آیا تصویب لایحه حذف 4 صفر از واحد پول ایران که توسط دولت و بانک مرکزی تدوین شده است تاثیری در بهبود شرایط اقتصادی کشور دارد؟
صفـــــــر درمــــانی
هیات دولت در جلسه دیروز خود، لایحه پیشنهادی بانك مركزی مبنی بر تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف چهار صفر را به تصویب رساند. این طرح باید در مجلس به تصویب برسد و در صورت تبدیل به قانون، اجرای آن حدود 2 سال طول خواهد كشید. دولت دوازدهم علت اتخاذ این تصمیم را حفظ كارایی پول ملی، تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی، هماهنگی با آنچه در فرهنگ و عرف جامعه درباره واحد پول ملی رواج یافته، كاهش هزینه چاپ و نشر اسكناس و سكوك و نیز رفع مشكلاتی از قبیل استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره، معضلات شمارش و حمل حجم بالای اسكناس و سكه و خارج شدن مسكوكات از چرخه مبادلات اقتصادی كشور اعلام كرده است. به گفته كارشناسان، حذف صفر از پول ملی بیش از آنكه یك اقدام سیاستی از طرف دولتها باشد، یك اقدام فنی و كارشناسی است و بخشی از بسته اصلاحات اقتصادی به شمار میرود. در دولتهای یازدهم و دوازدهم چند بار طرح حذف صفرها از پول ملی و تغییر نام آن مطرح شده، اما هیچگاه اجرایی نشده است. حذف صفرها از واحد پول، در شرایطی كه ساختارهای مختلف اقتصادی كشور نیازمند اصلاحات اساسی است، یك طرح كماهمیت و نمایشی محسوب میشود.
تحمیل هزینه چاپ اسكناس و ضرب مسكوكات جدید
اختلال در قیمتگذاری كالاها در كوتاهمدت
سردرگمی مردم در كوتاهمدت و تلاطم جامعه تا تطبیق با وضعیت جدید
احتمال فرار سرمایه از كشور به علت نابسامانی بازار پولی
كاهش ارزش اسكناس و ایجاد تورم
بیربط بودن تعداد صفرهای اسكناس با ارزشگذاری پول ملی
عدم تغییر در فرآیند اقتصادی
بیارزش شدن و گم شدن برخی اسكناسها و سكههای ریز در دست مردم در مبادلات روزمره
احتمال عدم همراهی مردم با طرح نسبت به پول جدید
كاهش صادرات به علت افزایش ارزش پول ملی
دلایل بانك مركزی برای اصلاح پول ملی
استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره
مشكلات مرتبط در زمینههای محاسباتی و حسابداری دفاتر
ناامنی در حمل مقادیر زیاد پول حتی برای مبادلات روزمره
معطل شدن در صف بانكها و معضلات شمارش حجم بالای اسكناس و سكه
تغییر واحد پول كشور از ریال به تومان بهدلیل بزرگ شدن ارقام پولی
اجبار در استفاده از ایرانچك با توجه به مشكلات حقوقی ناظر بر آن
هزینه بالای چاپ و امحای اسكناسهای در جریان با توجه به حجم انبوه اسكناس
بالا بودن استهلاك اسكناس بهدلیل نگهداری آن
در حجم زیاد و هزینههای مربوط به آن
تاثیری بر ساختار اقتصادی ندارد
كیوان كاشفی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران گفت: حذف صفر از پول ملی ایران چندین بار مطرح بوده و این طرح هیچ تاثیری روی ساختار اقتصادی و مشكلات آن ندارد. این طرح فقط میتواند در سیستم دفترنویسی و اسناد حسابداری تأثیر مثبتی داشته باشد. همچنین تقویت ارزش پول چون فقط به شكل ظاهری است و جنبه روانی دارد، اثری هم بر قدرت خرید نخواهد گذاشت.
وی افزود: یكی از آثار حذف صفر از پول ملی این است كه رشد نقدینگی كه طی چند سال اخیر سرعت و شتاب زیاد و نامعقولی داشته و هیچ تناسبی با سطح تولید ملی ندارد را تا حدودی به نقطه بهتری برگرداند. حذف صفر از پول ملی باید در كنار یك بسته اصلاحات سیستم بانكی صورت گیرد كه حذف صفر فقط یك قطعه از این پازل باشد.
