هر که زورش بیش...
حبیب اسماعیلی، تهیه کننده سینما درباره مهم‌ترین مشکلات نظامنامه اکران به جام‌جم گفت: در این چهار دهه اخیر ما فراز و نشیب‌های زیادی در زمینه اکران داشتیم. اگر بنا به اصلاح نظامنامه اکران است، ما باید به گذشته برگردیم و نگاهی درست به این چهار دهه داشته باشیم و اگر اشکالاتی داریم، آنها را برطرف کنیم. تنها هم تهیه‌کننده‌ها و پخش‌کننده‌های سینما و صاحبان آثار در زمینه اکران، نارضایتی نداشتند بلکه حتی شاهد بودیم که روسای دوره‌های مختلف سازمان سینمایی هم با نظامنامه اکران مشکل دارند.
او افزود: مشکل اینجاست که در عرض سال یک آیین نامه اکران نوشته می‌شود و همه هم تابع آن هستند و هزار و یک طور هم از آن تفسیر می‌شود. با این وجود ما خواهش می‌کنیم در طول سال، یک نیرویی برای کارشناسی این آیین‌نامه بگذارند و اهالی سینما و آنهایی که از نزدیک در این فضا فعالیت می‌کنند هم نسبت به آن اظهارنظر کنند و همه جوانب را در آن مدنظر قرار دهند. فکر کنم همه اعتقاد دارند که شورای صنفی نمایش می‌تواند در حد یک دبیرخانه باشد، اما الان به این صورت نیست و شورای صنفی هر هفته جلسه می‌گذارد و فیلم‌ها را بررسی می‌کند و هر هفته تفسیر می‌کنند. همیشه مشکلات سینما و سرگروه‌ها را داریم که بسیار عدیده است. به‌خصوص امسال که اکثر سرگروه‌ها هم دفتر پخش دارند هم سینمادار هستند. این باعث می‌شود سینماگران دیگر اصلا نتوانند کار کنند و بحث انحصار مطرح می‌شود.
این مدیر پخش فیلم ادامه داد: متاسفانه هر سال بدتر از سال قبل است، باوجود این‌که همیشه قول می‌دهند که این مشکل را برطرف کنند. درحالی‌که بحث یک عرضه و تقاضاست و همه چیز باید مشخص باشد. چرا باوجود سختگیری که زمان تولید وجود دارد، هنگام اکران نظمی وجود ندارد و با این همه مساله و مشکل روبه‌رو هستیم. الان هرکس زورش بیشتر است و سرمایه بیشتری دارد، حرف اول را در اکران می‌زند و بتدریج فیلم‌های خوب از گردونه سینما خارج می‌شود. شما وقتی به دهه 60 و 70 نگاه کنید، می‌بینید حرف اول سینما را فیلم‌های اجتماعی و خوب می‌زد. همان فیلم‌هایی که در جشنواره فیلم فجر به نمایش درمی آمدند و تحسین می‌شدند، در اکران عمومی هم بهترین فروش‌ها را داشتند به عنوان مثال آژانس شیشه ای و همسر و ... اما چه شده به این سمت و سو رفتیم و سینمای ما در این زمینه بلاتکلیف و یک کلاف سردرگم است و هرکس برای خودش یک سازی می‌زند. یک روز بحث درجه بندی سنی را مطرح می‌کنند و هرکس برای خودش کارشناس می‌شود و بعد هم بحث دادستانی پیش می‌آید.
اسماعیلی بیان کرد: اگر نظامنامه اکران مناسب بود، ما شاهد اتفاقاتی که برای برخی فیلم‌های ما در زمان اکران افتاد، نبودیم. به هرحال این برای سینمای ما بد است. آن افرادی که در شورای پروانه نمایش حضور دارند و تصمیم می‌گیرند، آدم‌های معمولی نیستند و کارشناس سینما هستند. به نظرم هر فیلمی هم که مشکلی دارد باید مشکل آن را در شورای پروانه نمایش حل کرد. اگر هم بناست کارشناسانی از قوه قضائیه و نیروی انتظامی و حوزه هنری درباره فیلم‌ها اظهارنظر کنند، در شورای پروانه نمایش حضور داشته باشند و نظر دهند.
