نگاهی به چالش‌های بودجه‌ای نیروگاه اتمی بوشهر با توجه به ابراز نگرانی علی‌اکبر صالحی از کم‌توجهی‌ها به این مرکز
احتمال مرگ مادر قلب‌اتمی
در روزهای اخیر همزمان با بررسی بودجه كل كشور در سال 98، گلایه‌هایی از سوی مقامات سازمان انرژی اتمی درباره كمبود بودجه این دستگاه مطرح شده و حتی هشدار داده شده است كه در صورت تامین نشدن بودجه مورد نیاز، احتمال خاموشی نیروگاه بوشهر وجود دارد. این در حالی است كه نیروگاه هسته‌ای بوشهر نماد فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است و برای دستیابی به آن تلاش‌های فراوانی صورت گرفته و هزینه‌های زیادی پرداخت شده است. جام‌جم سیر تكامل نیروگاه بوشهر و هزینه‌های پرداخت شده برای این نیروگاه را بررسی كرده و نگاهی اجمالی به مواضع مقامات سازمان انرژی اتمی درباره مشكلات بودجه‌ای این نیروگاه انداخته است. همچنین در گفت‌وگو با برخی مقامات پیشین سازمان انرژی اتمی و كارشناسان این حوزه، مشكلات این نیروگاه و راهكارهای رفع این مشكلات را بررسی كرده است.
مشكل نیروگاه كجاست؟
بهروز كمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره مشكلات نیروگاه بوشهر گفت: كمتر از یك هفته دیگر نیروگاه بوشهر برای تعویض سوخت و تعمیرات برنامه‌ریزی شده از مدار خارج می‌شود در حالی كه هنوز مطالبات پیمانكار برای تعمیرات سال قبل به طور كامل پرداخت نشده است و با رقم بودجه ارائه شده فعلی، تكلیف این نیروگاه برای سال آینده هم مشخص نیست.
وی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان كرد: هر ساله باید یك‌سوم سوخت نیروگاه با سوخت جدید جایگزین شود كه بخش عمده این بودجه تاكنون توسط شركت تولید و توسعه مادر تخصصی انرژی اتمی و بخش كمی هم توسط دولت تامین می‌شد، اما با توجه به گران شدن ارز در كشورمان، این نگرانی جدی به وجود آمده است كه با توجه به تامین نشدن ما‌به‌ازای این بودجه از سوی دولت در بوجه سال 98 عملا نیروگاه با تهدید خاموشی رو‌به‌رو شود.
وی در ادامه گفت: قیمت تمام شده برق تولیدی در نیروگاه بر اساس هزینه‌های واقعی قبل از افزایش نرخ ارز ۱۲۷۰ ریال برای هر كیلووات ساعت بود، ولی پس از افزایش نرخ ارز حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ ریال به آن اضافه می‌شود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان این كه بخشی از تفاوت قیمت تمام شده و قیمت فروش برق از محل یك ردیف متفرقه در قانون بودجه كل كشور به عنوان مابه‌التفاوت قیمت سوخت در سال‌های قبل تامین می‌شده است و بخشی به صورت بدهی‌های نیروگاه یادآور شد: این در حالی است كه قیمت خرید برق نیروگاه توسط وزارت نیرو حدود ۵۰۰ ریال برای هر كیلووات ساعت است. علاوه بر آن در سه سال گذشته همواره در زمان تنظیم بودجه‌های سالانه این موضوع به صورت احكام بودجه‌ای از مجلس درخواست شده كه آن هم به نتیجه خاصی نرسیده است. كمالوندی افزود: قیمت بین‌المللی برق حدود ده سنت است كه اگر فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد برق تولیدی در سبد صادراتی كشور لحاظ شود به‌راحتی امكان تامین هزینه‌های نیروگاه فراهم خواهد شد.
علی‌اكبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم با بیان این‌كه نیروگاه بوشهر ۱۲۰۰میلیارد تومان برای سوخت و قطعات یدكی نیاز دارد و برای سال آینده فقط 400میلیارد تومان به این بخش اختصاص داده شده است، گفت: ما نمی‌دانیم سال آینده باید ۸۰۰ میلیارد تومان را از كجا بیاوریم.
