حضرت آیت‌ا...خامنه‌ای با عرض تسلیت به همه مصیبت‌دیدگانی که عزیزانشان را از دست داده‌اند، برای درگذشتگان، رحمت الهی و برای مبتلایان به بیماری کرونا و همه بیماران شفا مسألت کردند و برای شهیدان این حرکت جهادی، علو درجات را از پروردگار کریم خواستار شدند.
رهبر انقلاب اسلامی در تبیین ابعاد مختلف توفیقات ملت و مسؤولان در ماه‌های اخیر گفتند:در زمینه درمان و انواع خدمات پزشکی، پیشگیری، غربالگری، بهداشت محیط و مراکز عمومی، کاری حقیقتاً بزرگ و در خور قدردانی انجام شده است.
ایشان تولید لوازم و تجهیزات در دستگاه‌های مختلف از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان و نیز تلاش مردم را در زمینه تهیه و تولید لوازم مورد نیاز بهداشتی یک عرصه پرافتخار دیگر دانستند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای ارائه خدمات رفاهی و حضور ملت، بسیج، نیروهای مسلح و همه دستگاه‌ها را در این زمینه از لحاظ گستردگی و تنوع خدمات مردمی، حرکتی مؤمنانه و حیرت‌انگیز بر شمردند و افزودند: این حرکت عظیم و حضور مردم در صحنه جز به اراده الهی و دست قدرت پروردگار امکان‌پذیر نبود.
 داوطلبان در کارهای سخت و خطرآفرین
«حضور نیروهای داوطلب در کارهای سخت و خطرآفرین» از دیگر ابعادی بود که رهبر انقلاب در تبیین حرکت پرافتخار ملت به آن اشاره کردند.
ایشان گفتند:مکرر از پرستاران، پزشکان و کادر درمانی- بهداشتی تشکر کرده‌ایم که جا هم دارد اما در کنار اینها، باید از نیروهای داوطلب جوان، بسیجی و طلبه نیز قدردانی کرد که در عرصه‌های سخت و خطرآفرین از‌جمله غسل و کفن و دفن ورود کردند و این کار دشوار را بر عهده گرفتند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای تلاش‌های علمی و تحقیقاتی مراکز دانشگاهی و برخی شرکت‌های دانش‌بنیان را برای شناخت رفتار این ویروس متقلب و پیدا کردن واکسن و داروی مقابله با کرونا، بُعد دیگری از افتخار ایرانیان بر‌شمردند و ابراز امیدواری کردند جوانان دانشمند میهن بتوانند هر چه زودتر در این زمینه نیز افتخار بیافرینند و استعداد ایرانی را بار دیگر به دنیا نشان دهند.
ایشان برنامه‌ریزی و مدیریت ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت را نیز حقیقتاً خیلی خوب خواندند و افزودند: این افتخارات ملی باید ثبت شود.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای رزمایش کمک مؤمنانه را عرصه‌ای برای بروز جلوه‌هایی از فرهنگ اسلامی و انقلابی دانستند و افزودند: این کار در بسیاری از موارد رایحه خوش خدمات و پشتیبانی دوران دفاع مقدس را دوباره در کشور جاری کرد.
ایشان با بیان مطالبه‌ای جدی، آرزو کردند هنرمندان بتوانند همچون شهید آوینی با گفتار و نوشتار و کارهای هنری و نمایشی، جزئیات این جهاد عظیم مردمی را به شیرینی روایت و آن را در تاریخ ماندگار کنند.
رهبر انقلاب اسلامی با تجلیل از رفتار متین و صبورانه ملت در برخورد با قضیه کرونا گفتند: وقوع چنین حوادثی معمولاً نگرانی‌هایی درباره مصارف زندگی به وجود می‌آورد و ممکن است همچنان که در برخی کشورها در حمله به فروشگاه‌ها دیدیم باعث رفتارهایی خاص شود اما این‌گونه رفتارها در ایران عزیز مطلقاً دیده نشد و مردم با متانت و بردباری در این زمینه نیز انصافاً خوش درخشیدند.
رهبر انقلاب اسلامی ماه‌های اخیر را از زاویه‌ای دوران خانه‌نشینی عمومی خواندند و افزودند: در این دوران نقش و جایگاه خانواده در فرهنگ اسلامی- ایرانی آشکارتر شد، در حالی‌که در کشورهایی که خانواده پایه و معنای درستی ندارد، دوران خانه‌نشینی عمومی به این شکل قابل تحمل و درک نیست.
ایشان افزودند: در این زمینه باید زحمات زن خانواده را مورد توجه و عنایت ویژه قرار داد که با صبر و حلم در اداره خوب خانه و خانواده نقش‌آفرینی کرده است.
 شکست غرب در آزمون مقابله با کرونا
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنانشان شکست غرب در آزمون جهانی مقابله با کرونا را مورد توجه قرار دادند و افزودند: غرب و غرب‌زدگان نمی‌خواهند این شکست دیده شود اما لازم است ابعاد این ناتوانی بررسی و بیان شود، چرا که انتخاب سرنوشت‌های مهم برای ملت‌ها به این آگاهی‌ها بستگی دارد.
