نسخه Pdf

دود، در چشم دانش‌آموزان

دود، در چشم دانش‌آموزان

ما مصداق بارز این بند از ترانه آهنگ «ببر به نام خداوندت» شده‌ایم که می‌گوید: کفن به سرفه بپوشانم!

آمار و ارقام مرگ‌و‌میر در کلانشهرها هم همین را نشان می‌دهد. این آلودگی هوای شهرمان تمام نمی‌شود هیچ، در فصول مختلف سال جایش را به ریزگرد‌های ارسالی از کشور‌های همسایه هم می‌بخشد. تقریبا از نیمه آذر ماه و پس از گذشت حدود سه ماه از سال تحصیلی، باز هم داستان دنباله‌دار تعطیلات آلودگی هوا در سال1401 شروع شد. طبق معمول بهترین بازخوردهای کف جامعه‌ای به اتفاقات را هم در فضای مجازی البته فیلترشده می‌بینیم. از چالش اینترنت کم‌سرعت تا ناآشنایی دانش‌آموزان ابتدایی با تکنولوژی و دردسر آنلاین شدن‌شان که مادر را از کار و زندگی می‌اندازد. خلاصه دود تعطیلی مدارس به دلیل مشکل عجیب و حل‌نشدنی آلودگی هوا بیش از همه توی چشم دانش‌آموزان می‌رود. 

کی به کیه؟
از معدود مباحثی که ما بچه‌های انسانی از کتاب علوم یادمان مانده مبحث معروف وارونگی هوا در فصول سرد سال است و قطعا این نهادینه‌شدن عمیق اتفاق وارونگی، ریشه در چالش مستقیم و تجربه عینی‌مان در تعطیلات و تفریحات ناشی از آلودگی هوا دارد. این معضل وارونگی هوا اصلا چیز جدیدی نیست و در همه جای دنیا اتفاق می‌افتد ولی گیر ماجرا اینجاست که آیا در همه کشور‌ها چالش یک هفته در میان تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و ادارات، البته به‌غیر از روزنامه‌ها وجود دارد یا خیر؟! در ایران ۲۳نهاد غیر‌مستقیم و ۱۹ نهاد و ارگان دولتی به صورت مستقیم در کنترل و تنظیم آلودگی هوا نقش دارند که البته تنها مدیریت بحران قابل لمس برای ما، جریمه شدن ماشین پدر در طرح ترافیک زوج و فرد است. در بین ارگان‌هایی که در امر محیط‌زیست نقش اساسی دارند وظیفه نظارت برعملکرد دستگاه‌های ذی‌ربط به‌عهده سازمان حفاظت محیط‌زیست و بیشترین سهم فعالیت‌ها مربوط به وزارتخانه‌های کشور، صمت، نفت و نیرو است. سازمان محیط‌زیست به‌عنوان ناظر اما به‌نظر می‌رسد بر اجرای کامل شیوه‌‌نامه‌های قانون هوای پاک دقت نظر کافی را ندارد و از زیر زبان این همه نهادی که در رفع بحران آلودگی هوا نقش دارند، گزارش عملکرد بیرون نمی‌کشد. از تامین نفت استاندارد توسط وزارت نفت تا نظارت بر دستگاه‌های تولیدی توسط وزارت نیرو و هزار و یک مسؤولیت عریض و طویل همه شرح وظایف عملی نشده‌ای است که محیط‌زیست کمترین تمرکز را بر عملکرد آنها دارد.

