.
عودلاجان نام یكی از محلاتقدیمی و مرفه نشین تهران قدیم بوده كه نام بسیاری از بزرگان نظامی و سیاسی و فرهنگی - هنری كه در تاریخ آمده، همچون قوام الدوله، نصرالدوله، مدرس، امین نظام، عزتالدوله، ملكالشعرا، موتمنالاطبا با نام این محله پیوند خورده است. اما این محله همانند برخی دیگر از محلههای تهران، سرنوشتی به مراتب ناگوارتر از تخریب و بافت فرسوده داشت، چه این كه در سالهای گذشته شاهد انواع نابهنجاریهای اجتماعی از جمله داد و ستد مواد مخدر و حضور معتادان بود. تا این كه سال 95 به پیشنهاد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران و با هزینه مشترك سازمان میراث فرهنگی و كسبه و شهرداری تهران، بازارچه عودلاجان كه تنها یك طاق از دوران قاجاری آن برجای مانده بود، مرمت و منطقه نیز با همكاری نیروی انتظامی از حضور فروشندگان مواد مخدر پاك شد.
همه این اتفاقات از آن جهت بود كه هم سنت و اصالت قدیم منطقه به آن بازگردد و هم بر اساس طرح معاونت صنایعدستی، عودلاجان محل عرضه و فروش صنایعدستی در یك محل تاریخی و سنتی باشد تا با قیمتهای مناسب، گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به منطقه آورده و ترغیب به خرید كند.
با این حال بعد از گذشت دو سال از فعالیت این بازارچه هنوز بیش از نیمی از مغازههای آن بسته و تعدادی به كسب معارض یعنی همان پیشه گذشته كه فروش پلاستیك و كارگاههای تراشكاری است، مشغولند و تنها ۲۰ مغازه در زمینه صنایع دستی فعال هستند. هرچند میتوان این روزها با رفتن به محله عودلاجان و تماشای بازارچه صنایع دستی مرمت شدهاش، با آن درهای چوبی و كاسبانی كه لباس قاجاری به تن دارند و به روی مشتریان لبخند میزنند، طعم آسایش و آرامش در محلی اصیل را در وانفسای شلوغی كلانشهر تهران دوباره چشید. گزارش میدانی ما از بازارچه صنایعدستی عودلاجان نشان میدهد كه از ۲۰فروردین به بعد و به گفته كاسبان، بازدیدكنندههای بازارچه صددرصد افزایش یافته است.
بازار عودلاجان هر روز از ۱۰ صبح تا ۱۰ شب باز است و در ماه مبارك رمضان، از افطار به بعد در گذر حاجیها جشنواره غذا برگزار میكند.
به صنایعدستی خانگی فرصت دادیم
آرش سرلك، بهرهبردار بازارچه صنایعدستی عودلاجان كه پیشنهاد حضور دستفروشان و تولیدكنندگان صنایعدستی خانگی به پیشنهاد او انجام شده است در این باره به جامجم میگوید: از ۵۰ مغازه این بازارچه ده مغازه به فروش صنایعدستی اختصاص دارد و چند تایی هم پلاستیك فروشیاند و تعدادی هم چون سرقفلی مغازه هایشان برای اوقاف است، نمیتوانند تغییر كاربری بدهند.
سرلك میافزاید: یكی از مشكلات ما این بود كه وقتی گردشگر یا خریدار با تبلیغات انجام شده به بازارچه میآمد، بازار را بدون رونق و خالی مییافت، برای همین نخست پیشنهاد دادیم با دستفروشان و سرپرستان خانوادهها كه صنایعدستی خانگی دارند، رونق را به بازار بیاوریم كه دستكم وقتی بازدیدكننده و گردشگر به بازارچه میآید، از تعطیلی مغازهها ناامید نشوند تا به مرور زمان وقتی رفت و آمد مردم زیاد شد، مغازههای تعطیل به فعالیت و گشودن مغازه خود علاقهمند بشوند، كما این كه برخی هم تصمیم گرفته بودند ابتدا خیالشان از حضور مشتریان در بازارچه راحت شود و بعد مغازه خود را بازكنند.
