بیش از یک‌سال از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد و کارنامه تجاری کشور بر اساس آمارهای ارائه شده مطلوب است. از رشد صادرات گرفته تا افزایش میزان صادرات غیرنفتی. ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، رئیس‌جمهور و وزارت خارجه رسما اعلام کردند اولویت تجاری کشور همسایگان است. در آن زمان حسین امیرعبداللهیان تصریح کرد: تجارت با همه کشورها برای ایران مهم است، اما همسایگان در اولویت قرار دارند. برخی فعالان اقتصادی در این باره معتقدند همین تغییر رویکرد تجاری، رشد صادرات را به دنبال داشته اما باید توجه داشت با وجود رشد صادرات هنوز تراز تجاری مثبت نشده که البته وزیر صمت وعده داده سال آینده این تراز تجاری مثبت خواهد شد. (تراز مثبت تجاری به این معناست که صادرات بیشتر از واردات باشد).
رئیس‌جمهور در روز ملی صادرات گفت: همان‌گونه که در جنگ تحمیلی سرافراز شد، در جنگ تحریمی نیز با میدان‌داری فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان، پیروز و سرافراز خواهد شد و افسران جنگ تحریمی، تولیدکنندگان و صادرکنندگان هستند که باید برای پیروزی در این نبرد تلاش کنند.
سیدابراهیم رئیسی در آیین روز ملی صادرات در سالن اجلاس سران از همه دست‌اندرکاران به‌ویژه صادرکنندگان که در عرصه صادرات افتخارات بزرگی برای کشور آفریدند و با وجود تحریم‌ها و تهدیدها باعث رشد صادرات کشور شدند، قدردانی کرد و افزود: رشد ۴۰درصدی صادرات در سال گذشته و رشد ۱۳درصدی صادرات غیرنفتی امسال نشان از عزم صادرکنندگان و فعالان اقتصادی است.
رئیسی با بیان این‌که کارگروه‌هایی که برای رشد صادرات و رفع موانع پیش‌روی صادرکنندگان فعالیت می‌کنند، باید به نگاه‌ها و نظرات صادرکنندگان بیش و پیش از دیگران توجه کنند، بیان کرد: صادرکنندگان میدان‌داران این عرصه هستند و صادرات بدون تردید لازمه یک تولید پایدار است.
آیت‌ا...رئیسی، آمار ارائه شده از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر رشد ۵درصدی تولید را خبری بسیار خوب توصیف و خاطرنشان کرد: اخبار رشد آمار تولید تجهیزات و ابزار تولید، رشد شرکت‌های بورسی، کاهش نرخ بیکاری در کشور، ارتباط با زیرساخت‌های اقتصادی سازمان شانگهای و آسیا و اتحادیه اوراسیا، برداشتن موانع ارتباطات همسایگی و فعال شدن ارتباطات مختلف با کشورهای همسایه، خبرهای خوبی برای بخش تولید و اقتصاد و در نتیجه رشد و پیشرفت کشور است.

افزایش بازگشت ارز حاصل از صادرات
رئیس‌جمهور با اشاره به زمینه گسترش ارتباطات اقتصادی با کشورهای منطقه گفت: باید سهم ایران از تعاملات اقتصادی منطقه از جمله در ترانزیت کالا، گردش پولی و مالی و سایر عرصه‌های اقتصادی را احیا کنیم. دولت در این زمینه تمام تلاش خود را به کار گرفته و آنچه اکنون در این مراسم شاهد بودیم نیز نشان می‌دهد فعالان اقتصادی نیز در این عرصه فعال هستند.
رئیس دولت سیزدهم دستاوردهای ارائه شده در این مراسم را گواه آن دانست که رشد اقتصادی در کشور آرمانی دست‌نیافتنی نیست و افزود: دست یافتن به نرخ رشد حدود ۵درصد در شش ماهه اول فعالیت این دولت، یعنی در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰، یعنی این‌که امسال بیش از ۵درصد رشد تولید را خواهیم داشت و حتما نرخ رشد اقتصادی ۸درصد که هدف‌گذاری شده، قابل دستیابی است، چرا که زیربناهای آن در کشور وجود دارد.
