قربانیان تصمیم‌های‌اشتباه

چرا آمارهای سازمان بهزیستی از کودکان کار و خیابان نادرست است؟

قربانیان تصمیم‌های‌اشتباه

ماجرای کودکان کار و خیابان در ایران همواره ماجرای پرچالش و حساسیت‌زایی است. در کنار این موضوع از آنجا که این آسیب پیش روی چشم شهروندان هم قرار دارد هر اظهارنظری درباره آن با واکنش‌های گسترده‌ای روبه‌رو می‌شود. همین ویژگی‌هاست که اتفاقا باید تصمیم‌گیران را مجاب کند درباره این موضوع حداقل آمارهای‌شان مستند بر واقعیت برآمده از یک پایش علمی باشد. همین دیروز به نقل از سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور داده‌ها و تصمیم‌هایی در این رابطه عنوان شده که چندان مستدل نیست. این موضوع از جایی مهم است که بدانیم اساس کارآمدی در حل یک چالش پذیرش حقیقت و تصمیم بر اساس آن است. هرچه غیر از این گزاره باشد قطعا به سرانجام نخواهد رسید.

سرفصل‌ اظهارات محمدرضا حیدرهایی در ارتباط با تعداد کودکان کار و خیابان، سن کار آنها و البته تابعیت آنها مورد بحث است که به طور تیتروار آنها را در گفت‌وگو با حسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاری ایران بررسی کرده‌ایم. حیدرهایی گفته است: «به دلیل افزایش تعداد کودکان کار در تهران ۲۱مرکز از این تعداد، در تهران راه‌اندازی و فعالیت می‌کنند.» افزایش تعداد کودکان کار از زبان این مسئول ناظر به شناسایی تعداد آنهاست. او گفته تاکنون ۷۰۰۰ کودک کار و خیابانی در کشور شناسایی و از این مراکز خدمت دریافت کرده‌اند و برآورد کرده است ۱۴هزار کودک کار و خیابانی در کشور وجود دارد. آن‌طور که چلک می‌گوید سنجه شمارش تعداد این کودکان مبنی بر شناسایی آنهاست و به همین دلیل بدیهی نمی‌توان هیچ استنادی به صحت این آمار داشت. نکته دیگر این‌که با فرض صحت این آمار برآوردها چگونه تعداد 7000کودک شناسایی شده را با ضریب دوبرابری معین کرده است. این‌که بر اساس شناسایی یا مراجعه کودکان کار به این حوزه بگوییم تعداد این کودکان این‌قدر است تنها می‌تواند به مسیر اشتباه تصمیم‌گیری در این حوزه بینجامد. نکته دیگر در گفته‌های سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی معطوف به این گفته اوست که «۸۵درصد کودکان کار ایرانی نیستند» به گفته حسن موسوی‌چلک از آنجا که در ارتباط با اتباع بیگانه برای ورود و خروج شناسایی دقیق‌تری صورت می‌گیرد نمی‌توان اکثریت تعداد آنها را به این اتباع نسبت داد و تنها این افراد بیشتر پیش چشم شهروندان هستند و البته گفته عجیب دیگر این مسئول ناظر به جرم بودن سن کودکان کار است. او گفته «کار کردن کودکان صفر تا شش‌ساله جرم است» در صورتی که به گفته رئیس انجمن مددکاری ایران، طبق نص صریح ماده 79 قانون کار کودکان تا 15سالگی جرم محسوب می‌شود. فارغ از اشکالات مهم داده‌های این مسئول آنچه مهم به نظر می‌رسد این‌که هر نوع تصمیمی باید براساس پژوهش علمی مستند بر حقیقت صورت بگیرد تا گمانه و برآورد. تصمیم‌گیری بر مبنی گمانه‌زنی نتیجه‌اش درست می‌شود آسیبی اجتماعی به نام کودکان کار و خیابان که پس از دو دهه و با تولی‌گری 13نهاد همچنان نامناسب است.