ایشان در زمینه «شکست توانایی‌های مدیریتی غرب» خاطرنشان کردند: کرونا در آمریکا و اروپا در مقایسه با دیگر کشورها دیرتر شیوع پیدا کرد یعنی این کشورها فرصت داشتند خود را آماده مواجهه با این ویروس کنند اما آن چنان که باید و شاید نتوانستند که آمار بالای مبتلایان و فوت‌شدگان در آمریکا و برخی کشورهای اروپایی و مشکلات مختلف مردم در این کشورها از جمله بیکاری، این ناتوانی‌ها را اثبات می‌کند.
رهبر انقلاب اسلامی «فلسفه اجتماعی غرب» را نیز در مقابله با کرونا شکست خورده خواندند و افزودند: روح و محتوای فلسفه اجتماعی در غرب بر‌پایه مادیات و پول استوار است به همین علت است که آنها در موضوع کرونا به سالمندان، افراد مریض، بی‌پول و عقب‌مانده بی‌اعتنایی کردند، چرا که این قشرها توانایی کسب پول و ایجاد مادیات را ندارند به همین خاطر شمار زیادی در خانه‌های سالمندان جان باختند که این واقعیات شکست فلسفه اجتماعی غرب را نیز آشکار می‌کند.
«شکست در عرصه نمایش اخلاق عمومی» از دیگر نکاتی بود که رهبر انقلاب در بررسی ابعاد مختلف ناتوانی غربی‌ها به آن پرداختند.
ایشان با اشاره به مواردی همچون هجوم به مغازه‌ها و برخی چالش‌های دیگر افزودند: غربی‌ها با همه ادعاها در این زمینه نیز شکست خورده‌اند که باید این واقعیات برای افکار عمومی تبیین شود.
رهبر انقلاب در پایان سخنانشان دو نکته را مورد تأکید قرار دادند: «اهمیت دادن به شبکه بهداشتی-‌ درمانی» و «بررسی‌های دقیق درباره بسته بودن یا نبودن مساجد و مراکز دعا».
ایشان درباره نکته اول گفتند: شبکه بهداشتی - درمانی خیلی مهم است و اگر آن‌طور که حدس می‌زنند و مکرر می‌گویند در برهه‌ای بازتولید این ویروس را داشته باشیم، این شبکه می‌تواند در مقابله با آن وضع کمک فراوانی کند.
 تابع تشخیص کارشناسی ستاد ملی 
مبارزه با کرونا هستم
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در آخرین نکته سخنانشان با اشاره به یک سؤال بی‌پاسخ درباره مراسم دعا، نماز و عبادات در مساجد و اماکن مقدس تأکید کردند: بنده هیچ پیشنهادی در این‌باره ارائه نمی‌کنم و تابع نظر و تشخیص کارشناسی ستاد ملی مبارزه با کرونا هستم اما باید توجه داشت که عبادات و توسل به‌خصوص در ماه رمضان و شب‌های قدر جزو نیازهای اساسی و حتمی مردم است و مردم در قضایای مهم نیز بیشتر به ارتباط با پروردگار نیاز دارند؛ البته معتقدم اگر قواعد سختگیرانه‌ای هم در این زمینه وضع شود مردم مؤمن و مسجدی حتما بیشتر از دیگران به آن عمل می‌کنند.
رهبر انقلاب در جمع‌بندی این بخش از سخنانشان افزودند: همان‌گونه که گفتم نظر کارشناسی ‌شده در ستاد ملی مبارزه با کرونا را معتبر می‌دانم اما این بررسی را باید به کسانی سپرد که حقیقت و ضرورت دعا و توسل را درک می‌کنند، آن وقت هر چه آنها تصمیم بگیرند بنده و همه مردم به آن عمل خواهیم کرد.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در پایان سخنانشان با تشکر از رئیس‌جمهور و اعضای ستاد ملی مبارزه با کرونا گفتند: خدا کمکتان کند که این کار را به بهترین وجه به پایان برسانید و یک نقطه ماندگار تاریخی در افتخارات ملت ایران ثبت کنید و مشکلات گوناگون در حواشی این قضیه مثل مشکلات مالی را نیز با تدابیر لازم برطرف کنید.


روحانی: با وجود فشار تحریم‌ها، کار بزرگی انجام گرفت
رئیس جمهور در جلسه  دیروز ضمن ارائه گزارشی از روند شیوع ویروس کرونا در کشور و اقدامات و برنامه‌های انجام گرفته تاکنون در راستای کنترل و جلوگیری از شیوع این بیماری و ارائه خدمات درمانی به مبتلایان، از تلاش‌های کادر درمانی و پزشکی کشور و سایر بخش‌هایی که در این ایام فداکارانه فعالیت کردند قدردانی کرد و اظهار داشت: امروز جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با سایر کشورها در اقدامات خود برای کنترل و مقابله با این بیماری سرافراز و آبرومند است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی با اشاره به اقدامات گسترده‌ای که از ابتدای فعالیت ستاد ملی مبارزه با کرونا در قالب کمیته‌های 8گانه انجام گرفت و برگزاری 80 جلسه طی 80 روز گذشته، گفت: در روند مبارزه با این بیماری، یکی از زیبایی‌هایی که در کمتر کشوری مشاهده شد، حضور و تلاش همگان از جمله صدا و سیما، نیروهای مسلح، وزارتخانه‌ها، نهادهای عمومی غیردولتی و همچنین تمام مردم، سمن‌ها و خیرین بود.
