ماجرای قیمت خودرو از كی شروع شد؟
دو سالی می‌شود كه قیمت خودرو در مسیر صعود قرار دارد و با توجه به كاهش قدرت خرید مردم همچنان تقاضا در این بازار بالاست. در دو سال گذشته وزارت صمت، 2 وزیر و یک سرپرست به خود دیده اما هیچ‌كدام نتوانستند كارنامه قابل‌قبولی در زمینه كنترل قیمت خودرو داشته باشند. خردادماه دو سال پیش پراید با قیمت 25 میلیون تومان و پژو 206 با قیمت 45 میلیون تومان كه پر تقاضاترین خودروهای سایپا و ایران‌خودرو هستند به دست مصرف‌كننده می‌رسید اما با خروج ایالات متحده آمریكا از برجام و بی‌توجهی به افزایش هزینه‌های تولید و كنار گذاشتن قیمت‌گذاری جدید باعث شد تا كارخانجات خودروسازی نتوانند به تعهدات خود عمل كنند و معوقات انباشته شود. كاهش عرضه دلیل دیگری بود تا بازار خودرو گرانی را تجربه كند. دو كارخانه بزرگ خودروسازی در كشور به طور میانگین سالانه بین یك میلیون تا یك میلیون و 200 هزار دستگاه خودرو تولید می‌كردند كه در سال 97 و 98 این آمار به كمتر از نصف رسید. دو سال پیش زمانی كه عرضه خودرو با مشكل مواجه شد برخی تصاویر هوایی کارخانه‌های خودروسازی و اتومبیل‌های پارک شده در محوطه این کارخانه‌ها این شائبه‌را ایجاد کرد که این كارخانه‌ها از عرضه خودرو خودداری كردند تا قیمت رشد بیشتری داشته باشد، اما پس‌از انتشار این عكس‌ها سازمان بازرسی كل كشور به این پرونده ورود كرد و خودروسازان اعلام كردند این خودروها تكمیل نشده‌اند و با شروع قطعه‌سازی در كشور این خودروها روانه بازار خواهند شد. البته بعدا مشخص شد بسیاری از خودرو‌ها فاقد ضبط‌صوت یا چراغ راهنما بود اما شورای رقابت و وزارت صمت با افزایش قیمت مخالفت كردند. چندی بعد مشخص شد مدیران عامل وقت  دو خودروساز بزرگ در ماجرای گرانی خودرو نقش داشتند و اكنون در حال محاكمه هستند.
 واکنش‌های رئیس‌جمهور به افزایش قیمت
در سال اول فعالیت دولت تدبیر و امید در سال 93 قیمت خودرو با تغییراتی همراه شد كه در آن زمان محمدباقر نوبخت علاوه‌بر مسوولیت معاون رئیس‌جمهور در امور مدیریت بودجه وظیفه سخنگویی دولت را هم برعهده داشت اعلام كرد رئیس‌جمهور از نرخ‌های جدید خودرو مكدر شده است و خواستار بازبینی در این زمینه شد. وی گفته بود دولت به جای رشد قیمت انتظار افزایش كیفیت خودرو را داشت اما شورای رقابت افزایش قیمت را درنظر گرفت. هرچند در تابستان سال 93 رضا شیوا رئیس شورای رقابت از عملكرد خود در این زمینه دفاع كرد و گفت: واقعیت‌های جامعه نشان از آن دارد كه كشور تورم ۴۰درصدی را پشت‌سر گذاشته و این موضوع، مشكلات زیادی را برای انواع واحدهای تولیدی كشور به وجود آورده است، در این میان صنعت خودرو نیز از مشكلات مصون نبود و در شرایط افزایش هزینه‌های تولید به فعالیت می‌پرداخت. جالب اینجاست كه  در سال 93 قیمت خودرو 5/5درصد افزایش یافت در حالی كه خودروسازان تقاضای افزایش 20 درصدی قیمت را داشتند. البته در اردیبهشت امسال هم با توجه به افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها، رئیس‌جمهور در نامه‌ای به وزیر صنعت خواستار ساماندهی سریع بازار خودرو شد، چراکه  با توجه به قیمت‌های جدید خودرو  در سال 99 خودرو‌ها حداقل 10 درصد رشد قیمت داشتند كه نسبت به 5/5 درصد سال 93 بیش از 100 درصد اختلاف را نشان می‌دهد.
