بن‌بست بایدن در بغداد

خشم آمریکا از تحولات سیاسی اخیر عراق

بن‌بست بایدن در بغداد

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر منتخب ائتلاف شیعیان عراق، رایزنی‌ها بر سر تشکیل نهایی دولت را آغاز کرده است. پیش‌بینی می‌شود طی هفته‌های آینده، پس از تکمیل کابینه و همراهی احزاب عراقی در پارلمان، دولت این کشور تشکیل و بغداد پس از 13 ماه از بی‌ثباتی سیاسی خارج شود. بدون شک تشکیل دولت عراق، پیروزی بزرگی برای مردم این کشور محسوب می‌شود. مردمی که امنیت داخلی و سرزمینی آنها همواره از سوی آمریکا، انگلیس، رژیم صهیونیستی‌ و سعودی‌ها مورد تهدید قرار گرفته است. در سوی دیگر دنیا، جو بایدن که حساب ویژه‌ای روی استمرار بحران سیاسی در عراق باز کرده بود، نسبت به تحولات جاری در این کشور خشمگین است.

نقش مهم مرجعیت در حرکت عراق به سوی آرامش
نقش مهم مرجعیت شیعه در عراق را نمی‌توان در شکل‌گیری دولت و روند به رو جلوی ایجاد ثبات سیاسی و امنیتی در این کشور نادیده انگاشت. در این میان، نام‌های آیت‌ا... سیستانی و آیت‌ا... حائری بیش از هر زمان دیگری به سوهان روح مقامات آمریکایی و متحدان و مهره‌های منطقه‌ای آنها تبدیل شده است. محمد شیاع السودانی پس از موافقت عبداللطیف رشد، رئیس‌جمهور عراق، رایزنی‌های موثری را برای تشکیل کابینه آغاز کرده است.
وی در تازه‌ترین اقدامات، با مثنی عبدالصمد السامرائی، رئیس ائتلاف العزم در پارلمان عراق دیدار کرد. در این دیدار که با حضور شماری از نمایندگان و سران ائتلاف العزم برگزار شد، دو طرف درباره آخرین تحولات صحنه سیاسی و راه‌های همکاری برای انتخاب دولت جدید براساس سازوکارها و ضوابطی که منجر به تشکیل دولتی توانا و قوی شود، رایزنی کردند.

اختیارات ائتلاف شیعیان به سودانی
چارچوب هماهنگی همچنین به محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر مأمور تشکیل کابینه این اختیار را داده که وزارتخانه‌ها را میان طیف‌های اجتماعی اصلی توزیع کند و فقط وزارتخانه‌های کشور و دفاع از سهمیه‌بندی مستثنی شود و وی براساس آنچه تشخیص می‌دهد و برنامه دولتش، چهره‌های ملی یا نظامی را برای این سمت‌ها معرفی کند. همزمان دفتر نخست‌وزیری عراق با اشاره به بیانیه چارچوب هماهنگی درباره آزادی عمل السودانی برای انتخاب وزرای کابینه تأکید کرده است که توافق بین فراکسیون‌های سیاسی چارچوب هماهنگی، شامل اعطای فرصت به هر فراکسیون جهت مطرح کردن نامزد خود برای همه وزارتخانه‌هاست. این اقدام موثر ائتلاف شیعیان نشان‌دهنده عزم آنها برای تشکیل دولتی مردمی و کارآمد در عراق محسوب می‌شود.

ناکامی بایدن در پیشبرد طرح تجزیه عراق
آمریکا و عربستان سعودی را باید دو بازیگر اصلی شکست‌خورده در جریان تحولات سیاسی اخیر در عراق دانست. بدون شک واشنگتن و ریاض بار دیگر تلاش خواهند کرد تا با خلق بحران‌های مقطعی یا ایجاد زیرساخت‌های جدید برای ایجاد اغتشاشات در عراق، این کشور را باردیگر با آشفتگی مواجه کنند. تقویت گروه‌های تروریستی - تکفیری و در راس آنها داعش در حوزه عراق و سوریه، ناظر به همین هدف صورت گرفته است. طرح فدرالیزه کردن عراق براساس مؤلفه‌های قومیتی به صورتی جدی از سوی مقامات آمریکایی و خصوصا اعضای دولت بایدن دنبال می‌شود. مطابق محاسبات کاخ سفید و متحدان آن در منطقه و بغداد، قرار بود این اتفاق در سال 2022 میلادی رخ دهد اما هشیاری و انسجام دلسوزان منافع ملی عراق مانع از تحقق این نقشه شوم شد. این نگاه کلان مدت‌هاست در ذهن رئیس‌جمهور آمریکا وجود داشته و حتی در دوران ریاست جمهوری بوش پسر، اوباما و ترامپ نیز به مبنای راهبرد و عملکرد آمریکا در عراق تبدیل شد. تاکید می‌کنیم که شخص جو بایدن وضع‌کننده تئوری «فدرالیزه کردن و تجزیه عراق» است. او وقتی سناتور ایالت دلاویر در کنگره بود، سال ۲۰۰۶ پیشنهاد تقسیم عراق به سه‌منطقه نیمه‌خودمختار شیعی، سنی و کردی را ارائه کرد. او می‌گوید عراق ابتدا باید فدرالیزه و سپس بر همان مبنا، تبدیل به سه کشور مستقل شود!

ابوظبی و ریاض سردرگم هستند
مقامات سعودی و اماراتی نیز در تحقق این نقشه کلان به کاتالیزورها و بازوان اجرایی مقامات آمریکایی تبدیل شده‌اند. ردپای ابوظبی و ریاض در بحران‌های امنیتی جاری عراق کاملا قابل مشاهده است: از تحریک گروه‌های شیعی علیه یکدیگر تا وادارسازی دیگر گروه‌ها نسبت به همراهی با پروژه انحلال پارلمان و استمرار بحران سیاسی در این کشور! با این حال تفرقه‌افکنی و پول‌پاشی مسموم عربستان و امارات نیز نتیجه‌ای به سود منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی نداشت. اکنون عراق به جای تبدیل شدن به کانون پمپاژ بحران در منطقه، در حال تبدیل شدن به یکی از مصادیق ثبات است. همان‌گونه که تاکید شد، کاخ سیفد و متحدانش هرگز چنین ثبات و صلحی را بر نمی‌تابند. از این رو انسجام گروه‌های عراقی با یکدیگر در برابر توطئه‌های غرب و رژیم صهیونیستی و متحدان عربی آنها باید حفظ شود. آینده‌پژوهی تحرکات آمریکا و تحولات بعدی عراق، موضوعی است که گروه‌های طرفدارا آرامش و ثبات در بغداد نباید هرگز از آن غفلت کنند.

محمد علیزاده - گروه بین‌الملل