رئیس‌جمهور  گفت: از 25 فروردین و گذشت دوره پیک بیماری، آمار فوت شدگان کشور عملا همانند قبل از 25 اسفند یعنی شروع پیک این بیماری، از 3 رقمی به دو رقمی رسید..
روحانی در ادامه به رفع برخی محدودیت ها از 23 فروردین در استان‌ها  اشاره کرد و گفت: از سی‌ام فروردین نیز در تهران مغازه‌هایی که خطر فعالیتشان بسیار کم و متوسط بود باز شدند و هفته‌ آینده ممکن است موارد دیگری را خیلی حساب شده و براساس آمار و ارقام روزانه وزارت بهداشت بازگشایی کنیم. 
رئیس‌جمهور اظهار کرد: با وجود فشار تحریم‌ها، کار بزرگی انجام گرفت و همه آمار و ارقام از جمله آمار مبتلایان، بهبودیافتگان و متوفی‌ها، قابل قبول است و اکنون در بسیاری از تجهیزات و ملزومات بهداشتی و درمانی می‌توانیم صادر‌کننده باشیم.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: تقریباً می‌توان گفت از ابتدای دیماه یعنی قبل از این حوادث تا امروز، تقریباً هیچ‌کس در مسئولین رده بالا که من می‌شناسم یک روز تعطیلی نداشتند و حتی می‌توانم بگویم ساعتی آرامش نداشتند.
روحانی همچنین با قدردانی از اقدامات بانک مرکزی گفت: تمام اقدامات اقتصادی انجام شده از جمله تسهیلات 75 هزار میلیارد تومانی و وام های قرض‌الحسنه، کار اصلی‌اش بر دوش بانک مرکزی بوده است.
وی با تشکر از تلاش‌ همه دستگاه‌ها و دست‌اندرکاران مقابله با بیماری به‌ویژه کادر درمانی و بخش‌های فعال در زمینه بهداشت و درمان، نیروهای مسلح، نیروهای داوطلب و آحاد مردم گفت: در مقابله با بیماری کاملا حساب شده عمل کردیم و برخلاف کشورهای غربی اجازه ندادیم دوگانه نان و جان راه بیفتد و امروز نیز آمار و ارقام کشور در قضیه کرونا
قابل قبول است.
رئیس‌جمهور به مصوبه جلسه ستاد کرونا در خصوص بازگشایی مدارس از هفته آینده نیز اشاره کرد و افزود: حضور دانش‌آموزان در مدارس اختیاری خواهدبود یعنی دانش‌آموزانی که نیاز به رفع اشکال حضوری دارند، می‌توانند با حضور در مدرسه خدمات آموزشی دریافت کنند.
روحانی از موافقت رهبر انقلاب اسلامی با برداشت یک میلیارد یورویی از صندوق توسعه ملی برای تأمین مخارج ناشی از بیکاری و همچنین تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی تشکر کرد و گفت: موافقت رهبر معظم انقلاب با آزادسازی سهام عدالت کار بزرگ دیگر و بزرگ‌ترین کمکی بود که در این ایام نصیب مردم به‌ویژه قشرهای ضعیف شد و مقدمات اجرای کامل این دستور در حال انجام است.
رئیس‌‌جمهور خطاب به رهبر انقلاب تصریح کرد: حضرتعالی همیشه ما را راهنمایی کردید گاهی هم که لازم بوده با دست خط مبارک‌تان باز هم بنده را راهنمایی کردید. ما نیازمند راهنمایی، هدایت و کمک و همچنین دعای خیر شما در این ماه پربرکت رمضان هستیم و ان‌شاء ا... در سایه پربرکت شما کشور از این مشکل به خوبی عبور خواهد کرد.

مدیریت غرب؛ ظاهری منسجم و باطنی پفکی
 محمدباقر خرمشاد/ استاد دانشگاه
کرونا و خصوصا جهان پس از کرونا ابعاد و زوایای مختلفی در محافل فکری جهان برانگیخته است. یکی از نکاتی که در بحران کرونا خود را نشان داد پدیدار شدن نوعی رقابت تمدنی میان تمدن غرب از یک‌سو و تمدن‌های شرق است که دو تمدن برجسته آن تمدن‌های چینی و اسلامی است. در ارتباط با حوزه تمدن اسلامی به مرکزیت ایران باید گفت در مراحل نخست بحران کرونا، غرب به دلیل تکبر و غرورش تلاش کرد در جهت برتر نشان دادن خود از این بحران در ایران سوء‌استفاده کرده و فضاسازی کند. در این زمینه شاهد تروریسم رسانه‌ای و اقتصادی علیه ایران بودیم. نکته دیگر این است که وقتی کرونا در غرب شروع به رشد کرد، ناگهان به دلیل داده‌های موجود در آن جامعه معادله به نفع ایران و تمدن اسلامی و به ضرر تمدن غربی تغییر یافت. حال باید به این موضوع بپردازیم که چرا و چگونه ناگهان ساقه تمدن غرب زیر فشار بحران کرونا نتوانست تاب‌آوری زیادی در چند عرصه داشته باشد.
