آب‌شرب، کم‌‌ارزش‌تر از همیشه!
ایران هر روز شرایط سخت‌تری را در کم‌آبی تجربه می‌کند و با این که مسئولان در آمار و گزارش‌دادن بسیار دقیق و آماده هستند اما برای تغییر وضعیت موجود و بهبود اوضاع هیچ طرح، برنامه، اقدام و عملی از خود نشان نمی‌دهند.بر اساس نتایج مطالعات رسمی، سالانه حدود چهار میلیارد متر مکعب از منابع آب شرب و شیرین درونشهری ایران به طرق مختلف از دست می‌رود. عدد فوق بسیار وحشتناک است و با این که توصیه، هشدار و اخطارهای مسئولان فقط به درون خانه‌ها و میزان آب مصرفی برای استحمام و مسواک‌زدن و شستن ظروف ختم می‌شود اما کسی از لوله‌های پوسیده و نشتی‌های چند میلیون متر مکعبی و ساخت و سازهایی با آب شرب حرفی نمی‌زند.
در شرایطی بارها شنیده‌ایم برای صرفه‌جویی باید زمان استحمام را از متوسط ۱۰دقیقه به پنج دقیقه کاهش دهیم و شست‌وشوی ظروف را حتی‌الامکان با ماشین ظرفشویی انجام دهیم تا مصرف آب کاهش یابد که ۴۰درصد از حدود 9000کیلومتر خط لوله و آبرسانی در پایتخت عمر بالای ۵۰ سال دارد و به دلیل فرسودگی خطوط انتقال آب در کل کشور نزدیک به نیمی از آب قبل از رسیدن به خانه‌ها در زیر زمین هدر می‌رود. برای فهمیدن عمق فاجعه در میزان هدررفت آب در ایران می‌توان یک مقایسه ساده انجام داد. بر این اساس، مقدار آبی که در کشور در قالب آمار «آب بدون درآمد» هدر می‌رود، نزدیک به پنج برابر کشور توسعه‌یافته آلمان است. این در حالی است که متوسط بارش سالانه در آلمان، سه‌برابر متوسط بارش در ایران برآورد می‌شود. به استناد مستندات ارائه‌شده از سوی شرکت آب و فاضلاب کشور، در سال99 بیش‌از یک میلیارد و 131میلیون متر مکعب از هشت میلیارد و 379میلیون متر مکعب آب شرب تصفیه‌شده در قالب هدررفت ظاهری به دست مصرف‌کننده نهایی نرسیده که از این مقدار 411میلیون متر‌مکعب مربوط به مصارف غیرمجاز است. علاوه بر این، میزان آب نشت‌شده در کل شبکه آب و فاضلاب کشور تحت عنوان هدررفت واقعی در سال99 به یک میلیارد و 257 میلیون متر مکعب می‌رسد. از این میان 135میلیون متر مکعب از هدررفت واقعی متعلق به نشت از خطوط انتقال، 509 میلیون متر مکعب نشت از شبکه توزیع، 576میلیون متر مکعب نشت از انشعابات مشترکین، 24 میلیون متر مکعب نشت از مخازن و در نهایت 13میلیون متر مکعب ناشی از سرریز مخازن است.
ساخت و ساز با آب شرب
آن طور که شرکت آب و فاضلاب کشور رسما اعلام کرده، ایران از مجموع 17 کشور اروپایی که سرانه بارش بسیار بیشتری نسبت به ما دارند، میزان درصد هدررفت بالاتری دارد. این که پیوسته از تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها و کمبود منابع آبی بگوییم و چشم‌مان را به سدهایی که هر روز سطح آب‌شان کاهش می‌یابد بدوزیم، دردی دوا نخواهد شد. حقیقت این است که بحران آب، ایران را تهدید می‌کند اما در مدیریت مصرف آب تغییر چندانی اتفاق نیفتاده و مشترکان به شیوه‌های سنتی و مسئولان با بی‌توجهی و بی‌خیالی آب را هدر می‌دهند. در همین رابطه استفاده از آب آشامیدنی در ساخت‌و‌سازها موردی نیست که بتوان راحت از کنارش گذشت. بارها شاهد هدررفت آب در پس تپه‌ای شن و ماسه و سیمان در کنار ساختمان نیمه‌کاره بوده‌ایم و شیلنگی که آب تصفیه‌شده و کلرزده شرب را به لابه‌لای آجرها، بتون، خاک و نخاله‌های ساختمانی هدایت می‌کند. طبق قانون مقررات ساختمان، سازندگان باید برای ساخت و ساز از آب غیرشرب و خاکستری استفاده کنند؛ موضوعی که مثل صدها قانون دیگر خاک می‌خورد.
خرید قانون با پول بیشتر
ساخت و ساز مسکن به آب بسیار زیادی احتیاج دارد و در اکثر پروژه‌ها به‌راحتی می‌توان استفاده از آب لوله‌کشی برای انجام کارها را دید. حتی در جاهایی که بتون آماده استفاده می‌شود، صاحب کامیون‌ها و تانکرها برای سردکردن خودرو، از آب شهری استفاده می‌کنند و بعد از تخلیه بار، مخزن و دستگاه‌ها را با آب آشامیدنی می‌شویند. ناگفته نماند علت اول این کار، دوربودن صنعت ساختمانی کشور از تکنولوژی‌های روز و فناوری‌های نوین است.