مدرسه نریم حل میشه؟
حالا روش حل مسأله این ۴۲نهاد این است که کاملا صورت مسأله را پاک کند و مدارس مقطع دبستان و متوسطه اول را در مرحله اول و متوسطه دوم و ادارات را به غیر از دماوند و فیروزکوه و البته دفاتر روزنامه در مرحله دوم تعطیل اعلام کند. غافل از این که دانش‌آموز مقطع متوسطه دوم نه‌تنها کلاس درس مجازی را می‌پیچاند، بلکه پوست کلفت شده است و از تعطیلی مدرسه به‌عنوان اوقات فراغت و گشت و گذار استفاده می‌کند. اصلا سؤال اینجاست که با تعطیلی مدارس چه دردی دوا می‌شود و آیا خانه‌نشینی دانش‌آموز را نسبت به خطرات آلودگی هوا ایمن نگه می‌دارد یا خیر؟
سید‌محمد‌مهدی میرزایی‌قمی، مدیرکل کنترل کیفیت هوای تهران در مصاحبه‌ای که اخیرا انجام داده است صراحتا گفته، تعطیلی مدارس تاثیر چندانی بر پاک شدن هوا ندارد و صرفا دانش‌آموز را از بیماری‌هایی که این شرایط جوی دارد مصون نگه می‌دارد. پس انگار استفاده از اکسیژن خانه بهتر از جرعه جرعه کربن دی‌اکسید بیرون از خانه است اما اگر دوستان مسؤول لطف کنند نسیه اعلام تعطیلی نکنند، می‌رویم ویلاهای شمال و شهرستان‌های مادری و پدری که هوا پاک شود و نخواهیم با سردرد مزمن ناشی از آلودگی، در تهران خوش بگذرانیم.

چرا تعطیل می‌کنید؟
ایام تعطیلی آلودگی هوا چنین که می‌نماید خوب نیست. طبق بررسی‌های انجام شده تداوم تعطیلات در سال تحصیلی آن هم بعد از ایام کرونا، یکی از علت‌های بزرگ افت‌تحصیلی و کم شدن نشاط جمعی در دانش‌آموزان برای آموختن است. معلوم است آدم تا نزند توی سرو‌کله هم، دل و دماغش به درس خواندن نمی‌رود و همین می‌شود که عدد میانگین معدل دانش‌آموزان به 11.5می‌رسد.
دومین پیامد تعطیلی مدارس که البته مثبت هم هست، تاثیر سر سوزنی این تعطیلی‌ها بر سلامت دانش‌آموزان است. طبق آمار بیشترین میزان آلایندگی هوا در ساعت 7صبح و ۶عصر یعنی در پیک رفت‌و‌آمد کارمندان و دانش‌آموزان است. طبق نظرسنجی مطالعاتی شهرداری تهران نزدیک به ۷۰‌درصد خانواده‌ها در روزهای آلودگی به‌علت حفظ سلامت فرزندشان موافق تعطیلی مدارس هستند.۳۰آذر امسال وزیر آموزش‌و‌پرورش قول داد دیگر مدارس، به دلیل آلودگی هوا تعطیل نمی‌شود و نامه‌ای هم در این خصوص به رئیس‌جمهور داد، البته آقای نوری بیراه هم نمی‌گویند. ایشان هم می‌دانند با اعلام تعطیلی مدارس، دانش‌آموزان خانه‌نشین نمی‌شوند و به قول خودشان با دوستان‌شان بیرون بازی می‌کنند و حضور موثر در کلاس‌های یکی در میان مجازی هم ندارند. جدای از این، برای دانش‌آموزان ابتدایی و پیش‌دبستانی هرقدر هم کلاس‌های مجازی برگزار شود، باز هم کارایی لازم را ندارد و خلاصه وزیر حسابی با این سریال تعطیلات مخالفت اعلام کردند که البته مخالفت ایشان، مخالفان زیادی از جمله والدین و به‌خصوص کمیسیون محیط‌زیست مجلس را به همراه داشت.
خلاصه گویا قرار است سیاسیون در تضارب آرای خود مدام علیه هم مخالفت کنند و دست آخر هیچ چیزی هم حل نشود. 

اما راه‌حل!
یکی از پیشنهادهایی که بارها درخصوص عقب‌ماندگی تحصیلی و پیامدهای منفی تعطیلی آلودگی هوا مطرح شده بود، بازگشایی مدارس دو هفته زودتر از موعد مقرر بود که از آن طرف، اگر در پیک آلودگی در ماه‌های آذر و دی قرار بر تعطیلی‌های زنجیره‌ای شد، مدارس با چالش نصفه‌نیمه ماندن کتاب‌ها و تند‌تند امتحان گرفتن و استرس دادن به دانش‌آموز مواجه نشوند که این پیشنهاد گرچه هلو برو تو گلو‌ترین راه‌حل بوده اما قابلیت فکر‌کردن را دارد.

زهرا قربانی، دبیر نوجوانه