عرصه اول فرهنگ عمومی مردم است به این معنی که در مرحله اول به رغم تحریک غرب برای خالی کردن فروشگاه‌ها در ایران این اتفاق رخ نداد و در کمال تعجب شاهد هجوم غربی‌ها (آن هم بدون تحریک دیگران) به فروشگاه‌هایشان بودیم. عرصه دوم مربوط به این است که ثمره عینی چند اصل از اصول غربی امتحان بدی پس داد که یکی از آن اصول، فردگرایی است. فردگرایی غربی در حالی بود که شاهد نوعی روحیه ایثار و فداکاری در ایران بودیم. اصول بعدی ضربه دیدن ثمره سودگرایی در غرب بود به این معنی که سالمندان دیگر سودی ندارند و می‌بایست به حال خود رها شوند. نقطه مقابل این موضوع اصالت تکریم انسانی در تمدن اسلامی - ‌ایرانی در ایران بود . موضوع بعدی این است که به واسطه بحران کرونا مشخص شد بخش‌های قابل توجهی از سازماندهی و مدیریت غرب، پفکی بود و خیلی زود سازماندهی به ظاهر منسجم غرب به هم ریخت؛ اما در ایران به رغم 40 سال بحران سازی علیه کشورمان، روحیه بالایی برای مدیریت بحران احساس شد.
در عرصه رقابت تمدنی نیز باید گفت تمدن تک ساحتی ماتریالیسم غربی و همچنین تمدن دو‌ساحتی اسلامی-ایرانی که تمدن مادی و معنوی توأمان است به رقابت گذاشته‌شد و تمدن متکبر غرب پیروز میدان نبود.
اگر مادی‌گرایی، سودگرایی و نئولیبرالیسم غربی را کنار هم قرار دهیم به نظر می رسد غرب باید در پساکرونا تکلیفش را با این موضوع روشن و در آن تجدیدنظر کند زیرا نتوانستند بحران کرونا را مدیریت کنند. ظاهراً خواسته یا ناخواسته بحران کرونا فرصتی را برای تمدن اسلامی در برابر تمدن مادی گرا و متکبر غرب فراهم آورد که بتواند حرف‌هایی برای گفتن داشته‌باشد.
حال ممکن است برخی بگویند که تمدن غرب خیلی مورد انتقاد قرار گرفته و در مورد تمدن ما بزرگنمایی شده است، معتقدم اگر از غلظت هرکدام نیز کم کنیم باز آن مقدار باقیمانده به دلیل حجم زیادش می‌تواند به ما اجازه دهد که بگوییم تمدن ایرانی - اسلامی دارای ذخایر و مولفه‌هایی است که توانست به نسبت آنچه در تمدن غرب رخ داده نمره قابل قبولی به دست آورد و این می‌تواند باعث القای امید به مردم ما شود. بحران کرونا برای ما خودباوری و تمدن‌باوری ایجاد کرد و نشان داد بدون سرمایه و تهی نیستیم. بنابراین امیدواریم در پسا‌کرونا این سرمایه قابل بهره‌برداری و بهینه‌سازی بیشتر باشد.

مستندسازی کرونا در دستور کار است
 هاشم مسعودی/ یکی از تهیه کنندگان مستند «گلشهر»
این روزها کرونا سوژه اول رسانه‌های ایران و جهان شده و به‌دلیل اهمیتی که این موضوع در مناسبات انسانی و بین‌المللی دارد، ما در دفتر فیلمسازی «شمس فیلم» در مشهد تصمیم گرفتیم چند کار کوتاه داستانی، یک مستند بلند به نام «آنجا شب است» و مستند کوتاه «گلشهر» را برای رسانه ملی آماده کنیم. نام مستند «گلشهر» برگرفته از نام محله‌ای به نام گلشهر در مشهد است که در آن بخشی از مهاجران افغان ساکن هستند. زمانی‌که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد، این مهاجران افغان تصمیم گرفتند یک‌سری فعالیت‌های سلامت‌محور را در قالب پایگاه بسیج شهدای فاطمیون در این منطقه از قبیل دوخت ماسک، غربالگری مردم، ضدعفونی‌کردن محله و... انجام دهند و دانستن این نکته جالب است که سوژه اصلی مستند «گلشهر» فردی به‌نام سید اسدا... سعادتی است که قبلا رزمنده فاطمیون بوده و الان مبارز عرصه کروناست. 