این تهیه کننده گفت: حالا که آقای انتظامی بحث اصلاح نظامنامه اکران را مطرح کرده، باید اهالی سینما پای آن بایستند تا فیلم‌ها بتوانند رنگ اکران را ببینند. با این نظامنامه موجود و مشکلاتی که وجود دارد، خیلی از فیلم‌های بخش خصوصی راهی به اکران پیدا نمی‌کند یا اکران مناسبی ندارد، بعد همواره می‌گوییم که چرا همیشه فیلم‌های کمدی اکران می‌شود، برای این‌که به عناوین مختلف نسبت به فیلم‌های اجتماعی سختگیری می‌کنند و برچسب‌های دیگری به آن می‌زنند. تهیه کننده‌ها به همین دلیل دیگر سراغ ساخت این فیلم‌ها نمی‌روند و ترجیح می‌دهند فیلم‌های کمدی بسازند. یکی از دلایلی که خیلی از فیلمسازان خوب ما از گردونه فیلمسازی خارج شده اند، همین مشکلات است.
 خیانت نظامنامه
محمدحسین فرحبخش، تهیه کننده سینما درباره مشکلات نظامنامه کنونی اکران به جام‌جم گفت: این‌که در نظامنامه اکران، هفت‌سرگروه را برای نمایش فیلم‌های سینمایی تعیین کرده اند و هفت نفر برای این آثار تصمیم می‌گیرند، خیلی بد است. یکی از خیانت‌هایی که در نظامنامه اکران کرده‌اند و سال‌ها اعمال می‌شود، سئانسی کردن فیلم‌هاست که هم خیانت به سینماست و هم به فیلم. متاسفانه برخی سودجویان در بعضی از پردیس‌های سینمایی از این سئانسی کردن فیلم‌ها استقبال می‌کنند و برایشان فرقی نمی‌کند فیلمی در طول روز فقط دو یا سه سئانس داشته باشد. اما ما می‌گوییم نه و یک فیلم حداقل باید در شش سئانس و به‌طور پیوسته در یک روز اکران شود، ولی اگر بعد از
دو هفته فروش نکرد، آن را از اکران کنار بگذارند. اما گاهی اتفاق می‌افتد فیلمی بعد از دو هفته، اکران موفقیت آمیز خود را شروع می‌کند و فروش آن بیشتر می‌شود. گاهی هم ممکن است فیلمی در هفته اول خیلی فروش نکند، اما بعد با افت فروش مواجه شود.
 این کارگردان سینما افزود: نباید سینما را متکی کنیم که یک نفر برای یک گروه تصمیم بگیرد. آن‌طور که آقای انتظامی تاکید دارد و اکثر دوستان سینمایی هم اعتقاد دارند، باید یک مجموعه 15 تایی برای اکران فیلم‌ها قرارداد ببندند که البته بعد درصورت فروش خوب فیلم می‌تواند تعدادش افزایش پیدا کند. اما همین 15 سالن سینما هم به‌صورت تمام سئانس، فیلم را اکران کنند. این روند سئانسی باید از سینمای ایران برچیده شود، این خیانت که چند سالی است باب شده، سینما را نابود کرده است. درحالی‌که اگر فیلم‌ها در همه سئانس‌ها و به‌طور پیوسته اکران شود، فیلم حق خودش را در اکران می‌گیرد.
فرحبخش ادامه داد: افق نظامنامه اکران باید حمایت از فیلم‌های متوسط باشد. چون هیچ حمایتی نمی‌توانید از فیلم ضعیف انجام دهید و اصلا باید کاری کرد که فیلم ضعیف ساخته نشود. فیلم قوی هم که خود بخود گلیم خودش را از آب بیرون می‌کشد. این فیلم متوسط است که اگر نظامنامه اکران، به درستی تدوین شده باشد، اکران موفق‌تری خواهد داشت. به فرض اگر فیلمی در این وضعیت اکران می‌تواند حدود دو میلیارد تومان بفروشد، درصورت وضعیت مناسب در اکران، می‌تواند رقم فروش خود را به چهار میلیارد تومان برساند، یعنی هم صاحب فیلم منافع بیشتری می‌برد و هم صاحب سینما. اما الان وضع چطور است؟ فیلم‌های ضعیف که لگدمال هستند، فیلم قوی هم که به هرحال حق خودش را در اکران می‌گیرد، این فیلم‌های متوسط هستند که در چنین شرایطی پشت سرهم نابود می‌شوند.
این تهیه کننده افزود: از تهران بدتر وضعیت شهرستان‌هاست که یک سینمای تکی از صبح تا شب، پنج فیلم نشان می‌دهد یعنی هر فیلم را یک سئانس! این یعنی فاجعه. درحالیکه این سینماها باید یک فیلم را اکران کنند و اگر اکران آن موفقیت آمیز نبود، فیلم دیگری را اکران کنند.
