ماجرای بودجه امسال
سیده فاطمه ذوالقدر، سخنگوی كمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با ایسنا بودجه سال آینده را 430 هزار میلیارد تومان اعلام كرده و به كاهش بودجه فرهنگ در برنامه دولت انتقاداتی داشته است. از آنجا كه در بررسی اعداد به ابهام می‌خوریم با احد آزادی‌خواه، عضو این كمیسیون هم تماس می‌گیریم و رقم اعلام شده را با او در میان می‌گذاریم.
آزادی‌خواه با تغییری كوچك بودجه امسال را 440 هزار میلیارد تومان اعلام كرده و این را هم می‌گوید كه بودجه بخش فرهنگی را تا زمانی كه لایحه به طور كامل بررسی و تصویب نشود، اعلام نخواهد كرد.
ذوالقدر اما در گفت و گو با ایسنا و سایت خانه ملت رقم ۶۱۲۰ میلیارد تومان را به‌عنوان بودجه فرهنگی امسال اعلام كرده است و آزادی خواه هم این را به اطلاعاتمان می‌افزاید كه بودجه بخش فرهنگی كاهشی 15 درصدی نسبت به سال گذشته خواهد داشت.


كاهش تدریجی سهم فرهنگ
با یك ماشین حساب و بررسی اعداد و ارقام سال‌های گذشته، بعلاوه متن‌های خبری و گفت‌و‌گوهای رسانه‌ای نمایندگان درباره بودجه سال‌های قبل می‌توان ماجرای كاهش 15 درصدی و میزان بودجه امسال را تا حد زیادی بررسی كرده و به نتیجه رساند.
با حرف‌های آزادی‌خواه رقم نهایی بودجه 1399 را به دست آورده و رفتیم سراغ بودجه سال جاری و سال قبل. بعد هم با یك محاسبه ریاضی ساده رسیدیم به اعدادی كه در ادامه خواهد آمد. اول این را هم بگوییم كه بودجه فرهنگی سال 1397 رقم 7/0 درصد از كل بودجه بوده كه در سال 98 به 5/0 رسیده است.
این بودجه در سال آینده با 15 درصد كاهشی كه آزادی‌خواه به آن اشاره كرده است، تنها 43/0 از كل بودجه سال 99 را به خود اختصاص خواهد داد. رقمی كه باز هم با یك حساب و كتاب ساده نشان داد كل بودجه فرهنگی كشور در سال پیش رو 1892 میلیارد تومان خواهد بود. رقمی كه می‌توان تصور كرد سال خوبی برای اهالی فرهنگ و هنر و مسؤولان این بخش رقم نخواهد زد.


بلایای كاهش بودجه بخش فرهنگ
كاهش بودجه بخش فرهنگ لطمات جبران‌ناپذیری خواهد داشت. آسیب‌هایی كه هر چند به سرعت نبود نان، خود را نشان نمی‌دهند، اما در سال‌های آینده تاثیرات آنها به‌خوبی حس خواهد شد. علیرضا مختار‌پور دبیركل نهاد كتابخانه‌های عمومی كشور از نخستین افرادی است كه به معضلات این اتفاق اشاره كرده است. او در مراسم گرامیداشت روز كتاب، كتابخوانی و كتابدار اظهار كرد: بر اساس گزارش رسمی منتشر شده، در سال ۱۳۹۶ به ۱۳۹۷، بودجه دستگاه‌های فرهنگی به طور متوسط ۱۹ درصد و بودجه كتابخانه‌های عمومی تنها ۶ درصد افزایش داشت.
او افزود: ماه گذشته مسؤولان ستاد مبارزه با مواد مخدر، به ارائه گزارشی در شورای فرهنگ عمومی پرداختند. طبق این گزارش، مراقبت و نگهداری و ترك اعتیاد یك معتاد، بیش از ۲۰ سال زمان و هزینه نیاز دارد. اخیراً، رئیس شورای شهر یكی از كلانشهرهای كشور، اعلام كرد كه ۱۲ درصد از درآمد شهرداری آن كلانشهر، صرف مبارزه با مواد مخدر می‌شود؛ درحالی‌كه ما برای دریافت سهم 5/0 درصد كتابخانه‌های عمومی، با مشكلات عدیده‌ای رو‌به‌رو هستیم.
مختارپور در ادامه بیان كرد: امروز ما بیش از ۳۵۰۰ باب كتابخانه داریم، در كشور ما سالی صد هزار عنوان كتاب چاپ می‌شود. فرض كنید ما سالانه تنها ۱۰۰۰ جلد كتاب، ‌معادل یك صدم كتاب‌های منتشر شده در كشور را بخریم؛ چیزی كه توقع ناشران، فعالان فرهنگی، كتابداران و اعضای كتابخانه‌ها است. در صورت خرید تنها هزار عنوان كتاب برای تمامی كتابخانه‌های عمومی كشور، سالانه ۷۲ میلیارد تومان مورد نیاز است. اگر بخواهیم از بین نشریات كشور، تنها ۵۰ نشریه خریداری كنیم، نزدیك به ۲۰ میلیارد تومان بودجه لازم است. برای ارائه خدمات دیجیتالی كه مورد تأكید نمایندگان و مردم است، سالانه حداقل ۲۶ میلیارد تومان مورد نیاز است. برای پرداخت حقوق كتابداران در سطح فعلی، حدود ۳۶۰ میلیارد در سال مورد نیاز است. برای نگهداری كتابخانه ها، هزینه‌ای بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان لازم است. مجموع این موارد ما را به عددی در حدود ۷۰۰ میلیارد تومان می‌رساند.
مختارپور تصریح كرد: نهاد كتابخانه‌های عمومی برای سال ۱۳۹۹، حداقل حدود ۷۰۰ میلیارد تومان نیاز دارد. كمتر از یك سوم این رقم، از طریق سهم 5/0 درصد كتابخانه‌ها از درآمدهای شهرداری، چنانچه پرداخت شود، تأمین خواهد شد. نزدیك به ۵۰۰ میلیارد باقی می‌ماند؛ از این میزان، آن‌گونه كه با ما اطلاع داده‌اند، دولت محترم در سال ۱۳۹۹، برای نهاد كتابخانه‌های عمومی ۱۹۹ میلیارد تومان در نظر گرفته است. یعنی كمتر از یك دوم نیاز كتابخانه‌ها. این چه معنایی دارد!