راهکارهای ملی برای خنثیسازی اثر تحریمها
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
رهبر انقلاب اسلامی در سخنرانی دیروزشان بار دیگر بر ضرورت تمرکز مسؤولان بر خنثیسازی تحریمها بهجای رفع تحریمها تاکید کردند. در حال حاضر کشور درگیر مشکلات اقتصادی فراوانی است که ریشههای مختلفی دارد و بخشی از آن به تحریمهای دشمن بر میگردد. رهبر معظم انقلاب تأکید دارند با توجه به اینکه رفع تحریم به دست دشمن است و نمیتوان به وعده و وعیدهای دشمنان اعتماد کرد باید به دنبال خنثیسازی تحریمها از راههای مختلف باشیم.
البته در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی که الان درگیر آن هستیم ریشه در نگاه دولت دارد که متاسفانه باید گفت در بازه زمانی کوتاهمدت باقیمانده تا پایان دولت، تغییر نگاه امکانپذیر نیست و حتی در بلندمدت هم در طول بیش از هفت سالی که از عمر دولت میگذرد با وجود تجربههای مختلف، مقامات دولت حاضر به تغییر نگاه خود نشدند. این نگاه دولت بر اساس یکسری باورهاست و این باور قطعا در کوتاهمدت قابل تغییر نیست. باور دولت آقای روحانی از ابتدای فعالیت این بود که حل مشکلات اقتصادی را باید در حوزه پیگیریهای مربوط به خارج از کشور در دستور کار قرار داد و بر اساس همین باور عملا دوستان دولت حل مشکلات اقتصادی را به توافقاتی مثل برجام گره زدند که نتیجه آن هم بعد از مدتها پیگیری، ایفای کامل تعهدات از طرف ما و عدم ایفای تعهدات از طرف مقابل بود و کشورهای طرف مقابل ما در برجام حتی به اندازه سر سوزنی به تعهدات خود عمل نکردند، در حالی که وعده داده بودند تحریمها را یکباره بردارند.
اما متأسفانه با وجود همه این تجربههای تلخ، باز هم شاهدیم دولت همان مسیر گذشته را دنبال میکند و نمونه آن موضعگیریهای مقامات دولتی پس از انتخابات آمریکا و طرح دوباره مباحثی درباره گفتوگو و اعلام آمادگی برای مذاکره است. چنین مواضعی، بزرگترین خطای راهبردی دولت بوده و هست و اساسا یکی از باورهای محوری دولت است و در کوتاهمدت نمیتوان به تغییر آن امیدوار بود.
با اینحال در ماههای باقیمانده تا پایان دولت، برخی اقدامات و تصمیمات اقتصادی وجود دارد که از طریق آنها میتوان در راستای خنثیسازی تحریمها گام برداشت و این اقدامات میتواند به رفع بخشی از مشکلات منجر شود و تصویر مناسبتری از دولت در افکار عمومی به جا بگذارد.
اولین و مهمترین موضوع، بحث بودجه و اصلاح ساختار بودجه است. آنچه در حال حاضر در قالب لایحه بودجه به مجلس ارائه شده به نظر ما هیچ انطباقی با شرایط جنگ اقتصادی ندارد و عملا هیچ اقدامی در ارتباط با اصلاح ساختار در بودجه انجام نشده و لایحه امسال شبیه لوایح سنوات گذشته و با همان روشهای سابق، بودجهنویسی شده است. این بودجه، آخرین بودجه دولت آقای دکتر روحانی است و کاری که دولت میتواند در کوتاهمدت انجام دهد این است که با مجلس توافق کند و اصلاح ساختار را در زمان بررسی در کمیسیون تلفیق بودجه مدنظر قرار دهد. دولت اگر این توافق و رویکرد را دنبال کند قطعا میتواند در ماههای باقیمانده، برای اولینبار اصلاح ساختار بودجه را در حوزه فضای اقتصادی کشور عملیاتی کند و از خود یادگار بسیار خوبی به جا بگذارد.
