روایت سیاحت کرونا در مازندران
رصد وضعیت استان مازندران روی یک تایم‌لاین زمانی نظام‌های جالبی دارد، این‌که بتوانیم از تیتر اخبار دو ماه اخیر به وضعیت کنونی پی ببریم شاید آورده‌های گرانبهایی برای ما داشته باشد. روایت را از کاهش موارد مبتلایان در روزهای پایانی فروردین امسال بخواهیم آغاز کنیم این داده‌ها بیشتر به چشم‌مان می‌آید. حامد روحانی‌زاده، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در آخرین روز فروردین گفته بود: «سیر بیماری کرونا در استان نزولی است و آمار فوتی‌های ناشی از این بیماری روز به روز کمتر می‌شود.» تیتر رسانه‌ها هم تایید همین وضعیت است. 9 اردیبهشت عباس موسوی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی این استان اعلام کرد: «وضعیت بیماری کرونا در مازندران به ثبات رسیده است.» کم‌کم حتی نام کرونا کمتر در اخبار این استان به چشم خورد و همین موضوع موید تایید وضعیت پایدار این استان در آن دوره زمانی است. روزهای ابتدایی خرداد اما اخبار رنگ و بوی توصیه گرفت.
 خبرگزاری مهر گزارشی از وضعیت ساحل‌گردی بدون رعایت پروتکل‌ها منتشر کرد و تصاویر الصاق شده به این گزارش نشان داد سواحل این استان مملو از جمعیتی است که هیچ‌کدام پروتکل‌ها را رعایت نکرده‌اند. لغو محدودیت‌های مواصلاتی فرش قرمزی برای گردشگران شد و نیمه خرداد این بار اخبار حکایت از افزایش بیماران مبتلا داشت. رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران 17 خرداد گفت: «مسافرت‌های غیرضرور شمار مبتلایان کرونا را افزایش داد.»
 یک هفته بعد وضعیت رامسر قرمز شد و رسانه‌های محلی از «توهم شکست کرونا در مازندران» نوشتند. دوباره نام و تصویر کادر درمانی این استان در رسانه‌ها دست به دست شد، پزشکان و پرستارانی که جان عزیزشان را در این راه از دست داده‌اند. در نیمه تیرماه تعداد شهرهای قرمز افزایش چندبرابری یافت و وضعیت این استان دوباره نگران‌کننده شد. تا حالا که بیش از 20 شهر استان در وضعیت قرمز قرار دارد و به نوعی مازندران را به یکی از کانون‌های شیوع کرونا در ایران تبدیل کرده است.



مازندران در محاصره
استان‌های تهران، سمنان، قزوین، گلستان و گیلان همسایه‌های استان مازندران هستند. همسایگانی که بیشترین ورودی مسافر را در این روزها به مازندران داشته‌اند. همان ابتدای آغاز فراگیری هم مردم این استان با همراهی مسؤولان محلی و البته با وجود مخالفات‌های دولت اقدام به مسدود کردن راه‌های مواصلاتی به این استان کردند.
بسیاری از مردم و جوانان ابتدا با خواهش و تمنا و پس از آن با اقدامی سلبی از مسافران خواستند عید امسال به مازندران سفر نکنند. هنوز هم که هنوز است بسیاری از مردم این استان معتقدند همان تصمیم یکی از دلایل کاهش آمار ابتلا و مرگ و میرها در استان بوده‌است، اما با کاهش موارد ابتلا و بازگشایی راه‌های مواصلاتی به این استان این چرخه دوباره به مرحله آغازین آن بازگشت. هنوز هم بیشترین ورودی به مازندران از سمت استان تهران صورت می‌گیرد و همچنان «خواهش از هموطنان برای سفر نکردن به مازندران» ترجیع‌بند حرف‌های مسؤولان است.
 هر چند در حالی که بسیاری از فعالان اجتماعی مازندران معتقدند تردد مسافران و گردشگران به شیوع بیماری کرونا منجر شده و این استان را در وضعیت قرمز قرار داده‌است، اما آنچه از سخنان استاندار مازندران و ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت بر می‌آید، نحوه زندگی اجتماعی مردم این استان در ترددهای درون استانی، برگزاری جشن‌های خانوادگی، سفر به ییلاقات، مراسم‌های عروسی و عزا موجب شیوع بیش از پیش این بیماری در مازندران شده است.‌