دولت نسبت به تامین اعتبار فعالیت‌های هسته‌ای توجه کند
ابراهیم كارخانه‌ای
رئیس كمیته انرژی هسته‌ای در مجلس نهم
ما در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در مسائل هسته‌ای در شرایط سختی قرار گرفتیم. اما با این وصف شاهد بودیم معمولا اعتباراتی كه به سازمان انرژی اتمی اختصاص داده می‌شد از میزان قابل توجهی برخوردار نبود. حتی در آخرین سال حضورم در مجلس اعتباری كه برای نیروگاه بوشهر و آب سنگین اراك در نظر گرفته بودند كم بود و سازمان انرژی اتمی از اختصاص دادن این میزان اعتبار به‌شدت گله‌مند بود. این مربوط به زمانی است كه كشور دچار مشكلات اقتصادی چندانی نبود، اما سازمان انرژی اتمی و نیروگاه اتمی بوشهر از اعتبار قابل توجهی برخوردار نبودند. طبیعی است كه در شرایط فعلی و بیشتر شدن مشكلات، بودجه و اعتبار و به تبع آن تامین و تكمیل اعتبار برای سازمان انرژی اتمی و نیروگاه اتمی بوشهر با تنگناهای بیشتری مواجه شود و دولت نگاه سختگیرانه‌تری نسبت به تامین اعتبار برای نیروگاه اتمی بوشهر داشته باشد. بنابراین دولت باید نسبت به تامین بودجه این مركز هسته‌ای توجه ویژه نشان دهد و از سوی دیگر سازمان انرژی اتمی نیز با توجه به وجود صدها نیروی دانشگاهی، متخصص و نخبه كه در آن مشغول فعالیت هستند، می‌تواند در حوزه‌های مختلف و از طریق فعالیت‌های پژوهشی درآمدهای قابل‌توجهی به دست آورد، البته این اقدام تا حدودی در حال انجام است، اما در عین حال با برنامه‌ریزی هدفمند و مدیریت موثرتر و كشف نیازها بر پایه پژوهش می‌توان اعتبارات بیشتری نصیب سازمان انرژی اتمی كرد. در حالی كه دشمن درصدد از بین بردن فعالیت‌های هسته‌ای در ایران است به نظر می‌آید دولت باید روی این مساله توجه خاصی نشان دهد، چون توقف فعالیت‌های نیروگاه اتمی بوشهر انعكاس بین‌المللی پیدا خواهد كرد. این نكته را نیز باید اضافه كرد كه تامین اعتبار، شدنی است. جلوگیری از هزینه‌كردهای نابجا و حذف اعتبارات غیر‌ضرور در دولت می‌تواند از جمله اقدامات موثر برای تامین بودجه برای این طرح كلیدی و راهبردی باشد.
بهروز كمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره مشكلات نیروگاه بوشهر گفت: كمتر از یك هفته دیگر نیروگاه بوشهر برای تعویض سوخت و تعمیرات برنامه‌ریزی شده از مدار خارج می‌شود در حالی كه هنوز مطالبات پیمانكار برای تعمیرات سال قبل به طور كامل پرداخت نشده است و با رقم بودجه ارائه شده فعلی، تكلیف این نیروگاه برای سال آینده هم مشخص نیست.
وی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان كرد: هر ساله باید یك‌سوم سوخت نیروگاه با سوخت جدید جایگزین شود كه بخش عمده این بودجه تاكنون توسط شركت تولید و توسعه مادر تخصصی انرژی اتمی و بخش كمی هم توسط دولت تامین می‌شد، اما با توجه به گران شدن ارز در كشورمان، این نگرانی جدی به وجود آمده است كه با توجه به تامین نشدن ما‌به‌ازای این بودجه از سوی دولت در بوجه سال 98 عملا نیروگاه با تهدید خاموشی رو‌به‌رو شود.
