چگونه میتوان از دیدارهای دیپلماتیک میان مقامات ایران و عراق به نفع اقتصاد دو کشور بهره برد؟
بازار 20 میلیارد دلاری عراق
ایران با 15 کشور همسایه خود هممرز است. موضوعی که تقریبا ایران را میان همه کشورهای دنیا تبدیل به یک استثنا کرده است. در نگاه اول شاید این تعداد کشور هممرز برای هرکشوری یک تهدید امنیتی بهشمار آید و کار را برای مرزبانان آن کشور بسیار سخت کند. اما از طرفی تعداد بالای کشورهای هممرز برای اقتصاد ایران میتواند یک فرصت طلایی بهشمار آید. آن هم برای اقتصاد ایران که چند سالی است با ظالمانهترین و شدیدترین تحریمها مواجه است. ظرفیت کشورهای هممرز ایران بهگونهای است که راه را برای ایران نه تنها در راستای دور زدن تحریمها که در راستای بی اثر کردن تحریمها فراهم کرده است؛ تحریمهایی که تمرکز آن بر عدم صادرات نفت ایران با هدف صفر کردن درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت و در مرحله بعدی تحریم سیستم نقل و انتقال پولی برای عدم بازگشت ارزهای صادراتی است؛ دو موردی که ایران بهراحتی و با تکیه بر ظرفیتهای منطقهای خود قابلیت عبور از آنها دارد.
این در حالی است که اخیرا مقامات دو کشور در عالیترین سطوح به توافق رسیدهاند تا مراودات تجاری با یکدیگر را به 20 میلیارد دلار در سال برسانند. وضعیت تجارت دو کشور ایران و عراق در ماههای اخیر تحتتاثیر شیوع کرونا با افت شدیدی مواجه بوده است؛ بهطوری که براساس آمار اعلامی از سوی گمرک ایران، مجموع صادرات غیرنفتی ایران در سه ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 44 درصد کاهش داشته که صادرات به کشور عراق نیز از این موضوع مستثنا نبوده است. صحبت اصلی اینجاست که چرا روابط دوجانبه ایران و عراق دارای اهمیت بسزایی است. برای پاسخ به این سوال گزارش زیر را بخوانید.
سال گذشته بود که هیات بلندپایه ایرانی به عراق سفر کرد. در این سفر عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران با همتای خود به نتایجی برای ایجاد یک کانال مالی جدید برای تسهیل تبادلات تجاری میان دو کشور رسیدند؛ توافقی که البته شیوع ویروس کرونا مهلت نداد تا اقدامات لازم برای ایجاد این کانال تکمیل شود.
موضوعی كه بخشی از تجارت فی مابین این دو كشور را با اخلال مواجه كرد. اما ظاهرا برنامههای جدیدی بین دو كشور ایران و عراق در حال پیادهسازی و اجراست. شواهد بیانگر این موضوع است كه شیوع كرونا فرصتی را برای ایجاد مسیر جدید روابط بین این دو كشور ایجاد كرده است. در هفتههای گذشته عبدالناصر همتی دوباره راهی بغداد شد. سفری كه این بار بازتاب گستردهای در رسانههای جهان داشت. شاید دلیل اصلی بازتاب سفر مقامات ایرانی به عراق این بود كه این بار توافق با مقامات عراقی در یك روز و به نوعی طی چند ساعت به نتیجه میرسید. در حالی كه این مذاكرات در سفرهای گذشته حداقل چند روز به طول میانجامید.
رئیس كل بانك مركزی ایران طی سفر اخیرش به عراق بر اساس مذاكرات صورتگرفته با مقامات عراقی توانست استفاده از منابع مالی ایران برای واردات كالاهای اساسی و دارو را به نتیجه برساند. به این معنا كه ایران از این پس میتواند كالاهای اساسی مورد نیازش را از طریق عراق تامین كند. البته از آنجا كه عراق تولیدكننده كالاهای اساسی و دارو نیست در نتیجه با واردات این كالاها به كشور خود اقلام مورد نظر را به ایران تحویل میدهد تا بخشی از بدهی این كشور به ایران از این طریق
تهاتر شود.
موافقت برای افزایش تجارت
حجم روابط اقتصادی ایران و عراق باید به ۲۰ میلیارد دلار برسد. این خبری بود كه پس از پایان نشست خبری مشترك رئیسجمهور ایران و نخست وزیر عراق مطرح شد. حسن روحانی در سخنانی به روابط اقتصادی دو كشور اشاره كرد و گفت: مهمترین هدف این سفر تقویت روابط دوجانبه میان دو كشور است به ویژه در شرایط كنونی كه هر دو كشور با چالش ناشی از شیوع ویروس كرونا و سقوط قیمت نفت مواجه هستند بیش از گذشته به هماهنگی و همكاریهای موجود بین دو كشور در راستای منافع دو ملت نیازمندیم. از سوی دیگر مصطفی الكاظمی خاطرنشان كرد: ایران و عراق علیه تروریسم و گروههای تكفیری در كنار یكدیگر قرار گرفتند و ایران جزو نخستین كشورهایی بود كه در این راه در كنار ملت عراق قرار گرفت و این را هرگز فراموش نخواهیم كرد و اكنون عراق هم در كنار ایران ایستاده است تا برای گذر از چالشهای اقتصادی به جمهوری اسلامی ایران كمك كند.
شریك استراتژیك
كسانی كه به عراق سفر كردهاند و توفیق زیارت حرم امام حسین(ع) را در ایامی مانند اربعین دارند حتما وفور كالاهای ایرانی در بازار عراق را از نزدیك مشاهده كردهاند.