اجارهبهاء اندك میز فروش
سرلك میگوید از ۲۰ فروردین كه این طرح را شروع كردیم و در كنارش تبلیغات هم داشتیم، حال بازار خوب شده و پاخور پیدا كرده است.
میزهایی كه در این طرح در اختیار دستفروشان قرار داده شده، حداقل قیمت ۲۰ هزار تومان است كه با توجه به این كه فروشندگان صنایع دستی خود را در خانه تولید میكنند، بهای زیادی نیست و هم میتواند به فروش آنها كمك كند و هم قیمت محصولات را برای مشتری پایین نگه دارد.
ملاقه و سنگ پا؛ خرید گردشگران خارجی
بهرهبردار بازارچه عودلاجان با اشاره به ناآشنایی گردشگران خارجی با این بازارچه میگوید: یكی از مشكلاتی كه ما داریم عدم اطلاع رسانی به گردشگرهای خارجی است. گردشگرها را راهنماها میآورند بازار تهران و آنها را میبرند بازار كفاشها و آنها از بازار كفاشها، «ملاقه و سنگ پا، پلاستیك و ...» میخرند؛ اجناسی كه به كار گردشگران خارجینمیآید و جزو برند كشور ما نیست. در صورتی كه مركزی كه بتواند تخصصی به صنایع دستی بپردازد و گردشگر بیاید و موسیقی بشوند و غذای خوب و دمنوش خوش طعم بخورد،همه این امكانات اینجا فراهم شده و یك گردشگر خارجی میتواند یك مركز فرهنگی را در قالب یك مركز اقتصادی بزرگ ببیند.
آینده روشن عودلاجان
در بازارچه تازه تاسیس عودلاجان، محدودیتی برای رشتههای صنایعدستی وجود ندارد و همه نوع صنایعدستی حضور دارند، گرچه به گفته بهرهبردار، سبك و سیاق بازارچه در روزهای پنجشنبه متفاوت است، چرا كه قرار شده پنجشنبهها به سبك روزگار قدیم، پاتوقی شود برای آنتیكفروشها، سوغات و صنایع دستی.
آینده بازارچه اما روشن است و سرلك میگوید میخواهیم در آینده صنایعدستی شناسنامهدار را در بازارچه نگه داریم و در گذرهای فرعی، صنایعدستی خانگی، سوغات و... را جانمایی كنیم. یكی دیگر از برنامههای در نظر گرفته شده برگزاری هفتههای فرهنگی در بازارچه خواهد بود، مثلا هفته فرهنگی گیلان، سیستان و بلوچستان و...
همه این اتفاقات از آن جهت بود كه هم سنت و اصالت قدیم منطقه به آن بازگردد و هم بر اساس طرح معاونت صنایعدستی، عودلاجان محل عرضه و فروش صنایعدستی در یك محل تاریخی و سنتی باشد تا با قیمتهای مناسب، گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به منطقه آورده و ترغیب به خرید كند.
با این حال بعد از گذشت دو سال از فعالیت این بازارچه هنوز بیش از نیمی از مغازههای آن بسته و تعدادی به كسب معارض یعنی همان پیشه گذشته كه فروش پلاستیك و كارگاههای تراشكاری است، مشغولند و تنها ۲۰ مغازه در زمینه صنایع دستی فعال هستند. هرچند میتوان این روزها با رفتن به محله عودلاجان و تماشای بازارچه صنایع دستی مرمت شدهاش، با آن درهای چوبی و كاسبانی كه لباس قاجاری به تن دارند و به روی مشتریان لبخند میزنند، طعم آسایش و آرامش در محلی اصیل را در وانفسای شلوغی كلانشهر تهران دوباره چشید. گزارش میدانی ما از بازارچه صنایعدستی عودلاجان نشان میدهد كه از ۲۰فروردین به بعد و به گفته كاسبان، بازدیدكنندههای بازارچه صددرصد افزایش یافته است.
بازار عودلاجان هر روز از ۱۰ صبح تا ۱۰ شب باز است و در ماه مبارك رمضان، از افطار به بعد در گذر حاجیها جشنواره غذا برگزار میكند.
