مدارس غیردولتی متخلف را معمولا با تخلفات شهریه‌ای می‌شناسند، این كه نرخ‌ها را به میل خود تغییر می‌دهند و با بستن صفاتی خاص به خود، این اعداد و ارقام را توجیه می‌كنند. با این كه سازمان مدارس غیردولتی همیشه گفته كه بازرسان جلوی این جنس تخلف را می‌گیرند و با متخلفان برخورد می‌كنند ولی تخلفات شهریه‌ای هنوز به‌عنوان انحرافی سنتی پابرجاست.
یكی از مدارس غیردولتی شهرتهران در منطقه نیروی هوایی- كه دبستانی دخترانه است-برای ثبت‌نام20 میلیون تومان شهریه خواسته كه والدین دانش‌آموزی كه این پول را نداشته به ما می‌گوید امسال دخترش را به مدرسه‌ای دولتی خواهد برد. مادر دانش‌آموز پسری كه محصل دوره ابتدایی است و مدرسه‌اش برای سال تحصیلی جدید 11میلیون تومان شهریه خواسته نیز به ما می‌گوید به مدرسه‌ای دولتی خواهد رفت. مشكل اما از جایی شروع می‌شود كه این خانواده‌ها می‌خواهند نقل و انتقال فرزند را عملا انجام دهند. پدر دانش‌آموزی كه امسال سال سوم دبستان را خواهد خواند به ما می‌گوید قادر به پرداخت شهریه 13 میلیون تومانی مدرسه نیست و می‌خواهد دخترش را به مدرسه‌ای دولتی ببرد كه مسؤولان مدرسه غیردولتی حاضرنیستند پرونده دخترك را تحویل دهند. او می‌گوید پرونده دخترش را گرو برداشته اند و با زبان‌بازی سعی در قانع كردن آنها دارند ولی او كه این 13 میلیون و بقیه خرج تراشی‌های مدرسه در طول سال از توانش خارج است فعلا زیر بار ثبت‌نام نرفته و درحال رایزنی برای ثبت‌نام درمدرسه‌ای دولتی است.
جالب این‌كه مدارس غیردولتی كه هرگزحاضر به كوتاه آمدن از شهریه‌های مصوب نیستند به خانواده‌هایی كه خواهان كوچ از این مدارس هستند پیشنهاد تخفیف شهریه یا پرداخت شهریه به نرخ سال قبل را داده‌اند كه نشان می‌دهد این مدارس برای حفظ دانش‌آموز به هر چیزی چنگ می‌زنند. مادر یكی از این دانش‌آموزان كه شاغل است و می‌گوید كه سال قبل بابت نگه داشتن فرزندش درمدرسه تا ساعت 4 بعدازظهر، 5/1 میلیون تومان هزینه می‌پرداخته حالا به عنوان یك امتیاز با این پیشنهاد مدیر مواجه شده كه نیازی به پرداخت این پول نیست.
شهریه‌هایی كه بسیاری از مدارس غیردولتی ازخانواده‌ها طلب می‌كنند مبالغ گزافی است، مثل شهریه 24 میلیون تومانی یكی از مدارس شهر تهران كه والدین یكی از دانش‌آموزانش می‌گوید حتی اگر بخواهند این شهریه را نصف به نصف میان خود تقسیم كنند و آن را دانگی بپردازند بازهم قادر به تامینش نیستند. طبیعی است كه با این وضع و البته فشارهای اقتصادی كه تقریبا همه دهك‌های اجتماعی را به بازی گرفته، مهاجرت از مدارس غیردولتی به سمت دولتی‌ها امسال نسبت به سال‌های قبل شدت بیشتری داشته باشد، هر چند مجتبی زینی وند،‌ رئیس سازمان مدارس غیردولتی با وجود چندین روزپیگیری به ما وقت مصاحبه نداد كه این موضوع تایید یا تكذیب شود.