تأثیر بسیار كم در حفظ ارزش پول ملی
دكتر كوروش پرویزیان، رئیس كانون بانكهای خصوصی گفت: طرح حذف صفر از واحد پول، سهرئیسكل بانك مركزی را به خود دیده و بیش از هشت سال است این موضوع در این نهاد پولی و مالی مورد بررسی قرار میگیرد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تاكید كرد: اقدامی كه دولت در شرایط فعلی باید انجام دهد افزایش ارزش پول ملی در مقابل ارزهای خارجی است.
پرویزیان با بیان اینكه حذف چهار صفر تأثیر بسیار كمی در حفظ ارزش پول ملی دارد، تصریح كرد: حذف چهار صفر نحوه حسابداری و محاسباتی را تغییر میدهد، اما تأثیر اندكی در حفظ ارزش پول ملی دارد. ارزش پول ملی در مقابل ارزهای خارجی در قدرت تجاری كشورها مؤثر است.
رئیس كانون بانكهای خصوصی كشور با اشاره به اینكه ارزش پول ملی ایران در سالهای گذشته بسیار كاهش یافته است، گفت: تورم سنگینی كه در كشور وجود دارد یكی از دلایل كاهش ارزش پول ملی شده است و رویكرد جدیدی كه بانك مركزی به كار گرفته تا حدی میتواند به تثبیت و تحكیم و تقویت ارزش پول ملی منجر شود.
صفرها برنگردند
عمده اقتصاددانان بر این عقیدهاند كه حذف صفر از اسكناس هیچگونه تأثیری بر شاخصهای اقتصادی و طرف عرضه و طرف تقاضا ندارد و بیشتر اثر روانی برجامعه میگذارد.
به عقیده برخی از كارشناسان اقتصادی، افزایش ظاهری قدرت پول ملی، آسانسازی مبادلات، محاسبات و خریدوفروشهای مردم از اثرات قابل تحقق حذف صفرهاست، اما برای حذف صفرها ارتقای شاخصهای اقتصادی همچون افزایش تولید، نرخ سرمایهگذاری، آزادسازیهای اقتصادی، رفع انحصارات، حضور بانكهای خارجی در كشور، حضور بیقیدوشرط سرمایهگذاران خارجی و غیره نیز باید انجام شود.
ازاینرو حذف صفر از پول ملی باید همراه دیگر اقدامات انقباضی در عرصه سیاستهای پولی و انضباط مالی دولتها باشد تا كنار كنترل تورم، حذف صفرهای اسكناس كاركرد خود را داشته باشد، در غیره این صورت خداحافظی صفرها بهزودی اثر روانی خود را از دست داده و صفرها قدرتمندتر از گذشته برمیگردند.
طرح نمایشی
دكتر عبدالحمید انصاری، كارشناس بانكی حذف صفرها در شاخصهای كلان اقتصادی را بیتأثیر دانست و تصریح كرد: حذف چهار صفر از پول ملی تاثیری در كاهش تورم، افزایش اشتغال یا تراز پرداختها ندارد.
وی با بیان اینكه حذف صفرها در نحوه حسابداری تأثیر دارد، تاكید كرد: با توجه به اینكه اعداد و ارقام حسابداری درآمد و هزینه در كشور درشت است با حذف چهار صفر این ارقام كوچكتر میشود و به اصطلاح تأثیر روانی دارد.
انصاری ادامه داد: مهمترین اولویت و اقدامی كه بانك مركزی باید انجام دهد، اصلاح نظام بانكی است. مقامات بانك مركزی و كارشناسان اقتصادی در این مورد آگاهی كامل دارند؛ اما از نظر روانی برای مردم كه سالهاست واحد پول را تومان خطاب میكنند، راحتتر است و تاثیری در مساله فضای كسبوكار و اشتغال و كاهش تورم ندارد.
2 سال طول میكشد
رئیسكل بانك مركزی پیش از این درخصوص لایحه پیشنهادی حذف چهار صفر از پول ملی تأكید كرده بود: لازمه اجرایی شدن این طرح تصویب دولت و تأیید مجلس است و روند اجرای آن پس از تصویب قانون هم حدودا دو سال طول میكشد.
عبدالناصر همتی درباره فرآیند زمانی اجرای این طرح گفت: یك فرآیند زمانبر به لحاظ حقوقی و فنی دارد و بر مبنای برآورد كارشناسان ما اجرای آن نزدیك به دو سال طول میكشد.
