بازخوانی ماجرای نفسگیر گـــامبرداشتن نیل آرمسترانگ و ادوین آلدرین بر سطح كره ماه در پنجاهمین سالگرد این جهش بزرگ برای بشریت
روایت فتح ماه
هنوز خورشید بر آسمان پایگاه پرتابهای فضایی كاناورال دیده نمیشد كه پزشكان مركز فضایی جانسون، نیل آرمسترانگ، ادوین آلدرین و مایكل كالینز، سه سرنشین آپولو11 را از خواب بیدار كردند. بعد از معاینهای سریع، صبحانهای شامل گوشت سرخكرده و تخممرغ را خوردند. در اتاق ویژه لباسهای فضایی به آنها پوشانده شد و راه افتادند. قبل از اینكه سوار مینیبوس شوند به ابراز احساسات كاركنان مركز كه به فاصله نسبتا نزدیكی از آنها ایستاده بودند، با تكان دادن دست پاسخ دادند.
حدود 12 كیلومتر آن طرفتر، موشك غولپیكر 110 متری ساترن-5 انتظارشان را میكشید. فضانوردان و همراهانشان با آسانسور كوچكی در حالی به بالا صعود میكردند كه زیر اشعه كمرنگ آفتاب بامدادی، بخار متصاعد از موشك ساترن، چهرهای مرموز به محوطه میداد.
در ارتفاع 110 متری، آسانسور ایستاد و فضانوردان وارد راهروی باریكی شدند كه به دریچه ورودی سفینه آپولو ختم میشد. قبل از رسیدن به آن نقطه، مایكل كالینز لحظهای ایستاد و ساحل و آسمان فلوریدا را نگاه كرد. هیچگاه تا آن زمان، اینگونه خریدارانه و با محبت ساحل را نگاه نكرده بود. با خود تعهد كرد پس از بازگشت، حتما با خانوادهاش چند روزی را كنار این دریا و آسمان زیبایش بگذراند.
هر كدام از فضانوردان در صندلی خودشان قرار میگیرند. یكی از مهندسان نقاب كلاه فضایی را با صدای خشكی میبندد و قفل میكند. از این لحظه دیگر نه صدایی از بیرون میشنوند و نه هوای آزاد را تنفس میكنند.
دقایق به كندی میگذرد و سرانجام هیجان به اوج میرسد؛ آخرین مرحله شمارش معكوس: 5... 4... 3... 2...1 و بالاخره پرتاب...
پرتاب به سوی ماه!
فضانوردان صدای مهیب موتورهای نیرومند موشك را به مدد لایههای ضخیم عایق سفینه و كلاه فضایی نمیشنوند. موشك ابتدا موقرانه سكوی پرتاب را ترك میكند اما بهسرعت بر شتابش افزوده میشود و دقایقی بعد، صدها هزار تماشاچی ایستاده در سكوی تماشاگران دیگر اثری از آن نمیبینند.
دو دقیقه و 42 ثانیه بعد از پرتاب، طبقه نخستین و 9 دقیقه و هشت ثانیه بعد از پرتاب، طبقه دوم به كار خود پایان داد. 11 دقیقه و 49 ثانیه بعد از پرتاب، آپولو11 در مداری در اطراف زمین قرار گرفت. در سفینههای مركوری و جمینی به دلیل كوچك بودن، فضانوردان كمتر توان جابهجایی داشتند به همین دلیل، سامانه تنظیم موقعیت بدن، چندان دچار سردرگمی نمیشد. برهمخوردن سیستم تعادل در این سامانه موجب بروز حالت تهوع - بهاصطلاح دریاگرفتگی- میشود. اما در سفینه آپولو اوضاع هم به لحاظ حجم سفینه و هم بهدلیل نوع فعالیتها متفاوت بود و باید فضانوردان جابهجا میشدند و فعالیت میكردند. به همین دلیل به آنها توصیه شده بود با احتیاط و بهآرامی حركت كرده و از چرخاندن سریع سرشان به چپ و راست پرهیز كنند.
ساعت 16 و 17 دقیقه روز 25 تیر 1348 موتور طبقه سوم برای حركت به سوی ماه بهكار افتاد. این موتور پنج دقیقه و 47 ثانیه كار كرد. نیل آرمسترانگ به مركز هدایت پرواز گزارش داد كار تمام طبقات موشك ساترن به خوبی انجام شده است.
