وقتی درباره وضعیت صنایع در استان گیلان در اینترنت جست و جو می‌کنید، با چنین جملاتی روبه‌روی می‌شوید: گیلان با تنها 7/37درصد جمعیت شهری به دلیل تراکم بسیار بالای جمعیت روستایی و سطح نسبتا پایین صنعتی‌سازی، یکی از شهری نشده‌ترین استان‌های ایران است. تقریبا هیچ منبع معدنی مهمی ندارد و عمده صنایعش محصولات کشاورزی را فرآوری می‌کنند. واقعیت اما چیزی فرای این جملات است و باید گفت صنعت در گیلان پیشینه تاریخی دارد. طبق اسناد تاریخی احداث کارخانه ابریشم کشی در شهر رشت در حدود ۱۲۰سال قبل آغاز شد و تا امروز ادامه داشته است.
گیلان دارای یک شهر صنعتی و همچنین ۳۵شهرک صنعتی است. در مراکز صنعتی گیلان محصولات شیمیایی، پلاستیکی، فلزی، دارویی نساجی، غذایی و... تولید می‌شود. جالب است بدانید در صنایع سلولزی، گیلان به عنوان یک قطب شناخته شده و با تولید پنج میلیون متر مکعب در سال رتبه نخست تولید این محصول در کشور را به دست آورده است. البته شرایط جغرافیایی و اقلیمی گیلان برای پیشرفت در این صنعت بسیار مؤثر بوده است. صنعت‌گیلان در حوزه فولاد هم حرف‌هایی برای گفتن دارد. این‌که این استان کنار دریا واقع شده، فرصتی است که می‌توان روی آن برای صنایع آب بری همچون فولاد سرمایه‌گذاری کرد.
البته کارخانه‌های متعددی همچون پوشش، فرش گیلان و رشت الکتریک هم در این استان وجود داشته که در دو دهه گذشته تعطیل شده است.
کارخانه پوشش رشت حدود 3000 کارگر داشت که متأسفانه بعد از تعطیلی کارخانه از کار بیکار شدند. این کارخانه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان حوزه ابریشم، نخ و پارچه بود. البته پس از زمان بسیار طولانی با حضور ابراهیم رئیسی، رئیس وقت قوه قضاییه در گیلان، مشکلات کارخانه مورد بررسی قرار گرفت و در جهت احیای مجدد آن اقداماتی صورت گرفت. یکی دیگر از شرکت‌های مهم گیلان که در ۲۵ سال گذشته به تعطیلی کشیده شده ، کارخانه رشت الکتریک بود. این کارخانه حدود 2000 کارگر داشت اما متأسفانه پس از واگذاری نادرست، مدیران وقت آن را تعطیل کردند و دست به تخریب این کارخانه زدند. رئیس وقت قوه قضاییه پس از  بازدیدی که از کارخانه رشت الکتریک داشت،  رئیس دادگستری گیلان را مکلف کرد  با به‌کارگیری یک تیم قضایی مجرب  برای پیگیری و برخورد با متخلفان تعطیلی کارخانه .
استان‌گیلان از سویی باتوجه به شرایط آب و هوایی مناسب می‌تواند میزبان صنایع غذایی، دارویی و نساجی هم باشد. نیروی انسانی تحصیلکرده و زبده هم در استان گیلان بسیار وجود دارد که می‌توانند در حوزه‌های یاد شده بسیار تأثیرگذار باشند. تقویت صنایع در استان گیلان می‌تواند باعث ورود محصولاتشان در بازارهای جهانی از طریق گمرک منطقه آزاد انزلی باشد.
طبق آمار منتشرشده در دهه۹۰، نرخ بیکاری در استان گیلان حدود ۱۱درصد بوده که گفته می‌شود با تلاش‌های صورت گرفته به حدود ۱۰درصد تقلیل یافته است. مدیران رده بالای استانداری گیلان معتقدند در سال‌های اخیر با ابلاغ سیاست‌های اصل۴۴ و همچنین قانون‌های حمایتی از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی زمینه برای افزایش مشارکت در بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری به وجود آمده است.  بر همین اساس حدود ۱۲۰۰واحد غیرفعال صنعتی در استان وجود داشت. پس از آن‌که کارگروه حمایت از واحدهای صنعتی غیر فعال در استان فعال شد، این کارگروه توانست ۱۰درصد واحدهای غیرفعال را احیا کند.
 موضوع دیگری که سایه برسر اشتغال استان گیلان انداخته و تهدید جدی برای آن محسوب می‌شود، بحث قاچاق کالاست که دودش به چشم تولیدکنندگان می‌رود.  
با همه اینها که گفته شد و اشاره به ظرفیت بزرگ صنایع در گیلان برای اشتغال‌زایی به نظر می‌رسد مهم‌ترین ظرفیتی که شایسته است از آن برای اشتغال‌زایی و درآمدزایی استفاده کرد، ظرفیت بی‌نظیر گردشگری است و باوجود آن‌که سالانه پنج میلیون گردشگر را جذب استان می‌کند اما هنوز مورد بهره‌برداری درست و اصولی قرار نگرفته است.