پایان تلخ یك افسردگی مدرن

بررسی تاثیر فضای مجازی بر حالت‌های انسانی

پایان تلخ یك افسردگی مدرن

مدت زیادی نیست كه فضای مجازی و گوشی به دست بودن در تمامی ساعات و حتی كانون خانواده‌هایمان هم جا خوش كرده است و ماجرای این گزارش یكی دیگر از كاركردهای آن است! دستاوردهای منفی فضای مجازی؛ خطر بزرگی كه سلامت روانی و جسمی كاربران را نشانه می‌گیرد و این پروژه‌ای است كه به صورت چراغ خاموش مسیر خود را تا رسیدن به سرانجامی تكان‌دهنده پیش می‌برد. هرچند ممكن است به نظر خیلی‌ها مطرح كردن این ماجرا تنها شعار دادن باشد، اما مطالعه بیشتر درباره آنچه ممكن است شعاری هم به نظر برسد، شاید خالی از لطف نباشد! حضور بیش از حد در فضای مجازی افسردگی می‌آورد و این یك حقیقت محض است... .

 داستان نینا
چند روز پیش بود كه پخش یك گزارش از دختری به نام «نینا» به سرعت در شبكه‌های اجتماعی سر و صدا به پا كرد. برخی آن را شعاری دانستند و برخی دیگر از رفتار او ابراز تعجب كردند.نینا دختری اهل مكزیك است و یكی از پرطرفدارترین صفحات مجازی را در اینستاگرام دارد. او چند روز پیش ویدئویی از خود منتشر و اعلام كرد قصد خودكشی دارد و بیش از این توان زندگی ندارد. ویدئویی كه بارها دیده شد و تعجب همگان را برانگیخت. این دختر كه به خاطر ویدئوهایش در شبكه اجتماعی تیك تاك به شهرت فراوانی دست یافت، در این ویدئو از پشیمانی خود درباره غرق شدن در فضای مجازی این‌طور صحبت می‌كند: «من از آغاز فعالیت در تیك تاك و اینستاگرام تاكنون بیش از ۲/۷ میلیون دنبال‌كننده برای خود جمع كرده‌ام كه تمامی آنها به خاطر ویدئوهای خنده‌داری كه از خودم در شبكه می‌گذارم، مرا دنبال می‌كنند؛ افرادی كه هر روز به تعداد آنها افزوده می‌شود. اوایل همه چیز را دوست داشتم، اما كاربران به مرور زمان زندگی مرا دچار تحولی ناخوشایند كردند، استقبال آنها از كارهای من به تدریج جای خود را به فشار روانی داد كه برای ساخت ویدئوهای تازه به من وارد می‌آوردند كه این روند سلامت روانی مرا به خطر انداخت. استرس تمام وجودم را فراگرفته بود. فشار عجیبی را در ذهن خود حس می‌كردم. آنها رفقای حقیقی من نبودند. فقط تعدادی دنبال‌كننده با هویت‌های جعلی كه حتی نمی‌شناختمشان بودند! در زمان نیاز، هیچ‌كدامشان نه قادر به كمك بودند و نه حتی به تو مشورت می‌دهند. آنجا بود كه فهمیدم برای نجات خود باید زندگی شخصی‌ام را از فضای مجازی جدا كنم و این تنها راهی بود كه مرا از پوچی و پایانی تلخ نجات داد.»
 اگر غرق شوید، افسردگی می‌گیرید!
جهان مجازی شكل دیگری از جهان واقعی است و عنوان یكی از ویژگی‌های زندگی مدرن امروزی تعریف شده است كه همانند هر پدیده دیگری دارای جنبه‌ها و اثرات مثبت و منفی است. آگاهی‌‌رسانی، رسانه بودن، تعامل و ارتباط با دنیا و... از ویژگی‌های مثبت آنهاست كه غیر قابل انكار است. نكته اما این است كه به گفته محققان، غرق شدن در فضای مجازی باعث ابتلا به افسردگی‌های حاد می‌شود، زیرا فرد به‌تدریج جهان واقعی را از بین می‌برد و دنیای خود را در فضایی می‌سازد كه واقعی نیست. او با آدم‌هایی دمخور می‌شود كه هنگام نیاز كنار او نیستند و این شروعی برای تنهایی بیشتر است. كاربران هنگام حضور در شبكه‌های اجتماعی به صورت ناخودآگاه خود را با دوستان‌شان مقایسه می‌كنند یا از این‌كه كسی درخواست دوستی آنها را در شبكه‌های اجتماعی نمی‌پذیرد ناراحت می‌شوند و البته تمام این اتفاقات ساده باعث می‌شود تا احساسات ما با فضای مجازی بیشتر گره بخورد. به همین دلیل است كه برخی كاربران امروزی به نوعی اختلال موسوم به «افسردگی شبكه‌های اجتماعی» مبتلا شده‌اند تا بیماری آنها در ارتباط با نحوه استفاده از این پلتفرم‌ها توصیف شود.
