سفر سه روزه نخست وزیر کره جنوبی و هیأت همراهش به تهران در شرایط کنونی چه پیامهایی دارد؟
سفر 7 میلیارد دلاری
چونگ سی کیون، نخستوزیر کرهجنوبی دیروز به منظور انجام دیدارهای دوجانبه با مقامات جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد و انتظار میرود در جریان این سفر راههای بهبود روابط دوجانبه و بهویژه موضوع پولهای بلوکهشده کشورمان مورد رایزنی و بحث قرار گیرد. این سفر که به درخواست مقامات کرهجنوبی انجام شدهاست در حالی صورت میگیرد که مسدود شدن داراییهای کشورمان در کره، روابط دوجانبه را در یکی دو سال اخیر شدیدا تحتتاثیر خود قرار دادهاست و مقامات کشورمان بارها بر ضرورت آزاد کردن داراییهای ایران توسط کرهجنوبی تاکید کردهاند. بنابراین قابل پیشبینی است که موضوع اصلی در رایزنی نخستوزیر کرهجنوبی با مقامات کشورمان در این سفر سهروزه، آزاد شدن منابع بلوکهشده ایران در کرهجنوبی باشد.
کرهایها در سالهای گذشته یکی از شرکای اقتصادی ایران بودهاند و در حوزههای مختلف، از صنایع مرتبط با خودروسازی، گوشیهای تلفنهمراه و لوازمخانگی، همکاریهای زیادی با شرکتهای ایرانی داشته و بخش زیادی از بازار کشورمان را برای مدتها در اختیار گرفتهبودند.
تا بعد از برجام نیز رابطه تجاری میان دو کشور نزدیک به ۱۷میلیارد دلار در سال بود که به دنبال اوجگرفتن تحریمهای آمریکا بهویژه در زمینه تحریم خرید نفت از ایران، این حجم از روابط به مرور کاهش یافت.
در همین ارتباط میتوان آخرین تیر خلاص به روابط تجاری مثبت جمهوری اسلامی و کرهجنوبی را ماجرای بلوکهشده منابع ایران در این کشور دانست. ماجرا از این قرار بود که بعد از اعمال تحریمهای آمریکا و بهخصوص خروج آمریکا از برجام، کرهجنوبی بیچون و چرا از این تحریمها تبعیت کرد و شرکتها و بانکهای کرهای، پولهایی را که از دوران تجارت ایران در بانکهای کرهجنوبی ماندهبود بلوکه کرده و به این ترتیب امکان دسترسی قانونی ایران به داراییهای خود که رقمی بالغ بر هفتمیلیارد دلار است سلب شد. البته این اتفاق صرفا در مورد کرهجنوبی رخ نداده، بلکه در مورد چند کشور دیگر که در حال تجارت با جمهوری اسلامی بودند رخ داد و از دسترسی به منابع مالی خود در این کشورها محروم ماندیم. بدهی کرهجنوبی به ایران در ازای خرید میعانات گازی در دو بانک این کشور است که از سپتامبر ۲۰۱۸ به بهانه تحریمهای آمریکا پرداخت نشدهاست.
مقامات ایرانی در این مدت بهصراحت به کرهایها گفتهبودند بهانهتراشی آنها برای عدم پرداخت بدهیشان به هیچ عنوان مورد پذیرش نیست چراکه جمهوری اسلامی تحت تحریمهای بینالمللی ازجمله شورای امنیت قرار نداشته و فقط تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران اعمال شده و کره هم به عنوان یک دولت مستقل موظف به اجرای این تحریمها نیست.
در همین خصوص نیز سال گذشته عباس موسوی، سخنگوی وقت وزارت خارجه در اظهاراتی گفتهبود: رابطه ارباب و رعیتی آمریکا و کرهجنوبی به خودشان مربوط است و به ما ربطی ندارد، ولی باید کرهجنوبی در معامله خود با ایران صادق باشد و به تعهدات خود در این زمینه عمل کند.
با اینحال متاسفانه دولت کرهجنوبی با توجه به حجم قابل توجه مبادلات اقتصادیاش با آمریکا و در نتیجه ترس از تهدیدات این کشور، سختگیری در اعمال تحریمها را به جایی رسانده که رابطه تاریخی تجار ایرانی و کرهای قطع شده و حجم مبادلات به نزدیک صفر رسیدهاست و با توجه به اینکه براساس اعلام سال گذشته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کرهجنوبی، این کشور در حال استفاده از سود این پول قابل توجه ایران است برخی کارشناسان معتقدند کرهجنوبی باید علاوه بر پرداخت پولهای ایران حتی ضرر و زیان آن را نیز جبران کند چرا که در طول این مدت از سود این مبلغ در جهت اجرایی کردن پروژههایی نیز در کشور خود استفاده کردهاست.
وعدههای پوچ کره
به هر روی در طول این مدت در ارتباط با آزاد شدن پولهای ایران در کرهجنوبی وعدههای مختلفی از سوی مقامات این کشور مطرح شد و در این زمینه چندی پیش نیز کارگروهی به نام کارگروه تجارت بشردوستانه بین وزارت بهداشت ایران و طرفهای کرهای ایجاد شده و بهرغم رایزنیها و پیگیریهای تهران، ایران تاکنون تنها توانسته در حدود رقمی کمتر از ۲۰ میلیون دلار از این پولهای بلوکه شده را برای خرید دارو و تجهیزات پزشکی هزینه کند.
