چهار بخش اورژانسی
قبل از سال 78، اگر دختری از خانه فرار می‏كرد، سرنوشت ناگواری در انتظارش بود. بعد از فرار از خانه، رفتن به پاسگاه و گذراندن شب در بازداشتگاه و تشكیل پرونده به مراجع قضایی مراحلی بود كه باید از سر می‌گذراند. بعد از این و با رسیدگی به پرونده‌اش و گذراندن پروسه طولانی در مراجع قضایی به مراكز مددكاری و بهزیستی ارجاع داده می‏شد. اما آیا جامعه و خانواده، آغوششان را برای كسی كه این پروسه طولانی را در بازداشتگاه و مراكز قضایی گذرانده است، بازمی‌كنند؟ در بسیاری از مواقع این جواب منفی است. شاید به خاطر همین است كه 21 سال پیش، اورژانسی با نام اورژانس خدمات اجتماعی راه‎اندازی شد. كار آنها دادن خدمات اجتماعی مشاوره‏ای و خدماتی است كه پروسه انتظامی و قضایی را كوتاه كرده و از بسیاری از بروكراسی اداری كاسته است. این اورژانس درواقع رابط بین بحران، جامعه و خانواده است. اورژانس خدمات اجتماعی در قالب چهار بخش مداخله بحران‎های فردی، خانوادگی و اجتماعی به نام مركز اورژانس اجتماعی، خط تلفن اورژانس اجتماعی یعنی 123، تیم سیار اورژانس اجتماعی با نام خدمات اجتماعی سیار و پایگاه اورژانس اجتماعی كار خودش را شروع كرد. یك‌بسته كامل كه همه خدمات اجتماعی را یك جا ارائه می‏دهد. خدمات اورژانس اجتماعی بر سه اصل تخصصی بودن، به موقع بودن و در دسترس بودن تكیه كرده است. خدماتی كه 24‌ساعته، رایگان و برای همه است. اما این همه ماجرا نیست. خدمات سیار در محل‎های بحران‏‎زده و ارائه راهكارهایی در امر سیاست‎گذاری هم بخش دیگری از كار آنهاست.

خدمات برای همه
هر كسی می‎تواند از اورژانس خدمات اجتماعی استفاده كند. فرقی ندارد كه كودك، سالمند، زن یا مرد باشد. هرچند كه به طور خاص هم گروه‏هایی از جامعه هستند كه بیشتر از همه از خدمات این اورژانس استفاده می‏‎كنند:
  زوجین متقاضی طلاق و افرادی كه اختلاف خانوادگی حاد دارند
  زنان و دختران در معرض آسیب اجتماعی 
  افرادی كه قصد خودكشی دارند یا اقدام به خودكشی كرده‎اند
  كودكان خیابانی و كار
  همسران آزاردیده
  كودكان آزاردیده
  مبتلایان به اختلال هویت جنسی
  دختران و پسران فراری از منزل
  سالمندان و معلولان آزاردیده
  معتادان و افراد بی‎خانمان
  بیماران روانی مزمن
  سایر افراد در كلیه سنین كه در شرایط بحرانی ویژه قرار دارند
درواقع خدمات اورژانسی برای  كنترل و كاهش بحران‎های فردی، خانوادگی و اجتماعی، ارتقای توانمندی‎های افراد در معرض آسیب و آسیب‌دیده برای مقابله با مسائل اجتماعی در شرایط بحرانی است. این مجموعه ارائه خدمات تخصصی و به‌موقع، ایجاد زمینه مشاركت مردم و سازمان‎های غیردولتی، پیشگیری از جرم و كاهش مراجعه به مراكز قضایی را در دستور کار دارد.

كرونا و خدمات اورژانس اجتماعی
ویروس كرونا به برخی از خانواده‏ها نشان داد كه هنوز بلد نیستند با هم حرف بزنند، همدلی كنند و نیازهای اولیه هم را رفع كنند. این كمبودها با وجود قرنطینه و این همه روز در كنار هم ماندن بیشتر از قبل خودش را نشان داد. 
در روزهایی كه تنش‌های بین زوجین، فرزندان و اعضای خانواده به اوج خود رسیده بود، پیام‌های مشاوره‎ای خدمات اورژانس اجتماعی هم روی صفحه گوشی‎ها پدیدار شد. 
به خاطر همین بود كه توجه‎ها، مراجعات و تماس‏های خدماتی اورژانس اجتماعی هم افزایش پیدا كرد. با وجود این‌كه تماس‌ها در روزهای كرونایی زیاد شده، اما كارشناسان خدمات اورژانس اجتماعی می‏گویند كه باید به پساكرونا هم توجه كرد و برای آن برنامه داشت.