دومین محور، اتخاذ تصمیماتی برای کمک به وضعیت معیشتی مردم است که ظرفیتهای این کار در بودجه سال99 و همچنین خارج از آن و در بودجه1400 وجود دارد. دولت باید رویکرد کوتاهمدت خودش را برای حل مشکلات معیشتی مردم در بازه زمانی مشخص و تعریف شده در دستور کار قرار دهد. حمایت از اقشار ضعیف با اقداماتی چون هدفمندتر کردن یارانهها و کاهش تعرفههای مصرف آب و برق و گاز برای خانوارهای کمدرآمد از جمله اقداماتی است که میتوان در این زمینه انجام داد.
موضوع بعدی، اقدام در حوزه جهش تولید است. رهبر معظم انقلاب، امسال را سال جهش تولید نامیدند و در حالیکه ماههای پایانی سال را سپری میکنیم. در این حوزه کارهای زیادی انجام شده که قابل قبول است، اما دولت باید اقدامات حمایتی را به صورت ویژه در ماههای پایانی فعالیت خود برای جهش تولید انجام دهد تا اهداف مشخص شده در این حوزه محقق شود. بزرگترین کاری که دولت میتواند در این بخش انجام دهد اجرای کامل قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است که به صورت غیرمستقیم باعث حمایت از بخش تولید میشود. نگاه ویژه به ظرفیتها در حوزههایی چون بخش مسکن، صنایع معدنی، نفت و گاز و انرژی از دیگر اقداماتی است که باید از سوی دولت انجام شود و با یک توجه کوچک و به کارگیری روشهای منطقی و رویکرد حمایتی، میتوان اتفاقات مثبتی را رقم زد.
خیلی از این کارها حتی ربطی به بودجه عمومی کشور ندارد و دولت میتواند از ظرفیتهای جذب سرمایهگذاری در حوزه نفت، گاز، انرژی، معادن و همچنین صنعت ساختمان استفاده کند و بهراحتی با یکسری تصمیمات صحیح، مشکلات را حل کند و از طریق مدیریت شرکتهای سرمایهگذاری، منابع مردم را در اختیار خود مردم قرار دهد و در ماههای پایانی فعالیت دولت، بخش عمدهای از مشکلات اقتصادی مردم را حل کند و با کم کردن فشار تحریمها، موضع جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی جهانی را نیز ارتقا دهد.
البته در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی که الان درگیر آن هستیم ریشه در نگاه دولت دارد که متاسفانه باید گفت در بازه زمانی کوتاهمدت باقیمانده تا پایان دولت، تغییر نگاه امکانپذیر نیست و حتی در بلندمدت هم در طول بیش از هفت سالی که از عمر دولت میگذرد با وجود تجربههای مختلف، مقامات دولت حاضر به تغییر نگاه خود نشدند. این نگاه دولت بر اساس یکسری باورهاست و این باور قطعا در کوتاهمدت قابل تغییر نیست. باور دولت آقای روحانی از ابتدای فعالیت این بود که حل مشکلات اقتصادی را باید در حوزه پیگیریهای مربوط به خارج از کشور در دستور کار قرار داد و بر اساس همین باور عملا دوستان دولت حل مشکلات اقتصادی را به توافقاتی مثل برجام گره زدند که نتیجه آن هم بعد از مدتها پیگیری، ایفای کامل تعهدات از طرف ما و عدم ایفای تعهدات از طرف مقابل بود و کشورهای طرف مقابل ما در برجام حتی به اندازه سر سوزنی به تعهدات خود عمل نکردند، در حالی که وعده داده بودند تحریمها را یکباره بردارند.
اما متأسفانه با وجود همه این تجربههای تلخ، باز هم شاهدیم دولت همان مسیر گذشته را دنبال میکند و نمونه آن موضعگیریهای مقامات دولتی پس از انتخابات آمریکا و طرح دوباره مباحثی درباره گفتوگو و اعلام آمادگی برای مذاکره است. چنین مواضعی، بزرگترین خطای راهبردی دولت بوده و هست و اساسا یکی از باورهای محوری دولت است و در کوتاهمدت نمیتوان به تغییر آن امیدوار بود.
با اینحال در ماههای باقیمانده تا پایان دولت، برخی اقدامات و تصمیمات اقتصادی وجود دارد که از طریق آنها میتوان در راستای خنثیسازی تحریمها گام برداشت و این اقدامات میتواند به رفع بخشی از مشکلات منجر شود و تصویر مناسبتری از دولت در افکار عمومی به جا بگذارد.
