این واکسن که با همکاری شرکت داروسازی MSD ساخته شد، نشان داد که یک واکسن سرطان بر پایه mRNA که در ترکیب با ایمونوتراپی استفاده می‌شود، می‌تواند مزایای قابل توجهی را برای بیماران مبتلا به ملانوم پیشرفته که برای برداشتن تومورهای خود تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، ارائه دهد. پس از یک سال درمان، آزمایش فاز دوم نشان داد که این ترکیب خطر بازگشت سرطان یا مرگ را تا 44 درصد کاهش می‌دهد.

mRNA چیست: آران‌ای پیام‌رسان که به اختصار mRNA نوشته می‌شود گونه مهمی از آران‌ای‌ها است که یک الگوی ژنتیکی را برای ساخت یک محصول پروتئینی (پلی‌پپتید) رمزگذاری می‌کند. یک مولکول تک‌رشته‌ای RNA یا اسید ریبونوکلئیک توالی ژنتیکی یک ژن را نسخه‌برداری می‌کند و آن را برای ساختن پروتئین منتقل می‌کند. در واکسن‌های کووید۱۹ ساخته‌شده توسط شرکت‌های فایزر، مدرنا و بیون‌تک از فناوری mRNA استفاده شده است. اما پیش از وقوع همه‌گیری، برای مدت‌ها هدف اصلی و نهایی این فناوری، سرطان بود. اکنون سرویس سلامت بریتانیا یک مشارکت پیشگامانه را با بیون‌تک راه‌اندازی کرده است تا توسعه واکسن‌های سرطان mRNA را طی هفت سال آینده سریعا پیگیری کند. به عنوان بخشی از این مشارکت، بیماران مبتلا به سرطان واجد شرایط در بریتانیا از پاییز 2023 به آزمایشات بالینی دسترسی اولیه خواهند داشت. امید این است که تا سال 2030 این درمان‌های نوآورانه جدید به صورت بالینی در دسترس حدود 10 هزار بیمار سرطانی قرار گیرد. این موفقیت علمی باتوجه به این‌که چندی پیش اوغور شاهین و اوزلم تورچی، بنیانگذاران بیون‌تک در سال 2012 توسط انکولوژیست‌ها به عنوان تامین‌کنندگان فناوری غیرقابل قبول و غیرعملی مورد تمسخر قرار گرفتند، یک پیشرفت قابل توجه است. شاهین می‌گوید: «طی 20 سال گذشته که مشغول پژوهش بودم مدام، مردم از من می‌پرسیدند که اصلا چرا روی mRNA کار می‌کنی؟ این فناوری، یک جوجه‌اردک زشت بود که در سال 2020 به قویی زیبا تبدیل شد.»

واکسن‌های سرطان mRNA: واکسن‌های سرطان mRNA با واکسن‌های معمولی، مانند واکسن‌های کووید۱۹ و HPV که هدف‌شان محافظت در برابر سرطان دهانه رحم است، تفاوت اساسی دارد و تمرکزش بر پیشگیری نیست. در عوض آنها داروهای شخصی‌سازی شده‌ای است که سیستم ایمنی بیمار را در مورد بهترین روش برای مبارزه با سرطان فردی خود آموزش می‌دهند. در واقع این واکسن‌ها باید به صورت جداگانه با مجموعه منحصر‌به‌فرد جهش‌های DNA که باعث بیماری هر فرد سرطانی می‌شود، تنظیم شود.  اما در حالی که خوش‌بینی قابل‌توجهی در مورد پتانسیل آینده این واکسن‌ها وجود دارد، هنوز مشکلات بزرگی برای حل وجود دارد. ایجاد واکسن سرطان مستلزم گرفتن نمونه‌هایی از تومور و بافت سالم بیمار، تعیین توالی DNA و RNA و مقایسه نحوه تغییر این توالی‌ها بین سلول‌های سرطانی و سالم برای شناسایی جهش‌های مشکل‌ساز است که می‌تواند به عنوان آنتی‌ژن یا هدف واکسن استفاده شود. داروهای شخصی‌سازی شده مانند واکسن‌های سرطان طبیعتا بسیار گران‌ است، زیرا محصولات پیچیده و سفارشی است. اما در حالی که دانشمندان هنوز در حال مبارزه با بهترین روش برای بهینه‌سازی واکسن‌های سرطان در برابر تومورها هستند، ممکن است مدت زیادی طول نکشید که اولین واکسن سرطان mRNA به بازار عرضه شود. آنها می‌توانند امیدهای تازه‌ای را به بسیاری از افراد مبتلا به انواع پیشرفته این بیماری‌ها ارائه دهند.

آیسا اسدی - روزنامه‌نگار