در تاریخ همواره شاهد این بودیم که مستندسازانی ماندگار شدند که نه‌تنها از حوادث و اتفاقات پیرامون‌شان مطلع بودند بلکه چند قدمی هم جلوتر از آنها حرکت می‌کردند. چراکه یک مستند مدرک موثق تاریخی، سیاسی و اجتماعی یک ملت، برای بازنمایی ارزش‌های آن در آینده است. پیرو تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر ثبت، بازخوانی و روایت هنرمندانه تلاش و فداکاری ملی در مبارزه با کرونا  تکلیف ما را هم در این زمینه بیشتر می‌کند. زمانی مرتضی آوینی با مجاهدت هرچه‌تمام‌تر با ثبت وقایع جنگ، سرمایه گرانبهایی چون رشادت رزمنده‌های آن دوران را به نسل‌های بعد انتقال دادند و امروز ما هم مکلف هستیم به نوبه خودمان کاری انجام دهیم تا سال‌ها بعد نسل‌های بعد از ما که این روزها را ندیده‌اند، بدانند پزشکان و پرستاران چگونه از خودشان گذشتند تا ما بمانیم. 

به سمت ساخت واکسن حرکت می‌کنیم
 مصطفی قانعی/ رئیس کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا
عالم‌گیری ویروس کرونا و تأثیراتی که در زندگی همه مردم جهان داشته محققان را در سراسر جهان بر آن داشت تا بر‌اساس دانش و تجربیات خود روش‌های گوناگون را برای طراحی و تولید واکسن موثری علیه این ویروس جدید مورد بررسی قرار دهند. از آنجا که شیوه تولید هر یک از انواع واکسن فرآیند خاص خود را دارد، ممکن است برخی روش‌ها سریع‌تر به نتیجه رسیده و برخی دیرتر مراحل تحقیق و بررسی را پشت سر بگذارند. محققان ایرانی نیز همگام با سایر کشورهای پیشرو در زمینه تولید واکسن، از روزهای آغازین شیوع کووید-19 در کشور تحقیقات خود را در‌خصوص تولید واکسن با روش‌های مختلف آغاز کردند. ما در ستاد توسعه زیست‌فناوری نیز بر‌اساس مأموریتی که در این خصوص بر‌عهده داریم تلاش کرده‌ایم تا همکاری و حمایت خوبی از شرکت‌های دانش‌بنیانی که دانش و ظرفیت کافی برای فعالیت در این حوزه را دارند، داشته باشیم. این همکاری‌ها تاکنون منجر به عقد قرارداد با دو مجموعه شده و دو مجموعه دیگر نیز در آستانه عقد قرارداد هستند.
محققان کشور ما از نظر دانش فنی مورد نیاز برای تولید انواع واکسن هم‌ردیف همتایان خارجی خود در کشورهای پیشرفته هستند. تاکنون شرکت‌های خصوصی دانش‌بنیان موفقیت‌های زیادی در زمینه تولید انواع واکسن‌های انسانی و حیوانی در کمترین زمان ممکن داشته‌اند. بنابراین دستیابی به واکسن علیه این بیماری در کشور دور از دسترس نیست و همان‌طور که رهبر معظم انقلاب نیز در بیانات‌شان در ارتباط تصویری با ستاد ملی مبارزه با کرونا تأکید داشتند، جوانان ایرانی در این زمینه به‌شدت در حال تلاش هستند تا هرچه سریع‌تر بتوانند واکسن مؤثری علیه این بیماری تولید کنند. با وجود این باید در نظر داشته باشیم که مراحل توسعه واکسن به‌گونه‌ای است که هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که در مدت کمتر از یک‌سال می‌تواند واکسنی را برای استفاده عموم عرضه کند. اگر سایر کشورها نیز موفقیت‌های خود را در زمینه تحقیقات واکسن رسانه‌ای می‌کنند فعلا فقط در مرحله بررسی‌های آزمایشگاهی و حیوانی است و هنوز هیچ گزارشی از اثربخشی واکسنی در مطالعات بالینی اعلام نشده است. ممکن است واکسنی در بررسی‌های آزمایشگاهی یا حتی مدل‌های حیوانی اثربخشی خوبی نشان دهد ولی در کارآزمایی بالینی موفق نباشد. بنابراین هنوز کسی نمی‌تواند ادعا کند که به کشف واکسن کرونا دست پیدا کرده و باید تا پایان تحقیقات و بررسی‌های در حال انجام در زمینه واکسن منتظر بمانیم.
بر‌اساس قراردادهایی که با مجموعه‌های دانش‌بنیان داریم به نظر می‌رسد تا حدود 
شش ماه دیگر نتایج مراحل تحقیقات آزمایشگاهی، 9 ماه دیگر نتایج بررسی در مدل حیوانی و 12 ماه دیگر نتایج کارآزمایی بالینی مشخص شود؛ ضمن این که در کنار تحقیقات تولید واکسن، اقداماتی نیز برای توسعه روش‌های دیگر پیشگیری‌کننده در مجموعه‌های دانش‌بنیان در دست اقدام است که در صورت موفقیت، ممکن است در مدت زمان کوتاه‌تری برای عموم جامعه قابل بهره‌برداری باشد.

