محمدرضا شجریان، استاد فقید آواز ایران امروز در شهر طوس به خاک سپرده می‌شود
بر آستان جانان
بیشتر شعرهای خوب و حزن‌انگیزی که طی سالیان دراز خوانده بود، حالا به کار زمزمه، همنوایی و تاثر و اشک ریختن می‌خورد. دلبر برفت و دلشدگان را خبر نکرد، گر ز حال دل خبر داری بگو، مرغ سحر ناله سر کن، بی‌تو به سر نمی‌شود، سینه مالامال درد است ای دریغا مرهمی، غم زمانه خورم یا فراق یار کشم، ببار ای بارون ببار و... حتی مرور ربنای خاطره‌انگیز و قرائت سوره‌های قصص، انعام، فجر، بلد، فتح و نمل از مجموعه دو قسمتی «به یاد پدر» هم بسیار به کار این روزها و این لحظات می‌آید. محمدرضا شجریان در روز و شبی که آسمان، به خوبی و با همراهی کامل با دل طرفداران شجریان، آواز و موسیقی سنتی ایران «ببار ای بارون ببار، با دلم گریه کن خون ببار...» را صرف کرده بود و بی‌وقفه می‌بارید، از دنیا رفت و ما را با انبوهی از خاطرات خوش موسیقایی و آثار ارزشمند و ماندگار تنها گذاشت. البته آقازاده و ماترک گرانبهایی چون همایون شجریان که با نبوغ و استعداد و پشتکاری مثال‌زدنی ادامه دهنده راه پدر است، بر نامیرایی محمدرضا شجریان مهر تایید می‌زند و در تلخی این روزها، نشان امیدواری است. محمدرضا شجریان اول مهر سال 1319 در مشهد مقدس به دنیا آمد؛ حوالی طوس، جایی که امروز در جوار آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی و مهدی اخوان ثالث به خاک سپرده خواهدشد. شجریان، موسیقیدان و خواننده سبک اصیل ایرانی بود. به جز خوانندگی، ریاست شورای‌عالی‌خانه موسیقی‌ایران، تاسیس گروه شهناز، ابداع چند ساز موسیقی، قرائت قرآن، خوشنویسی خط نستعلیق و معلمی هم در کارنامه و تجربیات وی دیده می‌شود.
او که خواندن را از کودکی آغاز کرد، ابتدا تحت تعلیم پدرش مهدی شجریان قرار گرفت که از قاریان برجسته مشهد بود. وی بعدها برای ادای دین به پدرش، مجموعه‌ای دو قسمتی به عنوان به یاد پدر را منتشر می‌کند که تلاوت آیاتی از قرآن بود. او در همان کودکی چند سالی به تلاوت قرآن ادامه می‌دهد و حتی در مسابقه‌ای جهانی هم حائز رتبه می‌شود. این عقبه مذهبی در ترکیب با استعداد موسیقایی، منجر به خواندن دعای ربنا شد که اثری ماندگار و فراموش نشدنی است.
شجریان اواخر دهه 30 با یک معلم موسیقی آشنا می‌شود و بعد هم سراغ یادگیری سنتور می‌رود و کمی بعد هم به خوشنویسی رو می‌آورد و حتی درجه ممتاز این رشته را دریافت می‌کند.
پدر شجریان چندان خوش نداشت پسرش به سمت موسیقی و آواز کشیده شود و ترجیح می‌داد محمدرضا بیشتر به عنوان یک قاری قرآن شناخته شود و فعالیت کند. اما پسر با نام مستعار سیاوش بیدگانی در رادیو می‌خواند و پدرش وقتی متوجه شد سبک و سیاق پسرش در موسیقی، با موسیقی رایج آن زمان متفاوت است، موافقت کرد محمدرضا با نام و نام خانوادگی اصلی‌اش بخواند.
شجریان جوان به جز فعالیت در موسیقی و آواز، با ورزش هم بیگانه نبود و تصاویر جالبی از او هنگام مسابقات فوتبال، والیبال و دو و میدانی (پرش سه گام) موجود است. به ویژه در این آخری در مسابقاتی، رتبه دوم را هم به دست آورد.
آثار ماندگار
به‌تدریج شجریان در موسیقی و آواز به شهرتی دست یافت و طی همکاری با گروه‌های چاووش، شیدا، عارف و آوا و فعالیت در گروهی که خودش بنیان گذاشت (شهناز)، تصنیف‌ها و آوازهای ماندگار و تاثیرگذاری خواند و یکی از موفق‌ترین و محبوب‌ترین خواننده‌های موسیقی سنتی ایران شد. آلبوم‌های شجریان از پرطرفدارترین آثار دنیای موسیقی بودند و بارها شنیده شدند. آستان جانان، بیداد، نوا (مرکب خوانی)، دستان، دود عود، دل مجنون، سرو چمان، دلشدگان، یاد ایام، شب سکوت کویر، زمستان است، فریاد، همنوا با بم، ساز خاموش و... تنها برخی از آلبوم‌های موفق و بارها شنیده‌شده شجریان هستند. به جز این دوستدارانش خاطرات بسیاری هم از کنسرت‌هایش در داخل و خارج از کشور دارند.
پرافتخار
شجریان که نشان شوالیه (نشان عالی وزارت فرهنگ و هنر دولت فرانسه)، نشان عالی هنر برای صلح، جایزه بنیاد آقاخان، جایزه بیتا، جایزه پیکاسو، نشان موتزارت و... را در کارنامه افتخاراتش داشت، در دو سال به خاطر آلبوم‌های فریاد و بی‌تو به سر نمی‌شود، نامزد دریافت جایزه گرمی (معتبرترین جایزه جهانی موسیقی) هم شد. شجریان در تربیت خواننده‌ها هم نقش مهمی داشت و همایون شجریان، حسام‌الدین سراج، ایرج بسطامی، سینا سرلک و محمد اصفهانی از جمله شاگردهای او بودند.
محمدرضا شجریان که در سال‌های اخیر با بیماری دست و پنجه نرم می‌کرد، چند بار و در مقاطع مختلف کارش به بیمارستان کشید و در نهایت روز پنجشنبه گذشته در 80 سالگی و در بیمارستان جم تهران از دنیا رفت. مراسم تطهیر، اقامه نماز (به امامت حجت الاسلام محمود دعایی) و تشییع پیکر او روز گذشته
در بهشت زهرا(س) برگزار شد. حسین علیزاده، داریوش پیرنیاکان و داوود گنجه‌ای از سخنران‌های این مراسم بودند که هر کدام در جملاتی کوتاه به توصیف استاد شجریان پرداختند. پیکر او را به شهر مقدس مشهد منتقل کردند تا امروز بعد از تشییع در جوار آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شود.