وی در ادامه گفت: قیمت تمام شده برق تولیدی در نیروگاه بر اساس هزینه‌های واقعی قبل از افزایش نرخ ارز ۱۲۷۰ ریال برای هر كیلووات ساعت بود، ولی پس از افزایش نرخ ارز حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ ریال به آن اضافه می‌شود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان این كه بخشی از تفاوت قیمت تمام شده و قیمت فروش برق از محل یك ردیف متفرقه در قانون بودجه كل كشور به عنوان مابه‌التفاوت قیمت سوخت در سال‌های قبل تامین می‌شده است و بخشی به صورت بدهی‌های نیروگاه یادآور شد: این در حالی است كه قیمت خرید برق نیروگاه توسط وزارت نیرو حدود ۵۰۰ ریال برای هر كیلووات ساعت است. علاوه بر آن در سه سال گذشته همواره در زمان تنظیم بودجه‌های سالانه این موضوع به صورت احكام بودجه‌ای از مجلس درخواست شده كه آن هم به نتیجه خاصی نرسیده است. كمالوندی افزود: قیمت بین‌المللی برق حدود ده سنت است كه اگر فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد برق تولیدی در سبد صادراتی كشور لحاظ شود به‌راحتی امكان تامین هزینه‌های نیروگاه فراهم خواهد شد.
علی‌اكبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم با بیان این‌كه نیروگاه بوشهر ۱۲۰۰میلیارد تومان برای سوخت و قطعات یدكی نیاز دارد و برای سال آینده فقط 400میلیارد تومان به این بخش اختصاص داده شده است، گفت: ما نمی‌دانیم سال آینده باید ۸۰۰ میلیارد تومان را از كجا بیاوریم.
دولت نسبت به تامین اعتبار فعالیت‌های هسته‌ای توجه کند
ابراهیم كارخانه‌ای
رئیس كمیته انرژی هسته‌ای در مجلس نهم
ما در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در مسائل هسته‌ای در شرایط سختی قرار گرفتیم. اما با این وصف شاهد بودیم معمولا اعتباراتی كه به سازمان انرژی اتمی اختصاص داده می‌شد از میزان قابل توجهی برخوردار نبود. حتی در آخرین سال حضورم در مجلس اعتباری كه برای نیروگاه بوشهر و آب سنگین اراك در نظر گرفته بودند كم بود و سازمان انرژی اتمی از اختصاص دادن این میزان اعتبار به‌شدت گله‌مند بود. این مربوط به زمانی است كه كشور دچار مشكلات اقتصادی چندانی نبود، اما سازمان انرژی اتمی و نیروگاه اتمی بوشهر از اعتبار قابل توجهی برخوردار نبودند. طبیعی است كه در شرایط فعلی و بیشتر شدن مشكلات، بودجه و اعتبار و به تبع آن تامین و تكمیل اعتبار برای سازمان انرژی اتمی و نیروگاه اتمی بوشهر با تنگناهای بیشتری مواجه شود و دولت نگاه سختگیرانه‌تری نسبت به تامین اعتبار برای نیروگاه اتمی بوشهر داشته باشد. بنابراین دولت باید نسبت به تامین بودجه این مركز هسته‌ای توجه ویژه نشان دهد و از سوی دیگر سازمان انرژی اتمی نیز با توجه به وجود صدها نیروی دانشگاهی، متخصص و نخبه كه در آن مشغول فعالیت هستند، می‌تواند در حوزه‌های مختلف و از طریق فعالیت‌های پژوهشی درآمدهای قابل‌توجهی به دست آورد، البته این اقدام تا حدودی در حال انجام است، اما در عین حال با برنامه‌ریزی هدفمند و مدیریت موثرتر و كشف نیازها بر پایه پژوهش می‌توان اعتبارات بیشتری نصیب سازمان انرژی اتمی كرد. در حالی كه دشمن درصدد از بین بردن فعالیت‌های هسته‌ای در ایران است به نظر می‌آید دولت باید روی این مساله توجه خاصی نشان دهد، چون توقف فعالیت‌های نیروگاه اتمی بوشهر انعكاس بین‌المللی پیدا خواهد كرد. این نكته را نیز باید اضافه كرد كه تامین اعتبار، شدنی است. جلوگیری از هزینه‌كردهای نابجا و حذف اعتبارات غیر‌ضرور در دولت می‌تواند از جمله اقدامات موثر برای تامین بودجه برای این طرح كلیدی و راهبردی باشد.
