ننه قمر چه كم از السا دارد؟

مدیرعامل مجمع تولیدکنندگان نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی از استقبال مردم و تولیدکنندگان از این طرح 7 ساله می‌گویند

ننه قمر چه كم از السا دارد؟

اولین محصولاتی كه از نوشت‌افزار ایرانی دیدیم، دفترمشق‌هایی بود با تصویر شهدا و قهرمانان ملی. كمی غریب بود اما خیلی طول نكشید كه این دفترمشق‌ها و بعد نوشت‌افزارهای دیگر با تصاویر خودمانی و آشنا، به زندگی دانش‌آموزان ایرانی راه پیدا كردند. هفت سال پیش، بعید به نظر می‌رسید كه طرح ایران‌نوشت به سرانجام قابل قبولی برسد؛ رقبای سرسختی داشت. نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی با طرح‌های بومی و ملی باید رقابت می‌كردند با محصولاتی كه تصویر شخصیت‌های محبوب و مشهور هالیوودی رویشان نقش بسته بود. ننه قمر باید جای السا را می‌گرفت و كلاه‌قرمزی جای باب اسفنجی را... حالا بعد از هفت سال، دیده‌ها و شنیده‌های ما از بازار لوازم‌التحریر و البته نمایشگاه ایران‌نوشت كه این روزها در كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان برپاست، از موفقیت این طرح خبر می‌دهد و از استقبال مردم اما این همه ماجرا نیست. هنوز تا صنعتی شدن و تجاری‌سازی محصولات فرهنگی راه در پیش است. سعید حسینی، مدیرعامل مجمع تولیدكنندگان نوشت‌افزار ایرانی - اسلامی درباره مسیر طی شده و موفقیت‌های به دست آمده و زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه این صنعت نکاتی را در گفت‌وگو با جام‌جم مطرح كرده كه در ادامه می‌خوانید:

از 2  کارگاه رسیدیم به 100 کارگاه
وقتی سال 1391 طرح ایران‌نوشت را آغاز كردیم فقط دو تولیدكننده در كنار ما بودند و امسال با حضور صد تولیدكننده نمایشگاه ایران ‌نوشت را برگزار كرده‌ایم. این یعنی طرح نوشت‌افزار ایرانی موفق بوده و مهم‌ترین یا شاید تنها حمایتی كه داشته، استقبال مردمی بوده و بس.
مردم بودند كه با خرید محصولات ایرانی، به تولیدكنندگان انگیزه می‌دادند و نتیجه این شد كه فرآیند بازار تغییر كند. زمانی بود كه نشان یا برند ایرانی در بازار جایگاهی نداشت ولی حالا نوشت‌افزار ایرانی مورد توجه است و توجه تولیدكنندگان و حتی واردكنندگان این كالاها را به خودش جلب كرده‌اند. رسیده‌ایم به نقطه‌ای كه هم تعداد تولیدكنندگان نوشت‌افزار ایرانی افزایش پیدا كرده، هم حجم تولیدات ایرانی و هم تنوع نوشت‌افزار ایرانی.


گام بعدی؛ نوشت‌افزار و 15 مورد دیگر
نوشت‌افزار ایرانی فقط یك شاخه از تجاری‌سازی محصولات فرهنگی محسوب می‌شود. ما به جز این مورد، 15 شاخه دیگر را شناسایی كرده‌ایم؛ از جمله دكوراسیون اتاق كودكان، اسباب‌بازی، پوشاك و هدیه. البته این 16 مورد به بخش كالا مرتبط است و در بخش خدمات نیز امكان استفاده از نشان‌ها یا شخصیت‌های ایرانی - اسلامی وجود دارد.
نمایشگاه ایران‌نوشت هنوز فعالیتش را در 15 شاخه دیگر آغاز نكرده، اما مقدمات و رایزنی‌ها برای توسعه این نمایشگاه و تجاری سازی محصولات فرهنگی آغاز شده است. مذاكره با تولیدكننده‌ها و برگزاری یك بخش‌جنبی از جمله اقدامات صورت گرفته در این زمینه است. برای مدیران و اهالی رسانه در نمایشگاه ایران‌نوشت بخشی را ترتیب داده‌ایم و نمونه‌های متنوع از تجاری‌سازی محصولات فرهنگی را به نمایش گذاشته‌ایم.


كودكان، مهم‌ترین مخاطب فعالیت‌های فرهنگی
در تمام جهان، مهم‌ترین و اصلی‌ترین مخاطب فعالیت‌های فرهنگی و فرهنگ‌سازی، كودكان و نوجوانان هستند. آنها باید ارزش‌های جامعه را بیاموزند و این مقدور نیست مگر با الگوسازی و تعریف سبك زندگی جذاب و تاثیرگذار به كمك محصولات فرهنگی.
فرهنگ‌سازی برای كودكان و نه هیچ كار ویژه دیگری با همایش و نشست و كنفرانس به نتیجه نمی‌رسد و باید دست به تولید جهان داستانی زد و شخصیت‌هایی خلق  كرد كه به سبك زندگی كودكان راه پیدا كنند.
تعریف سبك درست زندگی مساله و دغدغه‌ای است كه در تمام جهان وجود دارد و والدینی هستند كه به بسیاری از تولیدات پویانمایی جهان نقد دارند؛ مثلا به باب اسفنجی كه خانواده ندارد و نمی‌دانیم پدر و مادرش كجا هستند! این دغدغه‌ها را همه والدین جهان دارند؛ مذهبی و غیرمذهبی یا از هر قشر و طبقه‌ای. بنابراین بهترین فضا برای سرمایه‌گذاری مادی و معنوی همین‌جاست؛ در جهان داستان‌های كودكانه.



