نگرانی امام درباره فعالیت‌های اولیه بنیاد مستضعفان
امام نسبت به فعالیت‌های اولیه بنیاد مستضعفان نگران بود. شهید رجایی را مأمور کرد تا وضعیت پیچیده آن بنیاد را روشن کند. امام در همان سال با کارمندان بنیاد مستضعفان دیدار کرد و گفت: «خیلی باید در نظرتان باشد، شمایی که سر و کارتان با یک اموال زیادی است و از آن‏‎ ‎‏طرف هم با مستضعفین است و از آن طرف هم چشم‌هایی دوخته شده است که این‏‎ ‎‏نهضت را هر طوری هست هی آلوده اش بکنند...» امروز بنیاد مستضعفان بانک سینا دارد، هلدینگ زمزم‌ دارد، شرکت نفت بهران دارد، بخش مهمی از ایرانسل را در اختیار دارد، بنیاد علوی دارد، پلاسکو دارد، تله‌کابین دارد، آزادراه دارد، صنایع غذایی دارد، صنایع معدنی دارد، نیروگاه دارد، موزه دارد، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر توی خیابان فرشته دارد و مؤسسه سینمایی دارد. امین پرویز فتاح در امور فرهنگی هم حشمت‌ا... قنبری همدانی است. او پژوهشگر تاریخ اسلام است و در هیات‌های مذهبی سخنرانی می‌کند. قنبری چند روز پیش مدیرعامل شرکت سیاحتی و مراکز تفریحی پارسیان شد.
خیرِ تمام این فعالیت‌ها باید به محرومین برسد. آیا الگوریتم روشنی وجود دارد که نشان بدهد چطور درآمدها در یک کانال روشن به مصرف محرومین می‌رسد؟ کمک به محرومین در قالب تصمیم‌های رئیس سازمان با یاری‌رسانی در یک روش ارگانیک فرق دارد. هنوز یک داده‌نما از روش‌های مالی بنیاد به رویت نرسیده است.
درآمدهای بنیاد در چه اکوسیستمی به نفع محرومین هزینه می‌شود؟
در اساسنامه بنیاد می‌خوانیم همه درآمدها باید صرف بهبود زندگی به‌خصوص مسکن مستضعفان به امر «حضرت آیت‌ا... العظمی آقای خمینی» باشد. امروز اما اساسنامه در جدول SWOT قرار می‌گیرد و به اندازه یک دولت تمام‌عیار استراتژی ردیف می‌شود. سعی شده است کلمه‌های رهبر انقلاب که در حکم فتاح آمده در استراتژی‌ها گنجانده شود. آنها به تدابیر رهبر انقلاب در استراتژی‌ها حساس هستند. موضوع نمی‌تواند فقط در کلمه‌ها خلاصه شود. باید دانست درآمدهای بنیاد در چه اکوسیستمی به نفع محرومین هزینه می‌شود. هنوز ایسپا یا نهادهای معتبر، نظرسنجی منتشر نکرده‌اند تا به دقت بدانیم به نظر مردم، بنیاد تا چه در حد در خدمت محرومین است و برای آنان هزینه می‌کند.
فتاح مهندس است و اهمیت عدد را می‌داند. عددهای فتاح معمولا با دقت ریاضی در ارقام بیان می‌شود. او در تابستان پارسال اعلام کرد تا آن تاریخ ۶۲۲ میلیارد تومان در کرونا هزینه کرده‌است. البته بخش صورت‌های مالی در بخش آمار وبسایت بنیاد تهی است. اما تلاش مسؤول بنیاد آن است که عددها را کلی بیان نکند و به جزئیات بپردازد. البته همیشه باید عددها را به دلار تبدیل کرد وگرنه ارزش رقم‌ها باید با تاریخ روز سنجیده شود، مثلا بنیاد عملیات اجرایی پروژه محرومیت‌زدایی به ارزش سه هزار میلیارد تومان را شروع کرده است. روشن است این 3000میلیارد با آن 3000 میلیارد بدنام تاریخ اقتصاد دولتی ایران در سال ۹۰ هم‌ارزش نیست و باید حدودا ۵درصد آن اختلاس تاریخی ارزش داشته باشد. ارزش پول ملی در وضعیت ناپایدار بین «الان» و «الان» متفاوت است.
