پشیمانی انگلیسی‌ها از برگزیت

افشای یک نظرسنجی جنجالی در لندن نشان داد

پشیمانی انگلیسی‌ها از برگزیت

به نظر می‌رسد پس از برگزاری همه‌پرسی برگزیت در سال2016، شاهد شکل‌گیری تغییرات زیادی در معادلات داخلی انگلیس هستیم. گرچه طی یک سال اخیر، به‌خصوص پس از خروج رسمی انگلیس از اتحادیه اروپا برخی موسسات نظرسنجی به‌صورت رسمی یا غیررسمی از تمایل شهروندان انگلیسی مبنی بر برگزاری همه‌پرسی مجدد برگزیت در کشورشان خبر می‌دادند اما بیان این جملات از سوی رئیس شورای انتخاباتی انگلیس بیانگر عمق فاجعه‌ای است که شش سال پس از همه‌پرسی اولیه در این کشور رخ داده است.

جان کورتیس، رئیس شورای انتخاباتی انگلیس در تازه‌ترین سخنان خود، به یک نظرسنجی معتبر (که نام آن را نبرده) استناد کرده است. براساس این نظرسنجی، تنها 43درصد جمعیت انگلیس خروج کشورشان از اتحادیه اروپا را تصمیم خوبی می‌دانند، درحالی‌که 57درصد معتقدند این یک اشتباه بوده است. اعدادی که روز چهارشنبه توسط جان کورتیس، رئیس شورای رأی‌گیری انگلیس فاش شد، نشان‌دهنده تغییر قابل‌توجهی نسبت به نتایج سال 2016 است، زمانی که تقریبا 52درصد از رای‌دهندگان انگلیس به خروج از اتحادیه اروپا رأی دادند و لندن را وارد مسیری کالا متفاوت در عرصه سیاست داخلی و خارجی کردند. کورتیس در جریان نشستی با خبرنگاران گفت: «برگزیت احتمالا امروز به پایین‌ترین سطح محبوبیت خود از ژوئن 2016 رسیده است».
 
چرا مخالفت‌ها با برگزیت افزایش یافت؟
روند مخالفت شهروندان انگلیسی با برگزیت زمانی تشدید شد که در پاییز سال 2021 (پاییز سال گذشته) حدود 100هزار راننده کامیون که بیشتر اهل کشورهای اروپای‌شرقی بودند، به‌واسطه قوانین سختگیرانه ناشی از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا از انتقال اجناس وارداتی به این کشور سر باز زدند. همین مسأله سبب شد تا بسیای از شرکت‌ها، قادر به تامین مواد مورد نیاز مصرف‌کنندگان نباشند و در نتیجه، قیمت همان اجناس محدود در انگلیس نیز با افزایشی قابل‌توجه (به سبب افزایش تقاضا) روبه‌رو شود. بسیاری از این رانندگان کامیون قبلا از اروپای‌شرقی بودند اما خروج از بازار واحد، که آزادی رفت‌وآمد کارگران را تضمین می‌کند، آنها را به جست‌وجوی فرصت‌های بهتر در این قاره سوق داد اما ماجرا تنها به رویگردانی کامیون‌داران اروپایی از انگلیس بازنمی‌گردد. بحران هزینه زندگی که ناشی از تورم مارپیچ و افزایش شدید قیمت انرژی است، شکاف بین طرفداران برگزیت و کسانی که از آن پشیمان هستند را بیشتر کرده است.

