ایران، شریک روزهای سخت مردم عراق

ایران، شریک روزهای سخت مردم عراق

حسن کاظمی قمی سفیر اسبق ایران در عراق


سفر نخست‌وزیر عراق در راس یک هیات بلند‌پایه سیاسی، اقتصادی و نظامی به ایران بیانگر اهمیت روابط دو کشور است. در شرایطی که امروز عراق با چالش‌های موجود به‌ویژه در حوزه اقتصادی مواجه است این سفر می‌تواند ابعاد همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور را توسعه دهد. در هیات عراقی که در حال حاضر در ایران به سر می‌برد علاوه بر نخست‌وزیر، شش وزیر کلیدی کابینه هم حضور دارند که بیانگر حوزه همکاری دو کشور در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی و فرهنگی است. روند همکاری‌های دو کشور از ابتدای عراق جدید تا امروز به سمت رابطه راهبردی بوده است. در شرایطی که عراق به‌ویژه در شرایط سخت قرار داشت تنها کشوری که به عراق کمک و با نظام سیاسی جدید در عراق همراهی کرد منحصرا ایران بود.  کشورهایی که امروز داعیه همکاری و حمایت از عراق را دارند از جمله عربستان و آمریکا ادعاهای‌شان غیر واقعی است چرا که کارنامه چند ساله آنها نشان می‌دهد در برابر اراده مردم عراق و نظام سیاسی این کشور ایستادگی کردند.  عربستان از عراق باثبات و دموکراتیک نگران است و به همین دلیل نقش مثبتی را در اقتصاد این کشور ایفا نخواهد کرد، اما جمهوری اسلامی ایران معتقد است همگان از عراق با‌ثبات و شکوفا بهره خواهند برد و بر همین مبنا با توجه به منافع و حتی تهدیدات مشترک و ظرفیت خوب همکاری همواره از دولت عراق حمایت خواهد کرد.
قطعا این سفر در تقویت همکاری‌ها به‌ویژه در حوزه اقتصادی موثر خواهد بود؛چراکه امروز درآمد نفتی عراق کم شده و به دلیل آسیب زیرساخت‌های اقتصادی‌اش مجبور به اتکا به بخش وسیعی از واردات است و ایران هم در این زمینه آمادگی کمک و توسعه همکاری‌ها را دارد.
همچنین با توجه به فشار آمریکا به عراق برای همراهی با تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران، این سفر می‌تواند نقش مهمی در تداوم همکاری دوجانبه تهران-بغداد داشته باشد و یکی از ابعاد مهم این سفر، پاسخ منفی عراق به این تحریم‌هاست.  
نکته دیگر این‌که با توجه به حساسیت‌های موجود در منطقه در خصوص ادامه تروریسم، رایزنی‌های سیاسی بین ایران و عراق دارای اهمیت است.
 عراق از معدود کشورهایی است که در بسیاری از مسائل سیاست خارجی با ایران هم‌موضع است. نقش عراق در سوریه و همچنین موضع این کشور در قبال مردم یمن بسیار ممتاز است.  از جمله موضوعات دیگر در این سفر احتمالا بحث خروج نظامیان آمریکا از عراق است، چرا که عراق می‌تواند در بعد امنیتی همچنین در مقابله با تروریسم مشکلات خود را حل کند و دیگر نیازی به حضور نیروهای نظامی خارجی نیست. گرچه آمریکا به هر وسیله‌ای چون تطمیع یا تهدید تلاش دارد حضور نظامی خود را در منطقه از جمله عراق و سوریه تثبیت کند، اما قطعا اگر نخواهد مصوبه پارلمان عراق را اجابت کند با واکنش‌هایی از سوی مردم عراق مواجه خواهد شد. این‌که مصطفی الکاظمی، ایران را به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود انتخاب کرد بیانگر اهتمام و جایگاه ویژه ایران در سیاست خارجی عراق است، از این جهت ارزیابی مثبتی نسبت به این سفر دارم و این سفر می‌تواند فصل جدیدی را در توسعه همکاری‌ها ایجاد کند. مواضع مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران نیز این بوده که در هر شرایطی به عراق کمک کند؛ امیدواریم این سفر در این جهت گامی مثبت تلقی شود.