فرحبخش به بی عدالتی در نظامنامه اکران فعلی تاکید کرد و گفت: این اعتقاد را داریم کسی که صاحب سینماست و به شورای صنفی نمایش می‌آید باید هیچ منافعی در پخش و در فیلم نداشته باشد.
این تهیه کننده درباره بی توجهی به فیلم‌های فرهنگی در اکران هم بیان کرد: فیلم فرهنگی جایگاه خودش را پیدا می‌کند و نیازی به حمایت ندارد. دیگر وضعیت بدتر از سینمای قبل از انقلاب نیست که فیلم‌هایی چون پستچی، گاو و دایره مینا و سوته دلان ساخته شد و خلاف مسیر فیلم‌های آنموقع بود که همه آنها اکران و با اقبال تماشاگران مواجه شد. این فیلم‌ها تفاوت مهمی با برخی فیلم‌های ضعیفی دارند که در این سالها تند تند و صرفا با عنوان فیلم‌های فرهنگی اکران می‌شود. الان به فیلم‌هایی که نمی‌فروشد و قابل دیدن نیست می‌گویند فرهنگی!
 بی عدالتی در اکران
 سیدامیر سیدزاده، تهیه کننده سینما درباره مهم‌ترین مشکلات نظامنامه اکران به جام جم گفت: نظامنامه اکران فعلی فیلم‌های سینمایی اشکال‌های متعددی دارد که بزرگترین آنها عدم رعایت عدالت در اکران است. بدین ترتیب بنا به تقسیم‌بندی فصلی اکران، ظرفیت‌های متفاوتی برای جذب مخاطب به سینما داریم. یکی از اشکالات نظامنامه فعلی این است فیلم‌هایی که کمدی هستند و به اصطلاح خودشان گیشه دارند را در اکران نوروز روی پرده می‌برند یا دست بالا در شش ماهه اول سال اکران می‌کنند. با این کار سهم اصلی گیشه را از مخاطب را در همان نیمه اول سال به دست می‌آورند. نیمه دوم سال هم به حدود 70 درصد و اکران باقی فیلم‌ها اختصاص می‌یابد که اینها یا فیلم‌های اجتماعی یا در گونه‌های دیگر هستند. طبیعی است که این آثار فصل خوبی هم برای اکران ندارند.
این تهیه کننده افزود: این فیلم‌های مستقل اکران نیمه دو سال عموما به دلیل نداشتن تبلیغات مناسب تلویزیونی و شهری، مهجور واقع می‌شوند و خب این جفا به سینماگرانی که در ساخت این فیلم‌ها سهیم بوده‌اند. درواقع چون فرصت‌های خوبی از این گروه فیلم‌ها در اکران دریغ می‌شود، اکران موفقی هم در کار نخواهد بود. ضمن این‌که در سه ماه پایانی سال، تب و تاب جشنواره فیلم فجر هم به وضعیت نامناسب اکران این آثار دامن می‌زند.
سیدزاده ادامه داد: نکته دیگر به سیاست حوزه هنری مربوط می‌شود که باوجود دراختیار داشتن تعداد قابل توجهی از سینماهای کشور، انگار یک وزارتخانه سینمایی مستقل است. گاهی با تصمیمات حوزه هنری و بی‌اعتنایی به برخی فیلم‌های مستقل، ضرری جبران‌ناپذیر به صاحبان آن آثار زده می‌شود. درحالی‌که سالن سینماهای حوزه هنری شخصی نیست و بیت‌المال است.
این تهیه کننده گفت: یکی از مسائل مرتبط در این زمینه، تناقض میان حرف و عمل در شورای صنفی نمایش است. به عنوان مثال فیلم سهیلا شماره 17 که یکی از 3 گزینه اصلی برای ارسال به اسکار بود و وزیر ارشاد و کارشناسان سینما از آن تعریف و تمجید می‌کنند، اما سر همین فیلم را در اکران بریدند به‌طوری‌که فیلم زیر ده میلیون تومان فروخت! به هرحال امیدواریم نظرخواهی آقای انتظامی درباره نظامنامه اکران، باعث اتفاقات خوبی در زمینه اکران شود و ضمن رعایت عدالت در اکران، فیلم‌ها از زمان اکران و تبلیغات مناسبی هم هنگام نمایش عمومی برخوردار باشند.