با نسل طلایی دوبله ایران بیشتر آشنا شوید

با نسل طلایی دوبله ایران بیشتر آشنا شوید

دوبله ایران در طول بیش از ۷۰ سال قدمت خود، به موفقیت‌ها و پیشرفت‌های چشمگیری دست پیدا كرده است. تا جایی كه خیلی‌ها هنر دوبله در ایران را از برترین نمونه‌های جهان می‌دانند و كیفیت كار دوبلورهای ایرانی را قابل مقایسه با بهترین دوبلورهای جهان ارزیابی می‌كنند. دوبله در ایران رسما از سال ۱۳۲۵ و با نمایش فیلم فرانسوی «دختر فراری» در سینما كریستال آغاز شد. از آن زمان تا كنون، هنرمندان زیادی در این رشته هنری رفت و آمد داشته‌اند، اما تعدادی از آنها به عنوان ستارگان این كهكشان ماندگار شدند. در این گزارش به معرفی و مرور آثار مهم‌ترین دوبلورهای ایرانی می‌پردازیم؛ دوبلورهایی كه برخی از آنها مثل ناصر احمدی كه اخیرا دار فانی را وداع گفت، دیگر بین ما نیستند و تعدادی دیگر از آنها همچنان در این حرفه مشغول به كار هستند. البته طبیعتا در این متن نمی‌توانستیم به همه دوبلورهای پیشكسوت بپردازیم و نام استادانی مانند علی كسمایی، منوچهر والی‌زاده، ژرژ پطرسی، نصرا... مدقالچی، ژاله علو، شهلا ناظریان و... از قلم افتاد.

بهرام زند
تولد: ۱۳۲۸
فوت: ۱۳۹۷
بهرام زند با نام اصلی ابوالفضل بهرام زندی یكی از دوبلورهای مشهور ایران بود كه فعالیتش را از سال ۱۳۴۴ آغاز كرد و از سال ۱۳۵۸ وارد مدیریت دوبلاژ شد. فیلم‌های سینمایی شجاع دل، گلادیاتور، خون به پا خواهد شد و تغییر چهره و سریال‌های شرلوك هولمز، ناوارو، جنگجویان كوهستان، از سرزمین شمالی و 24 مشهورترین كارهایی بودند كه زند در آنها سرپرست گویندگان بود. او البته مدیر دوبلاژ برخی سریال‌های موفق ایرانی مانند امام علی(ع)، مردان آنجلس و مدار صفر درجه هم بود. برای لذت‌بردن از صدای زند می‌توانید به صدای راسل كرو در گلادیاتور، مل گیبسون در شجاع دل و ژان رنو در لئون حرفه‌ای گوش كنید.

احمد رسول‌زاده
تولد: ۱۳۰۹
فوت: ۱۳۹۳
رسول‌زاده از قدیمی‌ترین دوبلورهای ایرانی بود كه كار هنری خود را با بازی در تئاتر آغاز كرد و در سال ۱۳۳۴ وارد عرصه دوبله شد. صحبت به جای اورسن ولز در فیلم مردی برای تمام فصول، آنتونی كوئین در فیلم عمرمختار و ابوطالب در فیلم محمد رسول‌ا...(ص) مشهورترین دوبله‌های رسول‌زاده است. او همچنین دوبلور بیشتر كارهای محمدعلی كشاورز بود و در كفش‌های میرزانوروز، پدرسالار و دایی جان ناپلئون به جای او صحبت كرد. وی تجربه زیادی هم در مدیریت دوبلاژ داشت و خیلی از دوبلورهای بزرگ، خود را شاگرد احمد رسول‌زاده می‌دانند. 

حسین عرفانی
تولد: ۱۳۲۱
فوت: ۱۳۹۷
عرفانی از مشهورترین دوبلورهای ایران بود كه كار خود را از سال ۱۳۳۵ در تئاتر آغاز كرد و به دلیل صدای ویژه‌اش به مرور به جایگاهش در هنر دوبله رسید. جنس صدای او برای تیپ‌سازی و دوبله فیلم‌های كمدی بسیار مناسب بود. صحبت كردن به جای همفری بوگارت در فیلم‌هایش از جمله در فیلم  مشهور  كازابلانكا بخشی از كارنامه پربار عرفانی است. او به جای كلارك گیبل در بر باد رفته، پیتر اوتول در لورنس عربستان، هریسون فورد در بلید رانر، ساموئل ال جكسون در پالپ فیكشن و مورگان فریمن در رستگاری از شائوشنگ هم  صحبت كرده است. 

