مروری بر همه آهنگهای ایران برای حضور در جامجهانی فوتبال
من از پرچمی با سهرنگ آمدم
بهرهمندی فوتبال از هنر تاثیرگذار موسیقی برای جذابیت هرچه بیشتر این ورزش در هفتمین دوره جامجهانی اتفاق افتاد و گروه موسیقی Los Ramblers آهنگی را در مراسم افتتاحیه جام جهانی 1962 شیلی اجراکرد؛ همان دورهای که مسابقه جنجالی ایتالیا و شیلی که به نبرد سانیتاگو مشهور شد و در پایان مسابقات هم برزیل که با ستارهای چون گارینشا میدرخشید، با گلهای آماریلدو، زیتو و واوا و پیروزی مقابل چکسلواکی، جام قهرمانی را به خانه برد. بهجز سنت اجرای یک خواننده و گروه موسیقی در افتتاحیههای جامجهانی که از آن زمان تاکنون ادامه دارد، برخی خوانندگان و گروههای موسیقی در کشورهای مختلف جهان ترانهها و سرودهایی جداگانه درباره تیم ملی کشورشان میخوانند و درآستانه جامجهانی منتشر میکنند. این سنت پسندیده در ایران هم اجرا شده و موسیقی هر چهارسال یک بار و به شرط حضور تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی، همراه با مردم به یار دوازدهم تیم تبدیل میشود. به جز جامجهانی 1978 که ایران برای اولین بار صعود کرد، در پنج دوره بعدی تا اینجا شاهد تکاپوهای موسیقایی برای حمایت از تیم ملی ایران بودیم، معمولا هم بهجز آهنگی که در این زمینه به طور رسمی منتشر میشود، برخی خوانندهها یا گروههای دیگر موسیقی در داخل و خارج از کشور هم به عشق تیم ملی فوتبال ایران و برای روحیه دادن به بازیکنان و هواداران، قطعاتی را اجرا و منتشر میکنند.
اقبال بیشتر
با اینکه انتظار میرفت با توجه به حضور نسبتا قابل قبول تیم ملی فوتبال ایران در جامجهانی 1998 تیم ایران چهار سال بعد بدون دغدغه و نگرانی به جامجهانی صعود کند، در کمال ناباوری حضور در جامجهانی 2002 کره جنوبی و ژاپن را از دست دادیم و دوباره هشت سال طول کشید تا راهی یک جامجهانی دیگر شویم اما دستکم در آستانه برگزاری جامجهانی 2006 آلمان، خوانندگان و گروههای موسیقی داخل کشور اقبال بیشتری به حمایت از تیم ملی فوتبال نشان دادند و تقریبا بازار موسیقی تشویقی گرم بود. قطعه رسمی را علیرضا عصار خواند که آن زمان در اوج محبوبیت بود. سرودی به نام «ایران من» که با لحن حماسی عصار و تاکیداتش روی کلمات، شنیدنی شد: «جام جهان دست شما بایدش/ حامیتان دست خدا بایدش» یکی از آهنگها که بهصورت موزیک ویدئو هم ضبط و پخش شد و برای مردم و هواداران فوتبال جذابیت داشت، قطعهای به نام «ستارگان پارسی» بود که زنده یاد مهرداد میناوند، نیما نکیسا و پژمان جمشیدی بهطور مشترک آن را اجرا کردند. گروه آریان هم که در آن سالها محبوبیت زیادی بین جوانها و نوجوانها داشت، یک موزیک ویدئو به نام «ای جاویدان ایران» ضبط و منتشر کرد که با اینکه آهنگ رسمی ایران برای جامجهانی نبود اما مردم و بهویژه هواداران پرشمار آریان روی خوش به آن نشان دادند. بنیامینبهادری هم آن زمان قطعهای به نام «با صدای تو» خواند که بنا به گفتهای به نفع آهنگ گروه آریان ــ که خودش هم آهنگی غیررسمی برای جامجهانی بود ــ آن را منتشر نکرد. البته این قطعه الان در فضایمجازی موجود و قابل شنیدن است. منتها چندان نمیشود میان این ابیات با موضوع جامجهانی، فوتبال، ورزش و حال و هوای حماسی نخ تسبیحی یافت و بیشتر به یک آهنگ عاشقانه میماند. شاید فقط بتوان روی این بخش متمرکز شد و آن را به عشق و علاقه هواداران به تیم ملی ربط داد: «ضربان قلب من با صدای قلب تو میزنه» البته احتمال میدهیم بنیامین بهادری بعد از انصراف از انتشار این آهنگ برای تیمملی، تغییراتی در شعر و ساختار آن داده باشد.