 افسردگی مدرن
محققان آمریكایی با تحقیق بر پلتفرم «اینستاگرام و یوتیوب» میزان ابتلا به پدیده‌ای به نام «افسردگی مدرن» را بین كاربران اجتماعی این دو شبكه بیشتر از دیگر شبكه‌های اجتماعی می‌دانند. نتایج این بررسی حاكی از آن است كه شبكه‌های اجتماعی به تنهایی منجر به بروز افسردگی مدرن نمی‌شوند، بلكه احساس افسردگی در اثر استفاده بیش از اندازه از این شبكه‌ها ایجاد می‌شود. با این حال اگر به صورت مداوم از اینستاگرام و یوتیوب استفاده می‌كنید، احتمال افسردگی شما بیشتر است. دلیل این مساله این است كه وقتی فرد با دیدن عكس‌ها و ویدئوهایی از دیگران،خود را فاقد یك چیز یا حس می‌بیند،كم‌كم احساس سرخوردگی می‌كند. در استفاده زیاد از این دورسانه، به خاطر داشته باشید كه مردم هیچ‌گاه زندگی واقعی را به اشتراك نمی‌گذارند، آنها ترجیح می‌دهند شما شاهد شادی‌های آنها باشید تا غم‌های گاه و بیگاهشان...
 این پنج نكته حیاتی‌ است...
در نخستین گام باید این سؤال را از خود بپرسید كه چرا از یك شبكه اجتماعی استفاده می‌كنید و حضور در آن تا چه اندازه حس مثبت به شما انتقال می‌دهد. اگر از حضور در یك شبكه اجتماعی لذت نمی‌برید و تنها به صرف حضور در آن هستید، بهتر است زودتر اكانت خود را دیلیت كنید!
این‌كه شما بررسی صفحه شخصی خود در اینستاگرام را به تلفنی كه در حال زنگ زدن است ترجیح دهید، لایك شدن‌‌تان در فیس‌بوك برایتان اهمیت داشته باشد، میزان توییت شدن مطلبی كه روی توییتر قرار داده باشید ذهن شما را به خود درگیر كند یا تعداد كسانی كه در یوتیوب ویدئوی شما را دیده‌اند به یك مسأله مهم تبدیل شود، می‌تواند نشان از ورود به فرآیند درگیری‌های ذهنی و افسردگی‌های ناشی از حضور در شبكه‌های اجتماعی باشد.
مخفی كردن احساسات و شاد نشان دادن پشت دیوار شیشه‌ای در فضای مجازی از جمله اتفاقاتی است كه كاربران به‌دنبال حضور در شبكه‌های اجتماعی انجام می‌دهند و همین اتفاق باعث می‌شود تا آنها بیشتر درگیر اختلالات روانی شوند.
محققان می‌گویند هر كاربری كه زمان بیشتری را به حضور در شبكه‌های اجتماعی اختصاص می‌دهد، بیشتر خود را در معرض اضطراب و احساس تنهایی قرار می‌دهد. نكته دیگر حضور در بیش از چهار یا پنج شبكه اجتماعی پرطرفدار است كه فرد خود را موظف می‌كند تمام آنها را در روز چك كرده و تعامل دائمی خود را با آنها حفظ كند؛ مساله‌ای كه باعث فاصله گرفتن از زندگی واقعی می‌شود.
 چرخه ابتلا به افسردگی مدرن زمانی آغاز می‌شود كه كاربر زمان زیادی از شبانه‌روز را به حضور در شبكه اجتماعی اختصاص می‌دهد، دیگر فعالیت‌های خود را به مرور زمان كنار می‌گذارد؛ اتفاقاتی از جمله فعالیت بدنی و ملاقات با دوستان كمتر در او دیده می‌شود و كم‌كم زمینه برای گسترش افسردگی مدرن فراهم می‌آید. بهتر نیست خودمان با دست خودمان زمینه‌ساز بیماری نشویم؟