«باید»های کانال اروپایی

«باید»های کانال اروپایی

براساس آنچه از سوی مسؤولان كشورهای اروپایی و همچنین گزارش‌های مختلف رسانه‌های غربی منتشر شده قرار است این اتحادیه از امروز سازوكار مالی همكاری اقتصادی و تجاری با ایران موسوم به اس‌پی‌وی را راه‌اندازی كند. این سازوكار براساس قولی كه طرف‌های اروپایی داده بودند می‌بایست در پایان سال میلادی شروع به كار می‌كرد. 
متاسفانه عملا اروپایی‌ها مدتی تعهد خود را به تعویق انداختند. براساس اظهارات طرف اروپایی مقر این سازوكار در فرانسه، رئیس آن آلمانی و سهامدار آن انگلیسی خواهد بود. پس از خروج آمریكا از برجام كه نقض تمام تعهدات بین‌المللی و اقدامی غیر اخلاقی و ناشایست بود، آمریكا با پیروی از این منطق كه «حرف از لوله تفنگ بیرون می‌آید» با تهدید و فشار بر شركت‌های اروپایی عملا برجام را از كارایی انداخت. خروج آمریكا از برجام این موافقت‌نامه شكننده را بیش از گذشته تضعیف كرد و همكاری اقتصادی و تجاری اروپا و ایران به صورت موثر شكل نگرفت. آمریكا كه با حربه تحریم و فشار بر شرکت‌های اروپایی اجازه نداد همكاری‌های این شركت‌ها با جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد نقطه ضعف اروپا را آشكار كرد و توانایی این اتحادیه را برای انجام مسؤولیت‌های خود به صورت جدی زیر سوال برد. 
اكنون اعتماد میان ایران و اروپا تا حد زیادی از بین رفته و به عهده اروپاست كه اجازه ندهد این بی‌اعتمادی افزایش یابد. كشورهای اروپایی در بوته آزمایش مهمی نه فقط برای ایران، بلكه برای دیگر كشورها (كه به اروپا به عنوان یك شریك نگاه می‌كنند) قرار گرفته است. اروپا از ابتدای خروج آمریكا از برجام نشان داد قادر به حفظ برجام در كلیت آن و رویارویی با آمریكا نیست و صرفا به اعلام مواضع جانبدارانه از برجام اكتفا كرد و حاضر نشد در این فقره هزینه‌ای را متحمل شود و این كاملا مخالف تعهداتی است كه آنها به طرف ایرانی داده بودند. مسؤولان اروپایی اكنون صحبت از راه‌اندازی اس‌پی‌وی می‌كنند و مشخص نیست این سازوكار چه حیطه‌هایی را در بر می‌گیرد. برای جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست این سازوكار بسیار محدود و غیر موثر و صرفا ناظر بر حوزه‌های محدودی از جمله غذا و دارو باشد. اروپا باید این سازوكار را به گونه‌ای طراحی و عملیاتی كند كه نیازهای جدی جمهوری اسلامی ایران در روابط اقتصادی، تجاری و تكنولوژیك را برآورده کند و آن را تا حد نازل حوزه‌های بشردوستانه 
كاهش ندهد.
آنچه از اظهارات مسؤولان اروپایی برمی‌آید به نظر می‌رسد نمی‌خواهند سازوكار اس‌پی‌وی جامع و در برگیرنده همه فعالیت‌های ایران باشد. متاسفانه اروپایی‌ها همزمان به تهدید و خط و نشان كشیدن در حوزه توان دفاعی ایران نیز روی آوردند كه این خود بدبینی را به نیت اروپایی‌ها بیشتر می‌كند. همچنان كه ایران پس از خروج آمریكا از برجام با هوشیاری مانع رویارویی با اروپا شد، اكنون نیز منافع كشور از جمله منافع اقتصادی دارای اولویت خاصی است و در این راه ایران با هوشیاری، نه معطل دیگران می‌ماند و نه اجازه می‌دهد با بی‌عملی و تعلل شركای اروپایی، ایران از منافع كلان اقتصادی خود محروم شود. این به عهده اروپاست كه همراه با مواضع سیاسی دست به اقدام عملی براساس تعهد و مسؤولیت‌های خود در برجام بزند. ‌