پیش به سوی برزیل
دروازههای دنیا با صدای احسان خواجه امیری، ترانهای از روزبه بمانی و تنظیم بهروز صفاریان، آهنگ رسمی ایران برای جامجهانی 2014 برزیل بود و خواجهامیری با آن تحریرهای آشنا در یک موسیقی ضربی، شوروحال موردنظر را برای شنوندگان و هواداران تیم ملی فوتبال ایران ایجاد میکند: « از عشق تو بوده هر جا که رسیدم/ پای تو و اسمت من جونمو میدم/ گل میکنه حست هر ثانیه در من/ رویای یه دنیاست تا جامو بگیرن» برادران خسروی، سیروان و زانیار هم آن زمان قطعهای به نام «70میلیون ستاره» را خواندند و منتشر کردند که از آهنگهای غیررسمی برای جامجهانی بود. موج مثبت و صدای انگیزشی خسرویها، به کار تشویق تیم آمد، با این شعر: «من از ایران من از تبار خورشیدم/ از همین خاک به قله دنیا رسیدم/ اگه بدی فقط تو موج مثبت تو/ فرصت درها رو نمیبنده»
ما که رفتیم روسیه
سالار عقیلی که قطعه و آهنگ برای ایران کم نخوانده، آهنگرسمی ایران برای جامجهانی 2018 روسیه را با همان صدای پرحجم و شوروحال همیشگیاش خواند. قطعهای به نام «یازده ستاره». آهنگی که فارغ از بحث تیم ملی فوتبال ایران در بزنگاههای دیگر ملی و میهنی هم حس و حالی شنیدنی و تاثیرگذار دارد: «ایران با تو هم پیمان شدن زیباست/ عشق تو در سینه پابرجاست/ با تو فردا شکل یک رویاست» بهجز عقیلی، خوانندگان دیگری هم قطعاتی را برای حمایت از ایران و حضور در جام جهانی روسیه منتشر کردند که حکم آهنگهایی غیررسمی در این زمینه ر دارند. از جمله آنها علیرضا عصار بود که قبلا آهنگ رسمی جامجهانی 2006 را خوانده بود. آهنگ «من ایرانیام» که حس حماسی و میهن پرستانه و پرغرورش به سیاق آثار عصار، تاثیرگذار و شنیدنی است: « وطن میتپد روی پیراهنم چه مانده به جز پرچمم از تنم/ من از سمت ماه و پلنگ آمدم من از پرچمی با سه رنگ آمدم» همچنین باید به آهنگ جذاب و پرشور و حال «میریم روسیه» با صدای عروسک جنابخان (محمد بحرانی) اشاره کرد که در برنامه تلویزیونی خندوانه پخش و با استقبال مخاطبان همراه شد. این آهنگ با ترانه امیرسلطان احمدی، آهنگسازی کیوان کیارس و حضور افتخاری محسن شریفیان (گروه لیان) همراه بود. علاقهمندان هنوز هم با شنیدن این کری خوانی جنابخان بهوجد میآیند: «نیمار، نیمار، اومدیم روسیه/ ایران براتون چه کابوسیه».
70 میلیون ستاره
قطعه ای که سیروان و زانیار خسروی برای حضور ایران در جامجهانی 2014 برزیل خواندند.
ای جاویدان ایران
قطعه ای که گروه موسیقی آریان برای حضور ایران در جامجهانی 2006 آلمان اجرا کرد.
ایران من
قطعه ای که علیرضا عصار برای حضور ایران در جامجهانی 2006 آلمان خواند.
دروازه های دنیا
قطعه ای که احسان خواجه امیری برای حضور ایران در جامجهانی 2014 برزیل اجرا کرد.
ستارگان پارسی
قطعه ای که زنده یاد میناوند، نکیسا و جمشیدی برای حضور ایران در جامجهانی 2006 آلمان خواندند.
یازده ستاره
قطعه ای که سالار عقیلی برای حضور ایران در جامجهانی 2018 روسیه اجرا کرد.
میریم روسیه
قطعه ای که عروسک جنابخان برای حضور ایران در جامجهانی 2018 روسیهخواند.
من ایرانی ام
قطعه ای که علیرضا عصار برای حضور ایران در جامجهانی 2018 روسیه اجرا کرد.
علی رستگار - گروه فرهنگ و هنر