پاسخ به 10 پرسش درباره سهام عدالت

هر آنچه که باید درباره سهام عدالت بدانید؛ از چگونگی مدیریت تا نحوه خرید و فروش آن

پاسخ به 10 پرسش درباره سهام عدالت

نهم اردیبهشت سال جاری بود كه رهبر معظم انقلاب طی ابلاغیه‌ای با آزادسازی كامل سهام عدالت موافقت كردند. ایشان با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانواده‌های كم‌درآمد، موارد سه‌گانه‌ای را به‌عنوان امور لازم‌الرعایه در این واگذاری‌ها مورد تأكید قرار دادند و خاطرنشان كردند: دولت هرچه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریع‌تر از منافع سهام خود بهره‌مند شوند. با گذشت نزدیك به دو هفته از دستور رهبر معظم انقلاب و با وجود اطلاعیه‌هایی كه سازمان خصوصی صادر كرده، بسیاری از مشمولان سهام عدالت اطلاع كافی از چگونگی خرید و فروش آن ندارند و با سؤالات زیادی روبه‌رو هستند كه با پیگیری از سازمان خصوصی‌سازی سعی كردیم در این گزارش به همه سؤالات پاسخ دهیم.

محمد حسین علی اکبری

آزادسازی سهام عدالت به چه معنا است؟
طرح سهام عدالت از سال 85 در دولت نهم كلید خورد و به 49 میلیون و 500 هزار نفر از مردم سهام‌های یك میلیون تومانی حدود 50 شركت دولتی واگذار شد. اكنون با گذشت بیش از 14 سال، قرار است سهام عدالت، آزاد شود یعنی دارندگان این سهام می‌توانند، همچون سهامداران بورسی اقدام به فروش سهام خود یا تبدیل آن به سهام‌های دیگر كنند. شركت‌های سهام عدالت بهترین شركت‌های ایران هستند كه سوددهی بالایی دارند و افراد می‌توانند با اطلاعات حداقلی در این زمینه سرمایه‌گذاری خود را تضمین كنند.
برای روش سهامداری دو گزینه مستقیم و غیرمستقیم مطرح است. تفاوت روش مستقیم و غیرمستقیم چیست؟
یكی از مهم‌ترین سؤالات عامه مردم این است كه كدام روش نتیجه بهتری به دنبال دارد و از آنجا كه همه مسوولان بر روش مستقیم تاكید دارند برخی مردم اعتماد نمی‌كنند و قصد دارند روش غیرمستقیم را انتخاب كنند. حال باید توجه داشت تفاوت روش مستقیم و غیرمستقیم چیست. در روش مستقیم افراد اختیار خرید و فروش سهام خود را در بازار سرمایه دارند. به نوعی سهامشان را خودشان مدیریت می‌كنند و مانند كسی كه در بورس فعالیت دارد تلقی می‌شوند. كسانی كه قصد خرید سهم بیشتر یا فروش آن را دارند باید روش مستقیم را استفاده كنند اما كسانی كه از سهامداری اطلاع كافی ندارند اما قصد دارند كه سهام عدالت را نگه دارند باید روش غیرمستقیم را انتخاب كنند. در روش غیرمستقیم فرد سهامدار به شركت سرمایه‌گذاری استانی وكالت می‌دهد تا اقدام به خرید و فروش سهام كند اما سود این بخش هم تضمین شده نیست. ضمن این‌كه زمان پرداخت سود هم مشخص نشده است و ابهام دارد.
برای انتخاب روش سهامداری تا چه زمانی مهلت داریم؟
تاكید می‌شود كسانی كه قصد سهامداری، خرید و فروش سهام عدالت را دارند باید روش مستقیم را انتخاب كنند و اگر تا دو هفته آینده ثبت‌نام خود را در این زمینه تكمیل نكنند به صورت خودكار سهام آنها به صورت غیرمستقیم اداره می‌شود. در روش غیرمستقیم اختیار سهامداری از سهامدار گرفته می‌شود و نمی‌تواند هر زمان كه بخواهد اقدام به خرید و فروش كند.
چگونه باید متوجه شویم كه مشمول سهام عدالت هستیم یا خیر؟
سایت www.samanese.ir مربوط به سهام عدالت است كه هر فرد با وارد كردن كد ملی خود می‌تواند مطلع شود كه مشمول سهام عدالت است یا خیر. اگر كسی برگه سهام عدالت یا فیش واریزی خود را در دسترس نداشته باشد می‌تواند با مراجعه به سایت كار خود را پیش ببرد.
قیمت روز سهام عدالت چقدر است؟