عبور اصناف از کرونا، حمایت جدی دولت را می‌طلبد
محمدرضا پور ابراهیمی/ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
شیوع ویروس کرونا باعث شد ایران تصمیماتی در حوزه درمان و اقتصاد بگیرد. بر این اساس ستاد ملی مبارزه با کرونا تشکیل شد تا یک مرجع مستقل برای مبارزه با این ویروس تصمیم بگیرد. در حوزه سلامت با وجود تحریم‌های ظالمانه دارو و تجهیزات پزشکی، ایران توانست شیوع این بیماری را کنترل کند و دشمنان کشور که روی این موضوع حساب کرده‌بودند و فکر می‌کردند از این بخش می‌توانند ضربه بزنند، ناامید شدند. همکاری دانشمندان، طلاب و نیروهای مسلح با کادر درمان کشور باعث شد اتفاقات بزرگی رقم بخورد و از این منظر باید از همه کسانی که در این جبهه فعالیت داشتند تشکر کرد. 
اما از بحث بهداشت و درمان که بگذریم مهم‌ترین بحث اقتصاد و معیشت مردم است. ستاد ملی مبارزه با کرونا مصوباتی مبنی بر تعطیلی برخی اصناف داشت که این جریان آسیب‌های اقتصادی را به بنگاه‌های اقتصادی تحمیل کرد. اکنون رکود اقتصادی باعث نوساناتی شده که حمایت دولت را می‌طلبد تا بتوانیم از این التهابات عبور کنیم. 
دولت در زمینه حمایت از خانوارهایی که از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده‌اند، حدود 20 هزار میلیارد تومان در قالب وام بدون بهره یک میلیون تومانی به 20 میلیون خانوار پرداخت کرد. این وام در مقابل اقتصاد ایران رقم بالایی نیست، ضمن این‌که اقدامات ذکر شده به منظور تحریک تقاضای کل در اقتصاد کشور انجام شد؛ اما چنین اقداماتی برای رفع بحران رکود کافی نیست. 
ستاد ملی مقابله با کرونا هنوز اجازه بازگشایی به سالن‌های ورزشی، سینماها و برخی اصناف دیگر را نداده که حمایت جدی دولت را در این زمینه می‌طلبد. هنوز برنامه و عملکرد مشخصی در زمینه حمایت از کسب و کارها خصوصا در شهرستان‌ها وجود ندارد. دغدغه فعالان اقتصادی این است که وقتی با دستور ستاد ملی مقابله با کرونا کسب و کارشان تعطیل شده بدون حمایت چگونه می‌توانند هزینه‌های ناشی از فقدان درآمد در ماه‌های تعطیلی واحد صنفی یا بنگاه اقتصادی را بپردازند. 
طبق آخرین آمار حدود 800 هزار نفر برای بیمه بیکاری ثبت نام کرده‌اند که این موضوع ناشی از حمایت نکردن دولت از بنگاه‌های اقتصادی است و به نظر می‌رسد تا یک ماه آینده این رقم به یک میلیون نفر برسد. صندوق بیمه بیکاری در سال 96 ترازنامه منفی 2000 میلیارد تومان داشته و اگر یک میلیون نفر اضافه شوند 3000 میلیارد تومان دیگر نیاز است که مجموعا 5000میلیارد تومان پول باید به این صندوق تزریق شود. با توجه به موافقت رهبر معظم انقلاب برای برداشت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی حدود 15 هزار میلیارد تومان به منابع دولت اضافه می‌شود که انتظار می‌رود دولت در بحث صندوق بیمه بیکاری و کسب و کارها حمایت ویژه‌ای داشته باشد. 
 اخیرا رهبر معظم انقلاب با آزادسازی سهام عدالت موافقت کردند که این موضوع قدرت خرید خانوارها را افزایش می‌دهد. این دارایی‌ها مستقیما به خانواده می‌رسد و خودشان تصمیم می‌گیرند پول آن را دریافت کنند  یا به سهامداری برای دریافت سود بپردازند. 

رفتار عاشقانه، کمک مومنانه
 محمدزهرایی / رئیس سازمان بسیج سازندگی
ویروس منحوس کرونا از بقیه حوادثی که در جوامع بشری اتفاق می‌افتد از جمله سیل و زلزله متمایز است. وقتی زلزله‌ای در کشور رخ می‌دهد چون مختص جغرافیای ماست، زبان نقد دیگران باز می‌شود و به شکل‌های مختلف به رفتار مردم، حاکمیت و نظام اداری می‌تازند که اگر غرض و دشمنی هم در میان باشد این نقدها بسیار غیرمنصفانه می‌شود. ولی کرونا به عنوان یک ویروس جهانشمول حالا شاخص بسیار خوبی برای مقایسه ما با دنیاست.
در کشورهایی که داعیه تمدن و پیشرفت دارند همه دیدیم که مردمشان چطور به فروشگاه‌ها حمله کردند و چطور برای تامین امنیت خود اسلحه خریدند. در عوض مردم ما رزمایش همدلی راه انداختند و در شرایطی که تنگناهای اقتصادی بیشتر از قبل شده‌است سفره‌شان را با همسایه‌ها تقسیم کردند.