براساس قانون، سازنده باید از همان ابتدا و هنگام اخذ پروانه و شروع عملیات اجرایی، مجوزهای لازم را از شرکت آب و فاضلاب اخذ کرده و هماهنگی‌های مورد نیاز را انجام دهد تا مصرف آب تحت نظارت این شرکت باشد. اما وقتی مباحث اصلی صنعتی‌سازی ساختمان مورد توجه کارفرمایان و سازندگان نباشد، آنها به موضوعاتی مثل ارتقای بهره‌وری انرژی، سبک‌سازی و عدم استفاده از آب شرب نیز توجهی نمی‌کنند.
بخش تاسفبار ماجرا آنجاست که شرکت آب و فاضلاب هرگز استفاده از آب شرب را به صورت کامل ممنوع نکرده و تبصره‌ای وجود دارد که می‌گوید افرادی که کنتور جدا برای ساخت و ساز می‌گیرند تعرفه آنها آزاد محاسبه می‌شود و اگر این کار را نکنند مشمول جریمه خواهند شد و تعرفه آنها هم به صورت آزاد محاسبه می‌شود. یعنی اگر کسی بتواند پول بیشتری بدهد، می‌تواند از آب شرب برای ساخت و ساز استفاده کند.
حداقل قیمت آب شرب برای هر لیتر با کنتور آزاد در ساخت و ساز ۱۶ هزار و ۸۰۰ تومان است که این رقم در استان‌های مختلف فرق کرده و بعضا تا 25 هزار تومان هم می‌رسد. اما هرچه هست، این کار یک معنی دارد و آن هم پول بده، خانه‌ات را با آب تصفیه‌شده‌ای بساز که هر قطره آن حکم حیات دارد.
سیداحمد هاشمی اشکا - گروه اقتصاد
ساخت و ساز با آب شرب
آن طور که شرکت آب و فاضلاب کشور رسما اعلام کرده، ایران از مجموع 17 کشور اروپایی که سرانه بارش بسیار بیشتری نسبت به ما دارند، میزان درصد هدررفت بالاتری دارد. این که پیوسته از تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها و کمبود منابع آبی بگوییم و چشم‌مان را به سدهایی که هر روز سطح آب‌شان کاهش می‌یابد بدوزیم، دردی دوا نخواهد شد. حقیقت این است که بحران آب، ایران را تهدید می‌کند اما در مدیریت مصرف آب تغییر چندانی اتفاق نیفتاده و مشترکان به شیوه‌های سنتی و مسئولان با بی‌توجهی و بی‌خیالی آب را هدر می‌دهند. در همین رابطه استفاده از آب آشامیدنی در ساخت‌و‌سازها موردی نیست که بتوان راحت از کنارش گذشت. بارها شاهد هدررفت آب در پس تپه‌ای شن و ماسه و سیمان در کنار ساختمان نیمه‌کاره بوده‌ایم و شیلنگی که آب تصفیه‌شده و کلرزده شرب را به لابه‌لای آجرها، بتون، خاک و نخاله‌های ساختمانی هدایت می‌کند. طبق قانون مقررات ساختمان، سازندگان باید برای ساخت و ساز از آب غیرشرب و خاکستری استفاده کنند؛ موضوعی که مثل صدها قانون دیگر خاک می‌خورد.
خرید قانون با پول بیشتر
ساخت و ساز مسکن به آب بسیار زیادی احتیاج دارد و در اکثر پروژه‌ها به‌راحتی می‌توان استفاده از آب لوله‌کشی برای انجام کارها را دید. حتی در جاهایی که بتون آماده استفاده می‌شود، صاحب کامیون‌ها و تانکرها برای سردکردن خودرو، از آب شهری استفاده می‌کنند و بعد از تخلیه بار، مخزن و دستگاه‌ها را با آب آشامیدنی می‌شویند. ناگفته نماند علت اول این کار، دوربودن صنعت ساختمانی کشور از تکنولوژی‌های روز و فناوری‌های نوین است.
براساس قانون، سازنده باید از همان ابتدا و هنگام اخذ پروانه و شروع عملیات اجرایی، مجوزهای لازم را از شرکت آب و فاضلاب اخذ کرده و هماهنگی‌های مورد نیاز را انجام دهد تا مصرف آب تحت نظارت این شرکت باشد. اما وقتی مباحث اصلی صنعتی‌سازی ساختمان مورد توجه کارفرمایان و سازندگان نباشد، آنها به موضوعاتی مثل ارتقای بهره‌وری انرژی، سبک‌سازی و عدم استفاده از آب شرب نیز توجهی نمی‌کنند.
بخش تاسفبار ماجرا آنجاست که شرکت آب و فاضلاب هرگز استفاده از آب شرب را به صورت کامل ممنوع نکرده و تبصره‌ای وجود دارد که می‌گوید افرادی که کنتور جدا برای ساخت و ساز می‌گیرند تعرفه آنها آزاد محاسبه می‌شود و اگر این کار را نکنند مشمول جریمه خواهند شد و تعرفه آنها هم به صورت آزاد محاسبه می‌شود. یعنی اگر کسی بتواند پول بیشتری بدهد، می‌تواند از آب شرب برای ساخت و ساز استفاده کند.
حداقل قیمت آب شرب برای هر لیتر با کنتور آزاد در ساخت و ساز ۱۶ هزار و ۸۰۰ تومان است که این رقم در استان‌های مختلف فرق کرده و بعضا تا 25 هزار تومان هم می‌رسد. اما هرچه هست، این کار یک معنی دارد و آن هم پول بده، خانه‌ات را با آب تصفیه‌شده‌ای بساز که هر قطره آن حکم حیات دارد.
سیداحمد هاشمی اشکا - گروه اقتصاد
