برزیلی‌ها در ورزشگاه سانتوز با «پله» خداحافظی می‌کنند
وداع با الماس سیاه
نسل جدید احتمالا هیچ خاطره‌ای از «پله» ندارد. این اسطوره قدیمی‌‌تر از آن بود که جلوی تلویزیون بنشینیم، تخمه بشکنیم و برای گل‌هایش هورا بکشیم. با این همه، چهره ماندگار پله برای نسل‌های بعد از در فیلم «فرار به سوی آزادی» بود؛ سیلوستر استالونه، پله و آن برگردان به یاد ماندنی.
قدیمی‌ترها البته این اسطوره فوتبالی را خوب به یاد می‌آورند. تیم‌ملی در شرق آسیا به سر میبرد و پله افسانه‌ای در تهران. 15اردیبهشت1351؛ سانتوز برابر تیم منتخبی از تهران. بازی با پله آغاز می‌شود و با او تمام می‌شود. الماس سیاه فوتبال در تهران هت‌تریک می‌کند. هم گل اول سانتوز را می‌زند و هم گل آخر را. نمایشی که با گل دقیقه یک میرزا حسن درون دروازه سانتوز آغاز می‌شود. گل اول پله با سر و پس از حرکت آکروباتیک و شیرجه خارق‌العاده است. در نهایت با گل باران کردن دروازه کیوان نیک‌نفس که در هشت دقیقه پایانی نیمه اول چهار گل دریافت می‌کند سانتوس ۵ بر یک برنده می‌شود.
مرحوم حمیدرضا صدر در کتاب «پسری روی سکوها» می‌نویسد نصرالله عبداللهی مامور مهار پله است، اما وقتی به عمو نصی زنگ می‌زنیم تا از خاطرات آن بازی به ما بگوید داستان فرق می‌کند: «تنها چیزی که به خاطر میآورم شلوغی و ازدحام مردم برای دیدن ستارهای به نام پله و البته هیجان خودمان در دیدار با بزرگترین ستاره‌های برزیلی بود که البته پله در صدر آنها قرار داشت. دیدار هیجانانگیزی بود و هرگز آن را فراموش نمیکنم. این را هم باید بگویم بر خلاف آنچه که در تمام این سال‌ها گفتهاند من هرگز مامور رو‌در‌روی پله نبودم. او مهاجم بود و من هافبک. به هر حال سانتوس با پله به ایران آمد و یک مسابقه خیلی دیدنی هم با آنها برگزار کردیم.»
آنچه در ادامه می‌خوانید به قلم دکتر صدر است که حالا مثل مارادونا، پله را در کنار خود می‌بیند: «حضور سه روزه پله در تهران غوغایی بر پا خواهد کرد. قصه زندگی پسرک محله‌های فقیرنشین نقل زبان‌ها می‌شود. استعداد غریزی‌اش را در زمین‌های خاکی با آب و تاب تعریف می‌کنند. حکایت دریبل‌ها، شوت‌ها و ضربه‌های برگردانش را. می‌گویند توپ او را دوست دارد و او هم عاشق توپ است. در سانتوس و در تیم‌ملی برزیل بیش از هزار گل زده. هیاهوگران درآن روز و دو روز بعد با پله عکس‌ها خواهند گرفت. امضاها. از او ستایش خواهند کرد. در آغوشش خواهند کشید. به او خواهند گفت نام باشگاه «دیهیم» را به «پله» تغییر داده‌اند پله خواهد پرسید چرا تیم منتخب‌تان پنج گل دریافت کرد؟ همه خواهند گفت تیم اصلی ایران در سفر به سر میبرد، و پله خواهد پرسید مگر شما فقط یک تیم دارید؟»
3 روز عزای عمومی در برزیل
50سال از حضور پله در ورزشگاه صد هزار نفری تهران می‌گذرد و حالا پادشاه فوتبال دیگر در میان ما نیست. خبر مرگ او، مهمترین خبری بود که حوالی ساعت 15و30دقیقه روز جمعه به وقت سائوپائولو به کل دنیا مخابره شد. پله در 82 سالگی درگذشت. حالا برزیل در عزای عمومی فرو رفته؛ 3 روز عزای عمومی به تصمیم دولت. قرار است جسد پله سحرگاه دوشنبه ۱۲دی از بیمارستان به سمت ویلا بلمیرو تشییع شود؛ جایی که در مرکز چمن ورزشگاه خواهد بود تا هواداران بتوانند از ساعت ۱۰صبح با این اسطوره خداحافظی کنند. سپس جسد او از خیابان‌های سانتوس و از خانه دونا سلست، مادر پله تشییع و تا گورستان Ecumenical Necropolis که ۸۰۰متر با ورزشگاه سانتوس فاصله دارد حمل و به خاک سپرده خواهد شد.حالا باید پیام دو سال پیش پله را دوباره بخوانیم؛ پیامی که سال 2020 پس از درگذشت دیگو آرماندو مارادونا منتشر کرد: «یک روز، امیدوارم ما بتوانیم با هم در بهشت فوتبال بازی کنیم.»
