این کتابها بوی دریا میدهند
وقتی حرف از جنگ هشت ساله تحمیلی میشود تصویری كه در ذهنها جان میگیرد تصویر دشتهای خشك و تفتیده جنوب است كه نخلهای بیسر در گوشه و كناراش خودنمایی میكنند. در بهترین حالت نمایی از روزهای ابتدایی جنگ و اصطلاحا درگیری و جنگ شهری در خرمشهر را در ذهن داشته باشیم كه كوچه به كوچه مشغول نبرد و درگیری هستند در غیر این صورت تصویر ما از جنگ نبرد در خاكریزهای شنی و اغلب در مناطق جنوبی است. این در حالی است كه جبهه غرب در دوران دفاع مقدس یكی از جبهههای استراتژیك محسوب میشد كه نبرد در ارتفاعات و روستاها در آن جریان داشت و علاوه بر دشمن بعثی نیروهای ضدانقلاب و ستون پنجم حضور فعالی در آن داشتند كه همزمانی این سه با هم در خط مبارزه، كار جنگ را دشوار كرده بود. حال میخواهیم پا را از این نیز فراتر بگذاریم و بگوییم جنگ فقط محدود به جنوب و غرب نبود و حتی فقط به عملیات هوایی خلاصه نمیشد. یعنی فقط عملیات اچ ــ 3 یا دیگر عملیات نظامی كه با كمك نیروی هوایی صورت گرفته بود، تنها جبهه نظامی ما در طول دوران دفاع مقدس نبود. بلكه ما در عرصه دریا نیز با نیروهای نظامی آمریكایی در خلیج فارس درگیر بودیم كه بار عمده این درگیریها روی دوش نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی بود. به مناسبت روز نیروی دریایی سراغ كتابهایی رفتهایم كه روایتی از درگیری دریایی نیروهای ایرانی در خلیجفارس با نیروهای عراقی و آمریكایی را در خود دارد.
شاید اگر او به عنوان شهید شاخص سال بسیج در سال 94 معرفی نمیشد كمتر كسی امروز نام شهید نادر مهدوی را شنیده بود. این كتاب با تكیه بر منابع مستند روایتی مكتوب از تولد تا شهادت شهید مهدوی را به خواننده عرضه كرده است. نویسنده با استفاده از خاطرات اطرافیان شهید تلاش كرده زندگینامه مستندی از زندگی شهید مهدوی ارائه كند. نادر مهدوی در خرداد ۴۲ در شهرستان دشتی بوشهر به دنیا آمد. نام پیشین او حسین بسریا بود. مهدوی از سالهای اولیه تشكیل سپاه پاسداران وارد این نهاد شد و پس از خدمت در سپاه اهواز و جم به فرماندهی عملیات سپاه خارك رسید و سال 66 در جریان نبرد دریایی با آمریكاییها در خلیج فارس به شهادت رسید. این كتاب از حیث روایت مكتوب یكی از شهدای جنگهای خلیج فارس، اثری مهم و كلیدی محسوب میشود.
جنگ نفتكشها
گرچه كتابهای مصور از گذشته دور در تاریخ كتابت ایران وجود داشته، اما شیوه نوین آن با نام «كمیك استریپ» در كشور ما همچنان تا حدی ناآشناست و شاید گرایشی تازه باشد. اگر این نوع كتابها بتوانند به درستی فرهنگ حاكم بر دوران دفاع مقدس را به تصویر بكشند، افراد جامعه از سردرگمیهایی كه كتابهای پرتعداد خارجی ایجاد میكنند، رهایی خواهند یافت. در واقع با روایت تصویری میتوان بر شفافیت روایت ذهنی مخاطب اضافه كرد و این كتاب یكی از آن آثاری است كه میتواند در این پازل نقش داشته باشد. این اثر كه حسن ودود آن را نوشته با تصویرگری فرهاد مفوز برای مخاطب نوجوان آماده شده تا روایتی عینیتر به او ارائه كند.
روزگاران 18
این اثر را باید كتابی دانست كه روایتهایی از خاطرات فرماندهان از جنگهای دریایی در آن كنار هم گرد آمدهاند؛ روایتهایی كه هركدام در موقعیت خود در حكم تكمضرابهایی است كه خواننده را میتواند برای لحظاتی در موقعیت روایت قرار دهد. شاید این كتاب و نمونههای مشابه دردی دوا نكند و در روزگاری كه نبرد روایتهای سخت داغ است اثری نداشته باشد ولی میتواند جرقههایی را در ذهن پرسشگر مخاطب فعال ایجاد كند تا خود سراغ روایتهای اصلی و كلان از نبردهای دریایی در روزهای دفاع مقدس برود. این كتاب كه حامد انتظام آن را تدوین كرده از سوی نشر روایت فتح در مجموعه روزگاران منتشر شده است.
