معلم امید و توکل

گفت‌وگو با وزیر اسبق دادگستری درباره ویژگی‌های شخصیتی مرحوم اژه‌ئی

معلم امید و توکل

    حجت‌الاسلام دکتر جواد اژه‌ئی، نماینده رهبری در امور دانشجویان اروپا و آمریکا و داماد آیت‌ا… شهید بهشتی دیروز بر اثر ابتلا به کرونا در 72 سالگی درگذشت.
وی که داماد و پسرخاله دکتر بهشتی و از طرف مادری جزو خاندان صدر بود، قبل از انقلاب از دانشگاه وین، دکترای روانشناسی تجربی را اخذ کرد و پس از انقلاب در سال ۶۱ تا ۶۶ وزیر مشاور و سرپرست سازمان بهزیستی و همچنین معاون فرهنگی اجتماعی نخست‌وزیر وقت بود. وی پایه‌گذار سمپاد نوین و رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۸۷ بود.
علاوه بر این از سال ۱۳۶۸ تاکنون نماینده رهبری در امور دانشجویان اروپا و سال‌ها جزو هیات امنای دانشگاه سوره بود.
درباره ویژگی‌های حجت‌الاسلام اژه‌ئی با سید محمد اصغری، وزیر دادگستری در سال‌های 1360 تا 64 گفت‌وگو کرده‌ایم.
 شما چند سالی با مرحوم اژه‌ئی، همکار بودید. در مورد ویژگی‌های بارز شخصیتی و مدیریتی ایشان توضیح می‌دهید؟
 با آقای اژه‌ئی در دولت سوم، چند سال همکار بودم. ایشان وزیر مشاور بودند و بنده  در دادگستری بعنوان همکار شهید بهشتی فعالیت می‌کردم.
ایشان ویژگی‌های بسیار مثبتی داشتند، فردی بسیار اخلاقی، با خلق کریم و انسان دوست بود. همیشه حتی در غم‌های بزرگ و حتی شهادت دکتر بهشتی علیرغم این‌که بسیار منقلب بود اما همچنان تبسم داشت، ایشان فردی بسیار متوکل و معتدل بود.
  به جز ویژگی‌هایی که از شخصیت ایشان ذکر کردید، چه ویژگی‌های دیگری موجب شد رهبری ایشان را به‌عنوان نماینده خود در ارتباط با دانشجویان اروپا و آمریکا منصوب کنند؟
ایشان بسیار با اخلاق و بخشنده بود، در موارد بسیاری که خطاهایی نیز از دانشجویان می‌دید با آنها صحبت می‌کرد و حتی گاهی دانشجویان به دلیل رفتار خوب ایشان، متحول می‌شدند. ایشان رفتاری بسیار سازنده داشت و همین نوع از اخلاقیات ایشان در انتخابش برای این سمت با دانشجوبان موثر بود.
ایشان فردی بسیار امیدوار بود و حتی در نگرانی‌های بسیار بزرگی که پیش می‌آمد مانند انفجار دفتر نخست‌وزیری همچنان امید داشت، ایشان پسر خاله و داماد شهید بهشتی بود و در فقه، خانواده‌ای بسیار شناخته‌شده داشت. بسیاری در دولت از ایشان امید و توکل را می‌آموختند.
تصور می‌کنم همین اخلاق ایشان باعث ماندگاری‌شان در حدود 40 سال بود. با دانشجویان اخلاقی برخورد کرده و در سازندگی آنها موثر بود. آقای اژه‌ئی هم علوم حوزوی را خوانده‌بود و هم در خانواده  علم و فقاهت بزرگ شده‌بود. ایشان یکی از حلقه‌های اتصال دانشگاه با حوزه بود.
همچنین در تربیت دانش‌آموزانی که استعداد درخشان داشتند فعالیت بسیاری داشت تا دانش‌آموزان با استعداد درخشان را تربیت و این ترتیب، منشا خیری در نظام اسلامی شود.
رهبری در پیام تسلیت‌شان از اخلاص و عدم تظاهر ایشان گفتند. خاطره‌ای از این ویژگی ایشان به یاد دارید؟
دو ویژگی علم و عدل، در فقه و معارف اسلامی مهم است. ایشان هم تخصص و علم داشت. ندیده‌بودم ایشان جلسات دولت یا جلسات دیگر را با گله آغاز کند، آقای اژه‌ئی اهل ریا و تظاهر نبود، به رغم اقدامات بسیاری که در تربیت استعدادهای درخشان دانش آموزان و ارتباط با دانشجویان داشت، اما از سکوت و طمانینه عجیبی برخوردار بود و اهل ریا نبود. اخلاق و رفتار ایشان در تربیت دانشجویان و استعدادهای درخشان بسیار موثر بود.
 مجاهد خاموش؛ تعبیری است که رهبری درباره ایشان به کار بردند. در این ارتباط چه ویژگی‌هایی می‌توان بیان کرد؟
مجاهد خاموش عبارت بسیارزیبایی است، ایشان فردی صبور و برای انقلاب دلسوز بود، اما خشونتی از وی ندیده‌بودیم.  هرچند همیشه به موقع هم روی اصول خود ایستادگی می‌کرد؛ اما از نظر اخلاقی انسانی بسیار والا بود. در زمینه مجاهدت برای انقلاب بسیار حساس بود، اما در عین حال اگر خطایی می‌دید با آرامش و نرمش تذکر می داد و بر ضرورت اصلاح آن خطا اصرار می‌کرد. ایشان همیشه خطاب به دیگران می‌گفت ما الگوهای انقلاب هستیم و اگر خطا کنیم انقلاب ضرر می‌کند.