 آیا همه‌پرسی دوباره در راه است؟
اگرچه مقامات انگلیسی در مواضع رسمی خود، برگزاری همه‌پرسی دوباره برای بازگشت به اتحادیه اروپا را به‌صورت رسمی رد کرده‌اند اما تجربه نشان داده است که نمی‌توان کمترین اعتمادی به مواضع اعلامی سیاستمداران این کشور کرد. درهرحال، هیچ‌یک از احزاب سیاسی اصلی انگلیس حداقل به‌صورت رسمی هیچ برنامه‌ای برای برگزاری یک همه‌پرسی جدید درخصوص برگزیت ندارند زیرا این کشور همچنان در تلاش برای تعریف هویت خود پس از برگزیت است. حزب کارگر به رهبری کایر استارمر، به نظر نمی‌رسد آماده بازگشایی بحث عضویت در اتحادیه اروپا یا بازارمشترک باشد، زیرا نسبت به تبعات طرح این موضوع در فضای سیاسی کنونی و مواجهه با تبعات آن (از سوی حزب محافظه‌کار و احزاب دیگر) نگران است. 
 
افزایش بی‌دردسر آرای حزب کارگر
گره‌خوردن نام حزب محافظه‌کار با برگزیت، به سود حزب کارگر تمام شده است. حزب کارگر در هفته‌های اخیر پس از استعفای دو نخست‌وزیر محافظه‌کار یعنی بوریس جانسون و لیز تراس، در کمتر از چهارماه شاهد افزایش حمایت‌ها بوده است. کورتیس در این خصوص معتقد است: «هیچ دولتی در زمان بحران مالی از انتخابات جان سالم به در نبرده است. آنها جایگاه خود را از دست داده‌اند زیرا افکارعمومی احساس می‌کند که دیگر نمی‌تواند به (محافظه‌کاران) برای رهبری کشور اعتماد کند.» انتخابات عمومی بعدی انگلیس قرار است حداکثر تا ژانویه 2025 برگزار شود اما به نظر می‌رسد ریشی سوناک قدرت حفظ کابینه و دولت خود را تا آن زمان نداشته باشد. بسیاری از تحلیلگران، فروپاشی دولت سوناک را با توجه به شرایط حاکم بر انگلیس و حتی نارضایتی‌های بسیاری از اعضای حزب حاکم محافظه‌کار از وی کاملا محتمل قلمداد می‌کنند. 
 
تنها راه جلوگیری از تجزیه انگلیس
در این میان برخی نظریه‌پردازان حوزه امنیت داخلی در انگلیس، معتقدند که بازگشت به اتحادیه اروپا تنها راه جلوگیری از تجزیه این کشور محسوب می‌شود زیرا ملی‌گرایان اسکاتلند و ایرلند شمالی با پیروزی در انتخابات پارلمانی محلی، گام‌های بسیار بلندی را جهت برگزاری همه‌پرسی استقلال و جدایی احتمالی از انگلیس برداشته‌اند. هیچ‌گاه افکارعمومی در اسکاتلند و حتی ایرلندشمالی تا این اندازه برای جدایی از انگلیس مساعد نبوده است.  حزب ملی اسکاتلند بارها از مقامات ارشد انگلیسی خواسته است تا میلیاردها پوند غرامت و خسارت را به‌دلیل هزینه‌های برگزیت به اسکاتلند پرداخت کند. ملی‌گراهای اسکاتلند بر این باورند که توافق تجاری برگزیت میلیاردها پوند خسارت به اقتصاد این کشور وارد خواهد کرد و دولت لندن باید این خسارت‌ها را جبران کند. مردم انگلیس بر سر برگزیت دچار اختلاف‌نظرهای زیادی بودند، به‌طوری‌که انگلیس و ولز به خروج از اتحادیه اروپا رای داده‌اند، ایرلندشمالی و اسکاتلند خواستار باقی‌ماندن انگلیس در اتحادیه اروپا بودند. سران حزب ملی اسکاتلند که خواستار استقلال این کشور از انگلیس و برگزاری دومین همه‌پرسی استقلال هستند، اعلام کرده‌اند که صنعت ماهیگیری این کشور به خاطر برگزیت با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده و خروج از اتحادیه اروپا، لطمه‌های زیادی را به صنایع، کسب‌وکارها و مردم اسکاتلند وارد کرده است. 

حسین یاری - بخش بین‌الملل