حدود ده ساعت بعد، سفینه آپولو از طبقه سوم موشك ساترن-5 جدا شد و پس از یك گردش 180 درجهای، به مهنشین متصل و بعد از جدا شدن از طبقه نهایی ساترن-5 راهی ماه شد.
در روزهای قبل از آغاز سفر، خبر پرتاب كاوشگر لونا-15 شوروی فضانوردان را كمی مضطرب كرد. روز یكشنبه 22 تیر رادیو مسكو از پرتاب یك سفینه بدون سرنشین شوروی به ماه خبر داد. این سفینه درست هنگامی به مقصد میرسید كه آپولو 11 به كره ماه پرتاب میشد. كارشناسان معتقد بودند
لونا 15 خاك ماه را به زمین میآورد. اگر چنین میشد، زحمات گروه كثیری از جمله سه سرنشین آپولو11 كه روی برنامه آپولو روزهای زیادی زحمت كشیده بودند هدر میرفت و روسها میتوانستند مدعی شوند آنان زودتر به خاك ماه دسترسی پیدا كردهاند؛ بدون آن كه برای فضانوردان خود خطری ایجاد كرده باشند!
بعد از ظهر روز 28 تیر، آپولو11 از منطقه تلاقی جاذبه ماه و زمین گذشت. اینك سفینه در محدوده ماه حركت میكرد.
پراسترسترین لحظات تاریخ بشر
سرانجام آپولو11 وارد مدار ماه شد. 70 ساعت و 49 دقیقه و 50 ثانیه بعد از پرتاب در حالی كه آپولو در پشت ماه قرار داشت موتور سفینه روشن شده و آن را در مداری با اوج و حضیض 314-111 كیلومتر قرار داد. این مدار بعداً به مدار 122-101 كیلومتر تغییر یافت.
در ساعت 2 و 26 دقیقه روز یكشنبه 29 تیرماه آلدرین برای بررسی دستگاههای مهنشین به داخل آن شناور شد. ساعت 17 و 53 دقیقه آرمسترانگ به آلدرین ملحق شد. در ساعت 21 و 17 دقیقه (بهوقت تهران) مهنشین از سفینه مادر جدا شد و بهتدریج فاصله گرفت. بعد از رسیدن به فاصله امن، آرمسترانگ موتورهای جانبی مهنشین را مدت كوتاهی روشن كرد تا از سفینه اصلی دور شود. نیم دور بعد آرمسترانگ موتور مهنشین را 30 ثانیه روشن كرد، تا ارتفاع ناو را به 4/14 كیلومتری ماه كاهش دهد.
102 ساعت و 33 دقیقه و پنج ثانیه بعد از پرتاب، آلدرین دكمه روشن شدن موتور را فشار داد. 12 دقیقه تا زمان فرود مانده بود. دقایقی بعد آرمسترانگ در ارتفاع 14 كیلومتری مهنشین را 180 درجه چرخاند تا رادار فرودی نسبت به سطح ماه تنظیم شود. چند دقیقه بعد در زمانی كه ماه از پنجرهها بهخوبی قابل مشاهده بود، آرمسترانگ متوجه شد منطقه فرود، دهانههای آتشفشان زیادی با قطرهای پنج تا 30 متر دارد. او منطقه را مناسب تشخیص نداد و اجازه خواست تا محل بهتری را جستجو كند. در ارتفاع 150 متری آرمسترانگ هدایت مهنشین را از شكل خودكار خارج كرده و خود به دست گرفت. اما اوضاع چندان هم جالب نبود؛ زیرا فقط برای 94 ثانیه سوخت وجود داشت. در مركز هدایت پرواز همه سكوت كرده بودند و نفسها در سینه حبس شده بود. بالاخره در ارتفاع 20 متری آرمسترانگ منطقه صافی را دید. ارتفاع لحظه به لحظه كمتر و كمتر میشد. سرانجام در ساعت 20 و 17 دقیقه و 39 ثانیه روز 20 جولای 1969 مطابق با ساعت 23 و 44 دقیقه یكشنبه 29 تیرماه 1348 نیل آرمسترانگ نخستین پیام را از سطح ماه مخابره كرد: «هیوستون، اینجا پایگاه آرامش است. عقاب بر سطح ماه نشست!»