 خریداران خودرو توجه كنند
پس از كش و قوس‌های فراوان ستاد تنظیم بازار، شورای رقابت و سازمان حمایت از مصرف‌كنندگان و تولید‌كنندگان شرایط جدید عرضه خودرو را اعلام كردند كه در این دستور قیمت‌های جدید هم اعلام شده است. كسانی كه قصد دارند خودروی جدید از دو خودروساز ایران‌خودرو و سایپا تهیه كنند باید به موارد زیر توجه كنند.
با این‌كه اعلام شده بود مشتریان ابتدا باید در سامانه امتا (https://ecsw.ir) ثبت‌نام و مراحل احراز هویت را طی كنند اما طبق آخرین بخشنامه وزارت صمت برای ثبت‌نام خودرو متقاضیان باید به سامانه‌های فروش خودروسازان برای تكمیل ثبت‌نام و خرید مراجعه كنند و نیازی به مراجعه مستقیم به سامانه امتا نیست.
 هر كد ملی فقط امكان ثبت‌نام و خرید یك دستگاه خودرو از خودروسازان را دارد.
 اگر خریدار در سه سال گذشته از ایران خودرو و سایپا خودرو به صورت ثبت‌نامی دریافت كرده باشد، دیگر امكان ثبت‌نام و خرید را ندارد.
 دارا بودن گواهینامه برای خریداران الزامی است. افرادی كه تاریخ گواهینامه آنها از مدت اعتبار گذشته هم امكان ثبت‌نام دارند. همچنین با توجه به الزام دارا بودن گواهینامه حداقل سن برای ثبت‌نام 18 سال است و كد ملی، شماره تلفن همراه، مشخصات حساب بانكی، همه باید متعلق به شخص ثبت‌نام‌كننده باشد.
 افرادی كه دارای خودرو و پلاك فعال هستند امكان ثبت‌نام ندارند. همچنین خریدار خودرو حق فروش خودرو به عنوان وكالتی و صلح به دیگری را ندارد.
 سند خودرو تا یك سال در رهن شركت خودروساز باقی خواهد ماند.
 طبق ضوابط جدید وزارت صمت، چنانچه در راستی‌آزمایی مراحل فروش، تكمیل وجه، تحویل خودرو و حتی در بازه زمانی پس از تحویل خودرو، مشخص شود كه خریدار از ضوابط عدول كرده یا در فرآیند ثبت‌نام صداقت نداشته است، خودروی وی توقیف و مطابق قانون با او برخورد می‌شود. به بیان بهتر نظارت تا قبل از تحویل خودرو نیست و پس از تحویل خودرو هم نهادهای نظارتی به كار خود ادامه می‌دهند.
 هر خودروی صفر كیلومتری كه در فرآیند تحویل مشتری قرار می‌گیرد، حداكثر باید ظرف مدت سه ‌ماه و پس از تردد هزار كیلومتری، برای استفاده از گارانتی به نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش خودروسازان مراجعه كند.