سكوت او باعث شد موضوع تخلفات نخ‌نمای شهریه‌ای مدارس غیردولتی نیز بی پاسخ بماند درحالی كه زینی‌وند همین اواخر حجت را تمام كرده و گفته بود حداكثر شهریه مدرسه غیردولتی ابتدایی 9 میلیون و 400 هزار، برای متوسطه اول 11 میلیون و برای متوسطه دوم 15 میلیون تومان است،‌ اعدادی كه متر و معیار خوبی است برای تشخیص تخلفاتی كه آشكارا در برخی مدارس غیردولتی انجام می‌شود و از قِبَل هر دانش‌آموز چند میلیون تومان عاید موسسات متخلف می‌شود.
​​​​​​​
دولتی‌های شهریه‌طلب 
مدارس دولتی همیشه شلوغ بوده‌اند؛ چه وقتی مدارس سه شیفته بودند و چه حالا كه مدارس یك شیفته نیز پرازدحام است. با این شلوغی‌ها اما دلخوشی برخی خانواده‌ها به رایگان بودن تحصیل در این مدارس است و دلخوشی برخی دیگر به وجود معلمان باتجربه در بسیاری از مدارس دولتی. ولی نقطه ضعف این مدارس این است كه ثبت‌نام در آنها براساس محدوده جغرافیایی است،‌ محدودیتی كه همواره برخی خانواده‌ها را به سندسازی واداشته است.
این روزها اما جام‌جم شواهدی را به دست آورده كه گویای تخلف عجیب برخی مدیران مدارس دولتی است. ماجرا از موضوع محدوده جغرافیایی آغاز می‌شود، از این كه خانواده‌ای مدرسه دولتی خاصی را نشان می‌كند ولی آن مدرسه در محدوده محل سكونتش نیست. دراین شرایط اولیا و مدیرمدرسه وارد مذاكره می‌شوند و نتیجه این می‌شود كه مدیر، دانش‌آموز مورد نظر را به شرط پرداخت شهریه ثبت‌نام می‌كند.
مادر یكی از دانش‌آموزان برای ما نقل می‌كند كه مدیرمدرسه به او گفته باید شهریه بپردازد ولی هنوز چون ثبت‌نام تكمیل نشده او از مبلغ مورد نظر مدیر بی‌اطلاع است، ولی مادر یكی دیگر از دانش‌آموزان تهرانی كه او نیز مبتلا به این ماجراست برایمان تعریف می‌كند كه مدیرمدرسه مورد نظر از او شهریه‌ای معادل نصف نرخ مصوب شهریه مدارس غیردولتی همان محدوده را خواسته كه برای او تقریبا می‌شود 5/3میلیون تومان.
در این بلبشو كه هر كسی ساز خودش را می‌زند دست ما از مصاحبه با زهرا مظفر، مدیركل اداره ارزیابی و عملكرد آموزش و پرورش نیز كوتاه ماند؛شخصی كه برای این بی‌قانونی‌ها باید پاسخ قانع‌كننده‌ای داشته باشد. دفتر او البته برای ما دورنگاری ارسال كرد كه حاوی این اطلاعات تكراری بود كه دریافت هرگونه وجه به جز بیمه حوادث و كتاب‌های درسی در مدارس دولتی ممنوع است. در دو برگه‌ای كه به دست ما رسید همچنین نوشته شده بود وجوه اختیاری مثل كمك‌ها، فعالیت‌های فوق برنامه و سرویس ایاب و ذهاب و لباس فرم نیز باید بعد از شروع سال تحصیلی دریافت شود، ضمن این‌كه مدارس هیات امنایی نیز مدرسه خاص محسوب نمی‌شود و نباید هنگام ثبت‌نام حرف از شهریه به میان بیاورد. مظفر در این برگه‌ها همچنین یادآور شده كه اداره ارزیابی عملكرد و پاسخگویی به شكایات كه از اول تیر تشكیل شده، روزهای دوشنبه و چهارشنبه به‌طور مستمر از مدارس بازدید می‌كند، ولی اگر واقعا اینچنین است و نظارت‌ها دائمی و قدرتمند انجام می‌شود این همه خلاف قانونی كه مردم گزارشش را به ما داده‌اند چرا متوقف نمی‌شود؟