مریم شیرزاد
تولد: ۱۳۳۸
شیرزاد نسبت به سایر دوبلورهای معرفی‌شده در این صفحه سن و سال كمتری دارد، اما باتجربه و به دلیل داشتن صدای خاص و آرامش‌بخش، توانسته در ذهن ایرانی‌ها به‌خوبی ماندگار شود. اوشین مشهورترین دوبله او به حساب می‌آید و البته گویندگی‌اش به جای آن شرلی و سارا استنلی در مجموعه قصه‌های جزیره فراموش‌نشدنی است. به‌جز اینها، شیرزاد در سریال‌های ناوارو و ارتش سری و فیلم‌های بین ستاره‌ای، شوالیه تاریكی بر می‌خیزد، تلقین، داگویل و... حضور داشته و دوبله نقش ناتالی پورتمن در فیلم لئون حرفه‌ای، دیگر كار شاخص اوست.

پرویز بهرام
تولد: ۱۳۱۲
فوت: ۱۳۹۸
بهرام در یك خانواده هنری متولد شد و پدرش مجسمه‌ساز بود و تعدادی از آثارش در كاخ گلستان موجود است. شهرت پرویز بهرام به خاطر دوبله مجموعه مستند جاده ابریشم با آن صدای منحصر به فرد است؛ صدایی كه همه كسانی كه تقلیدصدا می‌كنند تا به حال حداقل یك بار آن را تقلید كرده‌اند. البته او در دوبله فیلم‌های سینمایی هم سابقه زیادی دارد و به جای اورسن ولز در فیلم مرد سوم، كرك داگلاس در فیلم اولیس و ناصر ملك‌مطیعی در مجموعه تلویزیونی سلطان صاحبقران صحبت كرد.

ایرج ناظریان
تولد: ۱۳۱۴
فوت: ۱۳۷۰
این دوبلور حرفه‌ای را بیشتر با ابداع صدای تیپ - نقش‌های کوتاه‌قدها به جای بازیگرانی مانند اسدا... یكتا می‌شناسند. البته ناظریان در دوبله دوم فیلم پدرخوانده به جای مارلون براندو صحبت كرده، در چند فیلم صدای بازیگرانی مانند سیلوستر استالونه، پل نیومن، شون كانری و آنتونی كوئین را اجرا كرده و در صحبت به جای بازیگران ایرانی هم ید طولایی دارد. سعید راد، داوود رشیدی، علی نصیریان، ناصر ملك‌مطیعی و جمشید مشایخی برخی بازیگرانی هستند كه او به جایشان صحبت كرده است.

فهیمه راستكار
تولد: ۱۳۱۱
فوت: ۱۳۹۱
راستكار علاوه بر صدا، چهره آشنایی هم دارد، چرا كه هم دوبلور و هم بازیگر شناخته‌شده‌ای بود. او در فیلم‌های زیادی به جای سوفیا لورن، كاترین هپبورن، اینگرید برگمن و مرلین مونرو صحبت كرد و البته در آثار ایرانی نیز سابقه زیادی داشت و به جای حمیده خیرآبادی، فخری خوروش، شهلا ریاحی، جمیله شیخی  و... صحبت كرده بود. مخاطبان تلویزیون صدای او را بیشتر با سریال‌های بینوایان با دوبله مادام تناردیه، سال‌های دور از خانه با دوبله كهنسالی اوشین و بچه‌های كوه آلپ با دوبله مادربزرگ  به خاطر می‌آورند.


چنگیز جلیلوند
تولد: ۱۳۱۹
او به خاطر بازی در چند فیلم و سریال چهره آشنایی برای مخاطبان محسوب می‌شود و سابقه بسیار زیادی در هنر دوبله دارد. پل نیومن، مارلون براندو، ریچارد برتون، مایكل كین، هیو جكمن، كوین اسپیسی، شون كانری، جانی دپ و كلینت ایستوود تعدادی از بازیگران بزرگی هستند كه جلیلوند در فیلم‌های گوناگون به جای آنها صحبت كرده است. او البته در دوبله فیلم‌های ایرانی هم سابقه‌ای طولانی دارد. 


جلال مقامی
تولد: ۱۳۲۰
صدای به معنای واقعی كلمه مخملی جلال مقامی، برای ایرانی‌ها بیش از هر چیز یادآور مجموعه «دیدنی‌ها»ست. هرچند كه مقامی دوبله فیلم‌های سینمایی پرشماری از جمله جومانجی، مرد 200ساله، نیش، دكتر ژیواگو، لورنس عربستان، بانی و كلاید، 
بر باد رفته و سریال شرلوك هولمز را در كارنامه دارد. رابین ویلیامز، عمر شریف و رابرت ردفورد بازیگرانی هستند كه اغلب فیلم‌هایشان را با صدای جلال مقامی دیده‌ایم. 


سعید مظفری
تولد: ۱۳۲۱
مظفری سال ۱۳۴۱ وارد هنر دوبله شد و بیشتر با صحبت به جای برد پیت شناخته می‌شود و دوبلور بیشتر فیلم‌های این بازیگر بوده است. البته صحبت به جای كلینت ایستوود در دو فیلم مهم به‌خاطر یك مشت دلار و خوب بد زشت هم در یادها مانده است و خیلی‌ها هم صدای این دوبلور باتجربه را در فیلم‌های جكی چان شنیده‌اند. مظفری به‌تازگی در دوبله سریال پر سر و صدای بازی تاج و تخت با گویندگی شخصیت جیمی لنیستر حضور داشته است. 