 مشتریان باید در ثبت شماره شبای خود در سایت فروش دقت كنند، چراكه مسؤولیت ورود شماره شبا به صورت اشتباه و در نهایت برگشت پول به فرد دیگر برعهده ثبت‌نام‌كننده است؛ ضمن این‌كه شماره شبای اعلامی حتما باید به نام خود متقاضی باشد؛ چراكه وجه برگشتی در صورت عدم موفقیت در قرعه‌كشی، تنها به شماره شبای اعلامی منطبق با نام فرد ثبت‌نام كننده واریز خواهد شد.  با توجه به این‌كه خودروهایی كه قرار است در شرایط فعلی به دست مشتریان برسد انتخاب رنگ ممكن است با مشكل مواجه شود و خودروهایی كه بیشترین تولید را دارند در بخش عرضه قرار می‌گیرند، در نتیجه در انتخاب رنگ حساسیت نداشته باشند.
 مبلغ چك‌ در طرح پیش‌فروش اعتباری سه میلیون و 910 هزار تومان به تاریخ 15 تیرماه سال 1400 است. با توجه به حذف شدن دریافت چك باید منتظر مصوبه جدید وزارت صمت برای دریافت این مبلغ در تاریخ مذكور ماند.
 ثبت‌نام خودرو تا كی ادامه دارد؟
عرضه 11 محصول تولید داخل درحالی آغاز خواهد شد كه هفت محصول متعلق به سایپا و چهار محصول متعلق به ایران‌خودرو است. خودروهای رانا، پژو 206 تیپ 2، پژو پارس و پژو 405 SLX از ایران‌خودرو و تیبا، تیبا2، ساینا، وانت پراید 151، نیسان دوگانه‌سوز آپشنال، نیسان دیزل و پیكاپ دوكابین ریچ از سایپا در طرح پیش‌فروش اعتباری عرضه می‌شوند. ثبت‌نام خودرو تا 14 خرداد ادامه دارد و كسی كه زودتر ثبت‌نام كرده شانس بیشتری در قرعه كشی ندارد.
 اگر قرعه به نام‌مان نخورد
طبق شرایط وزارت صمت برای ثبت‌نام خودرو افراد قبل از انجام قرعه‌كشی باید 50 درصد مبلغ را به حساب شركت خودروساز واریز كنند. این پول در حساب خودروساز بلوكه می‌شود تا قرعه‌كشی تمام شود. افرادی كه نامشان در لیست قرعه‌كشی قرار بگیرد48 ساعت مهلت تكمیل وجه دارند اما افرادی كه شرایط دریافت خودرو را داشتند و نامشان در لیست قرعه‌كشی نبوده طی یك هفته پول‌شان به شماره شبایی که معرفی كردند عودت داده می‌شود. همچنین باید توجه داشت بنابر هر علتی، هر یك از شروط نام‌نویسی در هر مرحله، نقض شود، نام‌نویسی منقضی می‌شود و پول كسی كه این شرایط را رعایت نكرده است عودت داده می‌شود و خودرو به او تعلق نمی‌گیرد حتی اگر نام او از قرعه‌كشی بیرون آمده باشد.
 مراقب كلاهبرداران باشید
دزدها برای انجام دزدی بیشتر به دنبال مكان‌های خلوت هستند اما كلاهبرداران اینترنتی سراغ فضاهایی می‌روند كه بیشترین تراكم جمعیت را دارد. زمانی كه مصوبه دولت مبنی بر حذف یارانه نقدی اجرایی شد برخی كلاهبرداران با ارسال پیامك‌های ناشناس با سرشماره‌های مخصوص اعلام می‌كردند اگر یارانه قطع شده اطلاعات حساب بانكی را ارائه دهید تا دوباره یارانه وصل شود كه برخی افراد به دام آنها افتادند و حسابشان خالی شد. حال با شروع ثبت‌نام خودرو برخی سودجویان با ارسال پیامك‌هایی اعلام می‌كنند كه خرید خودرو بدون قرعه‌كشی با ورود به لینك زیر كه به صورت خیلی حرفه‌ای افراد را به سمت درگاه بانكی و پرداخت پول هدایت می‌كند. خریداران مراقب باشند تا در این زمینه كلاه سرشان نرود و فقط از طریق سامانه فروش خودروسازان خرید خود را انجام دهند.