گزارش لحظه به لحظه از قدم گذاشتن بر ماه
سه ساعت و نیم بعد از فرود، فضانوردان لباسهای خود را پوشیدند. همه اجزا را طبق كتابچه راهنما بررسی و سپس هوای داخل ناوچه مهنشین را تخلیه كردند.
109 ساعت و هفت دقیقه و 33 ثانیه بعد از پرتاب (ساعت 6 و 10 دقیقه بامداد دوشنبه 30تیر 1348 به وقت تهران) ادوین آلدرین پس از بررسیهای لازم دریچه خروجی مهنشین را باز كرد. آنها مجبور بودند تا تكمیل كار دستگاه تهویه صبر كنند. آرمسترانگ با صدای نسبتا گرفته باز شدن دریچه را به مركز هدایت پرواز اطلاع داد.
109 ساعت و 16 دقیقه و 49 ثانیه پس از پرتاب، نیل آرمسترانگ پشت به دریچه به زانو نشست و با احتیاط پاهای خود را بیرون گذاشت؛ بعد تمام تن خود را از دریچه مربعی شكل كه طول هر ضلعش فقط 81 سانتیمتر بود به بیرون كشید. روی نردبان كنار دریچه ایستاد و بررسی كرد آیا میتواند به مهنشین برگردد!
109 ساعت و 19 دقیقه و 16 ثانیه بعد از پرتاب، آرمسترانگ، خارج از مهنشین روی سكوی قبل از پلهها ایستاده بود. حدود دو دقیقه بعد، حلقهای را كشید كه صندوقچه ابزار و وسایل علمی نصب شده در دیواره خروجی مهنشین باز شود و گزارش داد همه چیز طبق برنامه پیش میرود. یك دقیقه بعد، یك دوربین سیاه و سفید تلویزیونی شروع به كار كرد كه تصویر سطح ماه را نشان داد. پله تحتانی پلكان تا پایه بشقابی 90 سانتیمتر فاصله داشت. آرمسترانگ دو طرف پلكان را گرفته و با احتیاط در سایه ماژول پایین رفت. او یك بار به بشقاب پایه مهنشین پا گذاشت و سپس به پله تحتانی بازگشت و گزارش داد به پلكان قدم گذاشته و گفت همه چیز درست است. سپس نفس عمیقی كشید و بار دیگر پرید. بعد از 5/1 ثانیه فرود آرام اما باز به همان پله بازگشت و بعد گفت باید شدیدتر بپرم!
سرانجام در ساعت 2 و 56 دقیقه و 15 ثانیه روز 21 جولای بهوقت گرینویچ
(6 و 26 دقیقه صبح دوشنبه 30 تیر به وقت تهران) آرمسترانگ قدم بر سطح ماه گذاشت و نامش به عنوان نخستین انسانی كه بر سطح دنیایی جز زمین قدم گذارده در تاریخ به ثبت رسید. او در این لحظه گفت: «این گام كوچكی است برای انسان ولی جهش عظیمی است برای بشریت.» تلویزیون این صحنهها را برای میلیونها نفر از مردم جهان پخش میكرد. در ایران نیز مردم از تلویزیون این لحظههای تاریخی را دنبال میكردند.
19 دقیقه بعد از آرمسترانگ، آلدرین نیز از پلكان پایین آمد (تصویر راست). تصاویر تلویزیونی آن دو كه از دوربینهای مستقر در پایه مهنشین پخش میشد به مركز هیوستون میرسید و از آنجا به سراسر جهان پخش میشد.
همزمان در تهران و شوروی سابق چه خبر بود؟
دكتر علی اصغر آزاد، استاد دانشگاه تهران در مصاحبه با خبرنگاران روزنامه اطلاعات گفت: «در تجدید نظری كه در برنامه آموزشی و تحقیقاتی گروه فیزیك دانشگاه تهران در جریان است توجه خاصی به علوم فضایی مبذول شده است. در وضع حاضر، افراد فنی لازم برای آغاز فعالیت در این رشته آماده شده و از سال تحصیلی آینده، برنامههای آموزشی دانشگاه در این رشته جدید توسعه خواهد یافت.»
