بدعت بودجه‌ای علیه صدا و سیما

نگاهی به بازتاب‌های فشار دولتمردان به رسانه ملی به خاطر سریال گاندو

بدعت بودجه‌ای علیه صدا و سیما

 «دولت تصمیم گرفته از این به بعد دادن بودجه رسانه ملی را منوط به تایید عملكرد این سازمان توسط دو عضو دولتی هیات نظارت بر صدا و سیما كند»، این خبر یکی از جریان‌سازترین اتفاق‌های دو روز گذشته در رسانه‌ها بود.
به گزارش خبرنگار جام‌جم، چند روزی بود كه در فضای مجازی شنیده می‌شد دولت بنا دارد به خاطر پخش سریال گاندو از تلویزیون و نقدهایی كه به این سریال داشته گوش رسانه ملی را از طریق بودجه بپیچاند. این خبرها در حد گمانه‌زنی بود تا این‌كه تصویری از نامه محسن حاجی‌میرزایی، دبیر هیات دولت خطاب به محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه منتشر شد كه او در این نامه با استناد به دستور رئیس‌جمهور در جلسه 19 تیرماه در جلسه هیات دولت از نوبخت خواسته بود سازمان تحت امرش بودجه رسانه ملی را تنها پس از تایید عملكرد این سازمان توسط علی جنتی و حسام‌الدین آشنا، دو عضو دولتی شورای نظارت بر صدا و سیما پرداخت كند.
 مقننه در برابر مجریه
روز چهارشنبه سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مردم فریمان و عضو شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما ابتدا در صفحه توییتر خود نوشت: «امروز مطلع شدم دولت به دلیل پخش سریال «گاندو» كل بودجه سه ماهه دوم صداوسیما را صفر كرده است. ضمن پیگیری جدی این مساله در شورای نظارت، آیا رئیس‌جمهور هنوز هم می‌تواند بگوید «پناه می‌برم به خدا از بستن دهان منتقدین؟!»
او ساعاتی بعد در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس ضمن تایید این مطلب گفت: نباید رسانه ملی را به خاطر انتقادات و طرح مسائل تحت فشار قرار داد و با اقداماتی نظیر قطع بودجه و امثال این موارد، جلوی انتقاد را گرفت. او در گفت‌وگو تاكید كرد: رسانه ملی هم نباید تحت تاثیر این‌گونه فشارها قرار گیرد و باید محكم‌تر از گذشته به مسیر خود ادامه دهد.
احمدامیرآبادی فراهانی، دبیر هیات رئیسه مجلس هم دیگر عضو قوه مقننه بود كه به این موضوع در توییتر خود واكنش نشان داد. او در واكنش به ایجاد محدودیت برای صداوسیما در پی پخش گاندو با انتشار تصویری نوشته است: آیا دستور صفر كردن بودجه قانونی رسانه ملی به بهانه پخش سریالی كه به ذائقه دولت خوش نیامده بدعت نیست؟ آیا قانونی است که دولت بودجه دستگاه را سلیقه‌ای دستكاری نماید؟!
اما بخش جالب و مبهم توییت امیرآبادی فراهانی به نظر می‌رسد حاوی یك خبر ناگفته یا كد پنهان بود. او نوشت: «گفتند، پیغام دادند حله. اما جمله رئیس: «آقای نوبخت تقصیر شماست كه به صدا و سیما پول می‌دهید» چی‌میشه؟»
نصرا... پژمان‌فر، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی هم در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس به این ماجرا واكنش نشان داد و گفت: این‌كه دولت در موضوع سریال گاندو ورود پیدا كرده، سوء‌استفاده‌ای است كه دولت از ظرفیت اعتبارات خود انجام می‌دهد. نباید این كار را انجام بدهد. به هر حال، صداوسیما شورای نظارت دارد و اگر دولت هم گلایه‌ای دارد، می‌تواند آنجا مطرح كند و اگر اشكالی هم دارد باید از همان مسیر تعقیب شود.
وی ادامه داد: اما این‌كه ما انتظار داشته باشیم رسانه ملی یك رسانه دولتی باشد، كما این‌كه متاسفانه در جراید این كار را انجام داده، كار درستی نیست. هر روزنامه‌ای كه در وصف دولت مطلب نوشته بیشترین حمایت را داشته و بیشترین سوبسید را از آن خود كرده است. هر روزنامه‌ای كه كمی انتقاد كرده، شدیدترین برخوردها، مجازات‌ها و تحریم‌ها را دیده و اعتبار كمتری هم دریافت كرده است.
