گره کور سیاسی در ارمنستان
اکبر معصومی کارشناس مسائل بینالملل
شکست ارتش ارمنستان در جنگ 44روزه با ارتش آذربایجان و واگذاری بخش اعظم قرهباغ به آذربایجان باعث اعتراضات مردم ارمنستان علیه دولت پاشینیان شد. نخستوزیر این کشور نیز پس از مقاومت چندین هفتهای بالاخره در فروردین ماه از سمت خود استعفا کرد که این باعث برگزاری انتخابات زود هنگام در این کشور به تاریخ 30خرداد خواهد شد. البته باید سرمنشا این ناامنیهای سیاسی در ارمنستان را در جدال بین پاشینیان و ژنرالهای ارتش نیز جستوجو کرد. شواهد موجود نشان میدهد استعفای پاشینیان از سمت نخستوزیر نیز با برنامهریزی صورت گرفته است. شرایطی که امروز در ارمنستان به وجود آمده مشابه شرایط 2018 این کشور است. در آن زمان نیکول پاشینیان با هدایت یک انقلاب مخملی به یک پیروزی قاطع دست یافت. جدا از تلاشهای داخلی پاشینیان، در خارج از کشور نیز آمریکا سعی در تقویت وی دارد. تلاش آمریکا در متهمسازی ترکیه به نسلکشی ارامنه، جدا از اینکه تلاش آمریکا برای فشار به دولت ترکیه است، در جهت تقویت طرفداران دولت پاشینیان نیز تفسیر میشود. بهرغم فشارهای چندساله جامعه ارامنه ساکن در ایالات متحده آمریکا هیچیک از روسایجمهوری این کشور تاکنون خطر ناراحت و عصبانی کردن آنکارا، متحد تاریخی واشنگتن و عضو ناتو را با به رسمیت شناختن نسلکشی ارامنه به جان نخریده بود. این در حالی است که کنگره آمریکا، دسامبر سال ۲۰۱۹ در جریان یک رایگیری نمادین و خارج از رویه رسمی این نهاد قانونگذاری، کشتار ارامنه در زمان امپراتوری عثمانی را به عنوان نسلکشی به رسمیت شناخت. به نظر میرسد در وضعیت موجود، نیکول پاشینیان میتواند از بیانیه بایدن بهرهبرداری و بهعنوان برگ برندهای از آن استفاده کند، گرچه میدانیم دیاسپورای ارمنی بیرون از ارمنستان بهخصوص در آمریکا بسیار قوی هستند و روی کار آمدن پاشینیان هم نقش خواهد داشت. پاشینیان با نگاه غربی به قدرت رسید و همواره سعی داشت از طریق ارتباط با رژیمصهیونیستی بحران قرهباغ را به نفع خود تمام کند اما شکست آنها در قرهباغ، نتیجه راهبرد اشتباه پاشینیان در کمک خواستن از رژیمصهیونیستی بود.