مینو غزنوی
تولد: ۱۳۳۱
غزنوی در دوبله بسیاری از كارهای پرطرفدار شركت داشته كه شاید مشهورترین آنها گویندگی نقش یانگوم در سریال جواهری در قصر بود، سریالی كه آغازگر موج دیده شدن سریال‌های كره‌ای در ایران بود. او در بسیاری از كارتون‌های دوران كودكی ما هم گویندگی كرده كه از آن جمله می‌توان به ماجراهای گالیور، بچه‌های مدرسه والت، 
بل و سباستین، رابین‌هود، باخانمان، مهاجران و شیرشاه اشاره كرد. غزنوی دوبلور تعداد زیادی فیلم هندی هم بوده و به جای آیشواریا رای، رانی موكرجی و كاجول صحبت كرده است. 

ابوالحسن تهامی‌نژاد
تولد: ۱۳۱۷
تهامی‌نژاد را بیش از دوبله فیلم با گویندگی آنونس می‌شناسند و شاید بتوان گفت شناخته‌شده‌ترین صدای آنونس‌های سینمایی و تلویزیونی به او تعلق دارد. صدای این گوینده پیشكسوت در بسیاری از تیزرهای تبلیغاتی شنیده شده و اگر می‌خواهید فورا صدایش را به خاطر بیاورید، می‌توانید به تیتراژ ابتدایی سریال پرطرفدار زیر آسمان شهر گوش كنید. تهامی‌نژاد تا به حال در فیلم‌های مختلفی به جای جری لوئیس، چارلی چاپلین و آنتونی كوئین صحبت كرده است. 

خسرو خسروشاهی
تولد: ۱۳۲۰
شاید از قبل بدانید صدای آلن دلونی معروفی كه در همه این سال‌ها پای ثابت تقلید صداهای مردم بوده   متعلق به خسرو خسروشاهی است. دوبلوری كه از سال ۱۳۴۰ وارد این عرصه شده و به جز آلن دلون در همه فیلم‌هایش، به جای آل‌پاچینو در سه‌گانه پدرخوانده، رابرت دنیرو در راننده تاكسی و متیو مك كانهی در میان ستاره‌ای صحبت كرده است. خسروشاهی در فیلم‌های زیادی دوبلور ابوالفضل پورعرب و در سریال هزاردستان هم گوینده نقش پرویز پورحسینی بوده است. 

منوچهر اسماعیلی
تولد: ۱۳۱۸
اسماعیلی از محبوب‌ترین دوبلورهای ایرانی است كه آثار زیادی در كارنامه‌اش به چشم می‌خورد. صحبت كردن به جای آنتونی كوئین در نقش حمزه در فیلم محمد رسول‌ا...(ص)، استیو مك كوئین در پاپیون، پیتر سلرز در دكتر استرنج لاو  برخی از كارهای مشهور اسماعیلی است. اما توانایی ویژه صدای او در دوبله آثار ایرانی خودش را نشان می‌دهد جایی كه او در سریال هزاردستان به جای عزت‌ا... انتظامی، محمدعلی كشاورز، جمشید مشایخی و جمشید لایق و در فیلم مادر به جای جمشید هاشم‌پور، محمدعلی كشاورز و اكبر عبدی صحبت كرد.

ناصر طهماسب
تولد: ۱۳۱۸
برادر بزرگ‌تر ایرج طهماسب در سال‌های اخیر به‌شدت پركار شده و به‌جز بازی در چند فیلم و سریال، صدایش در مستندهای خبری تلویزیون، آگهی‌های بازرگانی و... شنیده می‌شود. او در گذشته هم فعالیت‌های زیادی در هنر دوبله داشته و به جای داستین هافمن در پاپیون، جك نیكلسون در دو فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته و درخشش و... صحبت كرده است. به جز مظنونین همیشگی، طهماسب در سریال خانه پوشالی هم به جای اسپیسی صحبت كرده است.

زهره شكوفنده
تولد: ۱۳۲۹
او از پركارترین دوبلورهای زن ایرانی است كه صدایش تا كنون در بیش از 2000 اثر شنیده شده است. شكوفنده به دلیل جوان بودن صدایش، معمولاً در فیلم‌ها به جای دختران جوان صحبت می‌كند و تا به حال در فیلم‌های زیادی به جای آنجلینا جولی، جودی فاستر، جولیا رابرتز، جولیان مور و... صحبت كرده است. دوبله فیلم‌های مادر و سرب و سریال پهلوانان نمی‌میرند به جای فریماه فرجامی و دوبله نقش اصلی سریال پزشك دهكده از جمله كارهای شاخص اوست.
​​​​​​​