بابك افقهی معاون اسبق وزیر صمت در گفتوگویی با خبرنگار جامجم با اشاره به ابعاد اقتصادی سفر هیات بلندپایه عراقی به ایران گفت: سال گذشته هیات اقتصادی ودولتی ایران به عراق سفر كرد كه طی آن سفر توافق نامه و قراردادهایی میان مقامات دو كشور منعقد شد. به نظر میرسد سفر مقامات عراق به ایران در ادامه توسعه روابط اقتصادی بین دو كشور و در راستای سفر سال گذشته هیات ایرانی به عراق باشد.
وی افزود: وقتی تجارت ایران و عراق را به صورت جزئی بررسی میکنیم کاملا مشخص است که بازار عراق برای ایران بسیار جذاب است و تقریبا اغلب کالاهای ایرانی در بازار عراق مشاهده میشود. این در حالی است که موادغذایی کشورهای دیگر وارد عراق نمیشود و شهروندان عراقی برای مصرف کالاهای ایرانی تمایل بیشتری دارند؛ موضوعی که نشان از تاثیر فرهنگ و مذهب یکسان میان مردمان این دو کشور دارد.
این کارشناس اقتصادی ضمن تاکید بر اهمیت بازار عراق اظهار کرد: بازار عراق بهگونهای است که هرچه کالای ایرانی به این کشور صادر شود دارای مشتری است. از این رو بسیاری از کشورها در تلاشند تا بتوانند جای ایران را در بازار عراق بگیرند. مقامات هر دو کشور به خصوص ایران متوجه این موضوع هستند برای همین هر سال تلاش میکنند به میزان روابط تجاری میان دو کشور بیفزایند. افقهی با بیان اینکه مرز طولانی ایران و عراق یک مزیت برای دو کشور محسوب میشود، گفت: ایران بیش از هزار کیلومتر مرز مشترک با عراق دارد که این موضوع در تجارت بسیار مهم بوده و کمک زیادی به تسهیل تجارت میکند. از سوی دیگر اشتراکات فرهنگی و مذهبی فراوانی که میان مردم این دو کشور وجود دارد باعث شده تا نوعی درهم تنیدگی اقتصادی میان دو کشور ایجاد شود.
رئیس اسبق سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه ما در این سالها به عراق، نگاه فروش محصول نداشتهایم، تاکید کرد: چین و عراق دو شریک تجاری و استراتژیک ایران محسوب میشوند و قطعا نگاه ما به این دو کشور صرفا نگاه بازاری نیست، بلکه هدف تعیین روابط دارای عمق است؛ روابطی که بر اساس منافع دو کشور و موقعیت استراتژیک تعیین میشود. افقهی ادامه داد: در طول سالهای گذشته تجار و سرمایهگذاران ایرانی، عراق را به عنوان یکی از پایگاههای سرمایهگذاری خود میدانستند و این موضوع باعث شده تا مصرف کالاهای ایرانی در عراق با رغبت بیشتری همراه باشد.
وی افزود: کشورهای زیادی دنبال تصاحب بازار عراق هستند، اما هممرز بودن این کشور با ایران و همچنین تعیین روابط استراتژیک و سیاسی میان دو کشور باعث شده تا در زمینه اقتصادی نیز روابط محکمتری داشته باشند.
افقهی تصریح کرد: به نظر میرسد در شرایط فعلی باید تشکیل فروشگاههای زنجیرهای بزرگ ایرانی در کشور عراق در اولویت قرار بگیرد تا در زمینه صادرات موادغذایی مسیر آسانتری داشته باشیم. از سوی دیگر در بخش صادرات خدمات فنی و مهندسی و محصولات پتروشیمی باید برنامهریزیهایی تهیه و تدوین شود؛ چرا که مطمئنا افزایش ارتباط اقتصادی بین دو کشور به تضمین امنیت مرزهای دو کشور منجر خواهد شد.
وی در ادامه با اشاره به سالهای جنگتحمیلی به جامجم گفت: مردم عراق با ما هشت سال نجنگیدند بلکه رژیم بعث و باطل صدام بود که باعث جنگ و خونریزی شد. پس از سرنگونی صدام مردم عراق به دلیل نزدیکی فرهنگ و مذهبشان به ایران مبادلات اقتصادی و روابط سیاسی خود با ایران را گسترش دادند و نباید این تفکر وجود داشته باشد که ما چرا باید با کشوری که هشت سال با آنها جنگیدهایم روابط اقتصادی داشته باشیم.
به گفته افقهی، روابط اقتصادی ایران و عراق پس از سرنگونی صدام بهگونهای قوت گرفت که آمریکا و عربستان تلاش زیادی کردند تا این موضوع به نتیجه نرسد، اما هرگز موفق نشدند. در شرایط فعلی هم سه اتاق بازرگانی، اصناف و تعاون ایران در تلاش هستند تا مراودات تجاری خود با کشور عراق را افزایش دهند. به نظر میرسد با توجه به هدفگذاری جدیدی که از سوی دو کشور انجام شده مسیر جدیدی برای تجار ترسیم خواهد شد.
-
پرسپولیس به ماشین گلزنی نیاز دارد
-
دغدغه هویت نوجوانهای مهاجر
-
بازار 20 میلیارد دلاری عراق
-
«برویم به خویشیار، پیغذایی بخوریم!»
-
تقدیم به «اخوانِ» روحا...رجایی
-
رسم هابیلكشی
-
نباید مظلوم باشیم
-
این « آخـــــــــــر خط» نیست
-
اتـــحاد عــلیه تــحریم
-
ازدواج آسان منتظر تصمیم مسؤولان
-
در مسیر تجارت 20 میلیارد دلاری
-
ضربهای در شان حاجقاسم
-
هر چه هست از مدد رونق این كانون است!
-
زبان بدن
-
پیامهایی برای سردبیر جهادی جامجم