گفتوگو با دبیر پویش مهرواره محله همدل که نتایج آن شنبه آینده مشخص خواهد شد
حل مشکلات با همراهی مردم
در جوامع مترقی، این مردم هستند که بسیاری از مشکلات را حل و فصل میکنند. فرقی ندارد که مشکل، کمک به جوانان محل برای یافتن کار باشد یا تهیه جهیزیه و فرستادن دختر و پسر جوانی به خانه بخت. مسالهای که در برخی محلات شهرهای مختلف کشور جای خالی آن احساس میشود. به همین دلیل ماه رمضان گذشته بود که در قالب پویش مهرواره محله همدل از مردم در خواست شد با توجه به مشکلات و کمبودهایی که در منطقه زندگیشان میبینند، قدمی خیرخواهانه بر دارند. این پویش خیلی زود در سطح کشور فراگیر شد و افراد زیادی پیشقدم شدند تا مشکلات همسایه و محله خود را برطرف کنند از کارگر، معلم و قصاب بگیرید تا دانش آموز و زنان خانه دار. به این ترتیب بیش از 57هزار نفر در پویش مهرواره محله همدل شرکت کردند و طرحهای خود را ارائه کردهاند. این روزها نیز 14طرح به عنوان منتخب کشوری برگزیده شده و قرار است شنبه پیشرو سه طرح برتر به انتخاب مردم معرفی شود. در ادامه با حجتالاسلام رضا غلامی، دبیر مهرواره محله همدل درباره این طرح گفتوگو کردهایم. به نظر او مهم نیست نفر نخست این طرح کیست و چه شخصی جایزه 200میلیون تومانی را به خانه میبرد، مهم مشارکت در کار خیر است که درنهایت سبب رفع مشکلات در محلات مختلف کشور میشود.
اجرا و طراحی طرح مهرواره محله همدل در بنیاد هدایت سازمان تبلیغات اسلامی پیشنهاد شد. در ماه رمضان امسال ما به دنبال طرحی بودیم که نیازهای جامعه امروز مانند نشاط و امید را تامین کند. شرایط دولت و جامعه امروز به شکلی رقم خورده که مشکلات زیادی برای مردم ایجاد کرده و ما در تلاش بودیم تا در برطرف کردن این مشکلات سهیم باشیم. درواقع این ایده را در ذهن داشتیم اما نمیدانستیم باید چه کار کنیم تا این که در روز عید نوروز رهبر معظم انقلاب، عنوان کردند مشکلات با همراهی مردم حل میشود و این سخن چراغ راه ما بود تا در ماه رمضان، پویش محله محور و با محوریت نقش مسجد، شروع به کار کند.
با توجه به اینکه زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی هستید، آیا میتوان گفت این طرح کاملا مردمی است؟
طرح کاملا مردمی است و اجرای آن هم کاملا بهعهده خود مردم است. ما فقط دوست داشتیم به کمک مردم الگوسازی کنیم و با آنها مشکلات را برطرف کنیم.
برای حل مشکلات مردم چقدر موفق عمل کردهاند؟
خیلی زیاد. بسیاری از مشکلات فقط در حوزه کلان قابل حل است و دولت باید آن را انجام دهد اما برخی مشکلات، مانند آشتی دادن افراد با هم یا مشکل تهیه جهیزیه با کمک مردم حل میشود. اگر بخواهیم برای رفع این مشکلات خرد منتظر کمک دولت باشیم، آنها هیچ گاه حل نمیشوند.
چه طرحهایی در این پویش قابلیت اجرا دارد؟
تنوع طرحها زیاد است. ابتدا براساس اولویتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برنامه ریزی انجام گرفت و 14طرح کلان دستهبندی شد. به این ترتیب 108 زیرمساله نیز پوشش داده شد. در نهایت هر کسی میتوانست بسته به ایدهای که دارد به مسائل مطرح شده بپردازد.
آیا هر شخصی میتواند در پویش شما شرکت کند؟
هر فرد یا گروهی که تمایل به بهترکردن شرایط زندگی خود و دیگران دارد، میتواند در این پویش شرکت کند. هدف ما ایجاد یک زبان مشترک برای کمک به یکدیگر است و تمام گروهها، اقوام و مذاهب به کمک این زبان مشترکی که ایجاد شده، میتوانند در این طرح شرکت کنند.نکته جالب این که اقوام و افرادی که در مناطق محروم زندگی میکنند یا مذهب دیگری داشتند، بیشتر از این طرح استقبال کردند. حتی یک روحانی چینی که در قشم زندگی میکند در این طرح شرکت کرد و این نشان میدهد مهم، ارتباط برقرار کردن با این زبان مشترک، خارج از تفاوتهای قومیتی و مذهبی است که به نظرم به این هدف رسیدهایم.