10
پله در زمینه پاس گل هم در بازی‌های جام‌جهانی به یک رکورد مهم رسیده است. او توانسته در چهار دوره جام‌جهانی 8 پاس گل به هم تیمی‌هایش بدهد که از این حیث در کنار ستارگانی همچون مسی، مارادونا و اووه زیلر قرار دارد.
03
یکی از رکوردهایی که شاید دیگر بازیکنی موفق به تکرار آن نشود، تعداد قهرمانی‌های پله در جام‌جهانی است. او توانسته با تیم‌ملی برزیل در سه جام 1958، 1962 و 1970 به قهرمانی برسد. او همچنین در دو دوره 1958 و 1970 به عنوان بهترین بازیکن جام تبدیل شده است.
07
تا اواسط دهه 90 جایزه توپ طلا فقط به بازیکنان اروپایی داده می‌شد و از این حیث چند ستاره از رسیدن به آن محروم شدند. در سال 2016 مجله فرانس فوتبال به عنوان متولی این موضوع اعلام کرد آن سال‌ها را بررسی کرده و از 39 توپ طلای داده شده، 12برنده متفاوت شد. از آن 12مورد، اعلام شد که پله می‌بایست 7 بار در سال‌های 1958، 1959، 1960، 1961، 1963، 1964 و 1970 به عنوان برنده این جایزه اعلام می‌شد.
17
وقتی پله با تیم‌ملی برزیل جام‌جهانی 1958 سوئد را بالای سر برد 17 سال و 249 روز داشت. او از این حیث به جوانترین بازیکن تاریخ تبدیل شد که توانست به قهرمانی در جام‌جهانی برسد. او با حضور در بازی مرحله سوم این جام، به جوانترین بازیکنی هم تبدیل شد که در جام‌جهانی بازی کرده است.
77
تا قبل از جام‌جهانی قطر، پله با 77 گل برترین گلزن تیم‌ملی برزیل به حساب می‌آمد. نیمار با گل‌هایی که در جام 2022 به ثمر رساند، به 77 گل رسید و با یک گل دیگر این رکورد را می‌شکند و می‌تواند این اسطوره را پشت سر بگذارد.
37
پله در دوران حرفه‌ای فوتبال خود از سال 1958 تا 1977 توانست 37 قهرمانی به دست آورد. 27 قهرمانی او در رده باشگاهی و با لباس دو تیم سانتوس برزیل و کاسموس نیویورک به دست آمد و 10 قهرمانی دیگر او هم با پیراهن سلسائو بوده است.
37
پله در دوران حرفه‌ای فوتبال خود از سال 1958تا1977 توانست 37قهرمانی به دست آورد. 27قهرمانی او در رده باشگاهی و با لباس دو تیم سانتوس برزیل و کاسموس نیویورک به دست آمد و 10قهرمانی دیگر او هم با پیراهن سلسائو بوده است.
92
پله در دوران حرفه‌ای خود توانست 92 هت‌تریک از خودش به جا بگذارد و این یعنی 276 گل. از این حیث هیچ بازیکنی در تاریخ فوتبال نتوانسته در 92 بازی این تعداد گل را به ثمر برساند.
رضا پورعالی - دبیر گروه ورزش
مرحوم حمیدرضا صدر در کتاب «پسری روی سکوها» می‌نویسد نصرالله عبداللهی مامور مهار پله است، اما وقتی به عمو نصی زنگ می‌زنیم تا از خاطرات آن بازی به ما بگوید داستان فرق می‌کند: «تنها چیزی که به خاطر میآورم شلوغی و ازدحام مردم برای دیدن ستارهای به نام پله و البته هیجان خودمان در دیدار با بزرگترین ستاره‌های برزیلی بود که البته پله در صدر آنها قرار داشت. دیدار هیجانانگیزی بود و هرگز آن را فراموش نمیکنم. این را هم باید بگویم بر خلاف آنچه که در تمام این سال‌ها گفتهاند من هرگز مامور رو‌در‌روی پله نبودم. او مهاجم بود و من هافبک. به هر حال سانتوس با پله به ایران آمد و یک مسابقه خیلی دیدنی هم با آنها برگزار کردیم.»