با شیوع ویروس کرونا، مقامات کرهجنوبی مدعی شدند ایالات متحده با پیشنهاد این کشور برای ایجاد سازوکاری به منظور انجام مبادلات بشردوستانه مانند کانال سوئیس موافقت کرده اما در نهایت تمام این نمایشهای رسانهای به ارسال کالاهای بشردوستانه به مبلغ ۵۰۰هزار دلار به ایران انجامید. این بسته آنقدر ناچیز بود که سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در نشست خبری خود اواسط خرداد سال گذشته در سخنانی کنایهآمیز گفتهبود کرهایها زحمت کشیدهاند. ما چیزی حدود دو سال با کرهجنوبی مذاکره داشتیم و آنها تحت تاثیر سیاستهای آمریکا تاکنون فقط با ارسال این بسته موافقت کردهاند.
همچنین در طول این مدت راهکار دیگری نیز از سوی جمهوری اسلامی مطرح شد مبنی بر اینکه کرهایها از پولهای بلوکه شده ما یک خط اعتباری در اختیارمان قرار داده تا بتوانیم از داخل این کشور یا نمایندگیهای آن خرید کنیم.
آیا رویکرد سئول تغییر خواهد کرد
بنابراین با توجه به روند اتفاقات شکل گرفته میان دو کشور در طول این مدت انتظار میرود در حالی که مقامات کرهای آزادسازی پولهای ایران را منوط به چراغسبز آمریکا کرده و همواره برای آزاد شدن منابع ایران آدرس آمریکا را میدهند و در این ارتباط همواره شاهد بیعملی آنها بودهایم این بار نخستوزیر کرهجنوبی در سفر خود با راهکاری عملی برای آزاد شدن پولهای کشورمان به تهران سفر کردهباشد. در همین ارتباط نیز یک روزنامه کرهای از احتمال توافق تهران با سئول در ارتباط با پولهای بلوکه شده ایران در جریان این سفر نوشت.
در مجموع با توجه به تغییر شرایط بینالمللی و همچنین نشانههایی از تلاش کرهجنوبی برای بهبود روابط با ایران، به نظر میرسد سئول متوجه اشتباه خود شده و به این مطلب پی برده که بهتر است دو کشور مانند گذشته با یکدیگر در زمینههای مختلفی همکاری داشتهباشند و برای اینکه ایران را در خاورمیانه از دست ندهد بهتر است در رویکرد خود نسبت به ایران تجدیدنظر کرده و اقداماتی انجام دهد. به همین دلیل به نظر میرسد تلاشهایی را از سوی سئول شاهد هستیم.
در همین زمینه میتوان از احتمال احیای برجام و همچنین سندهمکاری ایران با چین به عنوان دلایل تغییر نگرش کرهایها در رفتار با ایران نام برد. در این خصوص فریدون انتظاری، سفیر پیشین جمهوری اسلامیایران در کرهجنوبی به جامجم گفتهاست یکی از دلایل تغییر رویکرد کرهجنوبی به جمهوریاسلامی ایران و تمایل بیشتر برای همکاری با کشورمان برگزاری نشستهای وین و ابراز امیدواری نسبت به اینگونه همکاریهاست همچنین امضای سند همکاری جمهوری اسلامی با چین نیز در تغییر رفتار کرهجنوبی در قبال ایران تاثیرگذار بودهاست.
در مجموع نباید این موضوع را از نظر دور داشت که هر چند سئول به دنبال احیای بازار از دست رفته خود در ایران است اما آنها باید بدانند در صورت محققشدن چنین موضوعی قطعا حضورشان در کشورمان مانند قبل نخواهدبود و دیگر ایران مانند گذشته بازاری صرفا برای کالاهای کرهای نیست بلکه آنها باید در جهت انجام سرمایهگذاریهای مشترک و ورود فناوری و صنعت به ایران تلاش کنند.
کرهایها خوب است در همین زمینه به موضع دستگاهقضایی کشورمان هم توجه داشتهباشند که بر اساس اعلام معاونقضایی دادستانکل کشور، برگشت شرکت الجی و سامسونگ به بازار لوازمخانگی ایران به دلیل اینکه در شرایط سخت مردم ایران را تنها گذاشتند، ممنوع است.
رفتار هزینهساز کرهجنوبی
جعفر قنادباشی، تحلیلگر مسائل بینالملل
موضوع دیگر اینکه کرهایها باید به این درک برسند که تنظیم سیاستهایشان با منافع آمریکا زیانها و آثاری هم برای آنها در پی خواهد داشت. به هر صورت کرهجنوبی منافعی در منطقه غرب آسیا دارد و تمایل دارد از آن بهره کافی ببرد و ما هم از اقتدار مناسب در عرصه منطقهای برخورداریم. با این وصف یکی از اهداف در عرصه سیاست خارجی تداوم و گسترش همکاری با کشورهای جهان است و از این رو تلاش میکنیم راههای دیپلماتیک و مسالمتآمیزی را در نوع تعاملاتمان با این کشورها در پیش بگیریم. در عرصه روابط با کرهجنوبی هم این مسیر ادامه دارد.
-
مسیح شرقی با روایت غربی
-
یک برنامهریزی خانوادگی برای ماه پر برکت رمضان
-
200 هزار دقیقه برنامه از افطار تا سحر
-
سفر 7 میلیارد دلاری
-
مرگ پیش از تولد
-
به ماسک اعتقاد داری؟
-
سرخپوشان بورسی
-
چرا فردا ماه مبارک آغاز نمیشود؟
-
تروریسم هستهای نطنز
-
تروریسم هستهای در نطنز
-
خودمان به خودمان رحم کنیم
-
مصونیت جوانان از کرونا، باطل است
-
نکات مثبت و منفی مذاکرات وین