استدلال ترامپی

عباس عراقچی در سخنانی مدعی شد هر کسی به‌جای ترامپ بود از برجام خارج می‌شد؛ جام‌جم در گفت‌وگو با کارشناسان صحت و سقم این ادعا را بررسی می‌کند

استدلال ترامپی

از اردیبهشت 97 كه ترامپ از برجام خارج شد همواره تحلیل‌های مختلفی درباره دلیل این اقدام رئیس‌جمهور آمریكا مطرح شده است. با توجه به این‌كه ایران و آمریكا دو طرفی هستند كه بیش از سایر اعضای برجام از این اقدام كاخ سفید متاثر شده‌اند طبیعتا بیشترین تحلیل‌ها و اظهار نظرها هم از سوی مقامات این دو كشور صورت گرفته است. در تازه‌ترین اظهار نظر كه از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران در این زمینه مطرح شده، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه كشورمان، خروج آمریكا از برجام را به این دلیل دانسته كه توافق هسته‌ای برای آمریكا توافق مطلوبی نبوده است. به گزارش فارس، عراقچی كه در اختتامیه همایش سازمان اطلاعات و امنیت خارجی در گام دوم صحبت می‌كرد با بیان این كه اگر هر كس دیگری هم به جای ترامپ در آمریكا رئیس‌جمهور بود از برجام خارج می‌شد، افزود: آنها با امضای برجام وارد بازی‌ای شدند كه نتیجه مطلوبی برای آنها نداشت و جمهوری اسلامی در منطقه به اقتدار كمی و كیفی رسیده و گروه‌های مقاومت نه تنها ضعیف نشدند، بلكه به قدرت بیشتری دست یافتند. وی افزود: ابزار اصلی آنها برای مقابله با ایران حوزه اقتصادی است كه با استفاده از اجماع جهانی و قطعنامه‌های سازمان ملل و تشدید تحریم‌ها به دنبال اقدامات خود بودند كه آمریكا با امضای برجام این ابزار را هم از دست داد. عراقچی تاكید كرد: آمریكا به دلیل این‌كه نتوانست به اهداف خود برسد تصمیم گرفت از برجام خارج شود. پیش از این رئیس‌جمهور و وزیر خارجه كشورمان هم در سخنرانی‌هایی دلایلی را برای خروج آمریكا از برجام مطرح كرده بودند و دونالد ترامپ هم بارها در سخنرانی‌هایش به چرایی این تصمیم خود اشاره كرده است. در این گزارش نگاهی به اظهارات مختلف درباره دلیل خروج آمریكا از برجام و بررسی اظهار نظر عراقچی پرداخته‌ایم.