پیش به سوی شخصیت‌سازی
بیشتر از 50 درصد محصولات فرهنگی بر اساس شخصیت‌های كارتونی و داستانی شكل می‌گیرد و شخصیت محور هستند. تجاری‌سازی محصولات یا مقوله Merchandise بخش مهمی از صنایع فرهنگی جهان را شكل می‌دهد و گاهی محصولات جانبی یك كارتون یا داستان بیشتر از خود اثر درآمدزایی دارد و مورد استقبال قرار می‌گیرد. به‌عنوان نمونه فروش محصولات جانبی كارتون داستان اسباب‌بازی از اكران این كارتون درآمد بیشتری نصیب سازندگان اثر كرده است.
 سعی كرده‌ایم در بخش جنبی نمایشگاه ایران نوشت مدیران و نیز اهالی رسانه را با نمونه‌های موفق تجاری‌سازی آشنا كنیم، چون به نظر می‌رسد آگاهی در این زمینه بسیار می‌تواند راهگشا باشد.
تولیدكنندگان لوازم فرهنگی بدون پرداخت حق مولف، تصویر شخصیت‌های كارتونی سینمای دیزنی و سایر انیمیشن‌سازان آمریكایی را روی محصولاتشان چاپ می‌كنند و این مساله باعث می‌شود طرح‌های ایرانی - اسلامی در یك رقابت نابرابر قرار بگیرند.در هفت سال گذشته سعی كردیم در این زمینه گام‌هایی برداریم و دست تولیدكنندگان محصولات فرهنگی را در دست سازندگان آثار موفق سینمایی و تلویزیونی قرار دهیم.



بساز! بهره‌برداری كن!
برای موفقیت در زمینه صنایع فرهنگی نیاز داریم در دو زمینه مهم تقویت شویم؛ یكی شخصیت‌سازی است و دیگری روش‌های بهره‌برداری از شخصیت‌ها.
در مقایسه با خارجی‌ها، شخصیت جذاب و محبوب و قابل رقابت كم داریم. اگر صدا و سیما، شركت‌های خصوصی تولید فیلم پویانمایی روی شخصیت‌سازی متمركز شوند و بتوانند شخصیت‌های جذاب خلق کرده و به بچه‌ها معرفی كنند، در زمینه محصولات فرهنگی و فرهنگسازی رشد قابل توجهی را شاهد خواهیم بود. متاسفانه درك درستی درباره تجاری‌سازی محصولات فرهنگی وجود ندارد و این‌كه صنایع فرهنگی چقدر می‌توانند در زمینه اقتصادی و فرهنگی سودآور باشند. برای بهره‌برداری از شخصیت‌های كارتونی هم چاره‌ای نداریم جز نظام‌مند شدن و تبعیت از قانونی كه 15 سال پیش شورای نظارت بر علائم، آیین‌ها و نشانه‌ها تصویب كرده ولی متاسفانه نادیده گرفته می‌شود.



فرهنگ بساز و پول پارو كن
تجاری‌سازی محصولات جانبی آثار پویانمایی و بصری یكی از اصلی‌ترین درآمدهای تولید فیلم و سریال است كه گاهی از درآمد اكران هم پیشی می‌گیرد. سال گذشته بیش از 40 تولیدكننده نوشت‌افزار ایرانی از تصاویر کارتونی فیلشاه استفاده كردند و آثارشان با استقبال مواجه شد. چه بسا توجه به تجاری‌سازی این محصولات بتواند صنعت رو به ورشكستگی پویانمایی را نجات دهد، مانع مهاجرت نیروهای متخصص در این حوزه شود و از تعطیلی شركت‌های ورشکستگی پویانمایی یا روی آوردن آنها به تیزرسازی جلوگیری كند.نوشت‌افزار ایرانی توانسته بازار خودش را پیدا كند و در زمینه سایر محصولات هم نمونه‌سازی صورت گرفته اما هنوز صنعتی نشده و تا رسیدن به معنای صنایع فرهنگی یك دهه تمرین و تجربه در پیش داریم.



همه چیز مهیاست
خلق شخصیت‌های جذاب و هدایت آنها به لایه‌های مختلف زندگی كودكان به منظور فرهنگسازی برای ما ایرانی‌ها نباید دشوار باشد. ادبیات این سرزمین می‌گوید كه قدیمی‌ترین شخصیت‌سازهای جهان ما هستیم؛ شاهنامه به تنهایی مصداق شخصیت‌سازی در جهان ادبیات فارسی است و به‌راحتی می‌تواند به جهان آثار نمایشی و تصویری راه پیدا كند.
مزیت‌های فنی هم داریم؛ جوانان خوشفكر و توانمند كه در شركت‌های خصوصی یا صدا و سیمای تهران و مراكز استان‌ها مشغول به كار هستند. فیلشاه نمونه خوبی است برای شناختن این نیروهای جوان و توانمند. این جوانان خوب و ارزان می‌سازند. تهیه‌كنندگان خارجی باورشان نمی‌شود كه فیلشاه با چه رقمی تولید شده و اگر این توانمندی‌ها در تجاری‌سازی محصولات نمایشی و فرهنگی مورد استفاده قرار بگیرد، رشد و رونق قابل توجهی را شاهد خواهیم بود.