استقبال از کدام موضوع بیشتر بود؟
همانطور که انتظار میرفت، بالاترین درصد مشارکت به موضوع اقتصادی اختصاص دارد که 35درصد طرحها را شامل میشود. بعد از مساله اقتصادی، موضوع فرهنگی، تامین زیرساختهای محله و موضوع خانواده که 9درصد فعالیتها را شامل میشود در اولویتهای بعدی قرار گرفتند.
استقبال مردمی چگونه بود؟
استقبال خارج از انتظار ما بود. انتظار نداشتیم شاهد استقبال بیش از اندازه مردم از این پویش باشیم. بیش از 57هزار نفر در 44هزار محله در کل کشور در پویش شرکت و طرحشان را ثبت کردند.
کدام استانها بیشتر فعال بودند؟
استقبال در خوزستان و خراسان جنوبی از همه استانها بیشتر بود. استان اصفهان نیز از نظر استقبال، در رتبه سوم قرار دارد.
کدام طرح بیشتر از همه مورد توجه خود شما قرار گرفت؟
طرحهای جذاب زیاد بودند اما یک جوان در استان سیستان و بلوچستان در این پویش شرکت کرد و دختر و پدری را که در یکی از روستاهای صفر مرزی زندگی میکردند، بعد از 20سال، با هم آشتی داد یا در استان خوزستان، ما معلمی داشتیم که در شرایط فراگیری کرونا با موتورسیکلت به روستاها میرفت و به کودکان روستایی که به دلیل دسترسی نداشتن به تلفنهمراه و تبلت از تحصیل دور مانده بودند، آموزش میداد. استاد دانشگاهی هم بود که دغدغه آزادی زندانیان را داشت و به دلیل روابطی که دارد تاکنون تعداد زیادی از زندانیان را آزاد کرده است.
پس تنها کمک مالی در این پویش مهم نیست و هر کسی با توجه به توانایی که دارد، میتواند کار خیر هم انجام دهد.
بله، درست است. جالبترین آمار این است در بسیاری از طرحهایی که به کمک مالی نیاز داشت مشکل با همکاری مردم و کمکهای خرد آنها برطرف شد. کمک خیرین در رتبه دوم کمک مالی و کمکهای دولتی، سازمانی و ارگانی هم در رتبههای بعدی قرار دارند.
آیا طرحی مطرح شد که باعث تحول شود؟
بله. در یکی از شهرستانهای ما طرحهای مختلف آنقدر خوب اجرا شدند که از استانداری به همه فرمانداریهای شهرستانها دستور دادند تا هر طرحی که در حوزه مهرواره است، حمایت شود.
حالا 14طرح برتر در سطح ملی در مرحله رایگیری قرار دارند، این 14طرح چه مسیری را طی کردهاند؟
ارزیابی ما، سه مرحله داشت. در مرحله نخست، هر محله، طرحها را به داوران ما که جمعی از فرهنگیان بودند، ارائه دادند و آنها بسته به 11اولویتی که ما برای آنها در نظر گرفته بودیم، طرحها را غربال و به بخش بعدی رساندند. در این بخش، 100 امتیاز درنظر گرفتیم که 70 امتیاز آن را رای هیات داوران و 30امتیاز آن را هم رای مردمی تشکیل میدادند. 1450طرح در بخش شهرستانی انتخاب و به مرحله بعدی که رقابت استانی بود، فرستاده شد و در این مرحله، با رای هیات داوران و مردمی، در مجموع 48طرح به بخش استانی راه پیدا کرد. در استان، بعد از توضیح سرگروهها درباره طرح، طرحها دوباره در دو بخش هیات داوران استانی و بخش رای مردمی امتیازدهی شد تا این که در بخش آخر یعنی در بخش ملی، 14طرح انتخاب شدند و شنبه این هفته نتایج اعلام میشود.
جایزه نفر برتر چیست؟
به سه طرح برتر 200 میلیون تومان هدیه داده میشود و به 48طرحی که منتخب استانی هستند هم وام کارآفرینی به ارزش 10میلیارد تومان داده میشود تا اشتغالزایی کند.
آیا این 200میلیون تومان برای خود فرد است یا برای کار خیر هزینه میشود؟
ما چارچوبی درنظر گرفتهایم؛این که برای کار خیر هزینه شود اما جایزه به فرد منتخب تحویل داده میشود.
چه آیندهای را برای این طرحها تصور میکنید؟
هدف ما این است هر سال در ماه رمضان پویش مهرواره محله همدل را اجرا کنیم اما برخی استانها درخواست دارند این طرح را در ماه محرم امسال هم اجرا کنیم، اما چون مدت زمان کوتاهی از پایان طرح میگذرد، برگزاری سالانه این طرح برای ما در اولویت قرار دارد.