مردم ما در بحران کرونا متین،‌ عالمانه و مومنانه رفتار کردند که پیشقراول همه حرکت‌های مردمی که موجب برانگیختگی اجتماعی شد، گروه‌های جهادی و بسیجیان بودند. در واقع اینها به عنوان لکوموتیو، واگن‌های قطارهمدلی را به راه انداختند و خط‌شکنی کردند. 
دراین چند ماه کرونایی، 4800 کارگاه اقتصاد مقاومتی بسیج مشغول تولید ماسک شدند و اکنون نیروهای جهادی بسیجی در تولید ماسک‌های «ان 95» ادعا دارند. گروه‌های جهادی همچنین درحوزه فناوری و تولید دستگاه‌های یو وی یا مواد ضدعفونی کننده جهادی وارد شدند که اینها جدا از خط‌شکنی طلاب بسیجی در تغسیل و تدفین متوفیان کرونایی بود. اوج رفتارهای عاشقانه گروه‌های داوطلب و جهادی اما در رزمایش کمک مومنانه بود که تا عید سعید فطر ادامه خواهد داشت و بیش از هفت میلیون بسته غذایی میان نیازمندان توزیع خواهد شد.
مردم ما در بحران‌ها خیلی خوب همدیگر را پیدا می‌کنند و به داد هم می‌رسند که این وجه تمایز ما با فرهنگ غربی است. در واقع نیروهای داوطلب و جهادی‌های ایران عزیز منطقی قوی به نام تبدیل تهدید به فرصت دارند.

3 درس‌ رهبری
  غلامرضا شریعتی‌ / استاندار خوزستان
 رهبر معظم انقلاب در نشست تصویری که با اعضای ستاد ملی مبارزه با کرونا و استانداران داشتند، سه درس مهم را به همه اعضای ستاد و همچنین به مردم دادند. یکی از درس‎های ایشان، توجه به سیستم شبکه بهداشت و درمان است. در دهه 70 بود که ساختار نظام سلامت ما تغییر کرد و از همان زمان تا به حال، نظام شبکه‏ای تأسیس شده‌است. از آن پس، در شبکه بهداشت و درمان کشور، خانه‏های بهداشت و خانه‏های درمان روستایی، برای اولین بار به وجود آمدند. تشکیل این نظام مویرگی سلامت، باعث شد زیرساخت‎های سلامت کشور، تقویت و تخصصی شود. مقام رهبری نگاه تیزبین و دقیقی به نظام شبکه‏ای بهداشت و درمان کشور دارند. از نظر ایشان یکی از دلایل مدیریت بیماری، سیستم شبکه بهداشت و درمان کشور است. توجه به جزئیات، 
از ویژگی‏های بارز ایشان است.
 درس دیگر رهبر انقلاب، توجه به استفاده از مشاوران متخصص است. ایشان، مرجع تقلید هستند و در امور دینی، تخصص دارند اما درباره رماه رمضان و رابطه آن با بیماری کرونا، گفتند که در این باره نظری ندارند و بهتر است از متخصصان و کارشناسان علمی، سوال شود. توجه به نظر کارشناسی و علمی، به همه مدیران کشور، این درس را می‏دهد که برای نظر تخصصی احترام قائل باشند و برای مدیریت و تصمیم‏گیری‎های خود در هر حوزه‌‎ای از متخصص آن حوزه استفاده کنند.
 نکته سوم اما توجه به جهاد است. رهبر معظم انقلاب روزهای مبارزه با کرونا را که کادر بهداشت و درمان در حال جنگ با ویروس کرونا هستند با روزهای جنگ تحمیلی مقایسه کردند. زمانی که همه قشرهای جامعه وارد مبارزه شدند و در حوزه‎های مختلف مستند و هنری، کارهای ارزشمندی خلق شد. 
این همان نکته‏ای است که ایشان درباره جنگ امروز، یعنی جنگ مبارزه با ویروس کرونا هم به آن اشاره می‎کنند. این که با خلق آثار هنری، مستند و فیلم، رشادت و دلیری پرستاران و پزشکان نیز در تاریخ ثبت شود. این نکته‎ای است که رهبر انقلاب با تیزبینی به آن اشاره کردند.

ضعف‌ها و قوت‌های نظام درمان 
  دکتر خسرو صادق‌نیت / رئیس بیمارستان امام خمینی (ره)
اوجگیری مجدد ویروس کرونا در کشور مساله‌ای است که به احتمال زیاد در ماه‌های آینده رخ خواهدداد. این نکته‌ای است که اتفاقا رهبر معظم انقلاب نیز دیروز در دیدار مجازی با اعضای ستاد ملی مبارزه با کرونا روی آن دست گذاشتند و تاکید کردند با توجه به این که ممکن است در برهه‌ای شاهد بازتولید این ویروس باشیم، باید به حفظ آمادگی شبکه بهداشتی درمانی کشور اهمیت ویژه‌ای داده شود.