قیمت‌های مختلفی در مورد سهام عدالت مطرح می‌شود. از 5 میلیون گرفته تا 16 میلیون تومان. ارزش فعلی سهام عدالت با توجه به سودآوری شركت‌ها و وضعیت بازار سرمایه كه روند صعودی را طی می‌كند 16 برابر شده است. كسانی كه دارای سهم یك میلیون تومانی كامل هستند (افراد تحت پوشش كمیته امداد و بهزیستی) ارزش سهام آنها 16 میلیون تومان و كسانی كه سهم آنها 532 هزار تومانی است (سایر مردم) 8 میلیون و 500 هزار تومان است. ارزش سهام افراد متفاوت است و دو دهك جامعه كه تحت پوشش كمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی هستند از تخفیف 50 درصدی برخوردارند كه سهام عدالت آنها یك میلیون تومانی است. مابقی افراد كه تخفیفی نداشتند سهم آنها پس از ده سال پرداخت سود بابت رقم سهام عدالت به 532 هزار تومان رسید. در نیمه نخست سال 96 مهلتی داده شد تا افراد سهم 532 هزار تومانی خود را تكمیل كنند و به یك میلیون تومان برسانند كه اگر این كار را كرده بودند، سهم آنها اكنون 16 برابر شده و به 16میلیون تومان می‌رسید.
چرا از سال 85 تا 94 سودی به مردم پرداخت نشد؟
 دولت نهم به 5/49 میلیون نفر از افراد جامعه یك میلیون سهم اختصاص داد كه بر مبنای آن قرار بود پول این سهام طی ده سال بازپرداخت شود. شركت‌های سرمایه‌پذیر سالانه به میزان تعهدشان سود را به خزانه دولت واریز می‌كردند تا در طول ده سال رقم یك میلیون تومانی سهام عدالت پوشش داده شود اما پس از ده سال بازپرداخت این سهم به 532 هزار تومان رسید و رقم یك میلیون تومان را تكمیل نكرد. در این راستا در سال 96 مهلتی داده شد تا افراد برای تكمیل وجه اقدام كنند كه با استقبال زیادی مواجه نشد. اكنون كه سهام عدالت ارزش بالایی پیدا كرده مردم به دنبال تكمیل وجه خود هستند كه این امكان دیگر وجود ندارد. سود سال‌های 95 و 96 كامل پرداخت شده و تا خردادماه امسال، سود سال 97 هم به طور كامل پرداخت خواهد شد.
اگر برگه سهام عدالت مفقود شده باشد چه كار كنیم؟
زمانی كه ثبت‌نام سهام عدالت انجام شد به مشمولان برگه‌هایی تحویل داده شد كه روی آن یك میلیون تومان درج شده است. برگه برخی افراد مفقود شده است كه اصلا نباید در این زمینه نگران باشند. برگه‌ها صرفا جهت تأیید ثبت‌نام بود و ارزش دیگری ندارد. اكنون با ورود به سامانه سهام عدالت كه آدرس آن پیشتر گفته شد افراد می‌توانند با وارد كردن كد ملی خود و طی مراحل پیش رو از وضعیت سهامداری خود كسب اطلاع كنند. زمانی كه كد ملی وارد سایت می‌شود برای اطمینان بیشتر سامانه سؤالات چند گزینه‌ای در مورد نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه و نام پدر مطرح می‌كند تا سودجویی افراد به حداقل برسد. افرادی كه فیش واریزی برای تكمیل وجه خود را گم كردند با ورود به همین بخش می‌توانند از وضعیت حساب خود مطلع شوند.
چه زمانی آزادسازی كامل انجام می‌شود؟
تا دو ماه دیگر آزادسازی كامل انجام می‌شود كه باز هم به مردم پیشنهاد می‌شود اگر قصد خرید و فروش سهام را دارند باید روش مستقیم را انتخاب كنند. پس از انجام آزادسازی افراد به كارگزاری‌ها معرفی خواهند شد تا بتوانند سهام خود را مدیریت كنند.
برای انتخاب روش مستقیم، پیامكی به شماره مشمول ارسال می‌شود. اگر شماره مشمول در این مدت قطع شده باشد چه اقدامی باید انجام دهد؟
با ورود به سامانه سهام عدالت امكان ثبت شماره تماس جدید فراهم شده است. افراد باید دقت داشته باشند برای تغییر شماره تلفن و ارسال پیامك از سوی سازمان خصوصی‌سازی و وارد كردن كد تأیید دو دقیقه زمان دارند و اگر این زمان سپری شود دوباره باید از ابتدا شروع كنند. شماره تماس به نام فرد مشمول است یا خیر تفاوتی ندارد و ملاك وارد كردن كد تأیید و مطابقت داشتن اطلاعات اولیه است.
سهام عدالت افراد زیر 18 ساله چطور آزاد می‌شود؟
سهام عدالت این افراد توسط والدین امكان آزادسازی دارد. پدران افراد زیر 18ساله باید ابتدا به بانك مراجعه كنند و حساب بانكی باز كنند و سپس شماره شبای بانكی فرد را در سایت سهام عدالت ثبت كنند.