برای تهیه این گزارش، سندهایی مرتبط با فعالیت شرکت‌های مرتبط با بنیاد دیده شده است. در تمام کارویژه‌ها و مستندات، عنوان حمایت از محرومین دیده می‌شود. حتی اگر آن کارویژه اجرای طرح جامع تفصیلی در شهرک توریستی نمک‌آبرود، احداث خط ۲ تله‌کابین، احداث شهربازی، مجموعه باشگاه تیراندازی، پیست کارتینگ، پینت‌بال و سورتمه‌سواری باشد. محرومین، دارندگانی را به خاطر می‌آورند که روی به دریا، در سکوی بالای تله‌کابین نمک‌آبرود قهوه می‌نوشند و زیپ کاپشن قرمز پلارشان را اندکی پایین می‌کشند تا گرم‌شان نشود ... . نویسنده در خط عدالت‌خواهی توییتری نیست که بخواهد به هدف شوآف بگوید پینت‌بال چه ربطی دارد به مستضعفین. نویسنده می‌گوید باید الگوریتم فعالیت به نفع محرومین روشن باشد؛ صرف‌نظر از این‌که سعیدی‌کیا یا فتاح یا فروزنده رئیس بنیاد باشند، باید سازوکار طبیعی حمایت روشن باشد. نگرانی ندارد؛ هیچ‌چیز جز کتاب خدا وحی منزل نیست؛ هم می‌توان سازوکار را روزآمد کرد، هم می‌توان همواره 10درصد برای حوادث پیش‌بینی‌نشده مثل سیل و زلزله اختصاص داد.
 بالاخره بنیاد بعد از این گسترش خیره‌کننده که شمه‌ای از آن بیان شد، بازجوید روزگار وصل خویش. پرویز فتاح اعلام کرد: ۹میلیون مترمربع در اختیار دولت می‌گذارد تا برای مردم خانه بسازد. با این مقدار، حدود 100هزار واحد مسکونی در طول چهار سال ساخته خواهد شد. 50هزار واحد مسکونی هم با پرداخت تسهیلات ساخته خواهد شد. البته برای هر واحد ۵۰میلیون اختصاص داده می‌شود که عدد قابل‌ملاحظه‌ای نیست.
بنیاد می‌خواهد انبوه‌سازی کند. به نظر می‌رسد این خانه‌سازی نیاز دولت است. رئیسی در برنامه‌های انتخاباتی‌اش قول داده بود که سالانه یک‌میلیون مسکن می‌سازد. رستم قاسمی، وزیر راه چاره‌ای نداشت از همه ظرفیت‌های کشور استفاده کند تا این هدف محقق شود. او گفت: ایران کارگاه بزرگ ساخت‌وساز مسکن می‌شود. فتاح در شورای عالی مسکن قول داد که بخشی از این بار را به دوش می‌کشد. حال فتاح همین خبر را استان به استان به گوش مردم می‌رساند و قول می‌دهد. مثلا در فارس، سهم آن استان از این پروژه را یادآوری کرد.
مشارکت بنیاد در انبوه‌سازی برای محرومان تنها به زمین و اعتبار خلاصه نمی‌شود. فتاح لباس کار پوشید و خط تولید مدرن کارخانه سرامیک پرسلان پولیش را افتتاح کرد. کارخانه‌ای که 70درصد تولیداتش صادر می‌شود. فتاح گفت: استحکام و دوام بسیار بالا، شفافیت مثال‌زدنی و همچنین جذب نزدیک به صفر آب، جزو بارزترین ویژگی‌های محصولات این خط تولید جدید است که در ابعاد اسلب یا بزرگ تولید می‌شود.
بنیاد برای مسکن‌سازی ملی، کاشی و فولاد و سیمان و سرامیک را تأمین خواهد کرد. آنها در فولاد هم سرمایه‌گذاری 10هزار میلیاردی کرده‌اند.
نقشه‌راه و چشم‌انداز ۲۵ساله بنیاد
دروغ چرا؛ برای این گزارش ارزش این کار با توسعه توریستی نمک‌آبرود تفاوت شایانی ندارد. باید معلوم باشد نقشه‌راه و چشم‌انداز ۲۵ساله بنیاد چیست تا بدانیم هر فعالیت تازه‌ای در کجای آن اطلس می‌گنجد. بنیاد متعلق به مردم و حق محرومین است؛ رؤسای دولت حداکثر هشت سال عمر دارند.
با این‌که بنیاد با خبر یاری‌رسانی به نهضت ملی مسکن به سرخط خبرها آمده است اما این سازمان بزرگ نمی‌تواند از باقی فعالیت‌هایش بازبماند. در همان شیراز اعلام شد باغ زیتون هم دیوارکشی و نرده‌گذاری می‌شود تا برای اهداف گردشگری آماده باشد. بنیاد، سیمان رایگان به منطقه زلزله‌زده اندیکا هدیه کرده و برای قلعه‌گنج در جنوب کرمان تسهیلات ویژه در نظر گرفته است. اگر حتی خبرهای آبان‌ماه را بخوانیم می‌بینیم میزان تنوع در اظهارنظرهای فتاح در نوع خود استثنایی است. او در افتتاح موزه خودروهای تاریخی به همراه ضرغامی و قنبری گفت: این خودروها به لحاظ تاریخ صنعت بسیار ارزشمند هستند.
همه این‌ها را گفتیم تا به این جمله پرتکرار همین‌متن برسیم که همه‌چیز در بنیاد مستضعفان - اعم از برنامه‌ها،‌تصمیمات، فرآیندها و اقدامات - باید حول محور حمایت از محرومان شکل بگیرد و حاصل همه اتفاقات بنیاد باید در زندگی مستضعفان تاثیری مثبت و راهگشا ایجاد کند.