پژمان‌فر تاكید كرد: نتیجه این مساله تك‌صدایی و دیكتاتوری در كشور است و ما باید تحمل انتقاد را داشته باشیم. امروز تریبون صداوسیما خود یكی از تریبون‌هایی است كه دولت از آن بیشترین بهره‌برداری را دارد و دائم رسانه ملی مورد انتقاد است كه چقدر این تریبون باید در اختیار دولتی‌ها قرار داده شود تا مسائل غیرواقعی را به مردم منتقل كنند. این كار بسیار غلطی است و خلاف شعارهایی  بوده كه دولت تا به حال آنها را مطرح كرده است. مردم تا به حال صدها مورد دیده‌اند كه دولت به شعارهایش عمل نكرده و امیدوارم این برخورد با صداوسیما كارنامه سنگین و رو به سیاهی دولت را سنگین‌تر نكند.
 نبندیم دهان‌ها را!
سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی كمیسیون امنیت‌ملی مجلس دیگر عضو قوه مقننه بود كه در واكنش به اقدام دولت علیه سازمان صداوسیما به تسنیم گفت: متأسفانه دولت گلوی اعتبارات و بودجه را در اختیار خود دارد و به قانون هم عمل نمی‌كند و برای برخورد با هر دستگاهی بودجه آن دستگاه را نگه می‌دارد یا تخصیص نمی‌دهد. این رفتار نافی قانون است و خلاف قانون محسوب می‌شود. این رفتار بدی است كه در این دولت باب شده و درست نیست. زیرا وقتی مجلس قانون بودجه را تصویب می‌كند، دولت مكلف به اجرای آن است.
وی رفتار دولت با صداوسیما را محكوم كرد و افزود: این ادبیات در این دولت ظاهر شده كه اگر دستگاه‌ها فقط از دولت تعریف و تمجید كنند بودجه می‌دهیم و اگر انتقادی صورت گیرد،‌ بودجه نمی‌دهیم! این رفتار دولت با صداوسیما محكوم و خلاف قانون و اخلاق است. نقوی‌حسینی خاطرنشان كرد: صداوسیما وظیفه ملی دارد درباره برخی موضوعات به مردم اطلاع‌رسانی كند و آگاهی‌های عمومی را افزایش دهد. این آگاهی و حركت روشنگرانه ممكن است در جهت تأیید مجلس نباشد آیا باید بودجه صداوسیما را كاهش دهد؟ یا در جهت تمجید از دولت نباشد دولت باید جلوی اعتبارات را بگیرد؟ ما این اقدام را محكوم می‌كنیم و از دولت انتظار نداریم با رسانه‌ملی چنین رفتاری كند. رسانه‌ای كه در برابر تهاجم چند‌صد رسانه بیگانه با این امكانات ضعیف به صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌كند، آیا سزاوار است كه جلوی بودجه‌اش گرفته شود؟
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس شورای اسلامی در اعتراض به حواشی بودجه صداوسیما انتقاد تندی به دولتی‌ها كرد. او در توییتر خود نوشت: «فشار بودجه‌ای دولت علیه صداوسیما، بچگانه است؛ مجلس این اجازه را به دولت نمی‌دهد. بعید می‌دانم و دولتی‌ها را عاقل‌تر از این می‌بینم كه بچگی كنند و به‌دلیل پخش سریال گاندو به صداوسیما فشار بودجه‌ای وارد كنند.»
دامنه واكنش‌ها به نامه منتشر شده از دبیر هیات دولت خطاب به محمدباقر نوبخت به فعالان سیاسی هم كشیده شد. یاسر جبرائیلی و مهدی محمدی، دو فعال سیاسی نیز شدیدا به فشار بودجه‌ای دولت روی صدا و سیما انتقاد كردند.
سید یاسر جبرائیلی، كارشناس مسائل سیاسی با غیرقانونی دانستن این تصمیم معتقد است: «بر اساس اصل ۱۷۵ قانون اساسی، صداوسیما تحت نظارت شورایی مركب از نمایندگان سه قوه فعالیت می‌كند. این‌كه رئیس‌جمهور پرداخت بودجه صداوسیما را به تأیید نمایندگان خود در شورای نظارت مشروط کرده و نمایندگان دو قوه دیگر را از این اقدام نظارتی حذف كند، قانون اساسی را زیر پا گذاشته است.»
