طوبـی  در بهشت

درباره دكتر طوبی كرمانی ، مدرس دانشگاه و اولین فیلسوف زن ایرانی که 3 روز پیش درگذشت

طوبـی در بهشت

طوبی كرمانی و داخل پرانتز بازنشسته. اینها را با اولین جست‌و‌جو در فضای اینترنت، می‌توانید روی سایت دانشگاه تهران ببینید، سایتی با فضا و اطلاعاتی مشابه دیگر دانشگاه‌ها، هیچ‌كدام جز اطلاعات پرسنلی ساده و چند سطر خشك و رسمی چیزی نمی‌نویسند. تحصیلات، كتاب‌ها و مقالات و دروس ارائه‌شده برای هر استاد، نهایت مواردی است كه می‌شود خواند. خب... دانشگاه‌ها نمی‌توانند بیش از این هم بنویسند، چارت علمی خاص خود را دارند و باید به همین بسنده كنند، اما پس كجا و چگونه در جریان قرار بگیریم كه دكتر طوبی كرمانی اولین فیلسوف زن ایرانی، زنی كه یك عمر تدریس و تحصیل، یك عمر فعالیت علمی را به مادری گره زد و تا پایان عمرش همین آخرین مورد، یعنی مادر بودن را بزرگ‌ترین افتخار خود دانست، روز شنبه درگذشته است. استادی كه شاگردانش حال و هوای خاصی در كلاس‌هایش پشت‌سر گذاشته و از او تواضع و مهربانی یاد گرفته‌اند، زنی كه در تمام عمر خود دغدغه تقریب و وحدت داشته، دیگر میان ما نیست و از آنجا كه اهل هیاهو نبوده، جامعه چندان نمی‌شناسدش، روزی آرام به این جهان آمده و تمام آنچه را فكر می‌كرده باید انجام دهد، تا حد زیادی به نتیجه رسانده و بعد هم رفته در سایه درخت‌هایی كه هم‌نامش در بهشت روییده‌اند. خانم غدیر حجازی، كارشناس ارتباطات خارجی اتحادیه جهانی زنان مسلمان که سال‌ها حشر و نشر و همكاری با دكتر كرمانی داشته، روایت‌های جالبی از زندگی ایشان دارد. روایت‌هایی كه بخش‌هایی از آنها در ادامه منتشر می‌شود.

مثنوی‌خوانی با كودكان
دكتر كرمانی دكترای خود را در رشته فلسفه و كلام اسلامی در دانشگاه تهران به پایان رساند. با این‌كه ایشان رساله خود را در آمریكا انجام داده بود، اصرار داشت برای دفاع به ایران بیاید و در ایران فارغ‌التحصیل شود. پس از دفاع فوق دكترای خود به ‌دانشگاه U.C.S.D و دانشگاه U.C.L.A  ایالت كالیفرنیا رفت. عنوان رساله دكتری ایشان بررسی ماهیت و آنیت زمان در حكمت متعالیه و هنری برگسون بود. ایشان اولین بانوی ایرانی دارای مدرك دكترای فلسفه بود. البته در عین فیلسوف بودن بیان شیوای ایشان قابل درك و فهم و هضم برای عموم بود. ایشان سخنران اولین نشست تخصصی فلسفه و كودك در سال 93 بود و از داستان‌های مثنوی، پندها و پیام‌های فلسفی، با بیانی كودكانه برای كودكان استخراج كرده بود. خانم دكتر كرمانی دیدی دقیق و جزئی به امور داشت. فلسفه باعث شده بود ایشان دید سیستماتیكی به تمام امور داشته باشد و مسائل را به‌سرعت از تمام جوانب بررسی كند. در هر مساله‌ای تحلیل ایشان دقیق و بی‌نقص بود. دقت نظر و نظم و حافظه عالی ایشان زبانزد همگان بود.





مراقبت از فرصت‌ها و سرمایه‌ها
خانم دكتر كرمانی تا آخرین نفس، آخرین لحظه و آخرین ذره توان خود برای دفاع از آرمان‌ها و باورهایش خرج كرد و هرگز دست از انقلابی زیستن برنداشت. مهم‌ترین آرمان او خدمت به اسلام و نظام بود و در این راه هرگز خسته نشد. در ایام كنفرانس وحدت اسلامی به لحاظ حضور مهمانان خارجی حجم كار فشرده می‌شد، اما خود را مقید می‌كرد كه براساس استقبال مهمانان به فرودگاه برود. حتی در كنفرانس اخیر وحدت اسلامی (سال 1398) ایشان علی‌رغم تب بالا و آنفلوآنزای شدید، چندین شبانه‌روز بی‌استراحت در هتل با مهمانان جلسه ‌گذاشت و شب، چند ساعت در نمازخانه هتل استراحت كرد، چراکه از نظر او این فرصت‌ها و سرمایه‌ها نباید هدر داده می‌شد. بارها به محض تمام شدن شیمی‌درمانی و ترخیص از بیمارستان به دفتر و دانشگاه می‌رفت و محال بود، جایی برای صحبت و سخنرانی و تدریس دعوت شود و اجابت نكند. حتی گاهی محافل گمنام و دانشجویی و كوچك از این همه توجه و اهتمام و دقت نظر ایشان تعجب می‌كردند.