اولین و مهمترین موضوع، بحث بودجه و اصلاح ساختار بودجه است. آنچه در حال حاضر در قالب لایحه بودجه به مجلس ارائه شده به نظر ما هیچ انطباقی با شرایط جنگ اقتصادی ندارد و عملا هیچ اقدامی در ارتباط با اصلاح ساختار در بودجه انجام نشده و لایحه امسال شبیه لوایح سنوات گذشته و با همان روشهای سابق، بودجهنویسی شده است. این بودجه، آخرین بودجه دولت آقای دکتر روحانی است و کاری که دولت میتواند در کوتاهمدت انجام دهد این است که با مجلس توافق کند و اصلاح ساختار را در زمان بررسی در کمیسیون تلفیق بودجه مدنظر قرار دهد. دولت اگر این توافق و رویکرد را دنبال کند قطعا میتواند در ماههای باقیمانده، برای اولینبار اصلاح ساختار بودجه را در حوزه فضای اقتصادی کشور عملیاتی کند و از خود یادگار بسیار خوبی به جا بگذارد.
دومین محور، اتخاذ تصمیماتی برای کمک به وضعیت معیشتی مردم است که ظرفیتهای این کار در بودجه سال99 و همچنین خارج از آن و در بودجه1400 وجود دارد. دولت باید رویکرد کوتاهمدت خودش را برای حل مشکلات معیشتی مردم در بازه زمانی مشخص و تعریف شده در دستور کار قرار دهد. حمایت از اقشار ضعیف با اقداماتی چون هدفمندتر کردن یارانهها و کاهش تعرفههای مصرف آب و برق و گاز برای خانوارهای کمدرآمد از جمله اقداماتی است که میتوان در این زمینه انجام داد.
موضوع بعدی، اقدام در حوزه جهش تولید است. رهبر معظم انقلاب، امسال را سال جهش تولید نامیدند و در حالیکه ماههای پایانی سال را سپری میکنیم. در این حوزه کارهای زیادی انجام شده که قابل قبول است، اما دولت باید اقدامات حمایتی را به صورت ویژه در ماههای پایانی فعالیت خود برای جهش تولید انجام دهد تا اهداف مشخص شده در این حوزه محقق شود. بزرگترین کاری که دولت میتواند در این بخش انجام دهد اجرای کامل قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است که به صورت غیرمستقیم باعث حمایت از بخش تولید میشود. نگاه ویژه به ظرفیتها در حوزههایی چون بخش مسکن، صنایع معدنی، نفت و گاز و انرژی از دیگر اقداماتی است که باید از سوی دولت انجام شود و با یک توجه کوچک و به کارگیری روشهای منطقی و رویکرد حمایتی، میتوان اتفاقات مثبتی را رقم زد.
خیلی از این کارها حتی ربطی به بودجه عمومی کشور ندارد و دولت میتواند از ظرفیتهای جذب سرمایهگذاری در حوزه نفت، گاز، انرژی، معادن و همچنین صنعت ساختمان استفاده کند و بهراحتی با یکسری تصمیمات صحیح، مشکلات را حل کند و از طریق مدیریت شرکتهای سرمایهگذاری، منابع مردم را در اختیار خود مردم قرار دهد و در ماههای پایانی فعالیت دولت، بخش عمدهای از مشکلات اقتصادی مردم را حل کند و با کم کردن فشار تحریمها، موضع جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی جهانی را نیز ارتقا دهد.
تیتر خبرها
-
آی مردم تا همیشه وقت نداریما!
-
گفتوگوی پدر و پسری با خسروانجم
-
عملیات خنثیسازی تحریم با رمز سلیمانی
-
رشد مثبت، سفره منفی
-
جشن خداحافظی هكرها برای ترامپ
-
بیکارهای بافرهنگ!
-
شناسنامه ایرانی برای تندر 90
-
«نوعی دیگر» به نوعی دیگر!
-
مترو در ایستگاه اوراق
-
این طلسمهای لعنتی
-
بزرگداشت مردمی
-
نشست وزرایخارجه کشورهای عضو برجام اول دی ماه
-
راهکارهای ملی برای خنثیسازی اثر تحریمها
-
خطرات خوشبینی به بایدن