مهدی محمدی، از دیگر كارشناسان مسائل سیاسی در همین رابطه در صفحه شخصی خود نوشته: «عدم تخصیص بودجه صداوسیما به‌دلیل پخش سریال گاندو یعنی آقایان چیز مهمی برای ترسیدن دارند. به این ترتیب فقط ترس‌های خود را افشا می‌كنند و الا آن سازمان مدت‌هاست یادگرفته بدون پول دولت خودش را اداره كند.»
حجت‌الاسلام رضا غلامی، استاد دانشگاه و رئیس مركز علوم انسانی صدرا هم یكی از كسانی بود كه به شایعه قطع بودجه صداوسیما اعتراض كرد. او در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس انتقادهای تندی روانه دولت كرد و گفت: این‌كه در یك جامعه مردم سالار و قانون‌محور، دولتی به خودش اجازه بدهد با رفتاری مستبدانه و مغایر با قانون از صدا و سیما انتقام بگیرد، یك رفتار قجری است و شبیه این رفتار در جوامع مدنی قانونگرا مشاهده نمی‌شود.
وی افزود: جرم صدا و سیما این است كه اجازه داده در خلال روایتی مستند و جذاب از به شكست كشاندن یك عملیات بزرگ جاسوسی علیه ملت ایران، یك قرائت منتقدانه نسبت به رفتار بعضی دولتمردان در مواجهه با منافع و امنیت ملی به مخاطب ارائه بشود و البته جرم‌انگاری رفتار رسانه ملی برای دولتمردانی كه قریب به هشت سال است با تمام امكانات رسانه‌ای از روشن شدن برخی حقایق سیاسی برای مردم جلوگیری كرده‌اند چیز عجیبی نیست.
حجت‌الاسلام غلامی ادامه داد: صدا و سیما مرتكب هیچ كار غیر قانونی نشده و اگر دولت به یك سریال انتقاد دارد، راهش این است كه با حضور نمایندگانش در صدا و سیما آن را عالمانه و به دور از عصبیت نقد كند، نه این‌كه در یك رفتار غیر عقلانی بودجه كل صدا و سیما با هزاران کارمند كه شبانه روز در حال خدمت به كشور هستند را قطع كند.
این فعال فرهنگی افزود: تایید پرداخت بودجه صدا و سیما كه یك نهاد فراقوه‌ای محسوب می‌شود از سوی نماینده دولت در شورای نظارت بر صدا و سیما چه وجاهت قانونی دارد و دولت بگوید در كجای قانون این اختیار به یك عضو نظارتی داده شده است؟
 چه كسی گفته پول صدا و سیما را نمی‌دهیم؟
بعد از همه این كش و قوس‌ها و حرف و حدیث‌ها، علی ربیعی، سخنگوی دولت ترجیح داد مانند خیلی از سیاستمداران دیگر، شبكه اجتماعی فیلترشده توییتر را برای پاسخگویی انتخاب كند. او در رشته توییتی نوشت: «در فضای سیاست زده غیراخلاقی، این‌بار پرداخت بودجه صدا و سیما از سوی دولت را به مسائل پیش پا افتاده مرتبط كرده‌اند. دولت، بودجه رسانه ملی را با همه محدودیت‌های خود فراهم می‌كند و هرگز حقوق و دستمزد كاركنان خدوم و زحمتكش این دستگاه مهم را فدای سوگیری‌های معدودی نمی‌كند.» ربیعی هر چند در توییت اول خود نوشت كه بودجه پرداخت خواهد شد، اما در بخش دوم توییتش باز هم این پرداخت شدن را منوط به «عملكرد» دانست؛ عملكردی كه احتمالا در مورد صدا و سیما ارزیابش علی جنتی و حسام‌الدین آشنا خواهند بود. او نوشت: «طی مذاكره با آقای‌پورمحمدی، معاون سازمان برنامه و بودجه مشخص شد هنوز بودجه تعداد زیادی از دستگاه‌ها تخصیص نیافته و تا پایان ماه تخصیص همه دستگاه‌ها از جمله صداوسیما صادر خواهد شد. در ضمن بودجه‌ریزی عملیاتی و تخصیص مبتنی بر عملكرد شامل همه دستگاه‌ها می‌شود.»