رفع مشکل التهاب مفصلی پس از دریافت واکسن کرونا
یادداشت: پرهام پارسانژاد فیزیوتراپیست
واکسن نقش مهمی در جلوگیری از انتشار ویروس کووید-19 و آلودگی بیشتر جامعه به آن دارد. همچنین واکسیناسیون میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد و حتی در صورت آلودگی به ویروس، از بروز علائم بهصورت شدید و کشنده، بستری در بخش آیسییو و حتی بخشهای عمومی بیمارستان و طولانیشدن دوره بیماری جلوگیری میکند. نقش کلیدی واکسیناسیون در کاهش مرگومیر ناشی از ابتلا به کووید-19 مسجل شده هرچند تقریبا برای تمام انواع واکسنها عوارض جانبی گزارش شدهاست. آرتریت یا التهاب مفصلی واکنشی یکی از عوارضی است که به دنبال انواع واکسیناسیون مکررا دیده شدهاست. در مورد واکسن کووید-19 هم اگرچه مطالعات کافی در این خصوص صورت نگرفته در مراکز درمانی مواردی مشاهده شدهاست که چند روز بعد از تزریق واکسن افراد دچار درد و تورم و محدودیت حرکتی مفاصل ستون فقرات گردن، کمر، زانو، آرنج و... شدهاند.
این شکایات در میان کسانی که سابقه روماتیسم مفصلی داشتهاند بیشتر بوده و عود مجدد علائم مفصلی را در پی داشتهاست. هرچند در مطالعهای که امسال روی بیمارانی با سابقه بیماریهای روماتیسمیانجام شد و واکسنهای فایزر، آسترازنکا و مودرنا برایشان تزریق شدهبود، نشان داده شد فقط 5درصد آنها دچار تشدید علائم التهاب مفصلی شدند. با این حال از آنجا که مراجعات بیماران به مراکز درمانی فیزیوتراپی و شکایت از دردها و التهابات مفصلی - چه پس از تزریق واکسن و چه پس از ابتلا به بیماری - قابل توجه است، به نظر میرسد رعایت نکاتی از منظر علم فیزیوتراپی به کاهش بروز این موارد کمک کند. خصوصا که در کشور ما واکسنهایی که مطالعات جهانی در این زمینه روی آنها صورت نگرفتهاست، تزریق شده و نیازمند بررسیهای گستردهتر است. ورزش و فعالیت سخت یک هفته قبل و یک هفته بعد از تزریق واکسن میتواند عاملی مهم و پیشگیرانه در بروز تورم و التهاب مفصلی در این زمان باشد.
انجام تمرینهای سبک روزانه و پیادهروی، نیمساعت تا 45دقیقه در روز هم با ارتقای سطح آمادگی جسمانی و عملکرد مفاصل، توصیه مؤثر دیگری در کاهش خطر بروز آرتریت مفصلی به دنبال تزریق واکسن است. استراحت 72 ساعته در صورت درد و محدودیت حرکتی شدید و استفاده از عصا و عدم وزناندازی در صورتی که مفاصل زانو یا مچ پا درگیر شدهباشند هم میتواند کمککننده باشد.