نكته جالب توجه، اظهارنظر دانشمندان روس بود. آنها ماموریت آپولو 11 را شاهكاری عظیم توصیف كردند. تلویزیون شوروی سابق چند بار قسمتهایی از فیلم مربوط به پیادهشدن فضانوردان آمریكایی در كره ماه را نمایش داد و در هر بار فئوكتیستف، فضانورد شوروی و گئوركی پتروف، كارشناس فضایی آن كشور، پیرامون چگونگی كار سفینه آپولو 11 توضیحاتی به بینندگان تلویزیون دادند. الكسی كاسیگین، نخستوزیر شوروی پیروزی فضانوردان آمریكایی را تبریك گفت و برژنف، دبیركل حزب كمونیست شوروی سابق هم برای ماموریت آپولو 11 آرزوی موفقیت
كرد.
خبرگزاری تاس هم سرانجام سكوت طولانی خود را شكست و اعلام كرد ماموریت لونا 15 پایان یافته است. این سفینه در جریان ماموریت خود 52 بار به دور كره ماه گردش و اطلاعات مهمی به زمین مخابره كرده بود. البته سالها بعد، مشخص شد ماموریت این سفینه آوردن خاك ماه به زمین بود، اما به دلیل نقص فنی نتوانست ماموریت خود را به پایان برساند.
و اینك برگشت از ماه...
بالاخره زمان بازگشت فرا رسید. حدود 125 ساعت بعد از پرتاب، ضربه ناگهانی حاصل از انفجار، پیچهای بین بخش فرودی و قسمت فوقانی را از جا كند و بخش بالایی مهنشین با نیروی حاصل از موتورش را بلند كرد. هفتدقیقه و 15 ثانیه بعد مهنشین عقاب نیز در مدار پیرامون ماه بود. مانورها برای رسیدن به ناو اصلی به دقت صورت میگرفت. 128 ساعت بعد از پرتاب، مهنشین و سفینه مادر به هم پیوستند و اضطرابها كاهش یافت چون میشد مطمئن بود فضانوردان میتوانند به خانه برگردند.
حدود 136 ساعت بعد از پرتاب (ساعت 8 و 27 دقیقه سهشنبه 31 تیر به وقت تهران) سفینه موتور خود را برای بازگشت به زمین روشن كرد.
روز چهارشنبه اول مرداد و در حین بازگشت به زمین، تلویزیون برنامههای كوتاهی پخش كرد كه كاركردن و غذاخوردن فضانوردان را نشان میداد. اینك مردم كمتر تبوتاب نشان میدادند و تقریبا مطمئن شده بودند همه چیز به خوبی پایان خواهد یافت.
پنجشنبه دوم مرداد باز هم فضانوردان گزارش تلویزیونی برای مردم داشتند و نشان دادند برای فرود آماده میشوند. در ساعت 19 و 52 دقیقه پنجشنبه دوم مرداد 1348 بخش سرنشیندار آپولو از قسمت خدمات (موتورهای عمده موشكی و سایر تجهیزات) جدا شد و راه بازگشت به زمین را در پیش گرفت.
سرانجام در ساعت 20 و 19 دقیقه سفینه آپولو11 با فرود در 1460 كیلومتری جنوب غربی هاوایی در آبهای اقیانوس آرام به سفر تاریخی خود پایان داد.
فضانوردان قهرمان را قرنطینه كردند!
كارشناسان ناسا برای جلوگیری از آلودگی زمین به میكروبهای احتمالی حمل شده از ماه به زمین، برنامه ریخته بودند همه افراد و تجهیزاتی كه در معرض تماس فضانوردان قرار میگیرند در قرنطینه مدتی بررسی شوند تا زمینیان آلودگی احتمالی پیدا نكنند. از این رو فضانوردان را با بالگرد به كشتی هواپیمابر هورنت بردند. هم گروه نجات و هم فضانوردان با لباسهای عایق خاكستری رنگ و ماسك در حالی كه به دریانوردان و دوربین نمایندگان رسانهها دست تكان میدادند داخل اتاقك قرنطینه رفتند. به این ترتیب هیجانانگیزترین سفر فضایی تاریخ تا به امروز
به پایان رسید.