اعظم میگوید همه میخواستند فقط کمک کنند تا مشکل معیشت حل شود. این معلم بازنشسته اما به دور دستها چشم دوخته بود. به اینکه به آنها ماهیگیری یاد دهد. به همین دلیل، به خانه بانوان سرپرست خانوار رفت و با آنها صحبت کرد و پرسید چه توانمندیهایی دارند. برخی بانوان، حنا بستن روی دست را بلد بودند، بعضی میتوانستند، با حصیر، سبد و سینی درست کنند و برخی دیگر هم میتوانستند با چرم کیف بدوزند.عدهای هم با مهره روی لباس را تزئین میکردند. هنرهای زیادی که به نظر اعظم برای شروع یک کسبوکار خیلی هم خوب بود اما بانوان سرپرستخانوار به دلیل تنگدستی، نبود امکانات و وسایل نمیتوانستند با هنر دستشان منبع درآمدی داشتهباشند. محمدی اما برای آنها ابزار تهیه کرد و در اختیارشان قرار داد تا خود وارد عمل شوند. بانوانی هم بودند که هیچ هنری نداشتند؛ اعظم دست آنها را هم گرفت. در واقع تهیه رب، خشککردن میوه، درستکردن ترشی و فروش آنها راهکاری برای کمک به این افراد بود.
به این ترتیب با کمکهای او بسیاری از بانوان مستقل شدند و حالا فروشگاه حصیربافی و مغازه فلافلفروشی دایر کردهاند.
علاوه براین، معلم بازنشسته گزارش ما بانوانی را که تحصیلات آکادمیک دارند نیز به شرکتهای دولتی معرفی میکند تا به کار مشغول شوند. خانم معلم برنامه مهم دیگری هم دارد در واقع او اگر وام یا وسیلهای را در اختیار شخصی قرار میدهد، رهایش نمیکند و هر هفته به او سر میزند و از حال و کسبوکارش میپرسد و اگر مشکلی داشت برای رفع آن تلاش میکند.
فعالیتهای بانوی کارآفرین اما به جزیره قشم محدود نمیشود. خانم معلم در یکی از روستاهای کهگیلویه و بویراحمد به دنیا آمدهاست به همین دلیل سازوکاری فراهم کرده تا بسیاری از بانوان آنجا از کوهها و دشتها، برای او گیاهان دارویی بچینند تا او با فروش آنها برایشان درآمدزایی کند. به این ترتیب محمدی 107نفر را زیر چتر حمایتی برنامههای خود بردهاست. او میگوید: «من هیچ جایی برای راهاندازی کارگاه ندارم و همه خانمها در خانه من جمع میشوند. اگر جایی داشته باشم با دستگاههای حصیربافی که خیرین در اختیارم قرار دادهاند، میتوانم همه بانوان بیسرپرست قشم را تحت پوشش قرار دهم و برایشان کارآفرینی کنم.»
او به یاد دارد، زمانی که در روستای محل تولدش، روستای روکی در شهرستان سبزوار با چه عشقی به سر قنات میرفت و برای خود و اعضای خانوادهاش سهم آب روزانه را برمیداشت. خشکسالی اما قنات را خشک کرد و طعم بیآبی را به روکی و اعضای خانوادهاش چشاند. به همین دلیل است او میداند بیآبی چقدر میتواند سخت باشد و در اولین فرصت، برای کمک به امر آبرسانی به روستاها آماده شد. آب میگوید: «پویش مهرواره محله همدل بهترین فرصت بود.» به همین دلیل وقتی تبلیغات پویش را دید، سریع وارد عمل شد و از آبفای شهر نیکشهر خواست فهرست روستاهایی را که مشکل آب دارند، به او بدهند. نام 300روستا به او دادهشد. روستاهایی که پمپ نداشتند، روستاهایی که لوله آبرسانی داشتند اما منبع نداشتند و او در نهایت به نام 30روستا رسید که هیچ نوع امکانات آبرسانی در اختیار نداشتند. بعد از آن به کمک خیرین، لوله خرید، پمپ آب تهیه کرد و منبع 50هزار لیتری آب در روستاها کار گذاشت.
به این ترتیب این روزها عملیات آبرسانی به بیش از دو سوم روستاها انجام شده و 80درصد کار آبرسانی به یکسوم دیگر از روستاها در حال انجام است. او اما فهرست اولیه 300 روستای بیآب را فراموش نکردهاست. روستاهایی که برخی آنها تنها نیاز به منبع آب داشتند و برخی دیگر هم تنها پمپ آب لازم داشتند، نیازهایی که به کمک روکی تهیه شد. او میگوید: «بیش از 700خانواده در این روستاها زندگی میکنند که با کمک خیرین، به سیستم آبرسانی وصل شدند.»