رئیس‌جمهور با بیان این‌که رشد اقتصادی کشور دشمن را عصبانی کرده است، خاطرنشان کرد: برقراری رژیم تحریم‌ها بر ایران اسلامی همه برای این است که کشور رشد نکند، تولید و صادرات نداشته باشد، مولد نبوده و مصرف‌کننده باشد. وقتی شما اراده می‌کنید در تولید و صادرات حرف برتر را در منطقه و جهان داشته باشید، او عصبانی می‌شود، چون می‌گوید ما در وزارت خزانه‌داری آمریکا نقشه کشیدیم، نیروهای بسیاری را گذاشتیم که هر جای دنیا شما حضور یافتید، شما را متوقف کنند، اما شما از میان همه این تحریم‌ها و تهدیدات صادرات، تولید، رشد اقتصادی و امید خود را بالا می‌برید.
به گفته وی، دشمن نمی‌خواهد این‌طور باشد، لذا آشوب و بلوا به پا می‌کند. رسما این را می‌گویند و به آن عمل هم می‌کنند. هر جا شما فعالان اقتصادی ایرانی حضور یابید و بخواهید بازاریابی و کالای خود را عرضه کنید، آنها مانع‌تراشی می‌کنند تا کالای شما بازار نداشته باشد. خودشان هم می‌دانند امروز کالای ایرانی باکیفیت و قابل رقابت با کالاهای جهانی است و نمی‌خواهند شما در کارتان موفق باشید. این جنگ اراده‌هاست.

احیای کارخانه‌های متروکه
رئیسی با اشاره به تعداد زیادی از واحدهای صنعتی و تولیدی تعطیل و نیمه‌تعطیل که در دوره فعالیت دولت مردمی احیا شده‌اند، بیان کرد: در این دوره بیش از 2000کارخانه و کارگاه به دست توانای عزیزان با اراده ما در سراسر کشور احیا شده و این مسیر ادامه دارد.
وی با تاکید بر لزوم تسهیل صادرات کالا و تامین منابع ارزی کشور از درآمدهای حاصل از آن گفت: صادرات کالا و بازگشت ارز حاصل از آن باید یک سازوکار صحیح و شفاف داشته باشد و همه باید برای تکمیل این سازوکار و تنوع‌بخشی به راه‌های بازگشت ارز حاصل از صادرات کالا به کشور تلاش کنند.
رئیس‌جمهور با اشاره به توانمندی‌های کشور در زمینه صادرات خدمات فنی-مهندسی و نیز گردشگری از جمله در بخش سلامت افزود: همچنین جلوگیری از خام‌فروشی باید از محورهای تلاش‌های ما باشد. باید در بازارهایی که مزیت ویژه داریم ارزش افزوده را جدی گرفت و عقب‌ماندگی‌ها در این زمینه را سریع‌تر جبران کرد. برای این منظور باید دیپلماسی سیاسی در خدمت دیپلماسی اقتصادی باشد. دغدغه اول همه دیپلمات‌های ما باید مسائل اقتصادی باشد. نقش دیپلماسی باید در رشدیافتگی کشور دیده شود.
رئیسی بر لزوم متنوع‌سازی و تسهیل روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات تاکید کرد و گفت: حالا که مجلس هم آمادگی دارد، قوانین این عرصه را اصلاح کند این همکاری زودتر انجام شود. شورای‌عالی صادرات با فواصل کوتاه‌تر تشکیل شود و تصمیمات لازم را اتخاذ کند تا این اقدامات پیام‌ها و سیگنال‌های خوبی به تولیدکننده و صادرکننده ارسال کند.

 در مسیر رشد
سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت در این مراسم گفت: واردات سال گذشته ۵۲میلیارد و صادرات غیرنفتی ۴۷میلیارد دلار بود، امسال در شش‌ماه ابتدایی این اختلاف به دومیلیارد دلار رسید و به‌زودی برای سال آینده این اختلاف از وضعیت منفی خارج و مثبت خواهد شد.