حدود 12 كیلومتر آن طرفتر، موشك غولپیكر 110 متری ساترن-5 انتظارشان را میكشید. فضانوردان و همراهانشان با آسانسور كوچكی در حالی به بالا صعود میكردند كه زیر اشعه كمرنگ آفتاب بامدادی، بخار متصاعد از موشك ساترن، چهرهای مرموز به محوطه میداد.
در ارتفاع 110 متری، آسانسور ایستاد و فضانوردان وارد راهروی باریكی شدند كه به دریچه ورودی سفینه آپولو ختم میشد. قبل از رسیدن به آن نقطه، مایكل كالینز لحظهای ایستاد و ساحل و آسمان فلوریدا را نگاه كرد. هیچگاه تا آن زمان، اینگونه خریدارانه و با محبت ساحل را نگاه نكرده بود. با خود تعهد كرد پس از بازگشت، حتما با خانوادهاش چند روزی را كنار این دریا و آسمان زیبایش بگذراند.
هر كدام از فضانوردان در صندلی خودشان قرار میگیرند. یكی از مهندسان نقاب كلاه فضایی را با صدای خشكی میبندد و قفل میكند. از این لحظه دیگر نه صدایی از بیرون میشنوند و نه هوای آزاد را تنفس میكنند.
دقایق به كندی میگذرد و سرانجام هیجان به اوج میرسد؛ آخرین مرحله شمارش معكوس: 5... 4... 3... 2...1 و بالاخره پرتاب...
پرتاب به سوی ماه!
فضانوردان صدای مهیب موتورهای نیرومند موشك را به مدد لایههای ضخیم عایق سفینه و كلاه فضایی نمیشنوند. موشك ابتدا موقرانه سكوی پرتاب را ترك میكند اما بهسرعت بر شتابش افزوده میشود و دقایقی بعد، صدها هزار تماشاچی ایستاده در سكوی تماشاگران دیگر اثری از آن نمیبینند.
دو دقیقه و 42 ثانیه بعد از پرتاب، طبقه نخستین و 9 دقیقه و هشت ثانیه بعد از پرتاب، طبقه دوم به كار خود پایان داد. 11 دقیقه و 49 ثانیه بعد از پرتاب، آپولو11 در مداری در اطراف زمین قرار گرفت. در سفینههای مركوری و جمینی به دلیل كوچك بودن، فضانوردان كمتر توان جابهجایی داشتند به همین دلیل، سامانه تنظیم موقعیت بدن، چندان دچار سردرگمی نمیشد. برهمخوردن سیستم تعادل در این سامانه موجب بروز حالت تهوع - بهاصطلاح دریاگرفتگی- میشود. اما در سفینه آپولو اوضاع هم به لحاظ حجم سفینه و هم بهدلیل نوع فعالیتها متفاوت بود و باید فضانوردان جابهجا میشدند و فعالیت میكردند. به همین دلیل به آنها توصیه شده بود با احتیاط و بهآرامی حركت كرده و از چرخاندن سریع سرشان به چپ و راست پرهیز كنند.
ساعت 16 و 17 دقیقه روز 25 تیر 1348 موتور طبقه سوم برای حركت به سوی ماه بهكار افتاد. این موتور پنج دقیقه و 47 ثانیه كار كرد. نیل آرمسترانگ به مركز هدایت پرواز گزارش داد كار تمام طبقات موشك ساترن به خوبی انجام شده است.
حدود ده ساعت بعد، سفینه آپولو از طبقه سوم موشك ساترن-5 جدا شد و پس از یك گردش 180 درجهای، به مهنشین متصل و بعد از جدا شدن از طبقه نهایی ساترن-5 راهی ماه شد.
در روزهای قبل از آغاز سفر، خبر پرتاب كاوشگر لونا-15 شوروی فضانوردان را كمی مضطرب كرد. روز یكشنبه 22 تیر رادیو مسكو از پرتاب یك سفینه بدون سرنشین شوروی به ماه خبر داد. این سفینه درست هنگامی به مقصد میرسید كه آپولو 11 به كره ماه پرتاب میشد. كارشناسان معتقد بودند
لونا 15 خاك ماه را به زمین میآورد. اگر چنین میشد، زحمات گروه كثیری از جمله سه سرنشین آپولو11 كه روی برنامه آپولو روزهای زیادی زحمت كشیده بودند هدر میرفت و روسها میتوانستند مدعی شوند آنان زودتر به خاك ماه دسترسی پیدا كردهاند؛ بدون آن كه برای فضانوردان خود خطری ایجاد كرده باشند!