در همین مجموعه كتاب دیگری كه بیستمین كتاب در این سری است با زیرعنوان «خلیجفارس» منتشر شده كه آن نیز دربردارنده روایتهایی از خلیج فارس در روزهای جنگ تحمیلی است.
تكاوران نیروی دریایی در خرمشهر
این كتاب خاطرات ناخدا یكم هوشنگ صمدی، فرمانده گردان تكاوران در خرمشهر به كوشش سیدقاسم یاحسینی است. این اثر یكی از نمونههایی است كه تاریخ دفاع مقدس را به خوبی بیان میكند و مخاطب را در حال و هوای آن روزگار قرار میدهد. البته تاریخ از زاویه یك فرمانده ارتش آن هم در گردان تكاوران نیروی دریایی. صمدی، فرمانده گردان تكاوران نیروی دریایی ارتش است كه پیش از انقلاب دورههای تكاوری و سایر دورههای آموزشی را گذرانده و در روزهای تجاوز نیروهای دشمن بعثی به خرمشهر اعزام میشود تا در برابر دشمن از شهر دفاع كند. وی به همراه گردان تكاوران، سپاه و نیروهای مردمی مردانه و شاید گاهی با دست خالی در برابر دشمن ایستادند و حماسه خلق كردند و نام خود را در دفتر مقاومت خرمشهر به ثبت رساندند. او در شرایطی وارد شهر میشود كه 31 شهریور آماده تسویهحساب و بازنشستگی است ولی وقتی خبر آغاز حمله عراق را میشنود از بازنشستگی انصراف داده و با نیروهای خود به خرمشهر اعزام میشود. این كتاب خواننده را در معرض تصویری دیده نشده از حضور یك یگان دریایی در جنگ شهری قرار میدهد.
موج سرخ
برای كسانی كه اهل مطالعه تاریخ هستند نام جعفر شیرعلینیا، آشناست و آنهایی كه در حوزه جنگ تحمیلی و دفاع مقدس مطالعاتی دارند دیگر نمیتوانند از شیرعلینیا به سادگی گذر كنند. او در این كتاب با استفاده از قالب گزارش، دست به روایت حوادث دریایی جمهوری اسلامی در طول سالهای دفاع مقدس زده و تحلیلی از موقعیت این رویدادها را در قالب این كتاب برای خوانندهاش كنار هم قرار داده است.
شیرعلینیا از تاریخ و پیشینه این پهنه آبی آغاز كرده و دست خوانندهاش را گرفته و با خود به روزهای هشت سال دفاع مقدس آورده است. نبرد با آمریكاییها یكی از فصلهای اصلی این كتاب است كه با عنوان «نبرد برگزیده» در فصل چهارم خودنمایی میكند. از آنجا كه این منطقه گذرگاه اصلی نفت جهان است درگیری و نبرد در آن بیشك پای كشورهای دیگر را نیز به آن باز میكند و بر همین اساس آمریكاییها یكی از طرفهای درگیر در طول جنگهای خلیج فارس بودند. شیرعلینیا برای این كتاب از منابع مكتوب و مصاحبه با فرماندهان جنگ استفاده كرده و از حدود 80 عنوان كتاب و مقالات نشریات، روزنامهها و مصاحبه بهره برده است.
-
این کتابها بوی دریا میدهند
-
5ستاره جدید در شبکه 5
-
این مردم نجیب
-
هنر برتر از نفت آمد پدید
-
درخت، خانه من است
-
غلبه واردات بر خودكفایی؟
-
رباتهایی با هوش ایرانی
-
پروفسور به چه فکر می کند؟
-
این خانه گرم است ولی...
-
اغتشاش برای پناهندگی
-
مایه آرامش
-
خیمه سوزان
-
جزئیات بازداشتهای تازه در عربستان سعودی
-
بلومبرگ: آمریکا نمیتواند از خرید تسلیحات روسی و چینی توسط ایران ممانعت کند
-
ضرورت بازنگری در سهمیه بنزین وانتبارها