73درصد مبتلایان  در تجمعات بودند
وضعیت کادر درمانی بیمارستان‌های مازندران هم تعریفی ندارد، همین دیروز آن‌طور که رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اعلام کرده نزدیک به 1900 نفر مبتلا در بیمارستان‌های مازندران بستری هستند که همین نکته نشان از خستگی کادر درمانی استان دارد. آمارها می‌گوید بیش از 80درصد ظرفیت تخت‌های بیمارستانی به بیماران کرونا اختصاص داده‌شده‌است. به گواه همین آمارها تا اکنون 11 نفر از کادر درمانی این استان جانشان را از دست داده‌اند و تعداد زیادی از آنها مبتلا به کرونا شده‌اند.
 آخرین‌شان دکتر بهرام طهماسبی، رئیس بیمارستان امام خمینی (ره) شهرستان آمل بود که چند روز پیش به شهادت رسید و کادر درمانی این شهرستان را سوگوار کرد. دو روز پیش از شهادت بهرام طهماسبی او نامه‌ای منتشر کرد که وضعیت این استان را هولناک‌تر عنوان می‌کند.
 او در بخشی از این نامه می‌نویسد؛ « خودم در بیمارستان آمار گرفتم. ۷۳درصد موارد بستری در دو هفته اخیر سابقه حضور در تجمعات داشتند. شما را به خدا قسم می‌دهم دلتان را به شاخص‌های زیبای علم‌سنجی که به مدد مراکز تحقیقاتی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی حاصل شده، خوش نکنید. این شاخص‌های کذایی حداکثر فقط به درد پز دادن و نشان دادن معلومات می‌خورد. امروز نظام سلامت فقط به اساتید چکمه‌پوش نیاز دارد.»




سفر به وضعیت قرمز
روزهای قرمز شده در تقویم امسال زیاد است، تعطیلی نیم‌بند مدارس و نزدیکی به پایان تابستان هم همیشه موجب افزایش سفرها شده است. حالا اما مسؤولان وزارت بهداشت موکدا از شهروندان خواسته‌اند «به مازندران سفر نکنید». شلوغی راه‌های مواصلاتی به این استان در روزهای تعطیل اما نشان از بی‌توجهی به این خواسته مسؤولان و به خطر انداختن جان اهالی مازندران و البته خود مسافران دارد. در حالی که همین حالا بسیاری از مردم مازندران سفر به استان را یکی از دلایل اصلی شیوع کرونا می‌دانند، عجیب است که ستاد ملی مقابله با کرونا تنها به توصیه اکتفا می‌کند و در این ماجرا هیچ مداخله‌ای صورت نمی‌دهد. محدودسازی سفر هر چند تبعات اقتصادی به همراه خواهد داشت، اما همچون گذشته نشان داده است تاثیر شگفتی بر شیوع کرونا می‌گذارد. در یک ماه گذشته تعداد مبتلایان این استان بیش از چهار برابر شده اما هنوز هم جاده‌های ورودی به مازندران شاهد بیشترین ترافیک خودرو در کشور است.



 موج دوم هنوز نیامده است!
دلایل شیوع دوباره کرونا در مازندران زیاد است، بی‌شباهت به دیگر استان‌های کشور هم نیست. اما در میان همه این دلایل، اشتباه رایجی هم وجود دارد،‌ اشتباهی که از شیوع دوباره کرونا در مازندران با عنوان «پیک دوم شیوع یاد می‌شود. این در حالی است که بارها و بارها مقامات وزارت بهداشت و درمان اعلام کرده‌اند جهش ویروس هنوز رخ نداده‌است و موج دوم شیوع آن‌طور که از شواهد برمی‌آید در پیش است و در خوشبینانه‌ترین شکل آن در پایان شهریور و روزهای ابتدایی پاییز آغاز خواهدشد. اگر این موج دوم شیوع نیست پس دلایل این فراگیری در مازندران شامل چه عواملی می‌شود؟ مسافران همچنان جزو متهمان ردیف اول این موضوع قرار دارند. تعطیلات سه روزه نیمه خردادماه باعث سفر گسترده به این استان شد، بیش از 10 شهر این استان در آن روزها در وضعیت سفید به سر می‌بردند، همان ده شهر به گواه اعلام وزارت بهداشت پس از ده روز در وضعیت هشدار قرار گرفتند. درمانگران دو دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل معتقدند 80درصد شیوع دوباره گسترده کرونا در مازندران «ناشی از حضور در آیین عزا و عروسی بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی» بوده‌است. آنها معتقدند در کنار اجباری شدن استفاده از ماسک در این استان، باید محدودیت‌های پیشین شکل بگیرد.
تعطیلی مشاغل پرخطری مانند آرایشگاه‌های زنانه، تالارهای پذیرایی، منع برگزاری آیین دسته جمعی عزا و عروسی از جمله مواردی است که به اعتقاد کادر درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران از جمله مهم‌ترین دلایل شیوع دوباره کرونا در استان است.