بودجه نیروگاه بوشهر باید 2 برابر شود
فریدون عباسی
رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی
درباره فعالیت واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر آن چیزی كه اهمیت دارد، پشتیبانی فنی از این نیروگاه است. این نیروگاه اول ماست و از آن كسب تجربه می‌كنیم و نباید وقفه‌ای در كار آن به‌وجود آید. چون یكباره هزار مگاوات برق به اندازه تقریبا سه نیروگاه گازی 300 مگاواتی از مدار خارج می‌شود و این افت در شبكه قابل توجه است. اگر اشكالی در این زمینه به‌وجود آید و هماهنگی قبلی با وزارت نیرو در این باره صورت نگیرد، باعث قطع شدن بخش زیادی از برق مصرفی در كشور و ایجاد خاموشی خواهد شد. به هر حال برای تكمیل تجارب هم نیاز است تعمیرات این نیروگاه به موقع انجام شود و سوخت آن سریع تامین شود. گذشته از این، تامین نكردن به موقع بودجه برای دو واحد نیروگاهی كه هر چند با تاخیر در بوشهر در حال ساخت است، باعث خواهد شد عملیات ساختمانی این دو واحد جدید هم متوقف شود و ممكن است پیمانكار روسی هم به دلیل این‌كه به موقع بودجه لازم در اختیار او قرار نگیرد از ادامه همكاری منصرف و حتی قرارداد فسخ شود. بنابراین لازم است نمایندگان مجلس در شرایطی كه مشغول رسیدگی به بودجه سال 98 هستند به اعتباری كه دولت برای این نیروگاه در نظر گرفته، بسنده نكنند و دو برابر آن را در نظر بگیرند و حتی محل تحقق و تامین آن را نیز پیش‌بینی كنند تا فعالیت‌های نیروگاه اول و نیروگاه‌های در حال ساخت دوم و سوم بوشهر نیز ادامه پیدا كند و تاخیرهای گذشته جبران شود.
كارنامه عملكرد 5 ساله نیروگاه
واحد یكم نیروگاه هسته‌ای بوشهر با ظرفیت تولید 1000 مگاوات برق از سال ۱۳۹۰ وارد مدار شد و برق تولیدی این نیروگاه از سال 92 تحویل شبكه سراسری شد. این نیروگاه سالانه می‌تواند ۷۲۰۰ میلیون كیلووات ساعت برق تولید كند كه در سه سال گذشته بیشتر از این مقدار تولید كرده است. از سال ۹۷ هم تاكنون بیش از ۷۱۵۰ میلیون كیلووات ساعت برق تولید كرده است. در مجموع تاكنون بیش از 35هزار میلیون كیلووات ساعت برق تولید و به شبكه برق تحویل داده است.
تولید سالانه نیروگاه اتمی بوشهر باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی به میزان حدود ۱۲ میلیون بشكه نفت خام و عدم انتشار حدود شش میلیون تن انواع آلاینده‌های زیست‌محیطی می‌شود. در‌مجموع تاكنون سبب صرفه‌جویی در مصرف ۵۵ میلیون بشكه نفت خام و عدم انتشار حدود ۳۰ میلیون تن آلاینده شده است.
براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، دهم اسفند امسال فعالیت نیروگاه بوشهر برای تعویض سوخت و تعمیرات مورد نظر متوقف می‌شود و پس از تعمیرات، فعالیت خود را از اردیبهشت سال آینده از سر می‌گیرد.