بعد از ظهر روز 28 تیر، آپولو11 از منطقه تلاقی جاذبه ماه و زمین گذشت. اینك سفینه در محدوده ماه حركت میكرد.
پراسترسترین لحظات تاریخ بشر
سرانجام آپولو11 وارد مدار ماه شد. 70 ساعت و 49 دقیقه و 50 ثانیه بعد از پرتاب در حالی كه آپولو در پشت ماه قرار داشت موتور سفینه روشن شده و آن را در مداری با اوج و حضیض 314-111 كیلومتر قرار داد. این مدار بعداً به مدار 122-101 كیلومتر تغییر یافت.
در ساعت 2 و 26 دقیقه روز یكشنبه 29 تیرماه آلدرین برای بررسی دستگاههای مهنشین به داخل آن شناور شد. ساعت 17 و 53 دقیقه آرمسترانگ به آلدرین ملحق شد. در ساعت 21 و 17 دقیقه (بهوقت تهران) مهنشین از سفینه مادر جدا شد و بهتدریج فاصله گرفت. بعد از رسیدن به فاصله امن، آرمسترانگ موتورهای جانبی مهنشین را مدت كوتاهی روشن كرد تا از سفینه اصلی دور شود. نیم دور بعد آرمسترانگ موتور مهنشین را 30 ثانیه روشن كرد، تا ارتفاع ناو را به 4/14 كیلومتری ماه كاهش دهد.
102 ساعت و 33 دقیقه و پنج ثانیه بعد از پرتاب، آلدرین دكمه روشن شدن موتور را فشار داد. 12 دقیقه تا زمان فرود مانده بود. دقایقی بعد آرمسترانگ در ارتفاع 14 كیلومتری مهنشین را 180 درجه چرخاند تا رادار فرودی نسبت به سطح ماه تنظیم شود. چند دقیقه بعد در زمانی كه ماه از پنجرهها بهخوبی قابل مشاهده بود، آرمسترانگ متوجه شد منطقه فرود، دهانههای آتشفشان زیادی با قطرهای پنج تا 30 متر دارد. او منطقه را مناسب تشخیص نداد و اجازه خواست تا محل بهتری را جستجو كند. در ارتفاع 150 متری آرمسترانگ هدایت مهنشین را از شكل خودكار خارج كرده و خود به دست گرفت. اما اوضاع چندان هم جالب نبود؛ زیرا فقط برای 94 ثانیه سوخت وجود داشت. در مركز هدایت پرواز همه سكوت كرده بودند و نفسها در سینه حبس شده بود. بالاخره در ارتفاع 20 متری آرمسترانگ منطقه صافی را دید. ارتفاع لحظه به لحظه كمتر و كمتر میشد. سرانجام در ساعت 20 و 17 دقیقه و 39 ثانیه روز 20 جولای 1969 مطابق با ساعت 23 و 44 دقیقه یكشنبه 29 تیرماه 1348 نیل آرمسترانگ نخستین پیام را از سطح ماه مخابره كرد: «هیوستون، اینجا پایگاه آرامش است. عقاب بر سطح ماه نشست!»
گزارش لحظه به لحظه از قدم گذاشتن بر ماه
سه ساعت و نیم بعد از فرود، فضانوردان لباسهای خود را پوشیدند. همه اجزا را طبق كتابچه راهنما بررسی و سپس هوای داخل ناوچه مهنشین را تخلیه كردند.
109 ساعت و هفت دقیقه و 33 ثانیه بعد از پرتاب (ساعت 6 و 10 دقیقه بامداد دوشنبه 30تیر 1348 به وقت تهران) ادوین آلدرین پس از بررسیهای لازم دریچه خروجی مهنشین را باز كرد. آنها مجبور بودند تا تكمیل كار دستگاه تهویه صبر كنند. آرمسترانگ با صدای نسبتا گرفته باز شدن دریچه را به مركز هدایت پرواز اطلاع داد.