تواضع در عین شجاعت
دكتر كرمانی تجلی نیكوترین صفات از جمله شهامت، مروت، صداقت، اخلاص و تواضع بوده و در كار نیز خستگی‌ناپذیر و پرجنب و جوش بود. به طوری كه هر وقت یكی از ما كارمندان‌شان از انجام كاری خسته یا مأیوس می‌شدیم، خود ایشان انجام كار را به عهده می‌گرفت و همیشه به ما می‌گفت «مادرجان كار باید انجام بشه». حتی در قدم برداشتن و راه رفتن نیز علی‌رغم سن و سال و بیماری برای ما همپایی با ایشان سخت بود. برای خانم دكتر كرمانی پست و جایگاه و مقام هرگز اهمیتی نداشت، شأن انسانی برای ایشان محترم بود، همواره جلوی پای همه از بزرگ و كوچك از جا برمی‌خاست و همه را با تواضع خود شرمنده می‌كرد. در عین تواضع ایشان شجاعانه و با صراحت از مواضع و اعتقادات خود دفاع می‌كرد و آنجا كه صلاح می‌دید، انتقادات خود را به عنوان پند مادرانه و بدون تعارف بیان می‌كرد.



بهترین مادر، بهترین همسر
دكتر كرمانی همواره به ما می‌گفتند موفقیت، تحصیلات و جایگاه‌شان را مدیون حمایت‌های همسرش است، چراكه ایشان بعد از ازدواج وارد دانشگاه شده بود. او در كنار موفقیت‌های شغلی دو فرزند موفق تربیت كرده و رابطه‌ای دوستانه با فرزندان و حتی نوه‌های خود داشت.  در سال‌های آخر كه همسرش بیمار بود، بارها به تنهایی همسرش را بردوش حمل كرده و به دكتر و بیمارستان برد و مشغولیت‌های كاری هرگز مانع رسیدگی‌ به امور منزل، همسر و فرزندانش نشد. بارها برای یك جلسه سخنرانی تا چابهار یا كاشان رفت و همان روز بازگشت تا همسرش تنها نباشد.


همیشه معلم
او علی‌رغم سمت‌ها و پست‌های متعدد همواره خود را استاد دانشگاه و معلم معرفی می‌كرد و می‌گفت من قبل از هر چیز یک معلم هستم. برای شاگردانش نه معلم بلكه مادر بود. در توضیح و تفسیر مطالب در كلاس خسته نمی‌شد و همه شاگردانش او را با كوله‌پشتی بر دوش و لبخند بر لب به‌یاد دارند. ایشان هر روز قبل از همه به دانشگاه می‌رفت و تا آخرین روز بازنشستگی بعد از همه از دانشگاه خارج می‌شد. بارها اتفاق افتاده بود كه به خاطر امتحان گرفتن از یك دانشجو یا مشاوره یك پایان‌نامه یا اصلاح یك نمره، ساعت‌ها در دانشگاه منتظر دانشجو باشد. محال بود تماس از‌دست‌رفته‌ای روی گوشی داشته باشد و خودش شخصا دوباره با تماس‌گیرنده، تماس نگیرد.


همیشه مادر
خانم دكتر كرمانی برای تمام همكاران و كارمندان و شاگردان خود، قبل از هر چیز مادر بود. ما را مادرانه تربیت كرد و زمینه پیشرفت زیردستان خود را فراهم می‌كردند. لحظه به لحظه حضور ایشان برای همه ما خاطره بود. در ایام آخر كه بیماری ایشان شدت گرفته بود و درد بسیاری را تحمل می‌كرد، بارها از او خواستیم كمی بیشتر استراحت كند، اما می‌گفت «تنها خواسته من از خدا این است كه در بستر بیماری نیفتم و ایستاده بمیرم.»  پنج روز قبل از فوت‌ علی‌رغم وخامت حال، در دفتر و جلسه حاضر شد و از همه حلالیت طلبیده و خداحافظی كرد. این فرصتی است كه خداوند به هركسی نمی‌دهد.



بانوی پرمشغله
در كارنامه فعالیت‌های پربار زنده‌یاد طوبی كرمانی سمت‌های بسیاری دیده می‌شود. مشاور دبیركل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، عضو كمیسیون بانوان و جوانان مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو شورای خیرین سلامت كشور، عضو شورای مركزی شورای فرهنگی اجتماعی زنان، اولین زن رایزن علمی و فرهنگی در یونان، مدیرمسؤول كتاب علمی پژوهشی «زنان»، مؤلف و مترجم برتر بین‌الملل دانشگاه تهران، مدیركل سابق امور اجتماعی و ایرانیان خارج از كشور و عضو شورای سیاست‌گذاری زنان اهل بیت(ع) شماری از مسؤولیت‌های او بوده است. همچنین، تألیف بیش از ۶۰ مقاله، تألیف و تصنیف ۱۲ كتاب علمی و اجتماعی و شركت در بیش از ۸۰ كنگره ملی و بین‌المللی در داخل و خارج كشور از جمله آثار علمی و فرهنگی‌اش است.