وزیر صمت همچنین کارکرد دیگر صادرات را افزایش توان قدرت کشور عنوان کرد و افزود: این افزایش قدرت اما با خام‌فروشی ایجاد نمی‌شود، برای مثال صادرات سیمان اعتبار و قدرت برای کشور ندارد اما فروش تجهیزات پزشکی، داروهای با فناوری بالا و صنایع پیچیده عامل قدرت و اعتبار کشور در سطح بین‌المللی می‌شود.
وی درخصوص هدف صادرات گفت: تا پیش از این هدف ارزآوری بود اما با مثبت شدن تراز تجاری، هدف اصلی تغییر کرده و صادرکننده باید برای ایجاد اعتبار و قدرت ایران در دنیا صادرات انجام دهد.
فاطمی‌امین تاکید کرد: هدف‌گذاری رسیدن به ۷۵میلیارد دلار صادرات غیرنفتی بر همین اساس بود و کیفیت کالای صادراتی اهمیت داشت. در دنیا شاخصی به نام پیچیدگی وجود دارد که مربوط به فناوری ساخت کالا مرتبط می‌شود، هرچه کالای تولید شده فناوری پیچیده‌تری داشته باشد، شاخص پیچیدگی هنگام صادرات افزایش می‌یابد. خوشبختانه این شاخص جهانی که ۱۵سال پیش برای ما رتبه بالای ۱۰۰بود، سال قبل به ۶۵رسید و سال ۱۴۰۴ به زیر ۴۰ خواهد رسید.
فاطمی‌امین درباره رشد اقتصادی واحدهای تولید کشور گفته، در سه‌ماه ابتدایی امسال رشد اقتصادی حوزه صنعت 5.1درصد بود در حالی‌که شاخص بنگاه‌های صنعتی داخل بورس با تولید ۵۰ درصد تولیدات کشور در خرداد رشد 2.5درصدی، در تیر 5.8درصدی در مرداد 6.7درصدی و در شهریور 6.5درصدی داشتند که کم‌نظیر و بی‌سابقه است.
وی تاکید کرد: در حوزه روابط سیاسی، اقدامات بزرگی صورت گرفت که نمونه آن توافق‌نامه تجارت آزاد اوراسیا و پیمان شانگهای بود. اوراسیا ۱۷۰میلیون جمعیت و بازار ۸۰۰میلیون دلاری دارد. در خصوص شانگهای هم که اعضای آن یک چهارم خشکی دنیا، ۴۰درصد جمعیت دنیا، یک سوم رشد اقتصادی را به خود اختصاص داده‌اند، بزرگ‌ترین مصرف و تولیدکنندگان دنیا هستند.

تجلیل رئیس‌جمهوراز صادرکنندگان برتر
سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور دیروز در همایش روز ملی صادرات از صادرکنندگان برتر کشور با اهدای لوح یادبود قدردانی کرد. در آیین دیروز ۵۷صادرکننده برتر سال ۱۴۰۱ معرفی شدند که رئیس‌جمهور از پنج‌صادرکننده برتر به نمایندگی از ۵۷صادرکننده برتر سال تجلیل کرد. در فرآیند انتخاب صادرکنندگان برتر ۱۴۰۱ که طی فراخوانی از ۲۲تیرماه تا ۵ مردادماه اعلام شد، تعداد ۶۱۲شرکت در ۷۶گروه کالا و خدمات ثبت‌نام کردند تا درنهایت روز شنبه از ۵۷صادرکننده برتر با حضور رئیس‌جمهور تقدیر شود. در میان ۶۱۲ شرکت، صادرکنندگان سیمان و کلینکر با ۳۲ و محصولات پایه پتروشیمی پلیمری با ۳۱مورد بیشترین سهم را داشتند. اما ثبت‌نام صادرکنندگان لوازم خانگی انرژی‌بر با ۱۴، داروهای شیمیایی با ۱۱، محصولات دانش‌بنیان و فناوری بالا با ۱۰، قطعات یدکی و مجموعه‌های خودرو با ۱۰مورد نشان از رونق صادرات صنایع پیچیده، دانش‌بنیان و فناوری بالا در سایه اصلاح سیاست‌ها دارد.