همتی درباره سازوكار ورود اسكناسهای جدید به جامعه و حذف اسكناسهای قدیمی گفت: بعد از قانونی شدن، پولهای جدید بهتدریج و با جایگزینی آنها با اسكناسهای فرسوده قبلی وارد چرخه میشوند و هزینه آن قابل مقایسه با هزینه چاپ حجم زیاد اسكناسهای فعلی نخواهد بود.
به گفته وی، اصلاح نرخ برابری پول ملی از طریق حذف صفرها وجهه پول ملی را در صحنه بینالمللی ارتقا میبخشد و اقدامی است كه در بسیاری از كشورها كنار سایر اقدامات، سرآغازی برای اصلاحات جدی اقتصادی است.
طرح ناتمام دولت قبل
در سال 1372، بانك مركزی مطالعاتی گسترده را در زمینه تغییر واحد پول آغاز كرد كه كار نیمهتمام ماند. سال 1386 هم ایده حذف صفر از پول ملی با دستور محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت در دستور كار قرار گرفت. این طرح تا جایی پیش رفت كه مدیریت وقت بانك مركزی با راهاندازی سامانهای مخصوص از مردم درباره نام پول جدید نظرخواهی كرد.
ولی با توجه به گستردگی موضوع و ابعاد آن، بانك مركزی دولت دهم نتوانست حذف صفرها را از پول ملی اجرایی كند و این طرح مسكوت ماند.
دولت و یك طرح همیشگی
جریان حذف صفر از پول ملی در دولت روحانی چند بار مورد توجه قرار گرفته و زمانی كه ولی ا... سیف ریاست بانك مركزی را بر عهده داشت، معتقد بود با اینكه این سیاست مورد تأیید بانك مركزی است، ولی تا زمان فراهم شدن شرایط از جمله ثبات اقتصادی و تورم تكرقمی پایدار برای آن اقدام نخواهد شد.
به هر ترتیب با حضور همتی در ریاست بانك مركزی موضوع حذف صفر از پول ملی به طور جدی در دستور كار قرار گرفت و با وجود نظرات متفاوتی كه از سوی كارشناسان در این باره وجود داشت درنهایت لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در دولت به تصویب رسیده است.
تجربه جهانی
كاهش ارزش پول ملی آثار روانی و اجتماعی زیادی به دنبال دارد، زمانی كه پول ملی ارزشی پایین دارد مردم در مقایسه با پولهای قوی احساس یك نوع تحقیر میكنند.
حذف صفر از پول ملی كشورها نخستین بار پس از پایان جنگ جهانی دوم و تورم تازنده آلمان غربی تجربه شد كه چاپ مارك جدید را به دنبال داشت. پس از آن بهویژه از دهه 60 و 70 میلادی به این سو این عمل بارها در كشورهای مختلف كه اكثرا كشورهای در حال توسعه بودند به اجرا درآمد.
كشورهایی كه اقتصاد آنها از تورم بالا رنج میبرد و ارزش پول ملی آنها در سراشیب سقوط قرار گرفته بود، برای سادهتر شدن مبادلات اقتصادی و بازرگانی و همچنین كاهش هزینه چاپ اسكناس اقدام به حذف صفر یا صفرهایی از اسكناسها كردند.
دادههای بانك جهانی و صندوق بینالمللی پول حاكی است كه دستكم 50 كشور جهان تاكنون به حذف صفر از پول ملی خود اقدام كردهاند كه در برخی از این كشورها برای تكمیل چرخه روانی نسبت به تغییر نام واحد پول نیز اقدام شده است.
-
سلفی با خطای دید
-
پیروزی از آن ملتهای عدالتطلب است
-
مدلهای اینستاگرامی از کجا خط میگیرند؟
-
صفـــــــر درمــــانی
-
هفتــــه ایـــــران
-
از هرچیزی بهترینش در ایران ماست
-
وقت یادگیری نام گلی ناشناس*
-
پر میزند كبوتر قلبم به كاظمین ...
-
با تعویض لباس بیمار درمان نمیشود
-
خزانهداری آمریکا: امسال3/1 میلیارد دلار بابت نقض تحریمها جریمه اعمال کردهایم
-
پیروزی از آن ملتهای عدالتطلب است
-
وقتی از پایان اسرائیل حرف میزنیم دقیقا از چه چیزی حرف میزنیم