آنچه در ادامه می‌خوانید به قلم دکتر صدر است که حالا مثل مارادونا، پله را در کنار خود می‌بیند: «حضور سه روزه پله در تهران غوغایی بر پا خواهد کرد. قصه زندگی پسرک محله‌های فقیرنشین نقل زبان‌ها می‌شود. استعداد غریزی‌اش را در زمین‌های خاکی با آب و تاب تعریف می‌کنند. حکایت دریبل‌ها، شوت‌ها و ضربه‌های برگردانش را. می‌گویند توپ او را دوست دارد و او هم عاشق توپ است. در سانتوس و در تیم‌ملی برزیل بیش از هزار گل زده. هیاهوگران درآن روز و دو روز بعد با پله عکس‌ها خواهند گرفت. امضاها. از او ستایش خواهند کرد. در آغوشش خواهند کشید. به او خواهند گفت نام باشگاه «دیهیم» را به «پله» تغییر داده‌اند پله خواهد پرسید چرا تیم منتخب‌تان پنج گل دریافت کرد؟ همه خواهند گفت تیم اصلی ایران در سفر به سر میبرد، و پله خواهد پرسید مگر شما فقط یک تیم دارید؟»
3 روز عزای عمومی در برزیل
50سال از حضور پله در ورزشگاه صد هزار نفری تهران می‌گذرد و حالا پادشاه فوتبال دیگر در میان ما نیست. خبر مرگ او، مهمترین خبری بود که حوالی ساعت 15و30دقیقه روز جمعه به وقت سائوپائولو به کل دنیا مخابره شد. پله در 82 سالگی درگذشت. حالا برزیل در عزای عمومی فرو رفته؛ 3 روز عزای عمومی به تصمیم دولت. قرار است جسد پله سحرگاه دوشنبه ۱۲دی از بیمارستان به سمت ویلا بلمیرو تشییع شود؛ جایی که در مرکز چمن ورزشگاه خواهد بود تا هواداران بتوانند از ساعت ۱۰صبح با این اسطوره خداحافظی کنند. سپس جسد او از خیابان‌های سانتوس و از خانه دونا سلست، مادر پله تشییع و تا گورستان Ecumenical Necropolis که ۸۰۰متر با ورزشگاه سانتوس فاصله دارد حمل و به خاک سپرده خواهد شد.حالا باید پیام دو سال پیش پله را دوباره بخوانیم؛ پیامی که سال 2020 پس از درگذشت دیگو آرماندو مارادونا منتشر کرد: «یک روز، امیدوارم ما بتوانیم با هم در بهشت فوتبال بازی کنیم.»
10
پله در زمینه پاس گل هم در بازی‌های جام‌جهانی به یک رکورد مهم رسیده است. او توانسته در چهار دوره جام‌جهانی 8 پاس گل به هم تیمی‌هایش بدهد که از این حیث در کنار ستارگانی همچون مسی، مارادونا و اووه زیلر قرار دارد.
03
یکی از رکوردهایی که شاید دیگر بازیکنی موفق به تکرار آن نشود، تعداد قهرمانی‌های پله در جام‌جهانی است. او توانسته با تیم‌ملی برزیل در سه جام 1958، 1962 و 1970 به قهرمانی برسد. او همچنین در دو دوره 1958 و 1970 به عنوان بهترین بازیکن جام تبدیل شده است.
07
تا اواسط دهه 90 جایزه توپ طلا فقط به بازیکنان اروپایی داده می‌شد و از این حیث چند ستاره از رسیدن به آن محروم شدند. در سال 2016 مجله فرانس فوتبال به عنوان متولی این موضوع اعلام کرد آن سال‌ها را بررسی کرده و از 39 توپ طلای داده شده، 12برنده متفاوت شد. از آن 12مورد، اعلام شد که پله می‌بایست 7 بار در سال‌های 1958، 1959، 1960، 1961، 1963، 1964 و 1970 به عنوان برنده این جایزه اعلام می‌شد.
17
وقتی پله با تیم‌ملی برزیل جام‌جهانی 1958 سوئد را بالای سر برد 17 سال و 249 روز داشت. او از این حیث به جوانترین بازیکن تاریخ تبدیل شد که توانست به قهرمانی در جام‌جهانی برسد. او با حضور در بازی مرحله سوم این جام، به جوانترین بازیکنی هم تبدیل شد که در جام‌جهانی بازی کرده است.
77
تا قبل از جام‌جهانی قطر، پله با 77 گل برترین گلزن تیم‌ملی برزیل به حساب می‌آمد. نیمار با گل‌هایی که در جام 2022 به ثمر رساند، به 77 گل رسید و با یک گل دیگر این رکورد را می‌شکند و می‌تواند این اسطوره را پشت سر بگذارد.
37
پله در دوران حرفه‌ای فوتبال خود از سال 1958 تا 1977 توانست 37 قهرمانی به دست آورد. 27 قهرمانی او در رده باشگاهی و با لباس دو تیم سانتوس برزیل و کاسموس نیویورک به دست آمد و 10 قهرمانی دیگر او هم با پیراهن سلسائو بوده است.
37
پله در دوران حرفه‌ای فوتبال خود از سال 1958تا1977 توانست 37قهرمانی به دست آورد. 27قهرمانی او در رده باشگاهی و با لباس دو تیم سانتوس برزیل و کاسموس نیویورک به دست آمد و 10قهرمانی دیگر او هم با پیراهن سلسائو بوده است.
92
پله در دوران حرفه‌ای خود توانست 92 هت‌تریک از خودش به جا بگذارد و این یعنی 276 گل. از این حیث هیچ بازیکنی در تاریخ فوتبال نتوانسته در 92 بازی این تعداد گل را به ثمر برساند.
رضا پورعالی - دبیر گروه ورزش