گلستان رو به بهبود
استان‌های شمالی ایران همگی در فهرست استان‌‌هایی با وضعیت قرمز قرار دارند. استان گلستان اما صاحب ركورد منفی ترسناكی است. رئیس دانشگاه علوم پزشكی گلستان می‌گوید: «شاخص بستری بیمار برای شرایط قرمز 5/2 بیمار در صد هزار نفر جمعیت است اما بستری این استان در حال حاضر نزدیك به عدد پنج و دو برابر شاخص شرایط قرمز است.» ۶۴۹ مورد مرگ قطعی ناشی از بیماری كرونا از ابتدای فراگیری این ویروس در استان گلستان ثبت شده است. مرگ‌هایی كه بیش از 70درصد آنها مربوط به افراد بالای 60 سال است و 80درصد موارد بستری را افراد بالای 40 سال تشكیل می‌دهند. دلیل شیوع دوباره كرونا در این استان هم «تجمعات» عنوان شده است.‌هادی حق‌شناس، استاندار گلستان از همراهی‌نكردن مردم، اصناف و برخی مسؤولان استان در راستای پیشگیری و مقابله با كرونا در این خطه شمالی اظهار نارضایتی كرده و گفته است؛ «كاهش مرگ و میر و آمار مبتلایان، نیازمند رعایت هرچه بیشتر پروتكل‌های بهداشتی است.» از سوی دیگر رضا سیدحسینی، دادستان گرگان اعلام كرده است؛ «برخی تجمعات مانند عروسی و عزا كنترل نشد كه شیوع كرونا را به دنبال داشت. اما بسیاری از مشاغل می‌توانند با رعایت پروتكل‌ها فعالیت كنند و دولت در صورتی می‌تواند آنها را تعطیل كند كه به این اصناف كمك شود.» هرچند وضعیت استان گلستان نسبت به دو هفته گذشته بهبود داشته و آن‌طور كه استاندار گلستان می‌گوید با تشدید اقدامات نظارتی و تلاش مضاعف عوامل درمانی؛ حالا تعداد بیماران كرونایی گلستان از حدود ۹۰۰ به ۵۵۰ نفر رسیده است. همین اقدامات همچنان ادامه دارد و استاندار این استان تاكید می‌كند محدودیت‌ها تا سفید شدن وضعیت استان ادامه دارد.



گیلان و سواحل پرخطر
گیلان به همراه مازندران همیشه جزو پرسفرترین مقاصد ایران بوده است، آمارهای استخراجی از سازمان پیشین گردشگری هم نشان می‌دهد این دو استان محبوب‌ترین مقصد سفر ایرانی‌ها بوده است و این در شرایطی است كه حالا این دو استان جزو استان‌های پرخطر سفر محسوب می‌شوند. آن‌طور كه رسانه‌های محلی گیلان نوشته‌اند سواحل دریای خزر در این استان جای سوزن انداختن ندارد! این در حالی است كه وضعیت بیماری كرونا در استان گیلان پایدار و فعال است و آن‌طور كه دانشگاه علوم‌پزشكی گیلان اعلام كرده است شهرستان‌های رشت، آستارا، رودبار و لنگرود در وضعیت قرمز بیماری كرونا قرار دارند. وضعیت شیوع این بیماری در گیلان هم معمولا پای مسافران نوشته می‌شود كه البته پربیراه هم نیست. آن‌طور كه ارسلان سالاری، رئیس دانشگاه علوم پزشكی گیلان می‌گوید: «شمار بیماران كرونایی در گیلان در روزهای نخست بسیار بالا بود که با تلاش كادر سلامت و همكاری مردم تا چهار هفته پیش، میزان مبتلایان كاهش یافت. اما در حال حاضر مجددا ابتلا به این بیماری سیر صعودی به خود گرفته است.» شمار مبتلایان به كرونا در گیلان نسبت به مدت مشابه خود در ماه گذشته، دو برابر شده است. این افزایش یكباره را رئیس دانشگاه علوم پزشكی گیلان پای مسافران می‌نویسد و می‌گوید: «20درصد مبتلایان به بیماری كرونا در بخش سرپایی و بستری استان را مسافران و گردشگران تشكیل‌می‌دهند.»