در این میان، باید توجه داشت که در ماه‌های گذشته کادر درمانی کشور به نقاط قوت مهمی دست پیدا کرده است که می‌تواند در صورت شیوع مجدد کرونا در مقابله هرچه موثرتر با آن کمک کند. اولا ما امروز اطلاعات بیشتری درباره کووید - 19 داریم و ثانیا روش‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری را نیز بهتر شناخته‌ایم و ثالثا روش‌های درمانی برای مقابله با کرونا را با نگرانی کمتر از گذشته می‌توانیم اجرا کنیم.
البته در کنار این نقاط قوت، ضعف‌هایی نیز وجود دارد که اگر در ماه‌های آینده به‌درستی به آنها توجه نشود، می‌تواند باعث افت کیفیت خدمات درمانی قابل ارائه به بیماران کرونایی شود. چراکه در ماه‌های اسفند و فروردین در درجه اول خیلی از افراد مبتلا به بیماری‌های دیگر، از ترس ابتلا به کرونا به بیمارستان مراجعه نکردند و در درجه دوم نیز فرا رسیدن تعطیلات نوروزی باعث کاهش مراجعه مردم عادی به بیمارستان‌ها شد و همین مسائل فضا را برای ارائه خدمات بهتر به بیماران کرونایی فراهم کرد. اما در ماه‌های آینده، دیگر این اتفاقات رخ نخواهد داد و این مساله مدیریت بیماران کرونا را 
سخت‌تر می‌کند.  
در این شرایط، اگر کرونا دوباره طغیان کند، ممکن است بیمارستان‌ها نتوانند با کیفیت دو ماه قبل به بیماران کرونایی خدمت‌رسانی کنند. از این رو، مسؤولان ستاد ملی مبارزه با کرونا هرچه زودتر برای حفظ توان کادر درمانی کشور باید نسبت به رفع این نقاط ضعف اقدام کنند. از جمله مهم‌ترین اقدامات در این زمینه نیز می‌تواند تکمیل بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های در دست ساخت برای افزایش ظرفیت تخت‌های بیمارستانی در کشور، جبران کمبود نیروهای کادر پزشکی و پرستاری با استخدام نیروهای متخصص و اصلاح نرخ تعرفه‌های بیمارستانی برای مدیریت مالی بهتر مراکز درمانی در شرایط بحرانی باشد.

کارشناسی از منظر عقل و ایمان
 مرتضی خلفی‌زاده، تحلیلگر مسائل سیاسی
رهبری در دیدار دیروز با اعضای ستاد مقابله با کرونا مسیر کارشناسی را مشخص کردند. در عین حال ایشان به نکته ظریفی در این میان اشاره کردند و ضمن توجه به بحث کارشناسی در حوزه تعطیلی یا بازگشایی مراکز عبادتی و زیارتی به موضوع اهمیت دعا و توسل در ایام ماه مبارک هم اشاره داشتند. رهبری در این دیدار مساله نوع کارشناسی در این زمینه را نیز 
مورد توجه قرار دادند.  به تعبیری ایشان بر این نکته تاکید داشتند کارشناسی که در این خصوص اظهار نظر می‌کند آیا حقیقت و ضرورت دعا و توسل را درک کرده یا خیر؟ به عبارت دیگر توجه به این موضوعات هم جزو ملزومات نگاه کارشناسانه است و مهم است که کارشناس و متخصص یک حوزه با چه نگاهی کار کارشناسی انجام می‌دهد. آیا این نگاه صرفا مبتنی بر دیدگاه‌های مادی‌گرایانه است یا این‌که کارشناس به صورت عاقلانه و بر مبنای جمع علم و ایمان به ارائه نظرات می‌پردازد؟ 
 این نگاه کاملا قرآنی است و این کتاب آسمانی علاوه بر تایید علم و عقل بر ایمان هم تاکید دارد. یک مؤمن حتما به دنبال دانش و علم است و مبتنی بر عقاید و با ابزار علمی به ارائه نظرات کارشناسانه و تخصصی می‌پردازد. رهبری در دیدار دیروز نظرشان را درباره این جنس از کار کارشناسانه ارائه دادند. از این پس به عهده ستاد ملی کرونا است که از چه کارشناسانی برای ارائه نظر استفاده می‌کند. 
به عبارت دیگر در شرایطی مراکز عبادی باید باز شود که علاوه‌بر ضرورت توجه به فاصله اجتماعی و نکات بهداشتی، به مسائل ایمانی و قلبی نیز عنایت شود. به‌هر‌صورت بخشی از نیاز جامعه ما مبتنی بر توجه به عالم معنا و مقوله‌های معنوی است. به هر حال نگاه دین به عبادت جمعی جدی است و بر همین اساس هم کارشناسان ما در ستاد ملی مبارزه با کرونا همه اهتمام‌شان باید این باشد که بین کار کارشناسی برای تامین سلامت مردم و نیاز آنان به مقوله‌های ایمانی و معنوی 
توازنی ایجاد کنند.