109 ساعت و 16 دقیقه و 49 ثانیه پس از پرتاب، نیل آرمسترانگ پشت به دریچه به زانو نشست و با احتیاط پاهای خود را بیرون گذاشت؛ بعد تمام تن خود را از دریچه مربعی شكل كه طول هر ضلعش فقط 81 سانتیمتر بود به بیرون كشید. روی نردبان كنار دریچه ایستاد و بررسی كرد آیا میتواند به مهنشین برگردد!
109 ساعت و 19 دقیقه و 16 ثانیه بعد از پرتاب، آرمسترانگ، خارج از مهنشین روی سكوی قبل از پلهها ایستاده بود. حدود دو دقیقه بعد، حلقهای را كشید كه صندوقچه ابزار و وسایل علمی نصب شده در دیواره خروجی مهنشین باز شود و گزارش داد همه چیز طبق برنامه پیش میرود. یك دقیقه بعد، یك دوربین سیاه و سفید تلویزیونی شروع به كار كرد كه تصویر سطح ماه را نشان داد. پله تحتانی پلكان تا پایه بشقابی 90 سانتیمتر فاصله داشت. آرمسترانگ دو طرف پلكان را گرفته و با احتیاط در سایه ماژول پایین رفت. او یك بار به بشقاب پایه مهنشین پا گذاشت و سپس به پله تحتانی بازگشت و گزارش داد به پلكان قدم گذاشته و گفت همه چیز درست است. سپس نفس عمیقی كشید و بار دیگر پرید. بعد از 5/1 ثانیه فرود آرام اما باز به همان پله بازگشت و بعد گفت باید شدیدتر بپرم!
سرانجام در ساعت 2 و 56 دقیقه و 15 ثانیه روز 21 جولای بهوقت گرینویچ
(6 و 26 دقیقه صبح دوشنبه 30 تیر به وقت تهران) آرمسترانگ قدم بر سطح ماه گذاشت و نامش به عنوان نخستین انسانی كه بر سطح دنیایی جز زمین قدم گذارده در تاریخ به ثبت رسید. او در این لحظه گفت: «این گام كوچكی است برای انسان ولی جهش عظیمی است برای بشریت.» تلویزیون این صحنهها را برای میلیونها نفر از مردم جهان پخش میكرد. در ایران نیز مردم از تلویزیون این لحظههای تاریخی را دنبال میكردند.
19 دقیقه بعد از آرمسترانگ، آلدرین نیز از پلكان پایین آمد (تصویر راست). تصاویر تلویزیونی آن دو كه از دوربینهای مستقر در پایه مهنشین پخش میشد به مركز هیوستون میرسید و از آنجا به سراسر جهان پخش میشد.
همزمان در تهران و شوروی سابق چه خبر بود؟
دكتر علی اصغر آزاد، استاد دانشگاه تهران در مصاحبه با خبرنگاران روزنامه اطلاعات گفت: «در تجدید نظری كه در برنامه آموزشی و تحقیقاتی گروه فیزیك دانشگاه تهران در جریان است توجه خاصی به علوم فضایی مبذول شده است. در وضع حاضر، افراد فنی لازم برای آغاز فعالیت در این رشته آماده شده و از سال تحصیلی آینده، برنامههای آموزشی دانشگاه در این رشته جدید توسعه خواهد یافت.»
نكته جالب توجه، اظهارنظر دانشمندان روس بود. آنها ماموریت آپولو 11 را شاهكاری عظیم توصیف كردند. تلویزیون شوروی سابق چند بار قسمتهایی از فیلم مربوط به پیادهشدن فضانوردان آمریكایی در كره ماه را نمایش داد و در هر بار فئوكتیستف، فضانورد شوروی و گئوركی پتروف، كارشناس فضایی آن كشور، پیرامون چگونگی كار سفینه آپولو 11 توضیحاتی به بینندگان تلویزیون دادند. الكسی كاسیگین، نخستوزیر شوروی پیروزی فضانوردان آمریكایی را تبریك گفت و برژنف، دبیركل حزب كمونیست شوروی سابق هم برای ماموریت آپولو 11 آرزوی موفقیت
كرد.