در بحران چه باید كرد؟
اول از همه باید تعریف بحران را بدانید. بحران رویدادی است كه به طور ناگهانی به وجود می‎آید و حالت پایدار را به وضعیت غیرپایدار و خطرناك تغییر می‏دهد. در این شرایط، می‌توانید روی خدمات اورژانس اجتماعی حساب كنید. در بسیاری از مواقع به جای این كه با شماره 110، تماس بگیرید، می‎توانید با تماس با شماره 123، مشاوره تلفنی بگیرید یا درخواست بدهید تا مددكار به منزل شما اعزام شود. در بسیاری از مواقع هم خانه شما آرام است اما لازم است به عنوان همسایه وارد عمل شوید. اگر تنش و درگیری در همسایگی شما وجود دارد بهتر است مداخله كنید. 
بهترین کار این است كه با شماره اورژانس خدمات اجتماعی تماس بگیرید و مزاحم نیروی انتظامی نشوید. اگر شاهد كودك، همسر، معلول و سالمند آزاری هستید، حتما با اورژانس خدمات اجتماعی تماس بگیرید. در شرایطی كه نیاز به مشاوره ندارید و تنش‎های فردآزاری روی داده است، خود به خود به سیستم ارجاع وارد‌می‏شوید، یعنی آمبولانس خدمات اورژانس اجتماعی راهی محل می‏شود تا شدت واقعه را ببیند و مورد را بررسی كند. 
هرچند كه در بسیاری از موارد با دخالت كادر متخصص مددكار، مشكلات حل و فصل می‎شوند، اما در بسیاری از مواقع هم لازم است كه اتفاقات دیگری بیفتد. پروسه این ماجرا به شكل زیر است:
  درست مانند خدمات كه در اورژانس‏های مراكز درمانی انجام می‎شود، اول باید پذیرش صورت بگیرد.
  باتوجه به این كه مورد از طرف چه كسی پذیرش شده است، با مراجعه خود فرد، توسط خط اورژانس اجتماعی 123، سایر خدمات اجتماعی، مراجع قضایی، انتظامی و یا سازمان‎های و ارگان‏های دولتی و غیردولتی دیگر، یك شرح حال اولیه گرفته می‎شود تا دلیل به وجود آمدن بحران شناسایی و برای حل آن اقدام شود.
  در این مرحله خدمات تخصصی به مددجو، ارائه می‏شود. این خدمات می‎تواند شامل خدمات مددكاری، روان‌شناسی، تربیتی، حقوقی، فرهنگی و آموزشی باشد.
  در بسیاری از موارد این خدمات به صورت سرپایی انجام می‏شود و نیازی به دور كردن و نگهداری مددجو از محل پرتنش نیست اما گاهی شدت بحران آن قدر زیاد است، كه بهتر از مددجو از محل دور شود؛ به عنوان مثال درباره كودك‌آزاری كه احتمال صدمه جسمی و روانی ناگوار و جبران‏ناپذیر وجود داشته باشد.
  در صورتی كه شرایط مراجعین مناسب تشخیص داده شود، متخصصان مراجعه‏كننده را ترخیص می‎كنند.
   در این شرایط، مددجو را به خانواده بازمی‏گردانند؛ اتفاقی كه البته جزو مهم‌ترین هدف‎های اورژانس خدمات اجتماعی است.
  اگر شرایط برای بازگشت به خانواده مناسب نباشد، باتوجه به مشكلات آسیب‎دیده او را به مراكز زیرمجموعه‎ای رسیدگی به آسیب‎های اجتماعی ارجاع می‏دهند. مراكز خانه سلامت و بازپروری زنان آسیب‏‌دیده اجتماعی از جمله این مراكز هستند.
  پیگیری پس از ترخیص یكی از كارهایی است كه پس از پذیرش و ارائه خدمات انجام می‎شود. پس از آن باید مشخص شود وضعیت مددجو در چه حالی است.

کمی عدد و رقم
 هیچ آمار رسمی از خدمات اورژانس اجتماعی در روزهای كرونایی ارائه نشده است، البته این بدان معنا نیست كه خدمات اجتماعی كه در روزهای كرونایی داده شده است، معلوم نیستند اما سالانه بالای یك میلیون و 500 هزار تماس به اورژانس خدمات اجتماعی می‎شود.
دو هفته: اوج مراجه و تلفن به سامانه 123، در دو هفته اول عید انجام شده است، یعنی از اول فروردین‏ماه تا 14 فرودین‏ماه.
زن‏ها: زن‏ها بیشتر از همه از خدمات این اورژانس استفاده می‎كنند.
تهران: بیشترین تماس، از تهران و سایر كلانشهرهای دیگر مانند اصفهان و شیراز است. این البته بدان معنا نیست كه شهرستان‎ها از خدمات اورژانس اجتماعی استفاده نمی‏كنند. 
روستاها: روستاهای كشور، كمترین استفاده از خدمات را در روزهای كرونایی داشته‏اند. شكل خانوادگی روستاها و حل مشكلات درون خانواده، باعث شده است تا آنها كمتر از خدمات اورژانس اجتماعی استفاده كنند.
روزها: بسته به مشكل، ساعات تماس با اورژانس اجتماعی متفاوت است. زن‎ها اما بیشتر در روزها، با اورژانس تماس می‎گیرند. درباره كودك‌آزاری یا سالمندآزاری هم عصرها بیشتر تماس گرفته می‏شود.
جوان‏ها و میانسالان: با توجه به این‌كه مشكل و بحران در چه حوزه‏ای است، سن و سال مراجعه‎كننده‎ها هم تغییر می‏كند. به عنوان مثال، درباره طلاق، جوانان و میانسالان، خودكشی، نوجوانان و جوانان و كودك‌آزاری هم افراد زیر 16 سال. 
زنان و سالمندان: در روزهای كرونایی، خشونت علیه زنان و سالمندان بیشتر از هر زمان دیگر شده است.
افسردگی: در یك تحقیق كه توسط پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی، در روزهای كرونایی انجام شده است نشان می‌دهد 53 درصد مردم، به خاطر بیماری كرونا، احساس افسردگی و وسواس مزمن پیدا كرده‎‌اند.