به صنایعدستی خانگی فرصت دادیم
آرش سرلك، بهرهبردار بازارچه صنایعدستی عودلاجان كه پیشنهاد حضور دستفروشان و تولیدكنندگان صنایعدستی خانگی به پیشنهاد او انجام شده است در این باره به جامجم میگوید: از ۵۰ مغازه این بازارچه ده مغازه به فروش صنایعدستی اختصاص دارد و چند تایی هم پلاستیك فروشیاند و تعدادی هم چون سرقفلی مغازه هایشان برای اوقاف است، نمیتوانند تغییر كاربری بدهند.
سرلك میافزاید: یكی از مشكلات ما این بود كه وقتی گردشگر یا خریدار با تبلیغات انجام شده به بازارچه میآمد، بازار را بدون رونق و خالی مییافت، برای همین نخست پیشنهاد دادیم با دستفروشان و سرپرستان خانوادهها كه صنایعدستی خانگی دارند، رونق را به بازار بیاوریم كه دستكم وقتی بازدیدكننده و گردشگر به بازارچه میآید، از تعطیلی مغازهها ناامید نشوند تا به مرور زمان وقتی رفت و آمد مردم زیاد شد، مغازههای تعطیل به فعالیت و گشودن مغازه خود علاقهمند بشوند، كما این كه برخی هم تصمیم گرفته بودند ابتدا خیالشان از حضور مشتریان در بازارچه راحت شود و بعد مغازه خود را بازكنند.
اجارهبهاء اندك میز فروش
سرلك میگوید از ۲۰ فروردین كه این طرح را شروع كردیم و در كنارش تبلیغات هم داشتیم، حال بازار خوب شده و پاخور پیدا كرده است.
میزهایی كه در این طرح در اختیار دستفروشان قرار داده شده، حداقل قیمت ۲۰ هزار تومان است كه با توجه به این كه فروشندگان صنایع دستی خود را در خانه تولید میكنند، بهای زیادی نیست و هم میتواند به فروش آنها كمك كند و هم قیمت محصولات را برای مشتری پایین نگه دارد.
ملاقه و سنگ پا؛ خرید گردشگران خارجی
بهرهبردار بازارچه عودلاجان با اشاره به ناآشنایی گردشگران خارجی با این بازارچه میگوید: یكی از مشكلاتی كه ما داریم عدم اطلاع رسانی به گردشگرهای خارجی است. گردشگرها را راهنماها میآورند بازار تهران و آنها را میبرند بازار كفاشها و آنها از بازار كفاشها، «ملاقه و سنگ پا، پلاستیك و ...» میخرند؛ اجناسی كه به كار گردشگران خارجینمیآید و جزو برند كشور ما نیست. در صورتی كه مركزی كه بتواند تخصصی به صنایع دستی بپردازد و گردشگر بیاید و موسیقی بشوند و غذای خوب و دمنوش خوش طعم بخورد،همه این امكانات اینجا فراهم شده و یك گردشگر خارجی میتواند یك مركز فرهنگی را در قالب یك مركز اقتصادی بزرگ ببیند.
آینده روشن عودلاجان
در بازارچه تازه تاسیس عودلاجان، محدودیتی برای رشتههای صنایعدستی وجود ندارد و همه نوع صنایعدستی حضور دارند، گرچه به گفته بهرهبردار، سبك و سیاق بازارچه در روزهای پنجشنبه متفاوت است، چرا كه قرار شده پنجشنبهها به سبك روزگار قدیم، پاتوقی شود برای آنتیكفروشها، سوغات و صنایع دستی.
آینده بازارچه اما روشن است و سرلك میگوید میخواهیم در آینده صنایعدستی شناسنامهدار را در بازارچه نگه داریم و در گذرهای فرعی، صنایعدستی خانگی، سوغات و... را جانمایی كنیم. یكی دیگر از برنامههای در نظر گرفته شده برگزاری هفتههای فرهنگی در بازارچه خواهد بود، مثلا هفته فرهنگی گیلان، سیستان و بلوچستان و...