خبرگزاری تاس هم سرانجام سكوت طولانی خود را شكست و اعلام كرد ماموریت لونا 15 پایان یافته است. این سفینه در جریان ماموریت خود 52 بار به دور كره ماه گردش و اطلاعات مهمی به زمین مخابره كرده بود. البته سالها بعد، مشخص شد ماموریت این سفینه آوردن خاك ماه به زمین بود، اما به دلیل نقص فنی نتوانست ماموریت خود را به پایان برساند.
و اینك برگشت از ماه...
بالاخره زمان بازگشت فرا رسید. حدود 125 ساعت بعد از پرتاب، ضربه ناگهانی حاصل از انفجار، پیچهای بین بخش فرودی و قسمت فوقانی را از جا كند و بخش بالایی مهنشین با نیروی حاصل از موتورش را بلند كرد. هفتدقیقه و 15 ثانیه بعد مهنشین عقاب نیز در مدار پیرامون ماه بود. مانورها برای رسیدن به ناو اصلی به دقت صورت میگرفت. 128 ساعت بعد از پرتاب، مهنشین و سفینه مادر به هم پیوستند و اضطرابها كاهش یافت چون میشد مطمئن بود فضانوردان میتوانند به خانه برگردند.
حدود 136 ساعت بعد از پرتاب (ساعت 8 و 27 دقیقه سهشنبه 31 تیر به وقت تهران) سفینه موتور خود را برای بازگشت به زمین روشن كرد.
روز چهارشنبه اول مرداد و در حین بازگشت به زمین، تلویزیون برنامههای كوتاهی پخش كرد كه كاركردن و غذاخوردن فضانوردان را نشان میداد. اینك مردم كمتر تبوتاب نشان میدادند و تقریبا مطمئن شده بودند همه چیز به خوبی پایان خواهد یافت.
پنجشنبه دوم مرداد باز هم فضانوردان گزارش تلویزیونی برای مردم داشتند و نشان دادند برای فرود آماده میشوند. در ساعت 19 و 52 دقیقه پنجشنبه دوم مرداد 1348 بخش سرنشیندار آپولو از قسمت خدمات (موتورهای عمده موشكی و سایر تجهیزات) جدا شد و راه بازگشت به زمین را در پیش گرفت.
سرانجام در ساعت 20 و 19 دقیقه سفینه آپولو11 با فرود در 1460 كیلومتری جنوب غربی هاوایی در آبهای اقیانوس آرام به سفر تاریخی خود پایان داد.
فضانوردان قهرمان را قرنطینه كردند!
كارشناسان ناسا برای جلوگیری از آلودگی زمین به میكروبهای احتمالی حمل شده از ماه به زمین، برنامه ریخته بودند همه افراد و تجهیزاتی كه در معرض تماس فضانوردان قرار میگیرند در قرنطینه مدتی بررسی شوند تا زمینیان آلودگی احتمالی پیدا نكنند. از این رو فضانوردان را با بالگرد به كشتی هواپیمابر هورنت بردند. هم گروه نجات و هم فضانوردان با لباسهای عایق خاكستری رنگ و ماسك در حالی كه به دریانوردان و دوربین نمایندگان رسانهها دست تكان میدادند داخل اتاقك قرنطینه رفتند. به این ترتیب هیجانانگیزترین سفر فضایی تاریخ تا به امروز
به پایان رسید.
تیتر خبرها
-
روزی روزگاری «عموخسرو»
-
صفر تا صد ش را خودمان طراحی کردیم
-
تنگـــــــه قـــــــــرمــــــــز
-
بدعت بودجهای علیه صدا و سیما
-
چرا اُفت دلار بر سفره مردم اثر نکرد
-
روایت فتح ماه
-
ماجرای راهکار عجیب وکیل مختلس
-
از ماشینت پیاده شو رفیق
-
آتــــــش آبـــــــــاد
-
لطفا پیر نشو!
-
شیطان ناتوان
-
ادامه نگرانی از وضعیت رهبر شیعیان نیجریه
-
روایت تابش از پشیمانی محمدرضا خاتمی از اظهارنظر درباره انتخابات 88
-
موگرینی از احتمال تشکیل کمیسیون برجام در ششم مرداد خبر داد
-
آمریکا چین را بابت خرید نفت از ایران تهدید کرد