سوخت‌گذاری و تعمیرات اساسی، یك فرآیند طبیعی در نیروگاه‌های هسته‌ای است و تأمین هزینه بهره‌برداری و نگهداری واحد نخست نیروگاه بوشهر متكی به درآمدهای حاصل از فروش برق است.
فریدون عباسی
رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی
درباره فعالیت واحد اول نیروگاه اتمی بوشهر آن چیزی كه اهمیت دارد، پشتیبانی فنی از این نیروگاه است. این نیروگاه اول ماست و از آن كسب تجربه می‌كنیم و نباید وقفه‌ای در كار آن به‌وجود آید. چون یكباره هزار مگاوات برق به اندازه تقریبا سه نیروگاه گازی 300 مگاواتی از مدار خارج می‌شود و این افت در شبكه قابل توجه است. اگر اشكالی در این زمینه به‌وجود آید و هماهنگی قبلی با وزارت نیرو در این باره صورت نگیرد، باعث قطع شدن بخش زیادی از برق مصرفی در كشور و ایجاد خاموشی خواهد شد. به هر حال برای تكمیل تجارب هم نیاز است تعمیرات این نیروگاه به موقع انجام شود و سوخت آن سریع تامین شود. گذشته از این، تامین نكردن به موقع بودجه برای دو واحد نیروگاهی كه هر چند با تاخیر در بوشهر در حال ساخت است، باعث خواهد شد عملیات ساختمانی این دو واحد جدید هم متوقف شود و ممكن است پیمانكار روسی هم به دلیل این‌كه به موقع بودجه لازم در اختیار او قرار نگیرد از ادامه همكاری منصرف و حتی قرارداد فسخ شود. بنابراین لازم است نمایندگان مجلس در شرایطی كه مشغول رسیدگی به بودجه سال 98 هستند به اعتباری كه دولت برای این نیروگاه در نظر گرفته، بسنده نكنند و دو برابر آن را در نظر بگیرند و حتی محل تحقق و تامین آن را نیز پیش‌بینی كنند تا فعالیت‌های نیروگاه اول و نیروگاه‌های در حال ساخت دوم و سوم بوشهر نیز ادامه پیدا كند و تاخیرهای گذشته جبران شود.
كارنامه عملكرد 5 ساله نیروگاه
واحد یكم نیروگاه هسته‌ای بوشهر با ظرفیت تولید 1000 مگاوات برق از سال ۱۳۹۰ وارد مدار شد و برق تولیدی این نیروگاه از سال 92 تحویل شبكه سراسری شد. این نیروگاه سالانه می‌تواند ۷۲۰۰ میلیون كیلووات ساعت برق تولید كند كه در سه سال گذشته بیشتر از این مقدار تولید كرده است. از سال ۹۷ هم تاكنون بیش از ۷۱۵۰ میلیون كیلووات ساعت برق تولید كرده است. در مجموع تاكنون بیش از 35هزار میلیون كیلووات ساعت برق تولید و به شبكه برق تحویل داده است.
تولید سالانه نیروگاه اتمی بوشهر باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی به میزان حدود ۱۲ میلیون بشكه نفت خام و عدم انتشار حدود شش میلیون تن انواع آلاینده‌های زیست‌محیطی می‌شود. در‌مجموع تاكنون سبب صرفه‌جویی در مصرف ۵۵ میلیون بشكه نفت خام و عدم انتشار حدود ۳۰ میلیون تن آلاینده شده است.
براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، دهم اسفند امسال فعالیت نیروگاه بوشهر برای تعویض سوخت و تعمیرات مورد نظر متوقف می‌شود و پس از تعمیرات، فعالیت خود را از اردیبهشت سال آینده از سر می‌گیرد.
سوخت‌گذاری و تعمیرات اساسی، یك فرآیند طبیعی در نیروگاه‌های هسته‌ای است و تأمین هزینه بهره‌برداری و نگهداری واحد نخست نیروگاه بوشهر متكی به درآمدهای حاصل از فروش برق است.
ضمیمه قاب کوچک
تیتر خبرها