 آمریكا درباره خروج از برجام
 چه می‌گوید

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریكا چه قبل از خروج از برجام و چه بعد از آن، همواره این توافق را یك افتضاح خوانده و درباره دلیل خروجش از این توافق گفته: برجام غیرعاقلانه و وحشتناك است و نباید امضا می‌شد.
وی در سخنرانی خود در 18 اردیبهشت 97 كه خروج از برجام را امضا می‌كرد، گفت: برجام به پیشبرد فعالیت‌های هسته‌ای ایران كمك كرد و در عین حال از فعالیت‌های ایران در منطقه نیز جلوگیری نكرد.
ترامپ با ادعای این‌كه برجام نمی‌تواند مانع دستیابی ایران به بمب اتمی شود، گفت: توافق هسته‌ای به ایران اجازه داد تا غنی‌سازی را ادامه دهد و میلیون‌ها دلار پول به این كشور اعطا شود. وی محدود بودن زمان این توافق و سایر ایرادات آن را از دلایل تصمیم خود به خروج از برجام عنوان كرد و گفت: برجام جلوی برنامه موشكی بالستیك ایران را هم نگرفت.
 دلایل شخصی ترامپ
با این حال برخی مخالفان ترامپ در آمریكا، تصمیم او به خروج از برجام را
 به دلیل رقابت‌های داخلی آمریكا می‌دانند و معتقدند او با هدف زیر سؤال بردن اقدامات دموكرات‌ها و به‌ویژه باراك اوباما، برجام را مورد حمله قرار داده است.
حتی در برخی اظهار‌نظرها این‌گونه عنوان شده كه ترامپ به دلیل تنفر از اوباما از برجام خارج شده است. به‌عنوان مثال بر اساس ایمیل‌هایی كه كیم دروك، سفیر پیشین انگلیس در واشنگتن به لندن ارسال كرده و لو رفته بود این‌گونه عنوان شد كه دونالد ترامپ «از لج اوباما» تصمیم به خروج یك‌جانبه كشورش از برجام گرفته است. دروك در ایمیل خود نوشته است: قصد دولت آمریكا این است كه دست به یك خرابكاری دیپلماتیك بزند؛ ظاهرا به دلایل عقیدتی و شخصیتی، زیرا توافق هسته‌ای با ایران مربوط به دولت اوباما بود.
 تحلیل‌ها در جمهوری اسلامی ایران
در داخل جمهوری اسلامی ایران هم تحلیل‌های مختلفی درباره دلیل خروج آمریكا از برجام مطرح شده است.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور كشورمان در ماه‌های ابتدایی خروج آمریكا از برجام، یكی از دلایل اصلی را كه باعث رسیدن ترامپ به این تصمیم شد، تحولات داخلی جمهوری اسلامی عنوان می‌كرد. به عنوان مثال روحانی در آبان 97 در دیدار معاونین و مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی با طرح این سؤال كه آمریكا چه زمانی تصمیم گرفت از برجام خارج شود، گفت: «پارسال بعد از ناآرامی‌های اوایل دی ماه بود كه آمریكا درباره برجام تصمیم گرفت.»
روحانی همچنین دی‌ 97 هنگام تقدیم لایحه بودجه سال 98 به مجلس طی سخنانی در جمع نمایندگان گفت: در ابتدا و انتهای دی سال گذشته با مشكلاتی مواجه شدیم و همان حوادث اوایل دی ماه باعث شد آمریكایی‌ها با برداشت غلط و تصور ناروا، اواخر دی‌ماه موضع‌گیری جدیدی را علیه جمهوری اسلامی ایران و توافق هسته‌ای اعلام كنند و بعد هم در هر مقطعی، قدمی، فریادی، صحبتی و تحریكی داشتند تا به خیال خام خودشان به اهداف مورد نظرشان دست پیدا كنند.
البته رئیس‌جمهور در یكی از مواضع اخیر خود درباره خروج آمریكا از برجام، دلیل این مساله را منفعت نداشتن توافق هسته‌ای برای برجام عنوان كرده است، نظری كه با اظهار نظر اخیر عراقچی شبیه است. روحانی در سخنانی كه تیر امسال در سفر به استان خراسان شمالی داشت با انتقاد از افرادی كه برجام را به نفع آمریكا می‌دانند گفت:‌ اگر توافق هسته‌ای به نفع آمریكا بود چرا آمریكا از آن خارج شد و زیر آن زد و گفت این بدترین توافق برای آمریكا بوده و ایران همه چیز را در این توافق گرفته است.
روحانی همچنین در یكی از سخنرانی‌های خود درباره دلیل خروج آمریكا از برجام گفته بود:‌ هدف ترامپ از ترك برجام، تحریك ایران به خروج از برجام و گرفتن دستاوردهای ما بود.
 ظریف: خروج از برجام
به دلیل تنفر از اوباما بود

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه كشورمان هم در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایی كه داشته، تحلیل‌هایی را درباره دلیل خروج آمریكا از برجام عنوان كرده است.
جدیدترین اظهار نظر ظریف در این زمینه به مصاحبه‌ای كه در روزهای اخیر در سفر به مالزی با خبرگزاری برناما داشت مربوط است. ظریف در این گفت‌وگو اظهار كرد: ترامپ از میراث اوباما خوشش نمی‌آید. او تنها به دلایل شخصی و نه دال بر دلایلی استوار از توافق هسته‌ای خارج شد.
ظریف همچنین آذر 97 طی سخنانی در ایتالیا گفت: ترامپ با نفرتی كه از اوباما داشت از این توافق خارج شد. حال آیا ما باید تنها به این دلیل كه كسی این توافق را دوست ندارد یا به این دلیل كه كسی از سلف خود متنفر است، دوباره مذاكرات جدیدی را از سر بگیریم.
وزیر خارجه كشورمان در تیر 98 در اظهار نظر دیگری درباره دلیل خروج آمریكا از برجام این‌گونه توییت كرد: «تیم ب» این حماقت را به دونالد ترامپ قالب كردند كه از بین بردن برجام از طریق تروریسم اقتصادی وی را به توافقی بهتر خواهد رساند.
در تازه‌ترین اظهار نظر هم درباره خروج آمریكا از برجام، همانطور كه اشاره شد سید عباس عراقچی معتقد است دلیل این مساله، نداشتن منفعت برای آمریكا بوده است.