کارآزماییهای پزشکی بدون آزار حیوانات
روند توسعه یک داروی جدید نهتنها مستلزم زمان طولانی و هزینه مالی هنگفت است، بلکه چالشهای اخلاقی در مورد رفتار با حیوانات را نیز با خود دارد. هرساله بیش از چهارمیلیون حیوان، مثل خوکچههندی، تنها در کره جنوبی، بهعنوان بخشی از آزمایشها در آزمایشگاه برای کارآزمایی داروهای جدید مورد استفاده قرار میگیرد. علاوهبراین، فقط 8 درصد از مواد شیمیایی که روی حیوانات آزمایش میشود، در کارآزماییهای بالینی انسانی نیز به موفقیت میرسند که نشاندهنده حساسیت متفاوت انسان و حیوانات نسبت به دارو است.
سال گذشته، شرکت زیست فناوری کرهای Human Ace، پلتفرمی را توسعه داد که میتواند جایگزین آزمایش داروهای جدید روی حیوانات شود. این روش مبتنی بر اندام تراشهای است که برای اولین بار سال2010 پروفسور هو دونگئون از دانشگاه پنسیلوانیا به همراه محققان مؤسسه ویس(Wyss) از دانشگاه هاروارد آن را معرفی کرد. سامانه مذکور، ریزساختار و واکنشهای فیزیولوژیکی کل اندام انسان را شبیهسازی میکند. این شرکت زیستفناوری بهطور خاص یک قلب روی تراشهای تولید کرده که حاوی سلولهای بافت عضلانی قلب مشتق از سلولهای پیشساز انسان است. درواقع شما میتوانید قلب شبیهسازیشده را که مانند عضله قلبی واقعی در حال تپش است زیر میکروسکوپ مشاهده کنید.
اندام تراشه اساسا شامل یک محفظه میکروسیال اصلی حاوی سلولهای انسانی بوده که به شبکهای از ریزکانالها متصل است. سلولها در ریزمحفظه تحت شرایط استریل کشت میشوند و برای رساندن موادمغذی، باکتریها، ویروسها و مواد شیمیایی به سلولها یا شستوشوی آنها و حذف مواد زائد، از ریزکانالهای جانبی استفاده میشود. از ریزکانالها همچنین برای دستکاری سلولها بهصورت مکانیکی یا الکتریکی استفاده میشود. چنین اندامهایی میتوانند به یکدیگر متصل شوند تا واکنش چند اندام را بهطور همزمان تجزیهوتحلیل کنند. برای مثال، قلب و کبد روی یک تراشه را میتوان از طریق ریزکانالهای مشترک به یکدیگر متصل کرد تا سمی بودن داروی جدیدی را روی قلب آزمایش کرد. مؤسسه ویس اخیرا موفق شده است حتی یک بدن را روی یک تراشه ایجاد کند که از 10اندام بههمپیوسته تشکیل شده تا جریان خون بین سیستمهای مختلف اندام را شناسایی و مطالعه کند. این پلتفرم، شرایط محیطی نزدیک به زندگی واقعی را ایجاد میکند که با رشد زیستی سلولها، آزمایش اثربخشی و سمی بودن دارو را ممکن میکند و به این ترتیب پزشکی مبتنی بر بیمار را توسعه میدهد.
برای تحقق کاربرد کامل پزشکی روی اندام تراشه، هنوز موانعی وجود دارد؛ احتمالا قابلتوجهترین آنها مربوط به این قانون است که هر ماده شیمیایی که بهعنوان دارو شناخته شود، باید قبل از آزمایشهای بالینی روی انسان، آزمایش روی حیوانات را پشت سر بگذارد. بااینحال، اخیرا در کشورهای توسعهیافته جنبشی با هدف «نجات خوکچههایهندی مورد استفاده در تولید دارو برای سلامت مردم» بهوجود آمده است. برای مثال، آژانس حفاظت محیطزیست ایالاتمتحده سال 1398/ 2019 از حذف آزمایش روی حیوانات تا سال 1414/ 2035 خبر داد. بسیاری امیدوارند تا آن زمان، آزمایش روی حیوانات بهطور کامل با روش جدید مبتنی بر اندام تراشه جایگزین شود.
منبع: Monato (به زبان اسپرانتو)
امیر فکری - گروه دانش و سلامت
اندام تراشه اساسا شامل یک محفظه میکروسیال اصلی حاوی سلولهای انسانی بوده که به شبکهای از ریزکانالها متصل است. سلولها در ریزمحفظه تحت شرایط استریل کشت میشوند و برای رساندن موادمغذی، باکتریها، ویروسها و مواد شیمیایی به سلولها یا شستوشوی آنها و حذف مواد زائد، از ریزکانالهای جانبی استفاده میشود. از ریزکانالها همچنین برای دستکاری سلولها بهصورت مکانیکی یا الکتریکی استفاده میشود. چنین اندامهایی میتوانند به یکدیگر متصل شوند تا واکنش چند اندام را بهطور همزمان تجزیهوتحلیل کنند. برای مثال، قلب و کبد روی یک تراشه را میتوان از طریق ریزکانالهای مشترک به یکدیگر متصل کرد تا سمی بودن داروی جدیدی را روی قلب آزمایش کرد. مؤسسه ویس اخیرا موفق شده است حتی یک بدن را روی یک تراشه ایجاد کند که از 10اندام بههمپیوسته تشکیل شده تا جریان خون بین سیستمهای مختلف اندام را شناسایی و مطالعه کند. این پلتفرم، شرایط محیطی نزدیک به زندگی واقعی را ایجاد میکند که با رشد زیستی سلولها، آزمایش اثربخشی و سمی بودن دارو را ممکن میکند و به این ترتیب پزشکی مبتنی بر بیمار را توسعه میدهد.
برای تحقق کاربرد کامل پزشکی روی اندام تراشه، هنوز موانعی وجود دارد؛ احتمالا قابلتوجهترین آنها مربوط به این قانون است که هر ماده شیمیایی که بهعنوان دارو شناخته شود، باید قبل از آزمایشهای بالینی روی انسان، آزمایش روی حیوانات را پشت سر بگذارد. بااینحال، اخیرا در کشورهای توسعهیافته جنبشی با هدف «نجات خوکچههایهندی مورد استفاده در تولید دارو برای سلامت مردم» بهوجود آمده است. برای مثال، آژانس حفاظت محیطزیست ایالاتمتحده سال 1398/ 2019 از حذف آزمایش روی حیوانات تا سال 1414/ 2035 خبر داد. بسیاری امیدوارند تا آن زمان، آزمایش روی حیوانات بهطور کامل با روش جدید مبتنی بر اندام تراشه جایگزین شود.
منبع: Monato (به زبان اسپرانتو)
امیر فکری - گروه دانش و سلامت
تیتر خبرها